Tshemba Yehova Leswaku U Kuma Vutlhari

“Nḍi ta ku tlharihisa nḍi ku komba ndlela leyi u faneleke ku famba ha yona.”—PSALMA 32:8.

1. Hi tihi tin’wana ta timhaka leti kombisaka loko makungu lama hi ma bohaka ya ta va ya vutlhari? (Ringanisa Deuteronoma 32:7, 29.)

SIKU na siku, hi kongomana ni ku boha makungu—man’wana ya wona ma tikomba ma ri lama nga nyawuriki, kavula man’wana i ya nkoka. Xana swiboho swa hina swi ta va swa vutlhari? Sweswo swi titshege swinene hi loko hi ri ni magugu kumbe hi anakanya hi nga si vulavula kumbe ku teka goza. Hambi swi ri tano, ku na timhaka to tala, leti eka tona ku boha makungu ya vutlhari swi lavaka leswaku hi kota ku vona leswi tlulaka leswi nga erivaleni. Leswi swi nga ha lava leswaku hi tiva leswi vuyelo bya swiendlakalo swa misava swa namuntlha byi nga ta va swona, hi tlhela hi xiya leswi humelelaka exivandleni xa moya. Xana hi nga swi endla sweswo ke? Xana swa koteka eka munhu wihi na wihi ku endla leswi hi ndlela leyi ku nga riki yo mbambela ntsena?

2. Ku kongomisa ndlela leyi humelelaka evuton’wini, i mpfuno wihi lowu hi wu lavaka, naswona ha yini? (Swivuriso 20:24)

² Vanhu va nyikiwe mianakanyo leyi nga ni vuswikoti lebyi xiyekaka hakunene bya ku twisisa, kambe a va endliwanga va ri ni vuswikoti byo kongomisa ndlela leyi humelelaka evuton’wini handle ko amukela mpfuno lowu humaka eka Xikwembu hi ku titsongahata. Hi laha muprofeta Yeremiya la huhuteriweke a tsaleke ha kona u te: “Oho Yehova, nḍa ŝi tiva, ndlela ya munhu a yi le matimbeni ya yena, kambe munhu l’a fambaka a nga ka a nga lulamisi renḍo ra yena.”—Yeremia 10:23.

3. Loko hi hluleka ku languta eka Yehova leswaku hi kuma vukongomisi, xana vuyelo ku ta va byihi? (Ringanisa Genesa 3:4-6, 16-24)

³ Xana vuyelo hi byihi loko hi honisa yinhla yoleyo kutani hi titshega hi hina vini kumbe hi vanhu van’wana ku endla swiboho ehenhleni ka leswi ku nga vutlhari kumbe ku nga vuhunguki, leswinene kumbe leswi hoxeke? Hikwalaho ka ku kongomisiwa hi mianakanyo ya nyama, ku ta va ni minkarhi leyi hi nga ta vona leswi Xikwembu xi nge swi bihile swi ri swinene, leyi hi nga ta vona ndlela leyi Xikwembu xi nge i vuphukuphuku yi ri vutlhari. (Esaya 5:20) Hambi loko hi nga ha endla leswi ku nga ri hi vomu, hi nga ha va xikhunguvanyiso eka van’wana. (Ringanisa 1 Vakorinto 8:9.) Loko ku tiwa eka vuyelo byo hetelela eka lava va phikelelaka ku hluleka ku tshemba Yehova ku kuma vukongomisi, Rito ra yena ri ri: “Ndlela yi kona leyi vonekaka e ka munhu ingi yi lulamile, kasi makumu ya yona ma yisa ku feni.”—Swivuriso 14:12.

4. I mpfuno wihi lowu Yehova hi ku hanana a wu tshembisaka malandza ya yena? (Ringanisa Yeremia 10:21.)

⁴ Hikwalaho ka leswi, i yini lexi hi xi lavaka xana? Loko hi swi veka hi ku olova, hi lava mpfuno lowu Yehova a wu nyikaka. Hi marito ya xikhutazo, u ri: “Nḍi ta ku tlharihisa nḍi ku komba ndlela leyi u faneleke ku famba ha yona; nḍi ta ku letela, ni mahlo ya mina ma ta v̌a ka wena.”—Psalma 32:8.

Leswi Vutlhari Byi Katsaka Swona

5. ‘Vutlhari’ i yini ke?

⁵ Kahle-kahle ‘vutlhari’ i yini tanihi leswi ku kombeteriwaka eka byona eMatsalweni? I vuswikoti byo twisisa xiyimo, ku vona leswi tlulaka leswi nga erivaleni. Hi ku ya hi Theological Wordbook of the Old Testament, xiga xa Xiheveru lexi hundzuluxeriweke va ku “vutlhari” xi vula “vutlhari bya ku kota ku twisisa” swilo. I muxaka wa vutivi lebyi pfunaka munhu ku endla hi vutlhari ni ku va la humelelaka. Ku pfumelelana ni mongo wolowo wa xisekelo ni ku humesa vunandzi bya riendli leri fanaka ra Xiheveru, New World Translation, eku tlhandlekeleni eka ku hundzuluxela loku nge ‘ku va ni vutlhari,’ yi tirhisa tinhlamuselo to tanihi ‘ku endla hi vutlhari,’ ‘ku endla hi ku twisisa,’ ni ‘ku va la humelelaka.’—Psalma 14:2.

6. Ha yini “l‘a khomaka nomu wa yena” a nga vuriwaka la endlaka hi vutlhari, kumbe hi ku twisisa?

⁶ Xisweswo, “l’a tikhomaka nomu” u vuriwa ‘la tlhariheke,’ kumbe loyi a nga ni ku twisisa. (Swivuriso 10:19) Wa ehleketa a nga si vulavula, u anakanyisisa hi ndlela leyi van’wana va nga ta twisisa leswi a swi vulaka ha yona, ni loko leswi a nga swi vulaka ehenhleni ka munhu un’wana swi ta va vutlhari, swa rirhandzu kumbe leswi faneleke. (Swivuriso 12:18; Yakobo 1:19) Hikwalaho ka leswi a susumetiwaka hi ku rhandza tindlela ta Yehova ni ku navela ka xiviri ka ku pfuna vanakulobye, leswi a swi vulaka swa aka eka van’wana.—Swivuriso 16:23.

7. I yini lexi pfuneke Davhida ku kuma xidumo xa ku va munhu la endlaka hi ku twisisa?

⁷ Malunghana na Davhida n’wana wa Isayi, ku tsariwe ku: ‘Kun’wana ni kun’wana laha Sawulo a n’wi rhumeke kona a a endla hi vutlhari,’ hi leswaku, hi ku twisisa. Davhida u swi twisisile leswaku entirhweni wa yena a ku katseka swo tala ku tlula ku kwetlembetana ntsena exikarhi ka tinghwazi. U xiye leswaku yena ni vavanuna lava a va ri na yena a va lwa tinyimpi ta Yehova. Xisweswo, Davhida u tshembe Yehova leswaku a kuma vukongomisi ni nkateko. (1 Samuel 17:45; 18:5; 2 Samuel 5:19) Hikwalaho, ku macha ka mavuthu ya Davhida ku humelerile.

8. EMatsalweni ya Vukriste ya Xigriki, i mianakanyo yihi yin’wana leyi hlamuseriwaka hi riendli leri hundzuluxeriweke va ku ‘ku va ni vutlhari’?

⁸ EMatsalweni ya Vukriste ya Xigriki, riendli leri hundzuluxeriweke va ku ‘ku va ni vutlhari’ nakambe ri hundzuluxeriwe va ku ‘ku twisisa’ ni ‘ku xiya.’ (Varhoma 3:11; Matewu 13:13-15; Vaefesa 5:17) Leswi Xikwembu xi swi tshembisaka malandza ya xona i vuswikoti bya ku endla swilo leswi. Kambe xana xi va nyika vutlhari byo tano hi ndlela yihi?

Ndlela Leyi Yoxuwa A Sunguleke Ku Va Ni Vutlhari Ha Yona

9. EIsrayele wa khale, xana Yehova u nyike vanhu vutlhari hi ndlela yihi?

⁹ Eka Israyele wa khale, Yehova u lerise Valevhi ku letela tiko hi Nawu wa yena. (Levitika 10:11; Deuteronoma 33:8, 10) Nawu a wu huhuteriwe hi Xikwembu, naswona moya wa Yehova a wu tirha elunghiselelweni ra nhlengeletano leyi a yi averiwe ku wu dyondzisa. (Malakia 2:7) Hi xitirho lexi, Yehova ‘u tlharihise Vaisrayele,’ kumbe u va nyike vutlhari, hi laha swi vuriweke ha kona eka Nehemia 9:20.

10, 11. (a) Hi laha swi kombisiweke ha kona eka Yoxuwa 1:7, 8, i yini leswi a swi ta pfuna Yoxuwa ku endla hi vutlhari ke? (b) I lunghiselelo rihi ra vuleteri leri a ri ri ra nkoka leswaku Yoxuwa a ri tlangela? (c) I matshalatshala wahi ya munhu hi xiyexe lama na wona a ma laveka etlhelweni ra Yoxuwa?

¹⁰ Kambe xana vanhu lava nga exikarhi ka tiko a va ta endla hi vutlhari ke? Loko va ta endla tano, xin’wana a xi laveka eka vona. Enkarhini lowu Yoxuwa a rhwexiweke vutihlamuleri byo kongomisa Israyele ku ya eTikweni leri Tshembisiweke, Yehova u n’wi byerile a ku: “Tiya mbilu, u tiya swinene leswaku u khathalela ku endla hi nawu hinkwawo lowu Muxe nandza wa mina a ku leriseke wona. U nga tshuki u hambuka eka wona exineneni kumbe eximatsini, leswaku u ta tlhariha hinkwako lomu u yaka kona. Buku ya nawu lowu yi nga tshuki yi ya kule na nomu wa wena, naswona u fanele ku yi hlaya vusiku ni nhlikanhi, leswaku u ta khathalela ku endla hinkwaswo leswi tsariweke eka yona; hi kona u nga ta endla leswaku ndlela ya wena yi humelela naswona u ta tlhariha.” Rito ra Xiheveru leri hundzuluxeriweke laha va ku “tlhariha” nakambe ri vula ku “endla hi ku twisisa.”—Yoxuwa 1:7, 8, New World Translation.

¹¹ Xana Yehova a a ta n’wi nyika njhani Yoxuwa vutlhari byo tano? Ku nga ri hi ku nghenisiwa ko karhi ka masingita. Rito ra Xikwembu leri tsariweke a ku ri xilotlelo eka swona. Yoxuwa a a fanele ku tata miehleketo ni mbilu ya yena hi rona, a ri hlaya ni ku anakanyisisa ha rona nkarhi na nkarhi. Hi laha Yoxuwa a a swi tiva ha kona, Rito ra Xikwembu ri vule leswaku vuleteri lebyi humaka eNawini a byi ta nyikeriwa hi Valevhi. Hikwalaho, Yoxuwa a a fanele ku swi tlangela leswi, ku nga ri ku tihambanisa onge hi loko a nga yi twisisa hinkwayo a ri yexe hikwalaho ka leswi a a ri ni xikhundla xa vutihlamuleri etikweni. (Swivuriso 18:1) A swi ri swa nkoka eka Yoxuwa ku va la chivirikaka eku hlayeni ka Rito ra Xikwembu leri tsariweke. Loko a endle tano, a nga honisi xiphemu ni xin’we xa rona, naswona loko a ri yingisile, manuku a a ta endla hi vutlhari.—Ringanisa 1 Tihosi 2:3.

Ndlela Leyi Yehova A Nyikaka Vutlhari Ha Yona Namuntlha

12. Ku pfuneka eka vutlhari lebyi Yehova a endlaka leswaku byi va kona eka hina, i swilo swihi swinharhu leswi lavekaka?

¹² Ku ta fika enkarhini wa hina, Yehova u ye emahlweni a nyika malandza ya yena nkongomiso lowu ma wu lavaka leswaku ma ta endla hi vutlhari. Leswaku hi pfuneka eka nkongomiso wolowo, swilo swi nga ri swingani swa laveka eka hina tanihi vanhu: (1) Hi fanele ku tlangela nhlengeletano ya Yehova, hi laha Yoxuwa a endleke ha kona. Eka hina, ku tlangela ko tano ku katsa ku tirhisana ni bandlha ra Vukriste ra vatotiwa, “nandza lowo tshembeka, lowa vutlhari” ni Huvo ya yena leyi Fumaka. (Matewu 24:45-47; ringanisa Mintirho 16:4.) Naswona ku tlangela loku ku katsa ku va kona eminhlanganweni nkarhi na nkarhi. (Vaheveru 10:24, 25) (2) Hi fanele ku chivirika edyondzweni ya munhu hi xiyexe ya Rito ra Xikwembu ni ya tibuku leti lunghiseleriweke hi ntlawa wa “nandza” leti hi pfunaka ku ri twisisa. (3) Nakambe i swa nkoka eka hina ku va hi teka nkarhi wo anakanyisisa ehenhleni ka ndlela leyi swilo leswi hi swi dyondzaka swi nga tirhisiwaka ha yona evuton’wini bya hina vini ni ku swi tirhisa ku pfuna van’wana.

13. Hi yihi nhlamuselo ya xitshembiso lexi rhekhodiweke eka Yeremia 3:15?

¹³ Malunghana ni muxaka wa vulanguteri ni ku wundla hi swa moya loku a nga ta hi nyika kona esikwini ra hina, Yehova eka Yeremia 3:15 u te: “Nḍi ta mi nyika v̌arisi la’v̌a ṭakisaka mbilu ya mina, v̌a ta mi risa hi ku tiv̌a ni ku anakanya.” Hakunene, nongonoko lowu wa ku wundla hi swa moya a wu ta hi nyika vuswikoti lebyi xiyekaka leswaku hi vona swiyimo ni ku tiva ndlela leyi hi fanelaka ku yi teka leswaku hi humelela. I mani xihlovo xa vutlhari byebyo? I Yehova Xikwembu.

14. Ha yini ntlawa wa “nandza lowo tshembeka” wu ri ni vutlhari?

¹⁴ Ha yini ntlawa wa ‘nandza lowo tshembeka’ wu ri na vutlhari byo tano? Hikuva va endle Rito ra Xikwembu nkhathalelo wa vona lowukulu naswona va landzelela vukongomisi bya rona. Nakambe, hikwalaho ka ku va va titsongahatele nkongomiso wa Yehova, u chele moya wa yena ehenhla ka vona, a va tirhisa hi ku pfumelelana ni xikongomelo xa yena. (Luka 12:43, 44; Mintirho 5:32) Hi laha mupisalema la huhuteriweke khale ka khaleni a tsaleke ha kona a ku: “Nḍi ni ku twisisa lo’ku tlulaka ka la’va nḍi letelaka hikwav̌o, hikuv̌a ku ṭunḍuša ka wena i ku anakanya ka mina.”—Psalma 119:99.

15. (a) Hi yihi yinhla ya xitsundzuxo lexi ntlawa wa “nandza wu hi nyikaka xona hi ku phikelela? (b) Malembe yo tala lama hundzeke, a swi kotekisa ku yini leswaku ntlawa wa “nandza” wu lunghiselela “vutivi ni ku twisisa” leswi laviwaka malunghana ni langutelo ra Vukriste ra mipompelo ya ngati?

¹⁵ Eku hlamuleni ka swivutiso swa leswaku hi wihi nchumu lowunene lowu hi fanelaka ku wu endla, “nandza lowo tshembeka, lowa vutlhari” hi minkarhi hinkwayo u tsundzuxile a ku: ‘Tirhisani leswi tsariweke eBibeleni. Tshembani Yehova.’ (Psalma 119:105; Swivuriso 3:5, 6) Loko mipompelo ya ngati yi sungule ku langutiwa tanihi vutshunguri bya swa mirhi lebyi tolovelekeke ni loko yi ve mphikamakaneta lowu kongomanaka ni Timbhoni ta Yehova, Xihondzo xo Rindza xa Xinghezi xa July 1, 1945, xi hlamusele langutelo ra Vukriste malunghana ni ku kwetsima ka ngati. Xi kombise leswaku ngati ya swiharhi ni ya vanhu yi katsiwile eku yiriseni ka Xikwembu. (Genesa 9:3, 4; Mintirho 15:28, 29) Mimbuyelo ya le tlhelweni ra swa nyama a yi hlamuseriwanga exihlokweni; vutivi bya swo tano a byi ri byintsongo swinene hi nkarhi wolowo. Mphikamakaneta ya xiviri a ku ri ku yingisa nawu wa Xikwembu, naswona swa ha ri tano ni sweswi. Namuntlha, vanhu vo tala va xiya vutlhari lebyinene byo ala mipompelo ya ngati naswona va endla tano hi tinhlayo leti kulaka. Kambe hi minkarhi hinkwayo, Timbhoni ta Yehova ti swi kotile ku endla hi vuthlari hikuva ti tshemba Muvumbi, loyi a tivaka swo tala hi ngati ku tlula leswi munhu wihi na wihi a swi tivisaka swona.

16. Ha yini xitsundzuxo lexi nga eka Xihondzo xo Rindza etimhakeni to fana ni vunghwavava, mindyangu leyi nga ni mutswari un’we ni mintshikelelo xi tikombe ku ri xona lexi laviwaka?

¹⁶ Loko malangutelo ya vutilawuri malunghana ni vunghwavava ma ve lama tlakukeke swinene, Xihondzo xo Rindza, ematshan’wini yo seketela ndlela leyi tolovelekeke, xi nyikele vukongomisi lebyi twalaka bya Matsalwa. Byona byi pfuna vo tala ku sirhelela vuxaka bya vona lebyi vangamaka na Yehova ni ku yisa mianakanyo eka ntsako lowu nga heriki ematshan’wini ya ntsako wa nkarhinyana ntsena. Hi laha ku fanaka, swihloko swa Xihondzo xo Rindza leswi kongomisiweke emindyangwini ya mutswari un’we ni le ka lava va lwisanaka ni mitshikilelo swi kombise vutlhari lebyi kotekaka ntsena eka lava mianakanyo ya Yehova yi vangamaka eka vona ni lava va khongelaka hi matimba va ku: “Nḍi letele ku endla le’ši ranḍiwaka hi wena! Hikuv̌a u Šikwembu ša mina.”—Psalma 143:10; 139:17.a

17. (a) Makume ya malembe emahlweni, xana malandza ya Yehova a ma tiva yini hi lembe ra 1914? (b) Hambi leswi a ku ri ni vuxokoxoko lebyi vanhu va Xikwembu a va ri ni swivutiso ehenhla ka byona endzhaku ka 1914, i yini lexi a va xi tiva lexi nyikeke vukongomisi lebyinene evuton’wini bya vona?

¹⁷ Hi ku tirhisa “nandza lowo tshembeka, lowu vutlhari,” hi makume ya malembe emahlweni, Yehova u tlhele a pfuna malandza yakwe ku xiya leswaku lembe ra 1914 a ri ta fungha makumu ya Minkarhi ya Vamatiko. (Luka 21:24, King James Version) Loko va nghene enguveni leyi landzeleke Nyimpi yo Sungula ya Misava, kavula, a ku ri ni swivutiso leswi va pfilunganyeke. Kambe leswi a va swi tiva a swi ringene leswaku va endla hi vutlhari. Va swi tive hi Matsalwa leswaku nkarhi lowu vekiweke wa Xikwembu wa ku va ku herisiwa mafambiselo ya khale a wu tshinele; kutani a ku ta va vuphukuphuku ku veka ntshembo wa vona eka wona kumbe ku pfumelela mimpimanyeto ya wona ya ku humelela hi swilo leswi vonekaka yi fuma vutomi bya vona. Va tlhele va tiva leswaku Mfumo wa Yehova i tlhantlho wa xiviri eka swiphiqo hinkwaswo leswi yingayingisaka vanhu. (Daniel 2:44; Matewu 6:33) Va swi vone kahle leswaku i vutihlamuleri bya Vakriste hinkwavo va ntiyiso ku twarisa Hosi ya Yehova leyi totiweke, Yesu Kriste, ni Mfumo wa Yena. (Esaya 61:1, 2; Matewu 24:14) Hi 1925, hi ku tirhisa xihloko xa Xihondzo xo Rindza xa Xinghezi lexi nge “Ku Tswariwa Ka Rixaka,” va tiyisiwe hi ku twisisa lokunene ka Nhlavutelo ndzima 12; kutani manuku va twisise leswi a swi ri karhi swi endleka ematilweni, leswi nga vonakiki emahlweni ya vanhu. Ku twisisa ko tano ku nyike vukongomisi lebyi twalaka evuton’wini bya vona.

18. I lunghelo ni vutihlamuleri byihi leswi sweswi hi nga na swona, naswona i xivutiso xihi lexi hi faneleke ku tivutisa xona?

¹⁸ Va ri karhi va famba hi ku pfumela, magidi ma nga ri mangani lama hi nkarhi wolowo a ma tirhela Yehova tanihi timbhoni ta yena ma rhangele ku chumayela mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu lowu tlhomiweke eswiphen’wini hinkwaswo swa misava. Hikwalaho, timiliyoni ta vanhu ti sungule ku tiva ni ku rhandza Yehova ni ku va ni ku langutela ka vutomi lebyi nga heriki. Hinkwerhu ka hina lava hi amukeleke ntiyiso hikwalaho ka mintirho ya vona ya rirhandzu hi kombisiwe leswaku na hina hi ni lunghelo ni vutihlamuleri byo hlanganyela entirhweni lowu, hi nyikela vumbhoni bya rixaladza eka un’wana ni un’wana loyi hi nga n’wi fikelelaka ivi hi hambeta hi endla tano ku kondza Yehova a vula leswaku ntirho se wu endliwile. (Nhlavutelo 22:17; ringanisa Mintirho 20:26, 27.) Xana ndlela leyi u tirhisaka vutomi bya wena ha yona yi nyika vumbhoni bya leswaku u tlangela vutlhari lebyi Yehova a byi nyikeke hi ku tirhisa nhlengeletano ya yena?

19. (a) Nyika xikombiso xa un’wana loyi vutomi bya yena byi kombisaka ku tlangela vutlhari lebyi Yehova a byi nyikaka hi ku tirhisa nhlengeletano ya yena. (b) Xana hi nga dyondza yini eka xikombiso xexo?

¹⁹ Vutomi bya ntshungu lowukulu wa vanhu eswiphen’wini hinkwaswo swa misava byi tiyisa leswaku eka vona nhlamulo yi ri ina. Hi xikombiso, xiya John Cutforth. Malembe ya 48 lama hundzeke, u hlayise xitsundzuxo xa Matsalwa embilwini lexi ntlawa wa “nandza lowo tshembeka” a wu kongomisa nyingiso eka xona hi nkarhi wolowo tanihi leswi wu endlisaka swona sweswi, lexi nge: “Rhangani mi tilavela Mfumo wa yena ni ku lulama ka yena, kutani sweswo hinkwaswo mi ta engeteleriwa swona. Hikwalaho ke mi nga tshuki mi vilela hi swa mundzuku.” (Matewu 6:33, 34) Endzhaku ka malembe yo tala ya ntokoto entirhweni wa Yehova, Makwerhu Cutforth u te: ‘Xin’wana xa swilo leswi kandziyisiweke ngopfu emianakanyweni ya mina hi leswaku Yehova u na nhlengeletano leyi a yi kongomisaka emisaveni, leswaku mina tanihi munhu ndzi ya tirha ni nhlengeletano yoleyo, ni leswaku loko ndzi landzelela vurhangeri ni vukongomisi bya yona hi laha ku teleke, yi ta ndzi nyika ku rhula, ku phyuphya, ku aneriseka ni vanghana vo tala, kun’we ni mikateko yin’wana yo tala leyi fuweke.’ Ku khorwiseka koloko ku nyikiwe matimba hi ku phindha-phindha tanihi leswi a tiphineke hi vutomi lebyi fuweke hi mikateko ya swa moya eUnited States, Canada, Australia na le Papua New Guinea.b Entiyisweni, eka hina hinkwerhu ndlela ya vutlhari hi leyi yi kombisaka ku tlangela tindlela leti ha tona Yehova a nyikaka vutlhari eka vanhu va yena.—Matewu 6:19-21.

Tivonele Leswaku U Nga Lahlekeriwi Hi Vutlhari

20, 21. (a) Vanhu van’wana va lahlekeriwe hi vutlhari bya Xikwembu lebyi va nga tshama va va na byona hi ndlela yihi? (b) I yini lexi nga ta pfuna ku hi sirhelela eka ndlela leyi vavisaka?

²⁰ Vutlhari lebyi Yehova a byi nyikaka i rifuwo leri faneleke ku tlangeriwa. Hambi swi ri tano, hi fanele hi tsundzuka leswaku loko hi nga yi emahlweni hi ndlela leyi hi pfuneke ku kuma vutlhari bya Xikwembu, hi nga lahlekeriwa hi byona. Lexi twisaka ku vava, van’wana va ve ni ntokoto wolowo hi laha ku pakanisaka. (Swivuriso 21:16; Daniel 11:35) Hi ku ala ndzayo leyi va khumbeke hi laha ku kongomeke, va ringete ku sirhelela leswi a va ri karhi va swi endla. Ku tinyungubyisa ku ve ntlhamu eka vona. Va sungule ku vona leswi Rito ra Xikwembu ri nge swi bihile swi ri leswinene, kutani va hambukele ekule ni nhlengeletano ya Yehova. A hi ku vavisa ka swona!

²¹ Swiyimo swa vanhu vo tano swi hi laha swi hlamuseriweke ha kona eka Psalma 36:1-3, laha hi hlayaka ku: “Timhaka to biha ti kona e mbilwini ya munhu lo’wo homboloka.” Hi leswaku, mianakanyo ni ku navela ka yena n’wini ka vutianakanyi swi n’wi yisa eku dyoheni. “Ku tšhav̌a Šikwembu a ku kona e mahlweni ya yena,” mupisalema u ya emahlweni. “Hikuv̌a a tiḍunisa a ri yena, e ku hetisa ku biha ka yena ni ku kombisa ku v̌enga ka yena. Marito ya nomu wa yena i ku homboloka ni ku šisa.” Naswona xana vuyelo eka yena hi byihi ke? U ‘tshika ku va ni ku twisisa ko endla leswinene.’ Kahle-kahle wa tikhorwisa leswaku leswi a swi endlaka hi leswi lulameke, naswona u kucetela van’wana ku n’wi landzela. Manuku ke, i swa nkoka swonghasi leswaku hi nga vi ni ku twisisa ntsena kambe hi tlhela hi ku sirhelela hi ku tlangela tindlela leti ha tona Yehova a hi pfuneke ku ku kuma!

[Tinhlamuselo ta le hansi]

U Tsundzuka Yini Ke?

◻ I yini lexi nga ta hi pfuna ku boha makungu ya vutlhari?

◻ Ku katsiwa yini eka ‘vutlhari’?

◻ Xana Yehova u nyika vutlhari eka malandza ya yena enkarhini wa hina hi ndlela yihi?

◻ Ku laveka yini eka hina loko hi ta vuyeriwa hi laha ku teleke eka vutlhari lebyi Yehova a byi nyikaka?

[Swifaniso leswi nga eka tluka 16]

Leswaku hi pfuneka eka vutlhari lebyi Yehova a byi nyikaka, hi fanele ku tlangela nhlengeletano ya yena, hi chivirika edyondzweni ya munhu hi xiyexe, hi tlhela hi anakanyisisa ehenhleni ka ndlela leyi hi nga tirhisaka leswi hi swi dyondzaka ha yona