“Ku Titsongahata Ku Rhangela Ku Dzunisiwa”

JAHA rin’wana a ri ri ekhotsweni ra Vaegipta hi xihehlo xa mavunwa. Ri tsongahatiwe ngopfu, naswona a ku vonaka ku nga ri na ntshembo wa ku ntshunxiwa ekhotsweni. Manuku u lerisiwe ku ya emahlweni ka Faro. Varindzi va khotso va hatlise va n’wi humesa. U byevuriwile, a cinca tinguvu ta yena, manuku a ya emahlweni ka hosi.

Xihlamariso a xi yimele Yosefa. Hi mpfuno wa Yehova, Yosefa u hlamusele milorho mimbirhi ya Faro hi ku pakanisa. Faro a ku: “Waŝiv̌o, nḍi ku v̌ekile henhla ka tiko hikwaro ra Egipta.” (Genesa 41:41) Mawaku ntokoto lowu xiyekaka swonghasi—wo suka ekhotsweni u ya endlwini ya hosi hi siku rin’we ntsena! Ntokoto wa Yosefa wu nga fanekisela leswi endzhakunyana Hosi Solomoni a huhuteriweke ku swi tsala a ku: “Hikuv̌a a nga fuma a humile ndlwini ya v̌abohiwa.” Hi laha ku faneleke, Solomoni u tsale kambirhi a ku: “Ku tiṭongahata ku rangela ku ḍunisiwa.”—Eklesiasta 4:14; Swivuriso 15:33; 18:12.

Kutani leswaku u pfuneka hi ntiyiso wolowo wa Xikwembu, tivutise: Xana i yini lexi seketeleke Yosefa hi nkarhi wa ntokoto wa yena lowu tsongahataka? Xana nandza loyi wo tshembeka wa Yehova u langutane njhani ni ku hehliwa ka vunwa loku n’wi yiseke ekhotsweni? Xana i ku dzunisiwa kwihi loku Yehova a a ri na kona emianakanyweni hi Yosefa? Xana i ku dzunisiwa ka njhani loku ku yimeleke lava eka malembe xidzana lama hundzeke hi ku tshembeka na hi xivindzi va tokoteke ku xanisiwa ni ku tsongahatiwa? Ehenhla ka hinkwaswo, xana i yini lexi hi pfunaka ku hlayisa langutelo leri ringaniseriweke loko hi tsongahatiwa?

Yosefa u fanele a anakanyisisile nkarhi na nkarhi hi milorho mimbirhi ya vuprofeta leyi kombiseke leswaku vamakwavo hambi ku ri vatswari va yena a va ta n’wi “nkhinsamela.” Entiyisweni, vamakwavo, loko va twa norho wa yena wo sungula, va te: “Šana u ri u ta fuma henhla ka hina šana?”—Genesa 37:8-10.

Vamakwavo va Yosefa va mavondzo a ku sale kuntsongo va n’wi dlaya! Kambe ehansi ka nkongomiso wa Yehova, mufana wa malembe ya 17 u xavisiwe eka vaxavisi lava famba-fambaka, lava va n’wi xaviseke eka Potifaro, ndhuna-nkulu ya varindzi va Faro.

Eku heteleleni, Yosefa u vile muphameri endlwini ya Potifaro, loyi nsati wa yena a ringeteke ku kanganyisa jaha rero ro saseka. Kambe Yosefa a a tshembekile eka Yehova kutani a baleka. Wansati wa mukanganyisi u hembile a hehla Yosefa hi leswaku u ringete ku n’wi pfinya, kutani Potifaro a n’wi tshemba, kutani Yosefa mbuyangwana a khotsiwa.

Hambi swi ri tano, u tshame a tshembekile eka Yehova, loyi, tanihi laha swi vuriweke ha kona a lunghiseleleke leswaku a yisiwa eka Faro a ya hlamusela milorho. Endzhaku ka sweswo Faro u veke Yosefa elunghelweni leri tlakukeke ra ku lunghiselela mphakelo wa swakudya aEgipta. Loko ndlala yi nghena eKanana, vamakwavo va Yosefa kunene va n’wi nkhinsamerile leswaku va kumela ndyangu swakudya.

Van’wana Lava Sukeke Eku ‘Titsongahateni Va Ya Eku Dzunisiweni’

Nandza un’wana wa Yehova wo tshembeka loyi ndlela ya vutomi bya yena yi seketeleke ntiyiso wa Xikwembu wa leswaku “ku tiṭongahata ku rangela ku ḍunisiwa” a ku ri Muxe. U kurisiwe emutini lowu fumeke wa Faro, Muxe a a ri ni vumundzuku lebyi tsakisaka. Manuku swiendlakalo swi vonaka swi hundzuka leswo biha. Muxe u endle hi ripfumelo eka Yehova ni ku khathalela ka rirhandzu eka vanhu va ka vona, lerova a balekela Faro la hlundzukeke leswaku a ponisa vutomi bya yena. U fambe a ri yexe a ya eMidiyani. Ku ringana malembe ya 40 u kombise ku titsongahata ka yena hi ku hanya vutomi byo olova bya vurisi, a tirhela mukon’wana wa yena Yetro. Vona ku khutazeka konghasi loku ku faneleke ku ve kona eka Muxe hi nkarhi wa malembe ya yena ya 40 ya ku vumba vumunhu lebyi xiyaka ndlela ya Yehova yo n’wi tsongahata ni ku anakanyisisa leswi swi nga ha vaka swi vekeriwe yena!

Manuku ku dzunisiwa ku tile. Yehova u veke Muxe ku va murhumiwa wa Yena eka Faro ni ku humesa vanhu va Yena aEgipta. Mawaku malunghelo yonghasi yo dzuneka lama Muxe a veke na wona loko a katsekile hi laha ku kongomeke eka makhombo ya khume ni ku fambisa Israyele ku hundza eLwandle ro Tshwuka! Endzhakunyana, Muxe u kume Nawu eka Yehova eNtshaveni ya Sinayi. Loko a rhelela, vanhu “va tsandzeka ni ku languta mombo wa Muxe, hikwalaho ka ku vangama ka wona.”—2 Vakorinto 3:7.

Nakambe xiya Yobo, lonkulu eka vanhu hinkwavo va le Vuxeni. A a ri “l’a fambaka hi ku lulama ni ku tenga, l’a tšhav̌aka Šikwembu, l’a fularelaka ŝo biha.” (Yobo 1:2, 3, 8) Manuku, hi xitshuketa u lahlekeriwe hi vana va yena va khume ni magidi ya tinyimpfu, tikamela, tihomu ni timbhongolo ta tintswele.

A swi helelanga kwalaho. Yobo u funengetiwe hi laha ku heleleke hi matshumba yo vava, lama n’wi vangeleke ku va la nyenyetsaka emirini. Nsati wakwe u n’wi vungunyile a ku: “Šana wa ha tiyisile ku lulameni ka wena-ke? Rukana Šikwembu, u fa!” (Yobo 2:9) Yobo a a ri karhi a ringiwa ni ku tsongahatiwa hi ndlela yo vava, kambe hi laha ku heleleke a a nga yi tivi mphikamakaneta ya le tilweni exikarhi ka Yehova ni muxandzuki wo sungula, Sathana. Xiyimo a xi antswisiwanga hi bulo ro leha ra “vanakulobye” vanharhu va Yobo. Hambi swi ri tano, Yobo u hlayise vutshembeki bya yena. U amukele ni ndzayo ya vutlhari leyi humaka eka Elihu hi ku titsongahata—wanuna la nga ntsongo ngopfu.—Yobo 32:4.

Xana Yobo u hakeriwile? Ina. Yehova u vuyetele Yobo, a andzisa kambirhi mpimo wa mintlhambi ya yena naswona a n’wi nyika majaha ya nkombo ni vanhwanyana vanharhu—vo saseka ku tlula hinkwavo etikweni! Mawaku vuyelo byo hlamarisa swonghasi bya ku titsongahata ka Yobo! Swi tikombe swi ri ntiyiso swonghasi—“ku tiṭongahata ku rangela ku ḍunisiwa.”—Yobo 42:12-15.

Tinxaka To Hambana Ta Ku Dzunisiwa

Entiyisweni ku ni tinxaka to hambana-hambana ta ku dzunisiwa—ku sukela eku dzunisiweni ka misisi ya wansati ku ya fika eku vangameni ka mombo wa Muxe loko a rhelela eNtshaveni ya Sinayi. (1 Vakorinto 11:15; 2 Vakorinto 3:7) Ku pela ka dyambu ko saseka ku ni ku vangama ko hlawuleka, ni tinyeleti ti ni ku vangama kun’wana.—1 Vakorinto 15:41.

Swivumbeko swo hambana swa rito “ku kwetsima” swi tirhisiwe hi minkarhi ya madzana eBibeleni. Hi ku kambisisa tinhlamuselo leti ni mongo wa tona, swi le rivaleni leswaku Yehova i xihlovo xa ku kwetsima hinkwako. Malandza ya yena yo tshembeka ni mintirho ya yena ya vutshila ya ntumbuluko swi kombisa ku kwetsima loku hi tindlela to tala na hi mimpimo yo hambana.

Eka lembe xidzana ra hina ra vu-20, hi na vumbhoni byo tala bya ku tsongahatiwa loku tokotiweke hi lava nga ni ntshembo lowu dzunekaka wa vutomi bya le tilweni. Hi nkarhi wa Nyimpi yo Sungula ya Misava, swirho leswi rhangelaka swa Sosayiti ya Watch Tower eBrooklyn, eNew York, swi gweviwe ku fika eka malembe ya 20 ekhotsweni hi ku hehliwa ka vunwa. Hi nkarhi lowu fanaka, ku xanisiwa ku sungurile etindhawini to tala. Hi xikombiso, J. B. Siebenlist u khotsiwe masiku manharhu handle ko nyikiwa xivangelo xo twala naswona a ri hava swakudya, loko ku nga ri swiphemu swinharhu swa xinkwa xo bola. U yisiwile ejele hi ntshungu, a hluvuriwa, a totiwa hi xikontiri xo hisa, a biwa hi ximoko lexi nga ni wayere emakumu ka xona. Eka ku ringiwa kun’wana mukonanisi u te: “A yi ye kule Bibele ya wena; a wu fanele u ya esirheni nhlana wa wena wu tshovekile; u fanele u hayekiwa.”

Hi nkarhi wa Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava, malandza man’wana ya Yehova yo tshembeka ya xaniseke ngopfu etikampeni ta nxaniso ta Vunazi. Un’wana a ku ri Martin Poetzinger, Mbhoni leyi totiweke leyi poneke leswaku yi ta va xirho xa Huvo leyi Fumaka ya Timbhoni ta Yehova. U hlamusele Dachau tanihi “yindlu leyi taleke hi mademona.” Ekampeni eMauthausen, “Gestapo yi ringete maendlelo hinkwawo ku hi kucetela ku herisa ripfumelo ra hina eka Yehova. Ndlala, vunghana bya vunwa, tihanyi, a hi boheka ku yima erimbeni siku na siku, hi hayekiwa emhandzeni ya [timitara tinharhu] hi mahlakala ya mavoko lama soholoteriweke endzhaku, hi biwa—leswi hinkwaswo ni swin’wana . . . swi ringetiwile.”

Xana I Yini Lexi Tiyiseke Vakriste Lava Vo Tshembeka?

Ehansi ka swiyimo sweswo swo biha ni swo thyaka, va pfuniwe ku tiyisela hi ripfumelo ra vona eka vuyelo byo hetelela, ku katsa ku langutela ka vumundzuku byo tsakisa eka lava hlayisaka vutshembeki bya vona. Eka “ntlhambinyana” wa Timbhoni leti totiweke, i ndzhaka ya le tilweni. (Luka 12:32) Ku dzuneka kun’wana ko hlawuleka emisaveni ku hlayiseriwe vanhu van’wana vo tshembeka. Van’wana va vona, vo tanihi Yosefa na Muxe, va boxiwa eka Vaheveru ndzima 11. Hi kombela u hlaya tindzimana 32-40 kutani u anakanyisisa hi ku tsongahatiwa loku tiyiseriweke hi van’wana va lavo tshembeka. Ku tlula kwalaho, “ntshungu lowukulu” wu tirhela Yehova namuntlha emisaveni. (Nhlavutelo 7:9, 15) Xana vumundzuku bya vona hi byihi?

Vumundzuku lebyi fuweke byi va yimerile. Hulumendhe ya le tilweni ehansi ka Yesu Kriste yi ta va ni vayimeri va la misaveni lava nga ta tirhisa swiletelo leswi tsariweke etibukwini leti vuriweke eka Nhlavutelo 20:12. Vanhu vo tano va ta va ni malunghelo yo tsakisa, ku nga ri tanihi tihosi, kambe “tihosana e misav̌eni hikwayo,” naswona kun’we na vona, vanhu vo tshembeka lava titsongahataka lava nga hlayekiki ku katsa ni lava va pfuxiweke, va ta kuma vutomi lebyi nga heriki eparadeyisini yo tsakisa emisaveni.—Psalma 45:16.

Namuntlha ku na timiliyoni leti kombiseke ku titsongahata hi ku fularhela vukhongeri bya vunwa ni hi ku hlanganyela entirhweni wo chumayela wa yindlu na yindlu wa Timbhoni ta Yehova hi ku tsaka. Vo tala va lava va soriwe hi swirho swa ndyangu ni vanghana, kambe va namarhele vugandzeri bya ntiyiso. Va amukele ndzulamiso ni ndzayo hi ku titsongahata leswaku va tirhela Yehova Xikwembu xa ntiyiso. Ntshembo wa vona i ku hanya eParadeyisini leyi kondleteriweke, loko “misav̌a yi ta tala hi ku tiv̌a ka ku kwetsima ka Yehova, ku fana ni mati loko ma funengete lwandle.”—Habakuk 2:14.

Lawa i masiku ya ku ringiwa eka vanhu va Yehova. Swi fana ni loko a hi ri vaendzi etikweni rimbe. Ku hambana loku nga exikarhi ka vugandzeri bya ntiyiso ni bya mavunwa ku ya ku kula. Hinkwerhu ka hina ha tsongahatiwa hi mpimo wo karhi. Kambe tanihi laha Yesu a khongoteriweke ni ku tiyisiwa ha kona hi ntsako lowu lowu vekiweke emahlweni ka yena, kutani na hina hi nga hlula miringo hi ku tsundzuka vuyelo byo hetelela.

Bibele ya hi tsundzuxa: “Titsongahateni emahlweni ka Hosi, kutani yona yi ta mi tlakusa.” (Yakobo 4:10) Loko u ringiwa hi ndzingo wo vava, tsundzuka marito lama: “Ku tiṭongahata ku rangela ku ḍunisiwa.” Nakambe, tsundzuka, leswaku Yehova a nge hluleki!