Nkambisiso Wa Mahungu
Xana I Xilotlelo Lexi Yisaka eNtsakweni?
“Malembe mambirhi yo nonon’hwa, ntsako lowu nga heriki.” Hi ku ya hi Yomiuri Shimbun, phepha-hungu ra le Japani, lexi i xiga xa sweswinyana exikarhi ka swichudeni swa Machayina eJapani. Hi ku langutela ku fuwa, swichudeni leswi swi lomba mali yo ta eJapani, laha swi tshembaka leswaku mali yi na yi huma hi le tilweni. Va tshemba leswaku hi ku tirha swintirhwa-ntirhwana malembe mambirhi ntsena va ri karhi va ya exikolweni, va nga hlayisa 39 200 wa tirhandi ivi va tlhelela ekaya va ya hanya va tsakile hi laha ku nga heriki endzhaku ka sweswo.
Ku titshega ko tano hi mali tanihi xilotlelo lexi yisaka entsakweni ku funengete misava hinkwayo. Nkambisiso wa sweswinyana exikarhi ka vantshwa ematikweni ya 9 eka ya 11 wu paluxe leswaku “‘mali’ a yi ri xivangelo-nkulu” xa mivilelo ni ku karhateka ka vona, hi ku vula ka Asahi Evening News.
Xana ku tshemba rifuwo hakunene ku ta wu lotlulula nyangwa lowu yisaka entsakweni ke? Hosi leyi tlhariheke Solomoni yi tsundzuxile leswaku “l’a ranḍaka mali, a nga ka a nga kolwi hi mali.” (Eklesiasta 5:10; 7:12) Ku rhangisa mali a swi ku tisi ku aneriseka ka ntiyiso, hambi ku ri ku tiyisa nsirhelelo wa nkarhi lowu taka. Hi xikombiso, Bibele yi ri: “Na yona silver ya v̌ona, hambi ku ri nsuku wa v̌ona, ŝi nga ka ŝi nga koti ku v̌a lamulela e sikwini ra v̌ukari bya Yehova.” (Sofonia 1:18) Hambi swi ri tano, hi laha ku hambaneke mupisalema Davhida u tsarile a ku: “Ku katekile munhu l’a v̌ekaka ku ṭhemba ka yena e ka Yehova.” Ku tshemba Yehova, hayi mali, i xilotlelo lexi yisaka eku tiphineni hi ntsako hi laha ku nga heriki.—Psalma 40:4; Esaya 30:18.
Xirhalanganya Xa Nkhuvulo
Swiphiqo swimbirhi swa nkhuvulo wa tincece swi humelerile eminkarhini ya sweswinyana exikarhi ka Kereke ya Nghilandi. Xo sungula xi khumba nkhuvulo wa “xihatla,” lowu mufundhisi un’wana a wu hlamuselaka tanihi matshalatshala yo karhi ya “ku nghenisa vumoya.” Xa vumbirhi i nhlayo leyi kulaka ya vafundhisi lava alaka ku khuvula swihlangi leswi vatswari va swona va nga yi sekeriki Kereke ya Nghilandi hi ku gingiriteka.
Vafundhisi vo tala va swi xiya leswaku vatswari hakanyingi a va swi tsakeli ku ya ekerekeni naswona a va nge swi lavi leswaku vana va vona va ya. Kutani ha yini va khuvula tincece ke? The Times, ya hlamusela, “va lava ku khuvuriwa ka vana va vona, tanihi leswi va lavaka ku nyika kumbe ku amukela tinyiko ta siku ra ku tswariwa, va khavisa makaya ya vona hi Khisimusi . . . I xiphemu xa ndhavuko wa vona: a swi kali swi lava xivangelo.”
Mufundhisi un’wana u tshikile hikuva u fikelele makumu ya leswaku ku khuvula tincece a swi nga fanelanga ku endliwa. U te: “Munhu loyi a nga endlaka ku tiboho koloko ntsena eka Kriste i munhu hi yexe.” A nga ha va a tlhandlekele leswaku Yesu Kriste a a ri na malembe ya 30 hi vukhale loko a khuvuriwa ni leswaku rito ra Xigriki leri vulaka nkhuvulo, ba·ptiʹzo, ri vula ku nghenisa kumbe ku nyuperisa. Endzhaku ka loko a khuvuriwile eNambyeni wa Yordani, Yesu “a huma ematini.” (Marka 1:10; Matewu 3:13, 16) A ku kona laha Bibele yi kombetelaka ku phuphuteriwa ka tincence hi mati. Tanihi leswi nkhuvulo wu nga xikombiso xa ku tiyiketela ka munhu eka Xikwembu tanihi mulandzeri wa minkondzo ya Kriste, a hi xiboho lexi nga endliwaka hi ricece.
Swikunguhati Ni Makhatoliki
Ku lwisana ka Kereke ya Khatoliki ni nkunguhato ku tiyisiwile hi John Paul II eka Nhlangano wa Vumbirhi wa Misava Hinkwayo ni Ntivo-vukwembu bya Mahanyelo lowu khomeriweke eRhoma hi November leyi hundzeke. Hi ku ya hi phepha-hungu ra Muti wa Vatican, L’Osservatore Romano, u te: “A hi dyondzo leyi sunguriweke hi munhu. Yi tsariwe hi voko leri tumbuluxaka ra Xikwembu hi xivumbeko xa munhu. Ku yi kanakana swi fana ni ku tsona Xikwembu ku yingisa ka vutlhari bya hina,” hikokwalaho, wa engetela, “a yi nge kanakaniwi hi mufundhisi wa Khatoliki.”
Kambe papila ra mani na mani leri nge Humanae Vitae leri Phophu John Paul a kombeteleke eka rona naswona leri tsariweke kwalomu ka malembe ya 20 lama hundzeke hi Paul VI “hi ku hatlisa ri kanakaniwe hi nhlayo leyikulu ya vafundhisi,” ku xiye La Stampa, nyuziphepha ya le Italy naswona ri honisiwa hi “Makhatoliki yo tala.”
Entiyisweni, ku sihalala ka kereke emhakeni ya ku kunguhata ku hambanisa vafundhisi naswona yi kavanyeta Makhatoliki ya xiviri swinene. Ku hambana loku yaka emahlweni ehenhleni ka ku tirhisa muxaka wihi na wihi wo kunguhata ku kale ku vangela John Paul ku kucetela vafundhisi hinkwavo ku vulavula “ririmi rin’we.” Hambi swi ri tano, ku hambana ni ku tivulela ka Phophu ka leswaku xiyimo xa kereke ehenhleni ka ku kunguhata xi “tsariwe hi voko leri tumbuluxaka ra Xikwembu” La Repubblica nyuziphepha ya le Italy yi xiya leswaku “ku hava ndzimana yo huma eka Tievangeli kumbe eka Testamente ya Khale leyi tshahiweke ku tiyisa dyondzo leyi.”
A ku kona laha Bibele yi hlamuselaka ku tirhisiwa ka swikunguhati kumbe nkunguhato evukatini, hambi ku ri ku vula leswaku Vakriste va bohekile ku va ni vana. Rito ra Xikwembu ri siya mhaka leyi ya nkunguhato wa ndyangu eripfalweni ra mpatswa wun’wana ni wun’wana wa Vakriste. Hi ku veka milawu ya yona ehenhleni ka nkunguhato, Kereke ya Khatoliki ‘yi tlule swilo leswi tsariweke.’—1 Vakorinto 4:6.