Nawu-nsinya—I Yini Xana?
“VONA! a ndzi va karhati vaakelani va mina. Hi ku ya hi mina, va nga endla leswi va swi lavaka. Kambe, kavula, loko va ri eku nonon’hweriweni, ndzi endla hi laha ndzi kotaka ha kona ku pfuna.” Xana leri i langutelo ra wena? Loko mhangu yi humelela, mintirho ya tintswalo ni yo kala vutianakanyi yi nga ha tala, hakanyingi yi hlamarisa vo tala. Kambe xana leswi swi ringene?
Loko u ri mutswari, handle ko kanakana u va tsundzuxile vana va wena ku papalata ku pfuka vatlangi-kulobye. Vo tala va hina va ni swivati swa vuhlangi bya hina ku komba leswaku ku honisa ndzayo swi tisa ntshovelo. Ina, hi dyondzile hi ntiyiso lowu nga erivaleni lowu vumbiweke hi Confucius mutivi wa filosofi wa le Vuxeni lowu nge: “Leswi u nga swi laviki leswaku swi endliwa eka wena, u nga swi endli ni le ka van’wana.” Hambi swi ri tano, xana wa swi xiya leswaku leswi ko va ku hundzuluxela ka le hansi, nandzulo wa leswi swi tiviwaka tanihi Nawu-nsinya ke?
Nawu Lowu Kongomeke
Hi ku ya hi Webster’s New Collegiate Dictionary, “nawu-nsinya” wu hlamuseriwa tanihi “nawu wa mahanyelo lowu kombetelaka eka [Matewu] 7:12 na [Luka] 6:31 lowu vulaka leswaku munhu u fanele a endlela van’wana leswi a lavaka va n’wi endlela swona.” Langutisa bokisi leri nga emakumu ka tluka ivi u xiya ndlela leyi ku hundzuluxela ko hambana-hambana ka Bibele ka Matewu ndzima 7, ndzimana 12 ku pfumelelaka vutlhari bya nsinya lowu wa nawu lowu kongomisaka leswaku byi vangama ha yona.
Xiya leswaku hambi loko marito ya hambana ku suka eka ku hundzuluxela kun’wana ku ya eka kun’wana, nawu a wu hundzuki. Hikwalaho, hi laha Yesu a hlamuseleke ha kona eku sunguleni eDyondzweni ya le Ntshaveni: “Kombelani, mi ta nyikiwa; lavani, mi ta swi kuma; gongondzani, mi ta pfuleriwa. Hikuva un’wana ni un’wana la kombelaka, wa nyikiwa; la lavaka wa swi kuma; ku ta pfuleriwa la gongondzaka.” (Matewu 7:7, 8) Ku kombela, ku lava, ku gongondza hinkwaswo i magoza lama kongomeke. “Hikwalaho, hinkwaswo,” Yesu u ya emahlweni “leswi mi lavaka leswaku vanhu va mi endla swona, va endleni swona na n’wina.”—Matewu 7:12.
Bibele yi komba leswaku vadyondzisiwa va Yesu a va seketela ku hanya hi nawu lowu fanaka. (Varhoma 15:2; 1 Petro 3:11; 3 Yohane 11) Hambi swi ri tano, lexi vavisaka, xiyimo xa namuntlha xa vuxaka bya vanhu xi tiyisa leswaku vanhu hi xitalo, hambi i Vakriste va nomo ntsena kumbe e-e, a va wu landzeleli. Xana leswi swi vula leswaku nawu lowu wa mahanyelo a wa ha ri na matimba? Kumbexana wu hundzeriwe hi nkarhi ke?
[Bokisi leri nga eka tluka 3]
“Leswi mi lavaka leswaku vanhu van’wana va mi endla swona va endleni swona na n’wina.”—The Holy Bible, leyi hundzuluxeriweke hi R. A. Knox.
“Khoma vanhu van’wana hi laha u lavaka leswaku va ku khoma ha kona.”—The New Testament in Modern English, hi J. B. Phillips.
“Leswi u navelaka leswaku vanhu va swi endla eka wena ni ku ku endlela swona, swi endle eka vona ni ku va endlela swona.”—The Amplified New Testament.
“Endlela van’wana hinkwaswo leswi u lavaka leswaku va ku endlela swona.”—The New Testament in the Language of Today, hi W. F. Beck.
“Hi tindlela hinkwato, khoma vanhu-kuloni hi laha u lavaka leswaku va ku khoma ha kona.”—The Four Gospels, leyi hundzuluxeriweke hi E. V. Rieu.
“U fanele ku dyondza ku hanya ni van’wana hi laha u lavaka leswaku va hanya na wena ha kona.”—The New Testament, hi C. B. Williams.