Anakanya Hi Misava Leyi Nga Hava Makwanga

XANA u nga anakanya hi misava leyi eka yona vanhu va tirhisanaka ematshan’wini yo phikizana? Laha vanhu va khomaka van’wana hi ndlela leyi vona a va ta lava ku khomiwa ha yona? Leswi i timfanelo ta misava leyi nga hava makwanga. Vona misava leyi nga ta va yona! Xana yi ta kala yi fika? Ina, yi ta fika. Kambe xana makwanga—lama mileke evanhwini—ya nga herisiwa hi ndlela yihi?

Leswaku hi kuma nhlamulo, xo xungula hi fanele ku twisisa masungulo ya makwanga. Bibele yi kombisa leswaku a ma nga ri mfungho wa rixaka ra vanhu minkarhi hinkwayo. Muprofeta Muxe u hi tsundzuxa leswaku ku hava xihoxo xo tanihi makwanga lexi eku sunguleni xi kumiweke eka munhu wo sungula, xivumbiwa xo hetiseka xa Muvumbi loyi a nga riki na makwanga, a ku: “I Ribye le’ro tiya; mitiro ya yena yi hetisekile; hikuv̌a tindlela hikwato ta yena ti lulamile.” Kutani ke, xana makwanga ma huma kwihi? Mpatswa wo sungula wa vanhu wu ma pfumelele ma akela eka wona—Evha a langutela hi makwanga leswi a a ta swi kuma loko a dya muhandzu lowu Xikwembu xi wu yiriseke, Adamu hi makwanga a nga lavi ku lahlekeriwa hi nsati wa yena lowo xonga. Muxe u engeterile, hi marito lama nakambe a ma ri ntiyiso hi Adamu na Evha a ku: “Va tionhile hi voxe; a hi vana va xona, xihoxo i xa vona vini.”—Deuteronoma 32:4, 5, NW; 1 Timotiya 2:14.

Hi nkarhi wa Ndhambi ya misava hinkwayo ya siku ra Nowa, makwanga ni ku navela loko biha swi akerile lerova “ku biha ka v̌anhu ku [kula] emisav̌eni, ni meehleketo hikwayo ya timbilu ta v̌ona yi kongoma ku biha nṭsena hi masiku hikwawo.”—Genesa 6:5.

Langutelo leri ri fumaka ra makwanga eka munhu ri hambetile ku ta fikela ni namuntlha, swi tikomba onge ri fikelela maninginingi ya rona evandleni ra namuntlha leri nga khensiki ni ra makwanga.

Ku Herisiwa Ka Makwanga Hi Ku Tirhisa Dyondzo

Tanihi leswi makwanga exikarhi ka vanhu ma taleke, ku pfumaleka ka wona swi nga koteka. Makwanga ma nga hluriwa. Hambi swi ri tano, leswaku leswi swi endleka, dyondzo ni mukhuva lowu faneleke swa laveka, ku ri ni vuleteri kumbe milawu ya mahanyelo leyi nga tluriwiki leyi faneleke ku landzeleriwa. Leswi swi nga twala swi nga ri ntiyiso, kambe i mani a nga kotaka ku nyikela muxaka wolowo wa dyondzo ivi a tiyiseka leswaku leswi swi dyondziwaka swa endliwa—hambi ku ri ku sindzisa leswaku swi landzeleriwa loko swi fanela?

Dyondzo yo tano yi fanele yi huma eka xihlovo lexi nga riki na makwanga hi xoxe. Ku fanele ku nga ri na minsusumeto kumbe ku langutela kwihi na kwihi loku kanganyisaka ka nchumu lowu nga ta humelela endzhaku ka ku leteriwa ko tano. Tlhandla-kambirhi, nkoka ni ku koteka ka ku pfumala vutianakanyi swi fanele ku dyondzisiwa ni ku kombisiwa. Loyi a dyondzaka u fanele ku va loyi a khorwisiwaka hayi leswaku ndlela yo tano ya vutomi ya koteka ntsena, kambe leswaku i ndlela leyi hlawuriweke, leyi nga ni mimbuyelo eka yena hi yexe ni le ka lava va tshamaka na yena.

I Xikwembu xa le tilweni ntsena lexi nga nyikelaka muxaka lowu wa dyondzo, hikuva i munhu wihi kumbe nhlengeletano emisaveni leyi nga vaka ni timfanelo ni masungulo wolawo ke? Vanhu hinkwavo a va faneleki exisekelweni xa ntiyiso lowu wa Bibele: “Vanhu hinkwavo va dyohile, hikokwalaho ku kwetsima loku a va nyikiwile hi Xikwembu, va ku pfumala.”—Varhoma 3:23.

Lexi tsakisaka, Yehova, Xikwembu xa le tilweni, xi nyikela dyondzo yo tano eka buku-mpfuno ya xona leyi tsariweke, kumbe tsalwa, Bibele leyo Kwetsima. N’wana wa yena, Yesu Kriste, u ve nghwazi ya muxaka lowu wa dyondzo loko a ha ri munhu emisaveni. Exikarhi ka Nkulumo ya le Ntshaveni ya Yesu leyi dumeke, u vulavule hi ndlela ya vutomi leyi a yi twala yi nga tolovelekanga eka vo tala va lava yingisaka, hikuva yi amukele ku pfumala vutianakanyi hambi ku ri eka valala kumbe va kaneti va munhu. Yesu u te: “Rhandzani valala va n’wina, mi khongelela lava va mi xanisaka, leswaku mi hundzuka vana va Tata wa n’wina la nge matilweni, hikuva ú tsuvukisa dyambu ra yena ehenhla ka lavo biha ni lavanene, ú nisa mpfula ehenhla ka lavo lulama ni lavo homboloka. Loko mi rhandza lava va mi rhandzaka ntsena, xana mi nga langutela hakelo muni ke? Na vona valuvisi a va endlisi sweswo xana?”—Matewu 5:44-46.

Xiphemu xa vurhumiwa bya Yesu emisaveni a ku ri ku dyondzisa valeteri lava nga riki na vutianakanyi leswaku na vona va ta kota ku dyondzisa van’wana endleleni leyi yo pfumala makwanga ya vutomi. Nkarhi wun’wana endzhaku ka rifu ni ku pfuxiwa ka Yesu, muapostola Pawulo u ve un’wana wa valeteri vo tano. Eka mapapila ya yena ma nga ri mangani lama huhuteriweke, Pawulo u khuthaze ku herisiwa ka makwanga. Hi xikombiso, u tsalele Vaefesa a ku: “Mi vahlawuriwa va Xikwembu, kutani vuoswi, ni swa thyaka hinkwaswo, ni makwanga, a swi laveki exikarhi ka n’wina, ni ku kumbuka swi nga kumbukiwi.”—Vaefesa 5:3.

Hi ku fanana namuntlha, Timbhoni ta Yehova ti dyondzisa vavanuna ni vavasati ku papalata mimboyamelo ya makwanga. Hi ku famba ka nkarhi, lava na vona va va lava fanelekaka leswaku va ya dyondzisa van’wana tindlela to tano to kombisa ku chava Xikwembu.

Mintiyiso Ya Bibele Ya Tirha

Kambe u nga ha vutisa u ku: ‘Xana vanhu lava nga hetisekangiki, lava dzimeke timintsu eka makwanga, hakunene va nga byi tsuvula eka vumunhu bya vona?’ Ina, va nga swi kota. Kavula, hayi hi ndlela leyi hetisekeke, kambe ku fika eka mpimo lowu xiyekaka swinene. A hi xiyeni xikombiso xa leswi.

Khamba leri hlambanyeke a ri tshama eSpain. Kaya rakwe a ri tele hi tinhundzu leti yiviweke. Kutani u sungule dyondzo ya Bibele na Timbhoni ta Yehova. Hikwalaho, ripfalo ra yena ri sungule ku n’wi karhata, kutani u kunguhate ku tlhelela eka vini va swilo leswi a swi yiveke. U tshinelele khale ka muthori wa yena ivi a tivika leswaku u n’wi yivele muchini lowuntshwa wo hlantswa. Muthori, loyi a khumbiweke ngopfu hi langutelo ra yena leri hundzukeke u kunguhate ku ka a nga ma tivisi maphorisa kambe a pfumelela khale ka khamba ku hakela nxavo wa muchini wo hlantswa ntsena.

Endzhaku, khamba leri hundzukeke ri tiyimisele ku endzela un’wana ni un’wana loyi a ri tsundzuka leswaku ri n’wi yivele swo karhi ni ku tlherisa swilo leswi yiviweke. Un’wana ni un’wana loyi a n’wi endzeleke u phofule ku hlamala leswi hikwalaho ka ku tirhirisa ka yena misinya ya milawu ya Bibele, a veke ni ku hundzuka loku kukulu ka langutelo.

Kutani xiphiqo xa xiviri xi kongomane na yena. A a nga ha va tivi vini va tinhundzu to tala leti a a ha ri na tona. Kutani ke, endzhaku ko khongela eka Yehova, u ye etindlu-nkulu ta maphorisa ivi a humesa swiya-ni-moya swa tsevu swa stereo leswi a swi yiveke emimovheni. Maphorisa a ma hlamarisiwile, tanihi leswi a a ri na rhekhodo leyinene eka wona. Va endle xiboho xa leswaku u fanele ku hakela ntsena ndziho ivi a tirhela xigwevo xa yena xo koma ekhotsweni.

Khale ka khamba leri sweswi ri na ripfalo leri tengeke, hikwalaho ka leswi ri tshikeke vutomi bya rona bya vugevenga ni makwanga leswaku ri va xiphembu xa nhlengeletano ya misava hinkwayo ya Timbhoni ta Yehova.

Magidi ya swikombiso leswi fanaka entiyisweni ma nga nyikeriwa. Hambi leswi lava va endleke ku hundzuka ko tano evuton’wini bya vona va nga vantsongo eka vaaki va misava, ntiyiso wa leswaku vo tala va endlile tano wu kombisa matimba ya vunene lebyi humaka eku tiveni ni le ku tirhiseni ka misinya ya milawu ya Bibele.

Loko lembe rin’wana ni rin’wana ri hundza, vanhu lava engetelekeke va amukela ndlela leyi ya vutomi. Vuleteri bya Bibele bya karhi bya nyikeriwa emabandlheni lama tlulaka 60 000 ya Timbhoni ta Yehova emisaveni hinkwayo. Timbhoni enkarhini lowu a ti languteli ku hundzula misava hinkwayo, ti herisa makwanga exikarhi ka magidi ya timiliyoni ta lava va hanyaka sweswi. Hambi swi ri tano, vuprofeta bya Bibele byi kombisa leswaku ku nga ri khale sweswi, ndlela leyi yi nga riki na makwanga ya vutomi yi ta tata misava hinkwayo!

Misava Leyintshwa Yo Pfumala Makwanga

Ku ta va ku nga ri na xivandla xa makwanga ni vutianakanyi emisaveni leyintshwa leyi taka. Muapostola Petro u hi tiyisekisa leswaku vululami byi ta va mfungho wa xiviri ku nga ri wa “matilo lamantshwa” ntsena, kambe ni wa “misava leyintshwa.” (2 Petro 3:13) Makwanga ma ta va exikarhi ka “leswo sungula” leswi swi nga ta va swi hundzile, kun’we ni mavabyi, gome hambi ku ri rifu.—Nhlavutelo 21:4.

Hikwalaho, loko u tshikileriwa hi ku andza ka makwanga ni ndlela ya vutianakanyi ya vutomi leswi voniwaka ematlhelo ka hina hinkwako namuntlha, tiya mbilu! Sungula sweswi ku hanyela misava leyintshwa leyi taka leyi yi nga ta fika ku nga ri khale. Hi mpfuno wa Xikwembu, lwela ku herisa makwanga evuton’wini bya wena n’wini. Hlanganyela eku pfuneni ka van’wana ku vona mimbuyelo leyi sweswi yi nga tsakeriwaka hi ku hanya vutomi bya Vukriste. Veka ripfumelo ni ntshembo wa wena eka xitshembiso xa Yehova Xikwembu xa leswaku makwanga ku nga ri khale ma ta va exikarhi ka swilo swo tala leswi nga tsakisiki leswi ‘swi nga ta ka swi nga ha ehleketiwi, kumbe ku kumbukiwa.’—Esaya 65:17.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]

Yesu u vulavule hi ndlela ya vutomi leyi seketelaka ku pfumala vutianakanyi, hayi makwanga

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Ku nga ri khale—misava yo pfumala makwanga