“Rito Ra Xikwembu Ra Hanya, Naswona Ra Tirha”
1, 2. (a) I yini lexi vangaka ku cinca evuton’wini bya lava va vaka Vakriste? (b) Bibele yi nga kucetela munhu ku fikela kwihi?
EXIKARHI ka lembe xidzana ro sungula C.E., muapostola Pawulo u tsale papila ri ya eka bandlha ra Vukriste eRhoma. Eka rona u kandziyise xilaveko xa leswaku Vakriste va ntiyiso va fanele ku endla mindzulamiso. U te: “Mi nga landzi hanyelo ra nguva leyi, kambe mi pfumela ku hundzuka mi va vantshwa emiehleketweni ya n’wina, mi ta kota ku twisisa leswi ku rhandza lokunene ka Xikwembu, loku nkhensekaka ni ku hetiseka, ku nga swona.” (Varhoma 12:2) Xana i yini lexi hundzulaka valandzeri va Yesu, xi cinca ndlela yoleyo ya vona yo anakanya? Entiyisweni, i matimba ya Rito ra Xikwembu, Bibele.
2 Pawulo u kombise hi laha Bibele yi nga hi susumetaka swinene ha kona loko a tsale a ku: “Rito ra Xikwembu ra hanya, naswona ra tirha, ri kariha ku tlula tlhari rin’wana ni rin’wana leri lotiweke matlhelo mambirhi, ri tlhava ku ya fika emahlanganeni ya hika ni moya, ni ya marhambu ni mongo, ri kota ku hlaya mianakanyo ni makungu ya mbilu.” (Vaheveru 4:12) Entiyisweni, matimba lamakulu ya Bibele yo hetisisa ku cinca ko tano evanhwini i xikombiso lexinene xa leswaku ri tlula ku va rito ra munhu ntsena.
3, 4. Xana vumunhu bya Vakriste byi cinciwa ku fikela kwihi?
3 Rito ra Xigriki leri hundzuluxeriweke ri ku “ku hundzuka” eka Varhoma 12:2 ri huma eka me·ta·mor·phoʹo. Ri komba ku cinca loku heleleke, tanihi ku hundzuka ka xivungu xi va phaphatani. Ku helerile lerova Bibele yi vulavula ha kona tanihi ku cinca ka vumunhu. Eka ndzimana yin’wana ya Bibele, ha hlaya: “[Hluvulani] hanyelo ra n’wina ra khale ni mintirho ya rona; hikuva mi ambarile munhu wa hanyelo lerintshwa la pfuxetiwaka kambe na kambe, leswaku mi kota ku tiva swinene Xikwembu lexi xi n’wi tumbuluxeke hi xifaniso xa xona.”—Vakolosa 3:9, 10.
4 Loko a tsalela bandlha ra le Korinto, Pawulo u kombe mpimo wa ku cinca ka vumunhu loku humeleleke eka lembe xidzana ro sungula. U te: “Loko ti ri timbhisa, ni lava gandzelaka swikwembu swa hava, ni vaoswi, ni vavanuna lava endlaka swa tingana ni vavanuna-kulobye, ni vayivi, ni va makwanga, ni swidakwa, ni varhukani, ni vaxisi, va nga ka va nga dyi ndzhaka ya Mfumo wa Xikwembu. Hi leswi van’wana va n’wina a mi ri swona; kambe sweswi mi basisiwile.” (1 Vakoritno 6:9-11) Ina, vaoswi ni vanhu lava rhandzaka timholovo, vayivi ni swidakwa, va hundzuriwe va va Vakriste lava nga swikombiso leswinene.
Ku Cinca Ka Vumunhu Namuntlha
5, 6. Vumunhu bya jaha rin’wana byi cinciwe hi laha ku heleleke hi matimba ya Bibele hi ndlela yihi?
5 Ku cinca loku fanaka ka vumunhu ka vonaka namuntlha. Hi xikombiso, xifanyetana xa le Amerika Dzonga xi feriwe hi vatswari loko xi ri ni malembe ya kaye. U kule a ri hava nkongomiso wa vatswari kutani a va ni swiphiqo swo tala swa vumunhu. Wa hlamusela: “Loko ndzi ri na 18, a ndzi godzomberiwe hi swidzidzirisi hi laha ku heleleke naswona a ndzi hete nkarhi wo leha ekhotsweni hikwalaho ko yiva leswaku ndzi enerisa mukhuva lowu.” Hambi swi ri tano, hahani wa yena a ri un’wana wa Timbhoni ta Yehova, naswona eku heteleleni u swi kotile ku n’wi pfuna.
6 Jaha ra hlamusela: “Hahani u sungule ku dyondza Bibele na mina, naswona endzhaku ka tin’hweti ta nkombo ndzi swi kotile ku tshika mukhuva wa swidzidzirisi.” Nakambe u tshike ni vanghana va yena va le ku sunguleni kutani a kuma vanghana lavantshwa exikarhi ka Timbhoni ta Yehova. Wa hambeta: “Vanghana lava vantshwa, kun’we ni dyondzo ya mina ya Bibele ya nkarhi na nkarhi, swi ndzi pfumelele ku endla nhluvuko naswona eku heteleleni ndzi nyikele vutomi bya mina ku tirhela Xikwembu.” Ina, khale ka mugodzomberiwa wa swidzidzirisi ni muyivi sweswi i Mukriste la chivirikaka, wa vutomi lebyi baseke. Xana ku hundzuka ko tano ka vumunhu ka xihatla ku vangiwe hi yini? Hi matimba ya Bibele.
7, 8. Hlamusela ndlela leyi xiphiqo xo nonon’hwa xa vumunhu xi ntlhantlhiweke ha yona hi mpfuno wa Bibele.
7 Xikombiso xin’wana xi huma edzongeni wa Yuropa. Kona, jaha ri kule ri ri ni xiphiqo xo tika xa vumunhu: vukari. Nkarhi hinkwawo a a ri ku lweni. Eka ku kanetana kun’wana ka ndyangu, u be hambi ku ri tata wa yena, a n’wi tlumbela ehansi! Kambe, eku heteleleni u dyondze Bibele ni Timbhoni ta Yehova kutani a xiya nawu wa Xikwembu ebukwini ya Varhoma: “Mi nga rihiseli swo biha hi leswo biha, ni ka munhu ni un’we. . . . Endlani hinkwaswo leswi mi swi kotaka, hi tlhelo ra n’wina, ku hanyisana ni vanhu hinkwavo hi ku rhula. Varhandziwa, mi nga tshuki mi tirihisela mi ri n’wina; kambe kendlukelani vukari bya Xikwembu.”—Varhoma 12:17, 19.
8 Marito wolawo ma n’wi pfune ku vona ndlela leyi ku tsana ka yena a ku bihe ha yona. Vutivi lebyi kulaka bya Bibele byi pfuxete ripfalo ra yena, leri n’wi pfuneke ku hlula ku kariha ka yena ka xihatla. Xikan’we-kan’we, endzhaku ka loko a endle nhluvuko wo karhi etidyondzweni ta yena, munhu un’wana u n’wi haxe hi nhlamba. Jaha ri twe ku kariha loku tolovelekeke ku kula endzeni. Kutani a twa xin’wana: langutelo ra ntwela-vusiwana naswona leswi swi n’wi sivele ku pfumelela ku hlundzuka ka yena. A a ri ni ku tikhoma, muhandzu wa nkoka wa moya. (Vagalatiya 5:22, 23) Vumunhu bya yena sweswi a byi hambanile, hi pfuniwa hi matimba ya Rito ra Xikwembu.
9. Hi ku ya hi Pawulo, xana vumunhu bya hina byi cinciwa ha yini?
9 Kambe, xana Bibele yi byi humesisa ku yini vuyelo byebyo bya matimba? Pawulo eka Vakolosa 3:10 u vule leswaku vumunhu bya hina byi cinciwa hi vutivi lebyi kongomeke, lebyi kumekaka eBibeleni. Kambe xana vutivi byi va cinca njhani vanhu?
Ntirho Wa Vutivi Lebyi Kongomeke
10, 11. (a) Loko hi dyondza Bibele, hi dyondza yini hi timfanelo ta vumunhu leti lavekaka ni leti nga lavekiki? (b) I yini lexi lavekaka ku engetela eka vutivi ku tisa ku cinca evumunhwini bya hina?
10 Xo sungula, Bibele yi hlamusela timfanelo ta vumunhu lebyi nga lavekiki leti faneleke ku cukumetiwa. Leswi swi katsa swilo swo tanihi “mahlo yo tikukumuša, ni ririmi ra v̌unwa, ni mav̌oko la’ma halataka ngati leyi nga riki na nanḍu; i mbilu le’yi kanelaka ŝo biha, ni milenge ya maṭambu leyi ṭuṭumelaka ku biheni. I mboni ya v̌unwa le’yi v̌ulaka mav̌unwa, ni l’a pfušaka timholov̌o e šikari ka v̌amakwav̌o.” (Swivuriso 6:16-19) Xa vumbirhi, Bibele yi hlamusela timfanelo leti lavekaka leti hi fanelaka ku ti hlakulela, ku katsa “rirhandzu, ni ku tsaka, ni ku rhula, ni ku leha mbilu, ni vunene, ni ku hanana, ni ku tshembeka, ni musa, ni ku tikhoma.”—Vagalatiya 5:22, 23.
11 Vutivi byo tano lebyi kongomeke byi pfuna munhu wo lulama ku tikambela no vona timfanelo ta vumunhu leti a fanelaka ku ti hlakulela ni leti a fanelaka ku tirhela ku ti herisa. (Yakobo 1:25) Hambi swi ri tano, sweswo i masungulo ntsena. Ku engetela eka vutivi, nsusumeto wa laveka, xin’wana xo n’wi susumeta leswaku a lava ku cinca. Laha nakambe, u lava vutivi lebyi kongomeke byo huma eBibeleni.
Ku Susumeteriwa Ku Va Lonene
12. Xana vutivi bya vumunhu bya Xikwembu byi hi pfunisa ku yini ku cinca?
12 Pawulo u vule leswaku vumunhu lebyintshwa lebyi lavekaka byi endliwa hi ku ya “hi šifaniso ša l’a ṅwi tumbulušeke.” (Vakolosa 3:10, BX) Kutani vumunhu bya Mukriste byi fanele byi fanekisela vumunhu bya Xikwembu. (Vaefesa 5:1) Hi ku tirhisa Bibele, vumunhu bya Xikwembu bya paluxiwa eka hina. Hi vona ku tirhisana ka yena ni vanhu ni ku vona timfanelo ta yena letinene, to tanihi rirhandzu ra xona, tintswalo, vunene, musa ni vululami. Vutivi byo tano byi susumetela munhu wa mbilu leyinene ku rhandza Xikwembu ni ku lava ku va munhu loyi a amukeriwaka hi Xikwembu. (Matewu 22:37) Tanihi vana lava rhandzekaka, hi lava ku tsakisa Tata wa hina wa le tilweni, kutani hi ringeta ku tekelela vumunhu bya yena swinene hi laha hi nga kotaka ha kona eka xiyimo xa hina xo tsana xa ku nga hetiseki.—Vaefesa 5:1.
13. Hi byihi vutivi lebyi hi dyondzisaka ku ‘rhandza leswinene, hi venga leswo biha’?
13 Nsusumeto wa hina wu tiyisiwa hi vutivi lebyi Bibele yi byi nyikaka bya leswaku hi kwihi laha timfanelo hinkwato letinene ni leto biha ta munhu, ti n’wi yisaka kona. (Psalma 14:1-5; 15:1-5; 18:20, 24) Hi dyondza leswaku Davhida u katekisiwile hikwalaho ka ku chava ka yena Xikwembu ni rirhandzu ra leswo lulama kambe ni leswaku u xanisekile loko a lahlekeriwe hi ku tikhoma. Hi vona vuyelo lebyi vavisaka loko timfanelo letinene ta Solomoni ti onhiwile emalembeni ya yena ya vudyuhari. Mikateko leyi tisiweke hi vululami bya Yosiyasi na Hezekiya byi hambana swinene ni vuyelo lebyo biha bya ku tsana ka Akabu ni ku gwineha ka Manase. (Vagalatiya 6:7) Xisweswo hi dyondza ku ‘rhandza ku lulama ni ku venga ku homboloka.’—Vaheveru 1:9; Psalma 45:7; 97:10.
14. Hi xihi xikongomelo xa Yehova hi misava ni vanhu lava nga eka yona?
14 Nsusumeto lowu wu tiyisiwa swinene hi vutivi lebyi kongomeke bya swikongomelo swa Xikwembu. Vutivi byo tano byi pfuna ku cinca ‘matimba lama susumetaka miehleketo ya hina,’ moya lowu susumetaka mianakanyo ni swiendlo swa hina. (Vaefesa 4:23, 24) Loko hi dyondza Bibele, hi dyondza leswaku Yehova a nge pfumeleli vubihi hi laha ku nga heriki. Ku nga ri khale, u ta lovisa misava leyi yo biha kutani a tisa ‘matilo lamantshwa ni misava leyintshwa laha ku nga ta va ni ku lulama.’ (2 Petro 3:8-10, 13) I mani la nga ta hanya emisaveni leyi yintshwa? “La’v̌a lulameke v̌a ta aka misav̌eni, la’v̌o tenga v̌a ta siyiwa kona; kambe la’v̌o biha v̌a ta susiwa la misav̌eni, ni timbabva ti ta ṭuv̌uriwa ka yona.”—Swivuriso 2:21, 22.
15. Loko hi swi kholwa hakunene leswi Bibele yi swi vulaka hi swikongomelo swa Yehova, xana leswi swi ta hi khumba njhani tanihi vanhu?
15 Loko hi xikholwa hakunene xitshembiso lexi, ndlela ya hina hinkwayo ya ku anakanya yi ta khumbeka. Muapostola Petro endzhaku ko profeta hi ku herisiwa ka vubihi, u ri: “Leswi ku nga ta tshwa swilo leswi hinkwaswo swi hela hi ndlela leyi, mi fanele ku va ni vutomi byo hlawuleka bya vukhongeri, mi ri karhi mi langutela siku ra [Yehova].” (2 Petro 3:11, 12) Vumunhu bya hina byi fanele ku vumbiwa hi ku navela lokukulu ka hina ko va exikarhi ka lavo lulama lava nga ta siyiwa loko lavo biha va herisiwa.
16. I vumunhu bya muxaka muni lebyi nga ta ka byi nga vi na xivandla emisaveni leyintshwa, naswona xana vutivi lebyi byi fanele byi hi khumbisa ku yini?
16 Buku ya Nhlavutelo yi tshembisa lava lulameke leswaku endzhaku ka makumu ya misava leyi, “[Xikwembu] xi ta sula mihloti hinkwayo emahlweni ya vona, ni rifu a ri nga ha vi kona; hambi ya ri mahlomulo kumbe ku rila kumbe ku vaviseka a swi nga ha vi kona, hikuva leswo sungula swi hundzile.” Kambe endzhaku yi tsundzuxa leswaku “loko ma ri matoya, ni lava alaka ku pfumela, ni lava endlaka swa manyala, ni vadlayi, ni vaoswi, ni vangoma, ni lava gandzelaka swikwembu swa hava, ni vahembi hinkwavo” va ta cukumetiwa. (Nhlavutelo 21:4, 8) Vona ndlela leyi ku nga vutlhari ha yona ku papalata timfanelo leti nga lavekiki leti Xikwembu xi nga ta ala ku ti amukela emisaveni leyintshwa!
Mpfuno Wo Huma eHandle
17. I mpfuno wa muxaka muni lowu Bibele yi hi tsundzuxaka ku wu lava?
17 Hambi swi ri tano, vanhu va tsanile, naswona hakanyingi va lava xin’wana lexi engetelekeke eka rungula ni nsusumeto loko va ta endla ku hundzuka. Va lava mpfuno wa munhu hi xiyexe, naswona Bibele yi hi komba laha hi nga kumaka mpfuno lowu. Hi xikombiso, yi ri: “L’a fambaka ni tintlhari o ta tlhariha, kambe l’a tolov̌elaka ŝihunguki o ta onhaka.” (Swivuriso 13:20) Hi ku fanana, loko ho tihlanganisa ni lava va kombisaka timfanelo leti hi lavaka ku ti hlakulela, hi ta pfuneka swinene leswaku hi fana na vona.—Genesa 6:9; Swivuriso 2:20; 1 Vakorinto 15:33.
18, 19. I yini lexi hi faneleke hi xi endla ku paluxa mianakanyo ni timbilu ta hina eka moya wa Xikwembu?
18 Ku engetela kwalaho, Yehova hi yexe u nyikela mpfuno hi xivumbeko xa moya lowo kwetsima—moya lowu fanaka ni lowu a wu tirhiseke ku endla masingita eminkarhini ya khale. Entiyisweni, timfanelo letinene letikulu ta “rirhandzu, ni ku tsaka, ni ku rhula, ni ku leha mbilu, ni vunene, ni ku hanana, ni ku tshembeka, ni musa, ni ku tikhoma” ti vuriwa “mihandzu ya Moya.” (Vagalatiya 5:22, 23) Xana mpfuno wa moya lowo kwetsima hi wu kuma njhani? Tanihi leswi Bibele yi huhuteriweke hi moya lowo kwetsima, loko hi yi hlaya kumbe ku vulavula ni van’wana ha yona, hi le ku paluxeni ka mianakanyo ni timbilu ta hina eka matimba lama susumetelaka ya moya wolowo. (2 Timotiya 3:16) Entiyisweni, Yesu u tshembise leswaku loko hi vulavula ni van’wana hi ntshembo wa hina, hi nga tokota xiendlo lexi kongomeke xa moya wolowo.—Matewu 10:18-20.
19 Ku engetela kwalaho, Bibele ya tsundzuxa: “Chivirika eku khongeleni.” (Varhoma 12:12) Hi xikhongelo hi vulavula na Yehova, hi n’wi dzunisa, hi n’wi nkhensa ni ku kombela mpfuno wa yena. Loko hi kombela mpfuno wo hlula timfanelo ta vumunhu leti nga lavekiki, to tanihi ku kariha, ku sihalala, ku hela mbilu, kumbe ku tikukumuxa, moya wa Xikwembu wu ta hi pfuna eka matshalatshala man’wana ni man’wana lawa hi ma endlaka ku pfumelelana ni xikhongelo xexo.—Yohane 14:13, 14; Yakobo 1:5; 1 Yohane 5:14.
20. Ha yini Vakriste va fanele ku tshama va tirhela ku ambala vumunhu lebyintshwa?
20 Loko Pawulo a tsale a ku: “Mi pfumela ku hundzuka mi va vantshwa emiehleketweni ya n’wina,” a a tsalela bandlha ra Vakriste lava khuvuriweke, lava totiweke. (Varhoma 1:7; 12:2) Naswona eka Xigriki xo sungula, u tirhise xivumbeko xa riendli leri vulaka xiendlo lexi hambetaka. Leswi swi komba leswaku ku hundzuka loku endliwaka eka hina hi vutivi lebyi kongomeke byo huma eBibeleni ku ya emahlweni. Hina namuntlha—tanihi Vakriste va le sikwini ra Pawulo—hi rhendzeriwe hi misava leyi nga tala minkucetelo leyi onhaka. Naswona hina—tanihi vona—a hi hetisekanga, hi na mimboyamelo yo endla swo biha. (Genesa 8:21) Hikwalaho, hi fanele ku hambeta hi tirhela ku hlula vumunhu bya khale bya vutianakanyi kutani hi ambala lebyintshwa, hi laha va endleke ha kona. Vakriste vo sungula va hlurile lerova va xiyeka hi laha ku heleleke va ri lava hambaneke ni misava leyi a yi va rhendzerile. Vakriste namuntlha va endla leswi fanaka.
Vanhu ‘Lava Dyondzisiwaka Hi Yehova’
21. Hi byihi byin’wana bya vuprofeta lebyi hetisekaka eka vanhu va Xikwembu emasikwini lawa ya makumu?
21 Hakunene, moya wa Xikwembu namuntlha a wu tirhi eka vanhu ntsena kambe ni le ka nhlengeletano hinkwayo ya Vukriste, leyi fikaka eka timiliyoni. Eka nhlengeletano leyi ku hetiseka marito ya vuprofeta bya Esaya: “Matiko la’yo tala ma ta ta kona, ma ku: Tanani, hi ta tlhandlukela nṭhav̌eni ya Yehova, e ndlwini ya Šikwembu ša Yakobo; ši ta hi dyonḍisa tindlela ta šona.” (Esaya 2:3) Vuprofeta lebyi hambetaka bya Esaya nakambe byi hetisisiwile eka vona: “V̌ana v̌a wena v̌a šinuna hikwav̌o v̌a ta v̌a v̌adyonḍisiwa v̌a Yehova, ku rula ka v̌ona ku ta v̌a lokukulu.” (Esaya 54:13) Xana i vamani vanhu lava, lava tsakelaka ku rhula hi ku va va dyondzisiwa hi Yehova?
22. (a) I vamani lava namuntlha va dyondzisiwaka hi Yehova? (b) Nyikela swikombiso ku komba leswaku vanhu va le handle va swi xiya leswaku Timbhoni ta Yehova ti hlawulekile.
22 Xiya nhlamuselo leyi leyi tshahiweke eka papila leri tsariweke eka New Haven Register, phepha-hungu ra le Amerika N’walungu: “Ku nga khathariseki leswaku a wu nyangatsiwa kumbe ku hlundzukisiwa, hi laha ndzi veke ha kona, hikwalaho ka ku kucetela ka vona ku hundzuka, u ta hlamala ku tinyiketela ka vona, ku tenga ka vona, xikombiso xa vona lexi xiyekaka xa hanyelo ra vumunhu ni vutomi bya vona byo saseka.” I vamani lava mutsari a a vulavula ha vona? I ntlawa lowu fanaka lowu hlamuseriweke hi Herald ya le Buenos Aires, eArgentina, loko yi te: “Timbhoni ta Yehova eka malembe hinkwawo ti vonake ti ri vaaki lava chivirikaka, vo rhula, lava humelelaka ni lava chavaka Xikwembu.” Hi ku fanana, La Stampa phepha-hungu ra le Italy ri te: “A va baleki swibalo kumbe va lava ku balekela milawu yo tika leswaku ku pfuneka vona vini. Mimpimanyeto ya mahanyelo yo rhandza muakelani, ku ala nyimpi, ku rhula, vutshembeki . . . swi nghena eka ndlela ya vona ya vutomi ya ‘siku na siku.’”
23. Ha yini Timbhoni ta Yehova tanihi nhlengeletano ti tshama ti ri leti hlawulekeke?
23 Ha yini Timbhoni ta Yehova tanihi ntlawa—ku fana ni Vakriste vo sungula—va hlawulekile? Eka swilo swo tala, va fana ni munhu un’wana ni un’wana. Va velekiwe va ri ni ku nga hetiseki loku fanaka ka vumunhu, naswona va ni swiphiqo leswi fanaka swa ikhonomi ni swilaveko swa xisekelo. Hambi swi ri tano, tanihi bandlha ra misava hinkwayo, va pfumelela Rito ra Xikwembu ri tirha evuton’wini bya vona. Vumakwerhu bya misava hinkwayo lebyi vaka kona bya Vakriste va xiviri i vumbhoni bya matimba bya leswaku Bibele i Rito leri huhuteriweke ra Xikwembu.—Psalma 133:1.
Bibele Yi Huhuteriwile
24. Hi xihi xikhongelo xa hina ehenhleni ka vanhu van’wana vo tala?
24 Eka swihloko leswi swimbirhi, hi hlamusele tindlela timbirhi ntsena ta vumbnoni ku kombisa leswaku Bibele i Rito ra Xikwembu, hayi ra munhu. Hambi loko va xiya vutlhari lebyi nga pimekiki bya Bibele kumbe matimba ya yona yo hundzula vanhu—kumbe swilo swin’wana swo tala leswi yi funghaka tanihi leyi hlawulekeke—vanhu lavanene a va nga tsandzeki ku xiya leswaku yi fanele yi huhuteriwe hi Xikwembu. Tanihi Vakriste, hi khongelela leswaku vo tala va xiya ntiyiso lowu. Kutani na vona va ta engeta marito ya ntsako ya mupisalema: “Yehova, ṭunḍuka leŝaku nḍi ranḍa ŝileriso ŝa wena; u nḍi hanyisa hi tintŝalo ta wena! Masungulo ya rito ra wena manene; ku av̌anyisa hikwaku ka ku lulama ka wena a ku heri.”—Psalma 119:159, 160.
Wa Tsundzuka Xana?
◻ I vuyelo byihi lebyi Bibele yi nga na byona eka Vakriste va ntiyiso?
◻ Xana vutivi lebyi kongomeke byi pfuna njhani ku hi hundzula?
◻ Bibele yi hi pfuna njhani ku hi susumetela ku hlakulela timfanelo letinene ni ku hlula leto biha?
◻ Hi wihi mpfuno lowu nga kona eku kuriseni ka timfanelo ta ku chava Xikwembu?
◻ I vumbhoni byihi lebyi vonakaka exikarhi ka vanhu va Yehova bya leswaku Bibele yi huhuteriwile?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]
Vuyelo lebyi vavisaka bya ku nga tshembeki ka Solomoni emalembeni ya yena ya vudyuhari byi fanele byi hi susumetela ku rhandza vululami kutani hi venga vuhomboloki
[Xifaniso lexi nga eka tluka 20]
Loko hi kombela mpfuno wa Yehova, moya wa yena wu ta tiyisa matshalatshala man’wana ni man’wana lama hi ma endlaka ku hlula swiendlo leswo biha