‘Lava Ku Rhula Ivi U Ku Landzelela’

“A ku v̌ongiwe Yehova! La ranḍaka ku rula ka nanḍa wa yena!”—PSALMA 35:27.

1. I ku rhula kwihi loku hi tiphinaka ha kona namuntlha?

MAYANA ntsako wonghasi ku va ni ku rhula eka misava leyi leyi avaneke! Mawaku ntsako wo gandzela Yehova, “Xikwembu xa ku rhula,” ni ku hlanganyela eka mikateko ya “ntwanano wa ku rhula” kakwe! Vona ku phyuphya konghasi, exikarhi ka mintshikilelo ya vutomi, ku tiva “ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka ku twisisa hinkwako” ni ku tokota ‘xiboho xa ku rhula’ lexi hlanganisaka vanhu va Xikwembu ku nga khathariseki ndhavuko, ririmi, rixaka, kumbe xisekelo xa ntshamisano!—1 Vatesalonika 5:23; Ezekiel 37:26; Vafilipiya 4:7; Vaefesa 4:3.

2, 3. (a) Hambi leswi vanhu va Xikwembu hinkwavo va nga ta tiyisela, ku nga ha humelela yini eka Vakriste ha un’we-un’we? (b) Bibele yi hi khutaza ku endla yini?

² Tanihi Timbhoni ta Yehova, ha ku tlangela ku rhula loku. Hambi swi ri tano, a hi nge ku tekeli hansi. Ku rhula a ku hambeti ku tiendlekela ntsena hi leswi hi hlanganyelaka ni bandlha ra Vukriste kumbe hi ri xirho xa ndyangu wa Vukriste. Phela, masalela lama totiweke ni vanghana va wona va “tinyimpfu tin’wana” va ta tiyisela tanihi ntlhambi wun’we ku ya fika emakumu, vanhu va nga ha lahlekeriwa hi ku rhula ka vona ivi va wa.—Yohane 10:16; Matewu 24:13; Varhoma 11:22; 1 Vakorinto 10:12.

³ Muapostola Pawulo u tsundzuxe Vakriste lava totiweke va siku rakwe a ku: “Vamakwerhu, tivoneleni leswaku ku nga vi na un’we exikarhi ka n’wina la nga ni mbilu yo biha, leyi nga riki na ku pfumela, kutani a hambukela kule ni Xikwembu lexi hanyaka.” (Vaheveru 3:12) Xitsundzuxo lexi xi tirha ni le ka ntshungu lowukulu. Hikwalaho Bibele yi khongotela Vakriste: “Lava ku rhula ivi u ku landzelela. Hikuva mahlo ya Yehova ma le henhla ka lava lulameke, ni tindleve ta yena ti yingisa swikhongelo swa vona; kambe xikandza xa Yehova xi fularhela lava endlaka swilo leswo biha.’—1 Petro 3:10-12, NW; Psalma 34:14, 15.

‘Ku Anakanya Swa Nyama’

4. I yini lexi xi nga kavanyetaka ku rhula ka hina ni Xikwembu?

⁴ Xana i yini lexi nga kavanyetaka ku landzela ka hina ku rhula? Pawulo u kombisa nchumu wun’wana loko a ku: ‘Ku anakanya swa nyama swi vula rifu, kambe ku anakanya swa moya swi vula vutomi ni ku rhula; hikuva ku anakanya swa nyama swi vula vulala ni Xikwembu.’ (Varhoma 8:6, 7) Hi ‘nyama’ Pawulo u kombetela exiyin’weni xa hina lexi tsaneke tanihi vanhu lava nga hetisekangiki ni mimboyamelo ya vudyoho leyi hi yi kumeke tanihi ndzhaka. Ku pfumelela ku hluriwa hi mimboyamelo ya nyama leyi tsaneke ku ta herisa ku rhula ka hina. Loko Mukriste la nga tisoliki a endla vubihi, a hemba, a yiva, a dzaha swidzidzirisi, kumbe a tlula nawu wa Xikwembu hi tindlela tin’wana, u onha ku rhula loku a tshameke a tiphina ha kona na Yehova. (Swivuriso 15:8, 29; 1 Vakorinto 6:9, 10; Nhlavutelo 21:8) Ku tlula kwalaho, loko a pfumelela swilo leswi vonakaka swi va swa nkoka ngopfu eka yena ku tlula swilo swa moya, ku rhula kakwe ni Xikwembu ka xungetiwa swinene.—Matewu 6:24; 1 Yohane 2:15-17.

5. I yini lexi xi katsekaka eku landzeleleni ka ku rhula?

⁵ Hi hala tlhelo, Pawulo u te: ‘Ku anakanya swa moya swi vula vutomi ni ku rhula.’ Ku rhula i xiphemu xa mihandzu ya moya, naswona loko hi dyondzisa timbilu terhu ku tlangela swilo swa moya, hi khongelela moya wa Xikwembu leswaku wu hi pfuna eka leswi, kutani hi ta papalata ‘ku anakanya swa nyama.’ (Vagalatiya 5:22-24) Eka 1 Petro 3:10-12, ku rhula ku hlanganisiwa ni ku lulama. (Varhoma 5:1) Petro u vula leswaku ku landzelela vululami ku katsa ‘ku fularhela leswo biha ni ku endla leswinene.’ Moya wa Xikwembu wu nga hi pfuna ku ‘landzela ku lulama ivi xisweswo hi hlayisa ku rhula ka hina ni Xikwembu.—1 Timotiya 6:11, 12.

6. Hi byihi byin’wana bya vutihlamuleri bya vakulu malunghana ni ku rhula ka bandlha?

⁶ Ku landzelela ku rhula i nchumu lowu vakulu va wu khathalelaka swinene ebandlheni. Hi xikombiso, loko un’wana a ringeta ku sungula mikhuva leyi onhaka, vakulu va ni vutihlamuleri byo sirhelela bandlha hi ku ringeta ku tshinya mudyohi. Loko a yi amukela ndzayo, u ta tlhela a kuma ku rhula ka yena. (Vaheveru 12:11) Loko swi nga ri tano, u fanele ku susiwa leswaku vuxaka bya ku rhula bya bandlha na Yehova byi hlayisiwa.—1 Vakorinto 5:1-5.

Ku Rhula Ni Vamakwerhu

7. Hi xihi xikombiso xa ‘ku anakanya swa nyama’ lexi Pawulo a tsundzuxaka Vakorinto ha xona?

⁷ ‘Ku anakanya swa nyama’ ku nge onhi ku rhula ka hina ni Xikwembu ntsena kambe ni vuxaka bya hina lebyinene ni Vakriste van’wana. Pawulo u tsalele Vakorinto a ku: ‘Ma ha ri va nyama. Loko mavondzo ni ku holova swi ri kona exikarhi ka n’wina, xana a mi va nyama naswona xana a mi fambi hi laha vanhu va fambaka ha kona?’ (1 Vakorinto 3:3) Mavondzo ni timholovo hi swona leswi hambanaka ni ku rhula.

8. (a) Ku nga ha humelela yini hi loyi a vangaka mavondzo ni timholovo ebandlheni? (b) Ku rhula ka hina ni Xikwembu ku titshege ha yini?

⁸ Ku kavanyeta ku rhula ka bandlha hi ku pfuxa mavondzo ni ku holova swi ni khombo swinene. Loko a vulavula hi mfanelo leyi yelanaka ni ku rhula tanihi muhandzu wa moya, muapostola Yohane u tsundzuxile a ku: “Loko un’wana a ku: ‘Ndzi rhandza Xikwembu,’ kambe a venga makwavo, i muhembi, hikuva la nga rhandziki makwavo loyi a n’wi vonaka hi mahlo, a nge koti ku rhandza Xikwembu lexi a nga xi voniki.” (1 Yohane 4:20) Hi ndlela leyi fanaka, loko munhu a pfuxa mavondzo ni ku holova exikarhi ka vamakwerhu, entiyisweni, xana a nga va ni ku rhula ni Xikwembu? Hakunene a swi tano! Ha khongoteriwa: “Ringetani ku hetiseka; amukelani ku tsundzuxa ka mina; mi va ni ku anakanya kun’we; mi hanya hi ku rhula; kutani Xikwembu xa rirhandzu ni xa ku rhula xi ta va na n’wina.” (2 Vakorinto 13:11) Ina, loko hi hambeta hi hanyisana hi ku rhula ni van’wana, kutani Xikwembu xa rirhandzu ni ku rhula xi ta va na hina.

9. Hi swi tivisa ku yini leswaku Vakriste hi minkarhi yin’wana va ta va ni swidoledole ni ku nga twanani?

⁹ Leswi a swi vuli swona leswaku swidoledole a swi nge tshuki swi ve kona exikarhi ka Vakriste. Emavhikini lama landzeleke Pentekosta, a ku ri ni ku nga twanani eka bandlha lerintsongo ra Vukriste mayelana ni mphamelo wa swakudya swa siku na siku. (Mintirho 6:1) Eka khamba rin’wana ku nga twanani ka Pawulo na Barnabasi ku vange “mholovo.” (Mintirho 15:39) Pawulo a a fanele ku laya Efodiya na Sintika, vamakwavo va xisati lava handle ko kanakana, a a va ri vanene, lava chivirikaka, ‘leswaku va va ni mianakanyo yin’we eHosini.’ (Vafilipiya 4:2) A swi hlamarisi leswi Yesu a nyikeleke xitsundzuxo xa vuxokoxoko bya ndlela yo tlhantlha ha yona swikavanyeti swa ku rhula exikarhi ka Vakriste ivi a andlala xihatla xo tamela khwatsi swirhalanganya swo tano! (Matewu 5:23-25; 18:15-17) A ta va a nga yi nyikelanga ndzayo leyi loko a a nga xiyanga ku nonon’hwa exikarhi ka valandzeri vakwe.

10. I swiyimo swihi leswi minkarhi yin’wana swi tlhekekaka ebandlheni, naswona swi veka vutihlamuleri byihi ehenhla ka hinkwavo lava katsekaka?

¹⁰ Kutani, namuntlha swi koteka kahle leswaku un’wana a khunguvanyisiwa hi rito ra vuphukuphuku kumbe ku vona Mukriste-kulobye onge wa n’wi delela. Xilo lexi nga eka munhu un’wana, xi nga ha hlundzukisa un’wana swinene. Vumunhu byi nga lwisana. Un’wana a nga ha kanetana ni xiboho xa vakulu hi matimba. Eka huvo ya vakulu hi yoxe, nkulu un’wana a nga ha va la omeke nhloko swinene naswona a ringeta ku tekela vakulu van’wana ehansi. Hambi loko swilo swo tano swi endleka, ha ha fanele ku lava ku rhula ivi hi ku landzelela. Ntlhontlho i ku tamela swiphiqo leswi hi ndlela ya Vukriste leswaku hi hlayisa “vun’we.”—Vaefesa 4:3.

11. I malunghiselelo wahi lawa Yehova a ma endleke leswaku a hi pfuna ku landzelela ku rhula exikarhi ka hina?

¹¹ Bibele yi ri: “A ku v̌ongiwe Yehova! La ranḍaka ku lulama ka nanḍa wa yena!” (Psalma 35:27) Ina, Yehova u lava leswaku hi va ni ku rhula. Hikwalaho, u endle malunghiselelo mambirhi lamakulu leswaku ma hi pfuna ku hlayisa ku rhula exikarhi ka hina vini na yena. Rin’wana i moya lowo kwetsima, lowu ku rhula ku nga muhandzu wa kona, kun’we ni timfanelo leti yelanaka ta ku rhula, tanihi ku lehisa mbilu, musa, nsovo ni ku tikhoma. (Vagalatiya 5:22, 23) Rin’wana i vutlhari bya Xikwembu, lebyi hi hlayaka hi byona: “Vutlhari byo ta hi le henhla, byi ni ku rhula, ni ku olova, ni ku yingisela, byi tele musa ni mihandzu leyinene.”—Yakobo 3:17, 18.

12. I yini lexi hi fanelaka ku xi endla loko ku rhula ka hina ni vamakwerhu ku kavanyetiwile?

¹² Hikwalaho, loko ku rhula ka hina ni van’wana ku kavanyetiwa, hi fanele ku khongelela vutlhari bya le henhla leswaku byi hi kombisa ndlela yo swi endla ha yona, naswona hi fanele ku kombela moya lowo kwetsima leswaku wu hi tiyisa hi endla leswi lulameke. (Luka 11:13; Yakobo 1:5; 1 Yohane 3:22) Hi ku pfumelelana ni xikhongelo xa hina, kutani hi nga languta eka xihlovo xa vutlhari bya Xikwembu, Bibele, leswaku hi kuma nkongomiso, kun’we ni ku kamba tibuku ta Bibele leti kumekaka to tsundzuxa ndlela leyi u nga tirhisaka Matsalwa ha yona. (2 Timotiya 3:16) Nakambe hi nga ha tsakela ku lava xitsundzuxo lexi humaka eka vakulu ebandlheni. Goza ro hetelela ri ta va ku landzela nkongomiso lowu kumiweke. Esaya 54:13 yi ri: “V̌ana v̌a wena v̌a šinuna hikwav̌o v̌a ta v̌a v̌adyonḍisiwa v̌a Yehova, ku rula ka v̌ona ku ta v̌a lo’kukulu.” Leswi swi kombisa leswaku ku rhula ku titshege hi ku tirhisa ka hina swilo leswi Yehova a hi dyondzisaka swona.

“Ku Katekile Lava Rhuleke”

13, 14. (a) I yini lexi vuriwaka hi marito ya Yesu lama nge “lava rhuleke”? (b) Hi nga va vaendli va ku rhula hi ndlela yihi?

¹³ Yesu, eka Dyondzo yakwe ya le Ntshaveni, u te: “Ku katekile lava rhuleke hikuva va ta vuriwa ‘vana va Xikwembu’” (Matewu 5:9) “Lava rhuleke,” laha a ku kombeteriwi eka un’wana loyi a lawuriwaka hi ntumbuluko hi ku olova. Rito ro sungula ra Xigriki ri vula “la kondletelaka ku rhula.” Mukondleteri wa ku rhula u ni vutshila eku hlayiseni ka ku rhula ni loko ku kavanyetiwa. Hambi swi ri tano, xa nkoka ngopfu, xo sungula mukondleteri wa ku rhula u tikarhatela ku papalata ku kavanyeta ku rhula. ‘Ku rhula ku fuma mbilu ya yena.’ (Vakolosa 3:15) Loko malandza ya Xikwembu ma lwela ku va vakondleteri va ku rhula, kutani swiphiqo leswi nga le ka vona swi ta hunguteka.

¹⁴ Ku va mukondleteri wa ku rhula swi katsa ku xiya ku tsana ka hina vini. Hi xikombiso, Mukriste a nga ha va ni vukari kumbe ximbilwa-mbilwana ni ku hatla a khunguvanyeka. Loko a ri ehansi ka ntshikilelo, mintlhaveko yakwe yi nga ha n’wi endla a rivala misinya ya milawu ya Bibele. Leswi hi leswi languteriweke eka vanhu lava nga hetisekangiki. (Varhoma 7:21-23) Hambi swi ri tano, vulala, mholovo ni ku kariha swi xaxametiwe tanihi mintirho ya nyama. (Vagalatiya 5:19-21) Loko hi kuma mimboyamelo yo tano eka hina—kumbe loko hi kombisiwa yona hi van’wana—hi fanele ku hambeta hi khongelela moya wa Yehova hi ku tinyiketela leswaku wu ndlandlamuxa ku tikhoma ni nsovo eka hina. Hakunene, un’wana ni un’wana u fanele ku tikarhatela ku hlakulela timfanelo to tano tanihi xiphemu xa vumunhu byakwe lebyintshwa.—Vaefesa 4:23, 24; Vakolosa 3:10, 15.

15. Vutlhari lebyi humaka ehenhla byi lwisana njhani ni ku tiomisa nhloko?

¹⁵ Minkarhi yo tala, bandlha kumbe huvo ya vakulu yi kavanyetiwa hi un’wana la omeke nhloko, la khomelelaka endleleni ya yena n’wini. I ntiyiso, loko ku tiwa enawini wa Xikwembu, Mukriste u fanele ku tiya naswona a nga hundzuka-hundzuki. Naswona loko hi vona onge hi ni mianakanyo leyinene leyi yi nga pfunaka van’wana, a swi hoxanga ku tiphofula hi hexe hi ku kongoma, ntsena loko hi hlamusela swivangelo swa hina. Kambe a hi fanelanga ku fana ni vamisava lava ‘sihalalaka.’ (2 Timotiya 3:1-4) Vutlhari lebyi humaka ehenhla byi rhurile, bya twisiseka. Lava swiendlo swa vona swi kombisaka ku sihalala va fanele va yingisa ndzayo ya Pawulo eka Vafilipiya leswaku ‘va nga endli nchumu hi ku tirhandza.’—Vafilipiya 2:3.

16. Xitsundzuxo xa Pawulo lexi nga ebukwini ya Vafilipiya xi hi pfuna ku hlula vutianakanyi hi ndlela yihi?

¹⁶ Eka papila rero, Pawulo u khongotela leswaku hi fanele ‘ku titsongahata’ hi ‘anakanya leswaku lavan’wana va kulu eka hina.’ Leswi swi hambane ngopfu ni ku titiva. Mukriste la wupfeke a nga rhangi a ehleketa hi ku sindzisa mianakanyo ya yena n’wini, a titsetselela, kumbe a sirhelela xikhundlha kumbe matimba ya yena n’wini. Leswi a a swi ta va swi hambanile ni xikhongelo xa Pawulo xa ku ‘tikarhatela ni leswi swi nga swa van’wana.’—Vafilipiya 2:4; 1 Petro 5:2, 3, 6.

Marito Lama Rhuleke

17. I ku tirhisiwa kwihi loku hoxeke ka ririmi loku nga kavanyetaka ku rhula ka bandlha?

¹⁷ Loyi a landzelaka ku rhula u ni vukheta ngopfu eku tirhiseni ka ririmi rakwe. Yakobo wa tsundzuxa: “Ririmi i xirho lexitsongo, kambe ri tidzunisa ngopfu hi leswikulu. Vonani hi laha xihlahla lexikulu xi nga hisiwaka hakona hi ndzilonyana lowutsongo!” (Yakobo 3:5) Rihlevo ro monya, ku sandza van’wana exihundleni, marito ya lunya ni tihanyi, ku n’unun’uta ni ku vilela, kun’we ni ku tibumabumela loku nga tshembekiki hi ku lava ku vuyeriwa ka munhu hi yexe—hinkwaswo leswi i mintirho ya nyama leyi kavanyetaka ku rhula ka vanhu va Xikwembu.—1 Vakorinto 10:10; 2 Vakorinto 12:20; 1 Timotiya 5:13; Yuda 16.

18. (a) Emhakeni ya ku tirhisiwa ka ririmi hi ndlela leyi hoxeke handle ko swi xiya, hi yihi ndlela leyi lulameke eka un’wana ni un’wana loyi a katsekaka? (b) Loko ku hlundzuka ku vangela un’wana ku vula marito lama tlhavaka, Vakriste lava vupfeke va hlamurisa ku yini?

¹⁸ I ntiyiso, Yakobo u te: “Ku hava munhu loyi a nga dyondzisaka ririmi.” (Yakobo 3:8) Hambi Vakriste lava vupfeke minkarhi yin’wana va vula swilo leswi endzhaku ka nkarhi va titwaka va tisola ha swona. Hinkwerhu ka hina hi tshemba leswaku van’wana va ta hi rivalela swihoxo swo tano tanihi loko na hina hi va rivalela. (Matewu 6:12) Nkarhi wun’wana ku tlhekeka ka mholovo ku nga humesa marito lama tlhavaka mbilu. Kutani, mukondleteri wa ku rhula u ta tsundzuka leswaku “ku hlamula lo’kunene ka releta v̌ukari, kambe ku v̌ulav̌ula lo’ku tlhav̌aka ku pfuša timholov̌o.” (Swivuriso 15:1) Hakanyingi, u ta fanela ku koka moya ivi a ala ku angula marito lama hlundzukisaka hi nhlamulo ya marito yo tala lama hlundzukisaka. Endzhaku, loko ku kariha ku horile, mukondleteri wa ku rhula loyi a nga ni mbilu yo leha, wa yi tiva ndlela yo honisa swilo leswi vuriweke hi nkarhi wa ku hlundzuka koloko. Naswona Mukriste la titsongahataka u ta yi tiva ndlela yo tisola ni ku horisa timbanga tihi na tihi leti a ti vangeke. I mfungho wa mahanyelo lamanene leswaku u kota ku vula hi ku tshembeka u ku, ‘ndzi khomele.’

19. Hi dyondza yini eka Pawulo na Yesu ehenhleni ka ku nyikela ndzayo?

¹⁹ Ririmi ri nga ha fanela ku tirhiseriwa ku laya van’wana. Pawulo u holovele Petro erivaleni loko a endle hi ndlela leyi hoxeke hi ku phindha-phindha le Antiyoka. Naswona Yesu u nyikele ndzayo leyi tiyeke eka marungula yakwe yo ya emabandlheni ya nkombo. (Vagalatiya 2:11-14; Nhlavutelo, tindzima 2, 3) Loko hi dyondza swikombiso leswi, hi dyondza leswaku ndzayo a yi fanelanga yi va leyinene lerova yi lahlekeriwa na hi yinhla ya yona. Hambi swi ri tano, Yesu na Pawulo a a va nga ri na lunya kumbe tihanyi. Ndzayo ya vona a yi nga ri ndlela yo humesa ku karhateka ka vona. A va ringeta ku pfuna vamakwavo hi ku tshembeka. Loko loyi a nyikaka ndzayo a swi vona leswaku a nga koti ku lawula ririmi ra yena, a nga ha hlawula ku miyelanyana ivi a rhurisanyana moya wa yena a nga si vula nchumu. Handle ka sweswo, a nga vulavula marito lama tlhavaka ivi a vanga xiphiqo lexikulu ku tlula lexi a ringetaka ku xi tlhantlha.—Swivuriso 12:18.

20. I yini lexi fanelaka ku lawula xin’wana ni xin’wana lexi hi xi vulaka eka vamakwerhu va xinuna ni va xisati ni leswi hi swi vulaka ha vona?

²⁰ Hi laha ana se swi vuriweke ha kona, ku rhula ni rirhandzu swi fambelana swinene tanihi mihandzu ya moya. Loko leswi hi swi vulaka eka vamakwerhu—kumbe ehenhleni ka vona—hi minkarhi hinkwayo swi kombisa rirhandzu ra hina eka vona, kutani swi ta hoxa xandla eku rhuleni ka bandlha. (Yohane 15:12, 13) Marito ya hina ma fanele ku va ‘ya tintswalo, ma lungiwe hi munyu.’ (Vakolosa 4:6) Ma fanele ku va lama phyuphyisaka, ma amukeleka embilwini. Yesu u tsundzuxile a ku: “Lungani ku fana ni munyu, mi hanyisana hi ku rhula.”—Marka 9:50.

‘Ringetani Hi Matimba’

21. I yini lexi nga erivaleni hi vanhu va Xikwembu eminhlanganweni ya vona ya vhiki na vhiki na hi nkarhi wa tinhlengeletano ni mintsombano?

²¹ Mupisalema u tsarile a ku: “Langutani! a hi ku ṭakisa ka ŝona, ni ku nanḍiha, loko mašaka ma hanya ŝiṅwe, ma twanana.” (Psalma 133:1) Hakunene, ha tsaka ku va ni vamakwerhu va hina, ngopfu-ngopfu eminhlanganweni ya hina ya vhiki na vhiki na hi minkarhi ya tinhlengeletano ni mintsombano leyikulu. Hi minkarhi yo tano, ku rhula ka hina ku xiyiwa hambi hi vanhu va le handle.

22. (a) I ku rhula kwihi ka mavunwa loku matiko ku nga ri khale ma nga ta anakanya leswaku ma ku fikelela, leswi yisaka eka yini? (b) I ku rhula kwihi ka xiviri loku ntwanano wa Xikwembu wa ku rhula wu nga ta yisa eka kona?

²² Ku nga ri khale, matiko ma ta anakanya leswaku ma fikelela ku rhula loku nga katsiki Yehova. Kambe loko va ha ku, ‘Ku rhula, ni nsirhelelo,’ ndzoviso wa xitshuketa wu ta ta ehenhla ka hinkwavo lava va nga riki eku rhuleni ni Xikwembu. (1 Vatesalonika 5:3) Endzhaku ka sweswo, Hosana leyikulu ya ku Rhula yi ta ya emahlweni ni ku hlakarherisa vanhu eka vuyelo bya khombo bya ku lahlekeriwa ko sungula ka munhu hi ku rhula ni Xikwembu. (Esaya 9:6, 7; Nhlavutelo 22:1, 2) Kutani, ntwanano wa Xikwembu wa ku rhula wu ta hetelela hi ku phyuphya ka misava hinkwayo. Hambi ku ri swiharhi swa nhova swi ta wisa eka tihanyi.—Psalma 37:10, 11; 72:3-7; Esaya 11:1-9; Nhlavutelo 21:3, 4.

23. Loko hi tlangela ntshembo wa misava leyintshwa ya ku rhula, i yini lexi hi fanelaka ku xi endla sweswi?

²³ Wolowo wu ta va nkarhi lowu vangamaka swonghasi! Xana u wu langutele hi mahlo-ngati ke? Loko swi ri tano, “hanya hi ku rhula ni vanhu hinkwavo.” Lava ku rhula sweswi ni vamakwenu, naswona ngopfu-ngopfu na Yehova. Ina, “leswi mi languteleke swilo leswi, chivirikani leswaku Xikwembu xi mi kuma mi nga ri na xivati kumbe xisandzu, naswona mi ri ni ku rhula.”—Vaheveru 12:14; 2 Petro 3:14.

Wa Tsundzuka Xana?

◻ I yini lexi nga herisaka ku rhula ka hina na Yehova?

◻ I swidoledole swa muxaka muni leswi swi nga ha lavaka ku ntlhantlhiwa ebandlheni?

◻ I lunghiselelo rihi leri Yehova a ri endleke ku hi pfuna ku lava ku rhula ni ku ku landzela?

◻ I malangutelo wahi ya nyama lama nga kavanyetaka ku rhula ka bandlha, naswona hi nga lwisana na wona hi ndlela yihi?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 22]

Ku rhula ka kula exikarhi ka lava va dyondzisiweke hi Yehova

[Xifaniso lexi nga eka tluka 24]

Ku phyuphyisa swonghasi ku rhula ka vamakwerhu lava va tirhaka hi vun’we!