Xiya Swikombiso Swa Ku Leha Mbilu

“Xikwembu . . . xi vile ni mbilu leyo leha ngopfu, xi lehisela swibya leswi a swi vumberiwile ku kariheriwa ni ku fayeteriwa.”—VARHOMA 9:22.

1. (a) Xana Rito leri huhuteriweke ra Xikwembu ri hi pfuna njhani? (b) Emhakeni leyi, hikwalaho ka yini mfanelo ya ku leha mbilu yi xiyiwa?

YEHOVA XIKWEMBU, Muvumbi wa hina, u hi nyikile Rito ra yena leri huhuteriweke, Bibele leyo Kwetsima. Ri fanele ri tirha tanihi ‘rivoningo emilengeni ya hina ni ku vonakala endleleni ya hina.’ (Psalma 119:105) Rito ra Xikwembu nakambe ri hi pfuna leswaku hi “tilulamisela ku endla ntirho wun’wana ni wun’wana lowunene.” (2 Timotiya 3:16, 17) Ndlela yin’wana leyi ri hi hlomisaka ha yona i ku hi nyika swikombiso leswinene swa ku leha mbilu. Mfanelo leyi i yin’wana ya mihandzu ya moya wa Xikwembu naswona ya laveka leswaku hi kuma ku amukeriwa hi xona ni leswaku hi hanyisana hi ku rhula ni vanhu-kulorhi.—Vagalatiya 5:22, 23.

2. Hi yihi nhlamuselo ya rito ra Xigriki leri nga hundzuluxeriwa va ku “ku leha mbilu,” naswona i mani loyi a kombisaka mfanelo leyi swinene?

² Rito ra Xigriki leri hundzuluxeriweke, va ku “ku leha mbilu” hi ku kongoma ri vula leswaku “ku leha ka moya.” Ku leha mbilu ku hlamuseriwe tanihi “mfanelo liya ya ku tikhoma loko u hlundzukisiwile hi ndlela leyi nga hatlisiki ku rihisela kumbe ku xupula xikan’we-kan’we.” (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words, hi W. E. Vine, Vholumo 3, tluka 12) Ku leha mbilu swi vula ku tikhoma ni ku hlwela ku kariha. Naswona i mani loyi a nga emahlweni swinene exikarhi ka lava hlwelaka ku kariha, loyi a kombisaka ku leha mbilu? A nga kona loko ku nga ri Yehova Xikwembu. Xisweswo, eka Eksoda 34:6, hi hlaya leswaku Yehova i “Šikwembu ša tintŝalo ni v̌unene le’ši hlwelaka ku kariha, le’ši teleke tintŝalo ni ku ṭhembeka.” Entiyisweni, hi makhamba man’wana ya nhungu eMatsalweni, Yehova ku vulavuriwa hi yena tanihi loyi a ‘hlwelaka ku kariha.’—Tinhlayo 14:18; Nehemia 9:17; Psalma 86:15; 103:8; 145:8; Yoel 2:13; Yonas 4:2; Nahum 1:3.

3. I timfanelo tihi leti vangelaka Yehova leswaku a lehisa mbilu?

³ Ku leha mbilu, kumbe ku hlwela ku kariha, hi leswi hi faneleke ku swi langutela eka Yehova Xikwembu, hikuva u ni vutlhari ni matimba lama nga hikiwangiki, u hetisekile hi tlhelo ra vululami, naswona i ximunuhato xa rirhandzu. (Deuteronoma 34:4; Yobo 12:13; Esaya 40:26; 1 Yohane 4:8) U fambisa timfanelo ta yena hi nawu, a ti hlayisa ti ri eka mpimo lowu ringaneleke minkarhi hinkwayo. I yini leswi Rito ra yena ri swi paluxaka mayelana ni leswaku hikwalaho ka yini a kombise ku leha mbilu eka vanhu lava nga hetisekangiki naswona hi ndlela yihi?

Ku Leha Mbilu Hikwalaho Ka Vito Ra Yena

4. Xikwembu xi kombise ku leha mbilu ehenhla ka vadyohi hikwalaho ka swivangelo swihi?

⁴ Hikwalaho ka yini Yehova a lehe mbilu? Hikwalaho ka yini a nga hatlisi ku xupula vadyohi? Hayi hikwalaho ka ku nga khathali kumbe ku pfumala ku hisekela leswo lulama. E-e, kambe hikwalaho ka swivangelo leswinene, Yehova u hlwela ku kariha naswona a nga hatliseli ku xupula vanhu. Xivangelo xin’wanyana i xa leswaku vito ra yena ri ta tiviwa. Xivangelo xin’wana i xa leswaku a ku laveka nkarhi wa ku tlhantlha mphikamakaneta ya vuhosi bya Xikwembu ni ya vutshembeki bya vanhu, leyi nga tlakusiwa eku xandzukeni le Edeni. Nakambe xivangelo xin’wana xa Xikwembu xa ku leha mbilu hi leswaku xi nyika lava dyoheke nkarhi wa leswaku va lulamisa tindlela ta vona.

5, 6. Hikwalaho ka yini Yehova a kombise ku leha mbilu mayelana ni ku xandzuka ka munhu?

⁵ Yehova a a lehe mbilu eku tirhisaneni ka yena ni mpatswa wo sungula wa vanhu entangeni wa Edeni. Loko va tlule nawu wa yena lowu alelaka ku dya muhandzu wa murhi wo tivisa leswinene ni leswo biha, a a ta va a va herise hi ku hatlisa ni ntsumi leyi dyoheke leyi nga kanganyisa Evha. A ku nga ri na ku kanakana leswaku mimpimanyeto ya Yehova ya ku lulama ni vululami a yi tluriwile, leswaku a a va hlundzukerile vaxandzuki lava vanharhu. A a ta va a nga hoxanga loko a a lo va herisa xikan’we. Xikwembu xi tsundzuxe Adamu, munhu wo sungula: “Kambe loko wu ri muri wo tivisa ŝo saseka ni ŝo biha, u nga ṭhuki u dya; hikuv̌a siku u dyaka, u ta fa.” (Genesa 2:17) Hi siku rolero Adamu a nga dyoha ha rona, Xikwembu xi tengise vatluri va nawu wa xona kutani xi tivisa xigwevo xa rifu. Hi ku ya hi nawu, Adamu na Evha va fe hi siku rero. Hambi swi ri tano, Muvumbi wa hina wo leha mbilu u pfumelele Adamu ku hanya malembe ya 930.—Genesa 5:5.

⁶ Xikwembu a a xi ri na swivangelo leswinene swa ku leha mbilu, kumbe ku hlwela ku kariha, emhakeni leyi. Loko a a xi lo herisa vaxandzuki lavaya xikan’we, leswi a a swi ta va swi nga wu hlamulangi ndzhukano lowu nga erivaleni wa Diyavulosi wa leswaku Yehova Xikwembu a nga faneriwi hi ku gandzeriwa ni leswaku a nge vi na wona malandza ya vanhu lama nga ta hlayisa vutshembeki eka yena ku nga khathariseki swiyimo leswi va nga eka swona. Ku tlula kwalaho, swivutiso swo kota leswi a swi ta va swi nga hlamuriwangi: A ku ri nandzu wa mani leswi Adamu na Evha va dyoheke? Xana eku sunguleni Yehova u va vumbe hi ku tsana ko tano ka mahanyelo, lerova a va nga ta swi kota ku lwisana ni miringo, kutani a va xupula hi ku tsandzeka ku endla tano? Nhlamulo ya leswi hinkwaswo ya twisiseka emhakeni leyi kumekaka ebukwini ya Yobo, tindzima 1 na 2. Hi ku pfumelela rixaka ra vanhu leswaku ri andza, Yehova a a pfumelela vanhu ku va ni nkarhi wo kombisa swihehlo swa Sathana swi ri vunwa.

7. Ha yini Yehova a nga herisanga Faro xikan’we-kan’we?

⁷ Loko Yehova a ri kusuhi ni ku kutsula vanhu va yena, Vaisrayele, evuhlongeni aEgipta, nakambe u kombise ku leha mbilu. Yehova a a ta va a herise Faro ni mavuthu ya yena ya nyimpi xikan’we. Hambi swi ri tano ematshan’wini yo endla sweswo, Xikwembu xi va nyike nkarhinyana. Hikwalaho ka swivangelo swihi? Phela, hi ku famba ka nkarhi Faro u hundzuke la nonon’hwaka swinene eku aleni ka yena ko pfumelela Vaisrayele leswaku va huma aEgipta tanihi vanhu va Yehova lava ntshunxekeke. Xisweswo a tikomba a ri “xibya lexi faneriwaka hi ku kariheriwa” lexi faneriwaka hi ku fayeteriwa hikwalaho ko kaneta Yehova. (Varhoma 9:14-24) Kambe, ku na xivangelo-nkulu xa leswaku hikwalaho ka yini Xikwembu a a xi lehe mbilu emhakeni leyi. Hi ku tirhisa Muxe, xi byele Faro xi ku: “Hikuv̌a loko a nḍi tlakusile v̌oko ra mina, nḍi ku ba hi ntungu, wena ni tiko ra wena, ingi u lov̌ile misav̌eni. Kambe nḍi ku ṭhikile hikwalaho leŝaku u v̌ona e matimba ya mina, ni leŝaku v̌ito ra mina ri twakala e misav̌eni hikwayo.”—Eksoda 9:15, 16.

8. I xivangelo xihi lexi endleke Yehova a nga va herisi Vaisrayele lava xandzukeke le mananga?

⁸ Ku leha mbilu ka Yehova nakambe ku kombisiwe hikwalaho ka swivangelo leswinene loko Vaisrayele va ri emananga. Vona ndlela leyi va ringeke ku leha mbilu ka Xikwembu hi ku gandzela rhole ra nsuku naswona va tsandzeka ku kombisa ripfumelo loko tinhlori ta khume ti vuya ni xiviko lexo biha! Xikwembu a xi va herisanga xikan’we-kan’we tanihi vanhu va xona hikwalaho ka leswi vito ni ndhuma ya xona a swi katseka. Ina, Yehova u kombise ku leha mbilu hikwalaho ka vito ra yena.—Eksoda 32:10-14; Tinhlayo 14:11-20.

Ku Leha Mbilu Hikwalaho Ka Vanhu

9. Ha yini Yehova a kombise ku leha mbilu emasikwini ya Nowa?

⁹ Yehova u ve la leheke mbilu hikwalaho ka vanhu hi mpfhuka Adamu a dyohele rixaka ra yena hinkwaro, a ri peta endzhopeni hi ku dyoha. Ku leha mbilu ka Xikwembu ku endla swi koteka leswaku ku hoxa koloko ku lulamisiwa, hi leswi xi pfumeleleke nkarhi wo phahlelana mariyeta ni vanhu lava hundzukeke. (Varhoma 5:8-10) Yehova Xikwembu nakambe u kombise ku leha mbilu eka vanhu hi siku ra Nowa. Enkarhini wolowo, “Yehova a v̌ona leŝaku ku biha ka v̌anhu ku kurile misav̌eni, ni meehleketo hikwayo ya timbilu ta v̌ona yi kongoma ku biha ntsena hi masiku hikwawo.” (Genesa 6:5) Hambi leswi Xikwembu a a xi ta va xi ri herisile rixaka ra vanhu hi ku hatlisa loko xi vone xiyimo lexi, xi tivise leswaku a a xi ta tisa makumu eka xiyimo xo tano endzhaku ka malembe ya 120. (Genesa 6:3) Nhlamuselo leyi ya ku leha mbilu yi pfumelele Nowa nkarhi wa leswaku a va ni vana va xinuna vanharhu, leswaku va kula va kondza va nghenela vukati, ni leswaku ndyangu wolowo wu aka areka yo ponisa mimoya-xiviri ya vona ni ku hlayisa ntumbuluko wa swiharhi. Hi ndlela leyi a a swi koteka ku hetisisa xikongomelo xo sungula xa Xikwembu hi misava.

10, 11. Hikwalaho ka yini Yehova a a lehisela rixaka ra Israyele mbilu swonghasi?

¹⁰ Nhlamuselo yin’wana ya ku leha mbilu ngopfu-ngopfu yi vonaka hi ku tirhisana ka Xikwembu ni vanhu. I ku “tiyiselela leswi hoxeke kumbe ntlhontlho hi ku lehisa mbilu, ku katsa ni ku ala ku lahla ntshembo wa leswaku vuxaka lebyi kavanyetiweke byi ta antswa.” (Insight on the Scriptures, Vholumo 2, tluka 262; leyi nga humesiwa hi Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.) Leswi swi kombetela eka xivangelo xin’wana xa leswaku hikwalaho ka yini Xikwembu a a xi lehisela Vaisrayele mbilu. Hi ku phindha-phindha va hundzulukele ekule na Yehova kutani va va mahlonga etinxakeni ta Vamatiko. Kambe, u kombise ku leha mbilu hi ku ntshunxa Vaisrayele kutani a va nyika nkarhi wo tisola.—Vaavanyisi 2:16-20.

¹¹ Tihosi to tala ta Vaisrayele ti kongomise malandza ya tona evugandzerini bya mavunwa. Xana Xikwembu xi herise rixaka xikan’we-kan’we? Doo, a xi hatlisangi xi lahla ntshembo wa ku lulamisiwa ka vuxaka lebyi kavanyetiweke. Ematshan’wini ya sweswo, Yehova a a hlwela ku kariha. Loko xi kombisa ku leha mbilu, Xikwembu hi ku phindha-phindha xi va nyike nkarhi wo hundzuka. Ha hlaya eka 2 Tikronika 36:15, 16: “Yehova, Šikwembu ša v̌atata wa v̌ona, a v̌a layile e mikarini le’yo tala hi tinṭumi ta yena, hikuv̌a a a ranḍa ku ponisa tiko ra yena, ni v̌uako bya yena. Kambe a v̌a rukana tinṭumi ta Šikwembu, v̌a sanḍa marito ya šona, v̌ukari bya Yehova byi ko byi pfuka tiko ra yena ŝonghasi leŝaku ku nga ha v̌i na ku ponisiwa.”

12. I vumbhoni byihi lebyi nyikeriwaka hi Matsalwa ya Vukriste ya Xigriki lebyi kombaka leswaku ha yini Yehova a lehe mbilu?

¹² Matsalwa ya Vukriste ya Xigriki nakambe ma nyikela vumbhoni bya leswaku Yehova u kombisa ku leha mbilu ku pfuna vanhu va yena lava dyohaka. Hi xikombiso, muapostola Pawulo u vutisa Vakriste lava tlulaka nawu a ku: “Kumbe, xana u sola vukulu bya nsovo wa xona, ni bya ku tsetselela ka xona, ni bya mbilu ya xona yo leha ngopfu, u nga tivi leswaku vunene lebyi bya Xikwembu byi ku kokotelela eku hundzukeni, xana?” (Varhoma 2:4) Marito ya Petro ma vula leswi fanaka: “[Yehova] a [nga] hlweli ku endla leswi [a] nga tshembisa swona, hilaha van’wana va twisisaka ‘ku hlwela’ hakona, kambe [u] lehisa mbilu hikwalaho ka n’wina; a [nga] lavi leswaku ni un’we wa n’wina a lova, kambe [u] lava leswaku hinkwavo va ta eku hundzukeni.” (2 Petro 3:9) Hi laha swi fanelaka kahle, hi byeriwa leswaku ‘hi teka ku leha mbilu ka Hosi ya hina tanihi ku ponisiwa.’ (2 Petro 3:15) Xisweswo, ha swi vona leswaku Yehova u lehisa mbilu, hayi ntsena hi ku nyanyuka kumbe ku nga khathali, kambe hikwalaho ka leswi vito ni swikongomelo swa yena swi katsekaka naswona u ni tintswalo ni rirhandzu.

Xikombiso Xa Yesu Xa Ku Leha Mbilu

13. I vumbhoni byihi bya Matsalwa lebyi kombaka leswaku Yesu Kriste a a lehe mbilu?

¹³ Loyi a nga wa vumbirhi eka xikombiso xa Xikwembu xa ku leha mbilu i N’wana wa xona, Mesiya, Yesu Kriste. I xikombiso lexinene ngopfu xa ku tikhoma handle ko rihisela hi ku hatlisa hambi loko a hlundzukisiwile.a Leswaku Mesiya a a ta lehisa mbilu swi vhumbiwe hi muprofeta Esaya hi marito lawa: “V̌a ṅwi šanisa, v̌a ṅwi ṭongahata, a nga pfuli nomu. Kukota šinyimpfana le’ši yisiwaka e ku tlhav̌iweni, ni nyimpfu le’yi miyelaka e mahlweni ka la’v̌a yi ṭemelaka v̌oya, a nga pfulanga nomu.” (Esaya 53:7) Marito ya Petro na wona ma seketela ntiyiso lowu fanaka: “Loko a rhuketeriwa, a nga tlheriselanga hi ku rhuketela; loko va n’wi twisa ku vava, a nga vulangi leswaku ú ta tirihisela, kambe ú swi tshikile emavokweni ya loyi a avanyisaka hi ku lulama.” (1 Petro 2:23) Vona ndlela leyi vadyondzisiwa va Yesu va nga ha vaka va n’wi ringe ha yona hi ku kanetana ka vona loku phikelelaka ehenhleni ka leswaku i mani a nga lonkulu! Hambi swi ri tano, vona ndlela leyi a va lehiseleke mbilu ha yona!—Marka 9:34; Luka 9:46; 22:24.

14. Xana xikombiso xa Yesu xa ku leha mbilu xi fanele ku hi susumetela ku endla yihi?

¹⁴ Hi fanele ku landzelela xikombiso lexi Yesu a xi vekeke xa ku leha mbilu. Pawulo u tsarile: “Hi tsutsuma hi ri ni ku tiyisela eku tsutsumeni ka mpfhuka lowu hi vekeriweke wona. A hi languteni eka Yesu, musunguri ni muhetisisi wa ku pfumela ka hina, loyi a nga chavangiki ku byarha [mhandzi ya nxaniso], a nga vuli nchumu hi tingana ta kona, hikwalaho ka ku tsaka loku vekiweke emahlweni ka yena; kutani sweswi ú tshamile evokweni ra xinene exiluvelweni xa Xikwembu. Anakanyani yena loyi a nga tiyisela hi ndlela leyo tano, loko vadyohi va lwa na yena, leswaku mi nga karhali kumbe ku hela mbilu.”—Vaheveru 12:1-3.

15. Hi swi tivisa ku yini leswaku Yesu a a lehe mbilu ni leswaku u tiyisele miringo hi ku swi tsakela?

¹⁵ Leswaku Yesu a a lehe mbilu ni ku tiyisela miringo hi ku swi tsakela swi nga voniwa eka langutelo leri a ri kombiseke enkarhini wa ku khomiwa ka yena. Endzhaku ko tshinya Petro hi leswi a nga tirhisa banga ku sirhelela N’wini wa yena, Yesu u te: “Xana u ehleketa leswaku ndzi nga tsandzeka ku khongela Tata wa mina, a ndzi pfuna sweswi-sweswi hi mavandla ya tintsumi lama tlulaka 12 xana? Kambe loko swi nga va tano, Matsalwa ma ta endlekisa ku yini, leswi ma vulaka leswaku swi fanekele ku famba hi ndlela yoleyo ke?”—Matewu 26:51-54; Yohane 18:10, 11.

Swikombiso Swin’wana Swa Ku Leha Mbilu

16. Matsalwa ma swi kombisa njhani leswaku Yosefa n’wana Yakobo a a lehe mbilu?

¹⁶ Hambi vanhu lava nga hetisekangiki lava nga ni xidyoho va nga kombisa ku leha mbilu. Matsalwa ya Xiheveru ya ni swikombiso swa ku tiyiselela leswo biha ka vanhu lava nga hetisekangiki. Hi xikombiso, ku na Yosefa, n’wana wa mupatriarka wa Muheveru Yakobo. Vona ndlela leyi a nga tiyisela vuhomboloki lebyi a endleriweke byona hi vamakwavo ni nsati wa Potifaro ha yona! (Genesa 37:18-28; 39:1-20) Yosefa a nga yi pfumelelanga miringo leyi yi n’wi karihisa. Leswi swi tikombe loko a byela vamakwavo va yena a ku: “Mi nga v̌av̌iseki, mi nga v̌ileli hi leŝi mi nga nḍi šav̌isa nḍi ta halenu, hikuv̌a Šikwembu ši nḍi rumile ku rangela ṅwina, nḍi ta tiv̌a ku mi hanyisa.” (Genesa 45:4, 5) Vona xikombiso xa ku leha mbilu lexi vekiweke hi Yosefa!

17, 18. I vumbhoni byihi bya ku leha mbilu lebyi hi nga na byona emhakeni ya Davhida?

¹⁷ Davhida i xikombiso xin’wana xa nandza wa Yehova wa ripfumelo loyi hi ku lehisa mbilu a nga tiyisela vuhomboloki, a kombisa ku leha mbilu. Loko a hlongorisiwa ku fana ni mbyana hi Hosi ya mavondzo Sawulo, eka makhamba mambirhi Davhida ingi a tirihiserile hi ku n’wi dlaya. (1 Samuel 24:1-22; 26:1-25) Kambe Davhida u yimele Xikwembu, hi laha hi nga swi vonaka ha kona emaritweni ya yena eka Abixayi: “I Yehova ntsena a nga ta n’wi ba [Sawulo], hambi siku ra ku fa ka yena ri fika, kumbe loko a ya ku lweni a dlawa kona! Yehova a a nḍi sivele ku tlakusa v̌oko ra mina henhla ka muhlawuriwa wa Yehova!” (1 Samuel 26:10, 11) Ina, Davhida a a ri na wona matimba ya ku herisa ku hlotiwa ka yena hi Sawulo. Ematshan’wini ya sweswo, Davhida u hlawule ku lehisa mbilu.

¹⁸ Nakambe, xiya leswi nga humelela loko Hosi Davhida a tsutsumisiwa hi n’wana wa yena wa muxengi Absalomu. Ximeyi, Mubenjamini wa yindlu ya Sawulo, a hoxetela Davhida hi maribye a tlhela a n’wi vula munhu wo biha, a huwelela a ku: “Huma, huma munhu wa ngati, munhu wa Belial!” Abixayi a a lava leswaku Ximeyi a dlayiwa, kambe Davhida a ala ku rihisela. Ematshan’wini yo endla sweswo u kombise mfanelo yo leha mbilu.—2 Samuel 16:5-13.

Xiya Xikombiso Xa Pawulo

19, 20. Muapostola Pawulo u swi kombise njhani leswaku a a lehe mbilu?

¹⁹ EMatsalweni ya Xigriki ya Vukriste, hi na xikombiso xin’wana xa kahle xa ku leha mbilu xa munhu la nga hetisekangiki—muapostola Pawulo. U kombise ku tiyisela hi ku leha mbilu, mayelana ni valala va yena va vukhongeri ni vanhu lava tivulaka Vakriste. Ina, Pawulo u kombise ku leha mbilu loko van’wana ebandlheni ra le Korinto va te: “Mapapila ya Pawulo ma tika, ma tlhava, kambe loko a ri exikarhi ka hina hi n’wi vona, ho kuma a ri la solekaka, naswona a swi tikombi leswaku a nga va xivulavuri.”—2 Vakorinto 10:10; 11:5, 6, 22-23.

²⁰ Xisweswo, hi swivangelo leswinene Pawulo u byele Vakorinto a ku: “Etimhakeni hinkwato hi tikombile hi ri malandza ya Xikwembu hi ku tiyisela ka hina lokukulu emaxangweni, ni le ku karhatekeni, ni le mahlomulweni; eku biweni ni le makhotsweni, ni le madzolongeni; emintirhweni leyo tika ni le ku pfumaleni ka vurhongo, ni le ku titsoneni ka swakudya. Hi ku tenga, ni vutivi, ni ku leha mbilu, ni tintswalo, hi tiyiserile hi matimba ya Moya lowo Kwetsima, ni rirhandzu leri nga riki na ku kanganyisa.” (2 Vakorinto 6:4-6) Hi endlelo leri fanaka, muapostola a a ta tsalela mutirhi-kulobye Timotiya: “Sweswi ke, u landzerile ku dyondzisa ka mina ni mahanyelo ya mina, makungu ya vutomi bya mina ni vupfumeri bya mina, ku leha ka mbilu ya mina, ni rirhandzu ra mina ni ku tiyisela ka mina . . . Hambi swi ri tano, Hosi yi ndzi lamulerile emaxangwini lawa hinkwawo.” (2 Timotiya 3:10, 11) Mawaku xikombiso lexinene swonghasi xa ku lehisa mbilu lexi muapostola Pawulo a hi vekeleke xona!

21. Xana xihloko lexi landzelaka xi nga hi pfunisa ku yini?

²¹ Hakunene, Matsalwa ma tele hi swikombiso leswinene swa ku leha mbilu. Yehova ni N’wana wa yena la rhandzekaka i swikombiso-nkulu. Kambe vona ndlela leyi swi khutazaka ha yona ku vona leswaku mfanelo leyi yi kombisiwe na hi vanhu lava nga hetisekangiki, vo tanihi Yosefa, Davhida na muapostola Pawulo! Xihloko lexi landzelaka xi endleriwe ku hi pfuna ku tekelela swikombiso swo tano leswinene.

[Nhlamuselo ya le hansi]

A Wu Ta Hlamula Njhani?

◻ Swi vula yini ku leha mbilu?

◻ Yehova u lehise mbilu hikwalaho ka swivangelo swihi leswikulu?

◻ Yesu u tikombe a ri loyi a leheke mbilu hi tindlela tihi?

◻ I vumbhoni byihi bya matsalwa lebyi kombisaka leswaku hambi ku ri vanhu lava nga hetisekangiki va nga kombisa ku leha mbilu?

[Swifaniso leswi nga eka tluka 10]

Yosefa, Yesu, Davhida, Pawulo na Yobo a va ri swikombiso swa ku leha mbilu

[Xifaniso lexi nga eka tluka 13]

Yesu u kombise ku leha mbilu eka vadyondzisiwa va yena