“Havaxelani Swisirhelelo Ni Matlhari Hinkwawo Lawa Xikwembu Xi Mi Nyikaka Wona”
VAKRISTE va ambala matlhari ke? Ha yini va fanele va hakarha switirhisiwa swo tano swo fana ni swa nyimpi? Xana a hi varhandzi va ku rhula? (2 Timotiya 2:24) Ina, va ku rhandza. Hambi swi ri tano, Vakriste hinkwavo va ntiyiso va hlanganyela eku lweni—laha va nga lweliki ku dlaya, kambe ku hlula.
Loko Sathana a a nga xandzukanga, nyimpi yo tano a yi nga ta laveka nikatsongo. Kambe u xandzukile, naswona u hambukise Adamu na Evha leswaku va n’wi joyina eka nxandzuko wa yena. Ku sukela enkarhini wolowo, mafambiselo ya misava lama veke kona ma le matimbeni ya “Lowo biha,” Sathana Diyavulosi. (1 Yohane 5:19) Lava va tivekaka ehansi ka Hosi leyi lulameke, Yehova, va fanele va alela nkucetelo wa misava ni mufumi wa yona. Va fanele va lwela vutomi bya vona bya moya. Emhakeni leyi, Vakriste va khutaziwa: “Havaxelani swisirhelelo ni matlhari hinkwawo lawa Xikwembu xi mi nyikaka wona, leswaku mi ta kota ku yima mi lwa ni mano layo biha ya Diyavulosi.”—Vaefesa 6:11.
Swisirhelelo Ni Matlhari
Xiya leswaku hi lava “swisirhelelo ni matlhari hinkwawo lawa Xikwembu xi [hi] nyikaka wona” leswaku hi sirheleteka kahle. Kutani ke, a hi languteni xiphemu xin’wana ni xin’wana xa matlhari lawa hi laha xi hlamuseriweke ha kona hi muapostola Pawulo, naswona hi tikambisisa kahle ku vona loko hi hlomele nyimpi ya moya hi laha ku heleleke.—Vaefesa 6:14-17.
“Hikokwalaho, yimani mi tiya, swisuti swa n’wina swi khamiwile hi ntiyiso.” (Vaefesa 6:14a, NW) Eminkarhini ya Bibele masocha a ma tiboha hi vamba ra dzovo leri anameke tisentimitara ta 15. Vamba leri a ri pfuna ku sirhelela xisuti. Loko socha ri boha ri tiyisa vamba ra rona, leswi a swi kombisa ku tiyimisela ka rona ku lwa.
Kutani ke, vona ndlela leyi swi fanelaka ha yona ku va ntiyiso wa Xikwembu wu fanisiwa ni vamba ra socha! Leswi swi fanekisela kahle leswaku hi fanele hi hlayisa Rito ra Xikwembu ra ntiyiso ri ri kusuhi swinene na hina, onge hi loko hi tikhame hi rona. Hi fanele hi anakanya hi laha ku enteke hi mongo wa Rito ra Xikwembu. Leswi swi ta hi sirhelela eka ku hambukisiwa hi mavunwa ni vuxisi. Nakambe, marito lama humaka enon’weni wa Yehova ma ta hi seketela ni ku hi tiyisa emoyeni ni ku tiyisa vutshembeki bya hina.
“Ambalani ku lulama xi va xisirhelelo xa n’wina xa le xifuveni.” (Vaefesa 6:14b) Xisirhelelo xa socha xa xifuva a xi sirhelela xirho xa nkoka xa miri—mbilu. Kutani eka matlhari ya hina ya moya lawa hi nyikiweke hi Xikwembu, ku lulama ku sirhelela mbilu ya hina. Ku ya hi Matsalwa, mbilu i xifaniso lexi faneleke lexi kombisaka leswi hi nga xiswona endzeni—mintlhaveko ya hina, mianakanyo ya hina ni ku navela ka hina. Tanihi leswi Bibele yi vulaka ni leswaku mbilu yi voyamele evubihini, i swa nkoka ku hlakulela ku tiyimisela ku hlayisa mpimanyeto wa Yehova wa ku lulama. (Yeremia 17:9) Ku yingisela Xikwembu a swi fanelanga swi va xikombiso xa le handle ntsena xa vukanganyisi; ku fanele ku huma endzeni ka hina. Leswi swi lava leswaku hi rhandza ku lulama hi laha ku engetelekeke ni ku byi venga swinene vuhomboloki. (Psalma 45:7) Xisweswo mbilu ya hina yi ta sirheleteka.
“Ni ku hisekela ku twarisa Evhangeli ya ku rhula ti va tintanghu ta n’wina.” (Vaefesa 6:15) Xana tintanghu ta wena ti hi ndlela leyi? Xana milenge ya wena yi ku yisa minkarhi hinkwayo ensin’wini ku ya chumayela mahungu lamanene? Xana u lwela ku antswisa ntikelo wa mintirho ya wena yo chumayela ni yo dyondzisa? I ntiyiso, tinsimu tin’wana a ti anguli kahle. Vanhu va nga va lava nga tsakeliki, lava nga khathaliki kumbe lava kanetaka. Ku chumayela ka hina ku nga ha hi tisela ni nxaniso. Kambe hi ku phikelela, Vakriste va hlakulela ku tiyisela, mfanelo leyi nyikelaka nsirhelelo eka minhlaselo ya Sathana. Hambi leswi a a xanisiwa, Pawulo a a ri muchumayeri la chivirikaka, naswona ha khutaziwa ku ‘va vatekeleri va yena, ku kotisa leswi a tekeleleke Kriste.’—1 Vakorinto 11:1.
Ku tshama hi khomekile entirhweni wo chumayela ta Mfumo swi tiyisa ntshembo wa hina eka mahungu lamanene. Ku tlula kwalaho, swi pfumelela moya wa Yehova ku tirha ha hina eku hetisiseni ka ku rhandza ka yena. Entiyisweni, ntirho wo tano wu hi endla vatirhi-kulorhi na tintsumi—na Yehova Xikwembu hi yexe. (1 Vakorinto 3:9; Nhlavutelo 14:6) Naswona ku va ni ‘ntirho wo tala eHosini’ swi hi endla leswaku hi ‘tiya, hi nga tsekatseki.’ (1 Vakorinto 15:58) Mawaku nsirhelelo lowunene swonghasi lowu leswi swi wu nyikelaka!
“Rhwalani xitlhangu lexikulu xa ku pfumela.” (Vaefesa 6:16, NW) Hi ku tirhisa xitlhangu lexikulu socha ra khale a ri tisirhelela eka matlhari ni miseve. Loko ro tsandzeka ku tirhisa xitlhangu, a ri ta vaviseka swinene kumbe ri dlayiwa. Vakriste va langutane ni matlhari lama dlayaka swinene—“miseve leyi pfurhaka ya lowo biha.” Leswi swi katsa rifuwo hinkwaro leri Sathana a ri tirhisaka ku tsanisa ripfumelo ra hina ni ku hi dlaya emoyeni. Swi katsa nxaniso, mavunwa, tifilosofi ta misava ta vuxisi, swilo leswi vonakaka leswi kokaka mahlo ni ndzingo wo hlanganyela eka vubihi. Leswaku hi sirheleteka eka hinkwaswo leswi, hi lava xitlhangu lexikulu. Ku hava xiphemu xa hina lexi nga ta sala xi nga sirheletekanga.
Abrahama na nsati wa yena, Sara a a va ri ni ripfumelo leri tiyeke. Loko va tlurile malembe ya ku veleka n’wana, va pfumerile xitshembiso xa Xikwembu xa leswaku a va ta veleka mbewu. Endzhakunyana, Abrahama u kombisile ripfumelo leri hlamarisaka loko a yingise xileriso xo endla Isaka gandzelo, n’wana wa yena la nga un’we la tswariweke hi Sara la rhandzekaka. Yehova u tlherisele voko ra Abrahama endzhaku naswona a nyikela gandzelo rin’wana. Kambe Abrahama a a tiyimisele ku yingisa. Ha yini? Hikuva a a ri ni ripfumelo leri heleleke ra leswaku Yehova a a ta pfuxa n’wana wa yena naswona a hetisisa switshembiso leswi endliweke ha yena.—Varhoma 4:16-21; Vaheveru 11:11, 12, 17-19.
Muxe na yena a a ri ni muxaka wa ripfumelo leri hi ri lavaka. U arile rifuwo ra le Egipta, ematshan’wini ya sweswo a hlawula ku tokota ntshikilelo ni vanhu va Xikwembu. Ha yini? Hikuva a a ri na ripfumelo ra leswaku Yehova u kona naswona u ta ponisa Vaisrayele. Ripfumelo ra Muxe a ri tiyile swonghasi lerova ‘a hambeta a tiyile onge hi loko a vona Loyi a nga vonakiki.’—Vaheveru 11:6, 24-27.
Xana hi na ripfumelo leri fanaka na rero eka Yehova? Xana vuxaka bya hina na Yehova byi le kusuhi swonghasi lerova onge hi loko hi ri karhi hi n’wi vona? Xana ha swi rhandza ku tinyikela hi ndlela yihi na yihi kumbe ku tiyisela xiphiqo xin’wana ni xin’wana leswaku hi hlayisa vuxaka bya hina ni Xikwembu? Xana hi na ripfumelo leri heleleke eka Yehova? (Vaheveru 11:1) Loko swi ri tano, miseve ya Sathana leyi pfurhaka yi nge boxi xitlhangu xa hina xa ripfumelo.
“Amukela xihuku xa ku ponisiwa.” (Vaefesa 6:17a, NW) Xihuku xa socha a xi sirhelela nhloko ya rona xikan’we ni byongo—xirho lexi hlanganisaka tinsinga ni mianakanyo. Ntshembo wa Vakriste wa ku ponisiwa wu fanisiwa hi xihuku hikuva wu sirhelela mianakanyo. Mianakanyo ya Mukriste yi endliwile leyintshwa hi vutivi lebyi kongomeke, kambe ya ha ri eka munhu loyi a tsaneke ni la nga hetisekangiki. (Varhoma 7:18; 12:2) Loko hi pfumelela mianakanyo yi nghenisa swilo leswi dlayaka ripfumelo, leswi nga basangiki, leswi humesiwaka hi moya wa misava leyi, ntshembo wa hina wo ponisiwa wu ta tsana naswona wu nga hetelela wu file. Hi tlhelo rin’wana, loko ho hambeta hi wundla mianakanyo ya hina hi marito ya Xikwembu lama tiyisaka, ntshembo wa hina wu ta tshama wu ri lowunene naswona wu basile. Xana u tshama u xi ambale kahle xihuku xa wena xa ku ponisiwa?
“Fumu ra moya, leri nga rito ra Xikwembu.” (Vaefesa 6:17b, NW) Xivuriso lexi nge xisirhelelo xo antswa i ku sungula nyimpi i xa ntiyiso eka nyimpi ya Vukriste. Tanihi leswi milenge ya hina, leyi tintanghu ta yona ti nga mahungu lamanene ya ku rhula, yi hi yisaka exikarhi ka lava nga riki vapfumeri, a hi sali hi ri hava matlhari. Rito ra Xikwembu, Bibele, ri tirha tanihi tlhari ra matimba ro herisa mavunwa ya moya ni mianakanyo leyi hoxeke ni ku pfuna vanhu va timbilu letinene leswaku va kuma ntshunxeko wa moya.—Yohane 8:31, 32.
Yesu u kombise matimba ya tlhari leri loko a lwe na Sathana Diyavulosi. Loko a ringiwa emananga, Yesu u tisirhelerile eka minhlaselo minharhu ya Sathana hi ku tirhisa Rito ra Xikwembu hi ku humelela ni ku vula a ku: “Ku tsariwile.” (Matewu 4:1-11) Loko ho dyondza ku tirhisa tlhari leri hi vutshila, hi nga pfuna lava titsongahataka leswaku va huma ehansi ka matimba ya Sathana. Nakambe, vakulu va bandlha va tirhisa Rito ra Xikwembu ku sirheleta ntlhambi eka vanhu lava ringetaka ku onha ripfumelo ra lava tsaneke.—Mintirho 20:28-30.
Vutshila bya socha byo kota ku tirhisa tlhari a byi ti hi ku olova. Ku laveka vuleteri ni ku titoloveta nkarhi wo leha ni ku tinyiketela leswaku u ri tirhisa hi vutshila. Hi laha ku fanaka, eka nyimpi ya moya swi lava ku dyondza swinene ni ku titoloveta minkarhi hinkwayo evutirhelini leswaku u va mutirhisi wa vutshila wa Rito ra Xikwembu. Hi matimba hinkwawo, a hi endleni matshalatshala lama lavekaka yo va vatirhisi va matlhari ya moya lava nga ni vutshila, lava kotaka ku “dyondzisa Rito ra ntiyiso hi ndlela leyinene.”—2 Timotiya 2:15.
Khongelani Minkarhi Hinkwayo, Yimani Mi Tiya
Swiphemu hinkwaswo swa matlhari ya hina ya moya i swa nkoka leswaku hi hlayisa vutshembeki eka Xikwembu. Kambe hi nga tshama njhani hi hakarhe matlhari lawa? Ku hambeta hi dyondza Bibele, hi lunghiselela minhlangano ya Vukriste ka ha ri emahlweni naswona hi yingisela hi vukheta ni ku hlanganyela hi ku hiseka eka yona swi ta hi pfuna ku tshama hi hakarhe matlhari ya hina. (2 Timotiya 3:16; Vaheveru 10:24, 25) Ku tirha nsimu minkarhi hinkwayo na hi ku chivirika kun’we ni xinakulobye lexinene ni Vakriste na swona swi ta hi pfuna ku hlayisa matlhari ya hina ya moya yo hlasela ni yo tisirhelela ya ri exiyin’weni lexinene.—Swivuriso 13:20; Varhoma 15:15, 16; 1 Vakorinto 15:33.
Ku va ni ku anakanya lokunene na swona i swa nkoka. Hi nga pfumeleli swilo leswi kokaka mahlo swa misava leyi swi hi hambukisa. Ematshan’wini ya sweswo, a hi hlakuleleni ‘tihlo lero olova.’ (Matewu 6:19-24) Loko hi tekelela Yesu Kriste, hi fanele hi tlhela hi dyondza ku rhandza ku lulama ni ku venga ku homboloka. (Vaheveru 1:9) Hinkwaswo leswi swi hi pfuna ku tshama hi hakarhe matlhari ya hina ya moya lawa hi nyikiweke hi Xikwembu.
Endzhaku ko hlamusela xiphemu xin’wana ni xin’wana xa matlhari ya moya, Pawulo u hetelela hi ku vula a ku: “Endlani hinkwaswo leswi hi ku khongela, mi kombela . . . khongelani minkarhi hinkwayo hilaha moya wu mi letelaka hakona. Hikokwalaho, tshamani mi hitekile, mi nga karhali ku khongelela vahlawuriwa va Xikwembu hinkwavo.” (Vaefesa 6:18) Masocha lama tshembekaka ma tshama ma karhi ma vulavurisana ni yindlu-nkulu ya nyimpi ni ku yingisa swileriso. Tanihi masocha ya Vakriste, hi fanele hi tshama hi ri karhi hi vulavurisana ni Hosi ya hina, Yehova Xikwembu, hi vito ra “mufambisi [wa yena lonkulu] wa matiko,” Yesu Kriste. (Esaya 55:4) Leswi swi nga endliwa, ku nga ri hi xikhongelo lexi nga nyawuriki, kambe hi ku kombela loku humaka embilwini loku kombisaka ku namarhela ni ku tinyikela loku enteke eka Yehova. Hi ku vulavurisana nkarhi na nkarhi na Yehova, hi kuma matimba yo hi tiyisa enyimpini siku rin’wana ni rin’wana.
Yesu u te: “Ndzi hlurile misava.” (Yohane 16:33) Nakambe Yehova u lava leswaku hi va vahluri. Loko rifu ra muapostola Pawulo ri tshinele, u swi kotile ku vula a ku: “Ndzi lwile nyimpi leyinene, ndzi hetile mpfhuka wa mina wa ku tsutsuma, ndzi hlayisile ku pfumela.” (2 Timotiya 4:7) Onge hi nga swi kota ku vula marito lama fanaka malunghana ni xiphemu xa hina enyimpini. Loko hi swi lava leswi hakunene, a hi ‘yimeni hi tiyile hi lwa ni mano ya Diyavulosi’ hi ku tshama hi hakarhe matlhari hinkwawo lama humaka eka Xikwembu.—Vaefesa 6:11.