Dyondza Ku Yingisa Hi Ku Amukela Ndzayo
EHLEKETA u yime emaninginingini ya ribye ra ntshava yo leha u titwa u ri ehenhla ka xirhendzevutana xa misava hakunene. Vona ntsako wonghasi wa ntshunxeko lowu u nga titwaka u ri na wona!
Kambe ntshunxeko wa wena wu hikiwile hakunene. Nawu wa nkoka-misava wu hika swinene ku tshukatshuka kwihi ni kwihi ka wena; ku kandziyanyana etlhelo swi nga vula khombo. Hi hala tlhelo, swa tsakisa ku tiva leswaku wona nawu lowu wa nkoka-misava wu ku sivela ku lenga-lenga empfhukeni. Hikwalaho nawu lowu wa ku pfuna. Ku amukela swipimelo leswi wu ku vekelaka swona leswaku u nga tshukatshuki le henhla enhlohlorhini ya ntshava swa pfuna, hambi ku ponisa vutomi.
Ee, nkarhi wun’wana ku yingisa milawu swi nga hika ntshunxeko wa hina, kambe xana leswi swi endla leswaku hi nga swi rhandzi ku yingisa?
Ndlela Leyi Xikwembu Xi Langutaka Ku Yingisa Ha Yona
Tanihi “Muv̌umbi,” Yehovha i “nseledyana ya v̌utomi.” Hikwalaho, hinkwaswo swivumbiwa swakwe swi fanele ku n’wi yingisa. Loko a kombisa langutelo lerinene, mupisalema u tsarile: “Tanani, hi nkhinsama, a hi korameni, hi nkhinsamela Yehova, muv̌umbi wa hina, hikuv̌a hi yena Šikwembu ša hina. Kutani hina hi tiko le’ri risiwaka hi yena, e ntlhambi lo’wu fambisiwaka hi v̌oko ra yena.”—Eklesiasta 12:1; Pisalema 36:9; 95:6, 7.
Ku sukela eku sunguleni Yehovha u lave leswaku swivumbiwa swakwe swi n’wi yingisa. Ku hambeta ka Adamu na Evha va hanya eParadeyisini a swi titshege hi ku yingisa. (Genesa 2:16, 17) Hi laha ku fanaka, ku yingisa a ku languteriwe ni le ka tintsumi, hambi leswi ti nga swivumbiwa leswi tlakukeke ku tlula vanhu. Leswi swin’wana swa swivumbiwa leswi swa moya swi ‘nga yingisangiki Xikwembu loko xi lehisa mbilu esikwini ra Nowa,’ swi xupuriwe hi ku hoxiwa ‘ekheleni ra munyama lowukulu, swi hlayiseriwa ku avanyisa.’—1 Petro 3:19, 20; 2 Petro 2:4.
Hi laha swi andlariweke ha kona, Xikwembu xi languta ku yingisa ku ri loku lavekaka leswaku xi hi amukela. Ha hlaya: “Šana Yehova o ṭakisiwa hi tiholokosta ni maganḍelo ku fana ni loko v̌a yingisa rito ra Yehova šana? Waŝivo! Ku yingisa ku tlula maganḍelo; ku hlayisa rito ra yena, ku tlula mafura ya tinyimpfu.”—1 Samuwele 15:22.
Ku Fanele Ku Dyondziwa—Leswaku Ha Yini Naswona Njhani
Ku yingisa ku endla leswaku hi amukeleka eka Xikwembu, kutani swa fanela leswaku hi ku dyondza! Ku fana ni loko u dyondza ririmi rimbe, mukhuva wa ku yingisa hi nga kota ku wu dyondza loko ha ha ri va tsongo. Hi yona mhaka leyi Bibele yi kandziyisaka ku letela vana ku sukela evuhlangini bya vona.—Yoxuwa 8:35.
Vanhu van’wana va manguva lawa va ri kaneta vonelo ra Bibele, va ri ku lava leswaku vana va ku yingisa swi fana ni ku dlaya miehleketo ya vona. Va ri vana va fanele ku pfumeleriwa ku tirhisa mavonelo ya vona ni swiringanyeto swa ku hanya ha swona handle ko kavanyetiwa hi vatswari.
Kambe hi va-1960 loko vatswari lavanyingi va seketele vonelo leri, Wilhelm Hansen, mudyondzisi, muhleri, tlhelo profesa wa ntivo-miehleketo, u arile. U tsarile a ku: “Eka n’wana loko a ha ri ntsongo, enkarhini lowu vuxaka byakwe ni vatswari vakwe bya ha riki ni matimba ha wona, ‘xo biha’ hi lexi vatswari va xi alaka, naswona ‘lexinene’ hi lexi va xi bumabumelaka. Hikwalaho, ku yingisa ku ri koxe, ku endla n’wana a va ni mahanyelo lamanene ni vumunhu leswi ku tikhoma lokunene ku titshegeke ha swona.”—Ringanisa Swivuriso 22:15.
Rito ra Xikwembu ri kandziyisa xilaveko xo dyondza ku yingisa. Ha hlaya: “Oho HOSI, ndza swi tiva leswaku tindlela ta munhu a ti hlawuriwi hi yena; naswona munhu a nge yi tiyisi ndlela yakwe evuton’wini.” (Yeremiya 10:23, The New English Bible) Matimu ma tele hi swikombiso swa vanhu lava nga tivekela ndlela ya vona yo hanya ha yona hi ku ya hi mimpimanyeto ya munhu hi yexe naswona va hlangane ni swiphiqo hi ku endla tano. Ha yini leswi swi tala ku endleka? Hikuva vanhu va pfumala vutivi, vutlharhi, ni ku twisisa leswaku va kunguhata ndlela ya vona yo hanya ha yona handle ko pfuniwa. Lexi biheke ngopfu, va ni mboyamelo lowu va tswariweke na wona, wa ku endla makungu lama hoxeke. Hi ku hatlisa endzaku ka Ndhambi, Yehovha u vule leswi hi munhu: “Makungu ya timbilu ta v̌anhu ma bihile ku suka v̌uhlangini bya v̌ona.”—Genesa 8:21.
Hikwalaho, a nga kona la tswariwaka a ri ni mboyamelo wo yingisa Yehovha. Hi fanele hi ku dyondzisa vana va hina naswona hi hambeta hi ku dyondza evuton’wini bya hina hinkwabyo. Un’wana ni un’wana wa hina u fanele ku hlakulela xiyimo xa mbilu ya Hosi Davhida, la tsaleke a ku: “Yehova nḍi kombe tindlela ta wena, u nḍi dyonḍisa mikhuv̌a ya wena. Nḍi fambise ntiyisweni wa wena, u ri kari u nḍi dyonḍisa; hikuv̌a hi wena Šikwembu ša ku hlayiseka ka mina; hi masiku nḍi ku ṭhembile.”—Pisalema 25:4, 5.
Dyondzisa Ku Yingisa Hi Ku Va La Yingisaka
Mana wa Yesu ni tata wakwe wa muwundli a va swi tiva kahle swiyimo leswi a swi fambisana ni ku velekiwa ka Yesu. Hikwalaho va swi xiyile leswaku a a ta va ni xiphemu xa nkoka eku hetisekeni ka swikongomelo swa Yehovha. (Ringanisa Luka 1:35, 46, 47.) Eka vona, marito lama nge, “V̌onani, v̌ana v̌a v̌anuna, i nḍaka ya Yehova!” a ma vula leswikulu. (Pisalema 127:3) Va byi xiye kahle vutihlamuleri bya vona lebyikulu, kutani xisweswo a va hatlisa ku yingisa nkongomiso wa Xikwembu, tanihi loko va byeriwe ku balekela le Egipta kumbe ku ya eGaleliya endzhakunyana.—Matewu 2:1-23.
Nakambe vatswari va Yesu va xiye vutihlamuleri bya vona mayelana ni ku laya. Kunene, loko a ha ri xivumbiwa xa moya, nkarhi hinkwawo Yesu a a yingisa. Kambe loko a ri emisaveni, u dyondze ku yingisa ehansi ka swiyimo hinkwaswo leswintshwa. Hi xikombiso a a fanele ku yingisa vatswari lava nga hetisekangiki hikuva hambi n’wana la hetisekeke wa yi lava ndzayo leyi nyikeriwaka hi ndlela yo letela ni ku dyondzisa. Vatswari vakwe va swi endlile leswi. Hi hala tlhelo, ku laya hi ku xupula a swi nga laveki. Nkarhi hinkwawo Yesu a a yingisa; a a nga faneli ku byeriwa ka mbirhi. Ha hlaya: “Kutani a ya na vona [vatswari vakwe] ekaya le Nazareta naswona a a va yingisa.”—Luka 2:51, Phillips.
Yosefa na Mariya a va yi tiva na vona ndlela ya ku dyondzisa Yesu hi ku tirhisa swikombiso. Hi xikombiso, hi hlaya leswaku “vatswari va Yesu a va ya eYerusalema lembe rin’wana ni rin’wana enkhubyeni wa Paseka.” (Luka 2:41) Hi ku lunghiselela ku famba ni ndyangu wakwe, Yosefa u kombe leswaku a a swi tsakela leswaku va hlayiseka emoyeni ni leswaku a a languta vugandzeri bya Yehovha hi ku tinyiketela. Hi laha ku fanaka, hi ku yingisa etimhakeni ta vugandzeri, vatswari va nga dyondzisa vana va vona ku yingisa namuntlha.
Hikwalaho ka tindzayo letinene to lulama ta Yosefa na Mariya, “Yesu, [a a] kula emirini ni le miehleketweni, a tsakeriwa hi Xikwembu ni vanhu.” Vona xikombiso lexinene swonghasi xo va vatswari va Vakreste va xi landzelela namuntlha!—Luka 2:52.
‘Ku Yingisa Eka Swilo Hinkwaswo’
“Vana, yingisani vatswari va n’wina etimhakeni hinkwato, hikuva . . . hi swona leswi tsakisaka [Hosi, NW].” (Vakolosa 3:20) Yesu a a yingisa vatswari va yena eka swilo hinkwaswo hikuva ku yingisa ka vona Yehovha ku va sivele ku sindzisa Yesu—kumbe vamakwavo vakwe—ku endla xin’wana ni xin’wana lexi hambaneke ni ku rhandza ka Yehovha.
Namuntlha vatswari lavanyingi na vona va dyondzisa vana va vona hi ndlela leyi humelelaka leswaku va va lava yingiselaka eka swilo hinkwaswo. Yingisela vatatana vanharhu hi ta masiku ya vona ya ku kurisa vana lawa se ma hundzeke, lava sweswi va tirhaka erhavini ra Sosayiti ya Watch Tower.
Theo u hlamusela ndlela leyi yena ni nsati wakwe va nga kurisa vana va ntlhanu ha yona. U ri: “I swa nkoka ku byela vana va ha ri vatsongo leswaku na hina hi kule hi endla swihoxo. Lexi vavisaka, a hi tlhela hi swi phindha naswona a hi fanela ku tshamela ku kombela Tata wa hina la nge matilweni leswaku a hi rivalela ni ku hi pfuna. Hi pfumelele vana va hina hi vomu va vona leswaku ku fana ni leswi a va lwisana ni swiphiqo swa vuntshwa, na hina a hi lwisana ni swiphiqo swa vanhu lavakulu.”
Loko n’wana a ta dyondza ku yingisa, i swa nkoka leswaku ku va ni vuxaka bya rirhandzu eka yena ni vatswari. Hermann u vula leswi hi nsati wakwe: “A a nga ri mana wa vafana ntsena kambe a a tlhela a va munghana wa vona. Leswi va swi tlangerile, hikwalaho a swi nga va nonon’hweli ku yingisa.” Kutani loko a tlhandlekela xitsundzuxo lexi tirhaka xa ndlela yo antswisa vuxaka bya vatswari ni vana, u ri: “Hi tshame hi vomu ku ringana malembe hi nga ri na muchini wo hlantswa swibya, hi endlela leswaku swibya swi hlantswiwa hi mavoko swi tlhela swi suriwa. Vana va hina a va averiwa ku swi sula, va cincana. A ku nga ri na nkarhi wo antswa wa ku tibulela.”
Vuxaka bya rirhandzu exikarhi ka vatswari ni vana byi tirha tanihi xikombiso xa vuxaka lebyi Mukreste a faneleke ku va na byona na Yehovha. Rudolf u hlamusela ndlela leyi yena ni nsati va pfuneke ha yona vafana va vona vambirhi ku aka vuxaka: “Xisekelo xa hina a ku ri dyondzo ya ndyangu ya nkarhi hinkwawo. Vana a hi va nyika tinhloko-mhaka ti nga ri tingani leti faneleke, leswaku va ti kambisisa. Nakambe a hi va na vona eku hlayeni ka Bibele kutani hi bula hi rungula ra kona. Vana va hina a va swi vona leswaku Yehovha u rindzele ku yingisiwa ni hi vatswari, hayi vana ntsena.”
Vatswari va Vakreste va swi xiya leswaku tsalwa leri huhuteriweke leri nge “Ku tshinya ka ku laya i ndlela ya v̌utomi” ri tirha eka vona ni le ka vana va vona. Kutani leswi vana va nga ni mfanelo yo yingisa vatswari va vona eka hinkwaswo, vatswari na vona va fanele ku yingisa hinkwaswo leswi Yehovha a swi lavaka eka vona. Handle ka ku tiyisa vuxaka bya vatswari ni vana, vatswari ni vana va ta lava ku tiyisa vuxaka bya vona ni Xikwembu.—Swivuriso 6:23.
Languta Ku Yingisa Hi Ndlela Leyinene
Mayana ku tlangela loku hi faneleke hi va na kona ka leswaku Rito ra Xikwembu ri hi nyika switsundzuxo swonghasi leswi tirhaka mayelana ni ku kurisa vana! (Vona bokisi.) Vana lava dyondzaka ku yingisa eka vatswari lava va va layaka hi ku lulama, kunene va tsakisa eka vamakwerhu hinkwavo va Vakreste.
Leswi ku yingisa Xikwembu swi vulaka vutomi, hi fanele hi papalata ku va ni mianakanyo yo tshika minsivelo leyi swileriso swa Xikwembu swi hi vekelaka yona entshunxekweni wa hina hi hexe—hambi swa nkarhinyana. Hi xikombiso, ehleketa hi loko ho kota ku susanyana nawu wa nkoka-misava. Vona ntsako lowu a hi ta va na wona wa ku susiwa enhlohlorhini ya ntshava hi lenga-lenga exibakabakeni ku ri hava lexi sivelaka ntshunxeko wa hina! Kambe a ku ta humelela yini loko swilo swi tlhelela exiyin’weni xa swona? Ehleketa ku wa loku a ku ta hi humelelela!
Ku dyondza ku yingisa hi ku amukela ndzayo swi ni xandla eku akeni ka vumunhu lebyinene naswona swi hi pfuna ku tiva swipimelo swa hina. Ku hi pfuna ku tshika ku salana endzhaku ni malunghelo ni swilaveko swa van’wana ni ku tshika ku nga khathali ha vona. Swi hi pfuna ku papalata ku kanakana. Hi ku katsakanya, swi tisa ntsako.
Hikwalaho, ku nga khathariseki leswaku u nkulu kumbe u n’wana, dyondza ku yingisa hi ku va la amukelaka ndzayo leswaku “u kateka” ni leswaku “u hanya masiku layo tala emisaveni leyi.” (Vaefesa 6:1-3) I mani loyi a lavaka ku nghenisa ekhombyeni ku langutela kakwe ka ku hanya hi masiku hi ku tsandzeka ku dyondza ku yingisa hi ku amukela ndzayo?—Yohane 11:26.
[Bokisi leri nga eka tluka 29]
VATSWARI, DYONDZISANI KU YINGISA HI KU LAYA HI KU LULAMA
1. Layani hi ku tirhisa milawu ya Matsalwa ni misinya ya milawu.
2. Layani, ku nga ri hi ku lava ku yingisiwa ntsena kambe mi hlamusela leswaku ha yini ku yingisa ku ri ndlela ya vutlharhi.—Matewu 11:19b.
3. Mi nga layi mi hlundzukile kumbe hi ku holova.—Vaefesa 4:31, 32.
4. Layani hi rirhandzu ro kufumela ra vuxaka lebyikulu.—Vakolosa 3:21; 1 Vatesalonika 2:7, 8; Vaheveru 12:5-8.
5. Layani vana ku sukela evuhlangini.—2 Timotiya 3:14, 15.
6. Layani hi ku phindha-phindha, mi nga tshiki.—Deteronoma 6:6-9; 1 Vatesalonika 2:11, 12.
7. Rhangani hi ku tilaya kutani mi dyondzisa hi ku tirhisa xikombiso.—Yohane 13:15; ringanisa Matewu 23:2, 3.
8. Layani hi ku tshembela loku heleleke eka Yehovha, mi kombela hi xikhongelo leswaku a mi pfuna.—Vaavanyisi 13:8-10.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 28]
“Ku tshinya ka ku laya i ndlela ya v̌utomi”