Lunghiselelo Ra Yehovha Ra Rirhandzu Eka Mindyangu
“Hikwalaho ka sweswo, ndzi nkhinsama hi matsolo emahlweni ka Tatana, loyi ndyangu wun’wana ni wun’wana, ematilweni ni la misaveni, wu vuriwaka [wa] yena.”—VAEFESA 3:14, 15.
1, 2. (a) Yehovha u vumbe ndyangu hi xikongomelo xihi? (b) Ndyangu namuntlha wu fanele wu va ni xiphemu xihi elunghiselelweni ra Yehovha?
YEHOVHA u vumbile ndyangu. Ha wona, u endle leswi tlulaka ku enerisa xilaveko xa munhu xa vunakulobye, ku wundliwa kumbe vunghana bya le kusuhi. (Genesa 2:18) Ndyangu a ku ri ndlela leyi xikongomelo xa Xikwembu lexi vangamaka xa ku tata misava a xi ta hetisisiwa ha yona. Xi byele mpatswa wo sungula lowu tekaneke xi ku: “Tŝalanani, mi anḍa, mi tata misav̌a, mi yi fuma.” (Genesa 1:28) Moya wa ndyangu lowu tsakisaka ni lowu nga ni vun’we a wu ta kumeka wu ri lowu pfunaka eka vana lavo tala lava Adamu na Evha a va ta va tswala, kun’we ni le ka vatukulu va vona.
2 Hambi swi ri tano, mpatswa wolowo wo sungula wu tihlawulele ku nga yingisi—leswi nga va ni vuyelo lebyi lovisaka eka vona vini ni le ka vana va vona. (Varhoma 5:12) Xisweswo vutomi bya ndyangu namuntlha byi hambanile ni leswi Xikwembu a xi lava byi va xiswona. Hambi swi ri tano, ndyangu wu hambeta wu va ni xivandla xa nkoka elunghiselelweni ra Yehovha, wu tirha tanihi nchumu wa xisekelo wa Vukreste. Leswi a swo vuriwa hi ku pfumala ku tlangela ka ntirho lowunene lowu endliwaka hi Vakreste vo tala lava nga nghenelangiki vukati lava nga exikarhi ka hina. Ku ri na sweswo, ha wu xiya mpfuno lowukulu lowu mindyangu na yona yi wu nyikelaka eka rihanyo ra moya ra nhlengeletano ya Vukreste hinkwayo. Mindyangu leyi tiyeke yi vumba mavandlha lama tiyeke. Kambe xana ndyangu wa wena wu nga humelela njhani eku hlangavetaneni ni mintshikilelo ya namuntlha? Leswaku hi kuma nhlamulo, a hi kambisiseni leswi Bibele yi swi vulaka malunghana ni lunghiselelo ra ndyangu.
Ndyangu Wa Le Minkarhini Ya Bibele
3. Wanuna ni wansati a a va teka xiphemu xihi endyangwini wa mupatriarka?
3 Adamu na Evha havambirhi va ale lunghiselelo ra Xikwembu ra vunhloko. Kambe vavanuna va ripfumelo, vo tanihi Nowa, Abrahama, Isaka, Yakobo na Yobo va byarhe vutihlamuleri bya vona hi mfanelo tanihi tinhloko ta mindyangu. (Vaheveru 7:4) Ndyangu wa mupatriarka a wu fana na mfumo lowutsongo, laha tatana a a tirha tanihi murhangeri evukhongerini, muleteri ni muavanyisi. (Genesa 8:20; 18:19) Vavasati na vona a va ri ni xiphemu xa nkoka, laha a va tirha tanihi vahlayisi va mindyangu lava pfunetaka, hayi tanihi mahlonga.
4. Vutomi bya ndyangu byi hundzuke njhani ehansi ka Nawu wa Muxe, kambe i xiphemu xihi lexi vatswari va yeke emahlweni va va na xona?
4 Loko Israyele ri ve tiko hi 1513 B.C.E., nawu wa ndyangu wu ve ehansi ka Nawu wa tiko hinkwaro lowu nyikiweke hi ku tirhisa Muxe. (Eksoda 24:3-8) Matimba yo endla xiboho, ku katsa ni le timhakeni ta vutomi ni rifu, se a ma nyikiwe vaavanyisi lava vekiweke. (Eksoda 18:13-26) Vaprista va Valevhi va teke mintirho yo nyikela magandzelo ya vugandzeri. (Levhitika 1:2-5) Hambi swi ri tano, tatana u hambetile a endla ntirho wa nkoka. Muxe u khutaze vatatana a ku: “Milawu le’yi nḍi ku nyikaka namuntlha yi ta v̌a e mbilwini ya wena. U ta yi dyonḍisa v̌ana va wena, u yi v̌ula e ndlwini ya wena, ne ku enḍeni ka wena, ni loko u ya etlela, ni loko u pfuka.” (Deteronoma 6:6, 7) Vamanana a va ri ni nhlohlotelo lowu xiyekaka. Swivuriso 1:8 yi lerise vantshwa yi ku: “Ṅwana nga, yingisa dyonḍo ya tata wa wena, u nga fulareli ku laya ka mana wa wena.” Ina, ehansi ka vulawuri bya nuna wa yena, wansati wa Muheveru a a endla—a tlhela a tirhisa—nawu wa ndyangu. A a fanele a xiximiwa hi vana va yena hambi loko se a dyuharile.—Swivuriso 23:22.
5. Nawu wa Muxe wu xi hlamusele njhani xivandla xa vana elunghiselelweni ra ndyangu?
5 Xivandla xa vana na xona xi hlamuseriwe hi laha ku twisisekaka hi Nawu wa Xikwembu. Deteronoma 5:16 yi te: “U v̌a ni šitšhav̌o e ka tata wa wena ni mana wa wena, hi laha Yehova, Šikwembu ša wena, ši ku leriseke ha kona, leŝaku masiku ya wena ma anḍisiwa, u v̌a u katekisiwa e misav̌eni leyi u yi nyikiweke [hi] Yehova, Šikwembu ša wena.” Ku delela vatswari a ku ri nandzu lowukulu swinene ehansi ka Nawu wa Muxe. (Eksoda 21:15, 17) “Uṅwana ni uṅwana l’a rukanaka tata wa yena, hambi mana wa yena,” ku hlamusela Nawu, “o ta dlawa.” (Levhitika 20:9) Ku xandzukela vatswari a swi fana ni ku xandzukela Xikwembu hi xoxe.
Ntirho Wa Vavanuna Va Vukreste
6, 7. Ha yini marito ya Pawulo lama nga eka Vaefesa 5:23-29 ma vonaka ma kombise ku hundzuka ka swiyimo eka vahlayi va lembe xidzana ro sungula?
6 Vukreste byi nyikele rungula leri engetelekeke ehenhleni ka lunghiselelo ra ndyangu, ngopfu-ngopfu malunghana ni ntirho wa wanuna. Eka lembe xidzana ro sungula a swi tolovelekile leswaku vavanuna lava nga riki evandlheni ra Vukreste va khoma vasati va vona hi ndlela ya tihanyi, leyi tshikilelaka. Vavasati a va nga pfumeleriwi ku va ni timfanelo ta xisekelo naswona a va nga xiximiwi. The Expositor’s Bible yi ri: “Mugriki la tolovelekeke a a teka nsati hi xikongomelo xo tswala vana. Timfanelo ta yena a ti nga siveli ku navela ka nuna wa yena ka rimbewu. Rirhandzu a ri nga ri xiphemu xa ntwanano wa vukati. . . . Wansati loyi a nga hlonga a a ri hava timfanelo. N’wini wa yena a a endla swin’wana ni swin’wana hi yena.”
7 Malunghana ni xiyimo xo tano, Pawulo u tsale marito lama landzelaka eka Vaefesa 5:23-29: “Nuna i nhloko ya nsati wa yena, kukota leswi Kriste na yena a nga nhloko ya [vandlha], naswona Kriste i muponisi wa [vandlha]. . . . N’wina vavanuna, rhandzani vasati va n’wina kukota leswi Kriste na yena a nga rhandza [vandlha], kutani ú nyiketile vutomi bya yena hikwalaho ka [r]ona. . . . Hi mukhuva wolowo, vavanuna na vona va fanele ku rhandza vasati va vona, hilaha va rhandzaka miri wa vona hakona. Loyi a rhandzaka nsati wa yena, wa tirhandza, hikuva a ku si tshama ku va ni munhu la vengaka nyama ya yena, kambe wa yi fihluta, wa yi kufumeta.” Eka vahlayi va lembe xidzana ro sungula, marito wolawo a ma kombisa ku hundzuka ka swiyimo. The Expositor’s Bible yi ri: “Eka Vukreste ku hava nchumu lowu a wu vonaka wu ri lowu hambaneke naswona wu ri lowu fambisanaka swinene ni nawu loko wu ringanisiwa ni mahanyelo ya nkarhi wolowo lama onhakeke, handle ka langutelo ra Mukreste hi vukati. . . . [Ri] pfulele vanhu nguva leyintshwa.”
8, 9. I malangutelo wahi lama nga tsakisiki lawa vavanuna va toloveleke ku va na wona eka vavasati, naswona ha yini swi ri swa nkoka leswaku vavanuna va Vukreste va papalata malangutelo yo tano?
8 Xitsundzuxo xa Bibele eka vavanuna na xona xi kombisa ku hundzuka ka swiyimo namuntlha. Ku nga khathariseki hinkwaswo leswi vuriwaka malunghana ni ntshunxeko wa vavasati, vavanuna vo tala va ha teka vavasati tanihi vanhu vo tienerisa ha vona hi tlhelo ra rimbewu ntsena. Hi ku kholwa ntsheketo wa leswaku vavasati kahle-kahle va swi tsakela ku fumiwa, ku lawuriwa kumbe ku xanisiwa, vavanuna vo tala va karhata vasati va vona hi ku kongoma ni ku tlanga hi mintlhaveko ya vona. A swi ta khomisa tingana swonghasi loko wanuna wa Mukreste a kuceteriwa hi mianakanyo ya misava kutani a khoma nsati wa yena hi ndlela yo biha! “Nuna wa mina a a ri nandza wa vutirheli, naswona a a nyikela tinkulumo ta le rivaleni,” ku vula wansati un’wana wa Mukreste. Kambe ke, wa paluxa, “a a tshamela ku ndzi ba.” Entiyisweni swiendlo swo tano a swi lwisana ni lunghiselelo ra Xikwembu. Vavanuna vo tanihi loyi a va talanga; a a fanele ku lava mpfuno wo hlangavetana ni ku hlundzuka ka yena loko a langutela ku va ni tintswalo ta Xikwembu.—Vagalatiya 5:19-21.
9 Vavanuna va lerisiwa hi Xikwembu leswaku va rhandza vasati va vona tanihi mimiri ya vona. Ku ala ku endla tano i ku xandzukela lunghiselelo ra Xikwembu naswona swi nga tsanisa vuxaka bya wena na Xikwembu. Marito ya muapostola Petro ma twisiseka: “N’wina vavanuna, hanyisanani ni vasati wa n’wina hi ku twelelana, hikuva va fana ni swibya leswi nga tiyangiki, . . . leswaku mikhongelo ya n’wina yi ta kala yi nga siveriwi.” (1 Petro 3:7) Ku khoma nsati wa wena hi tihanyi swi nga tlhela swi va ni vuyelo lebyo biha eka vumoya bya yena ni vumoya bya vana va wena.
10. Hi tihi tindlela tin’wana leti vavanuna va nga tirhisaka vunhloko ku fana na Kreste ha tona?
10 N’wina vavanuna, mindyangu ya n’wina yi ta humelela ehansi ka vunhloko bya n’wina loko mi byi tirhisa ku fana na Kreste. Kreste a a nga ri na tihanyi kumbe ku kariha. Ku hambana na sweswo, u te: “Mi dyondza ka mina, hikuva ndzi ni mbilu yo rhula ni ya tintswalo; kutani mimoya ya n’win[a] yi ta kuma ku wisa.” (Matewu 11:29) Xana ndyangu wa wena wu nga vula sweswo ha wena? Kreste u khome vadyondzisiwa va yena tanihi vanghana naswona a a va tshemba. (Yohane 15:15) Xana wena u xixima nsati wa wena hi ndlela leyi fanaka? Loko yi vulavula hi ‘wansati la fanelekaka,’ Bibele yi te: “Mbilu ya nuna wa yena y[a] ṅwi ṭhemba.” (Swivuriso 31:10, 11) Sweswo swi vula ku n’wi nyika ntshunxeko lowu xiyekaka ni ku tihlawulela, hayi ku n’wi sivela-sivela hi swinawana leswi nga twaliki. Ku tlula kwalaho, Yesu u khutaze vadyondzisiwa va yena ku phofula mintlhaveko ni mianakanyo ya vona. (Matewu 9:28; 16:13-15) Xana u endla hi ndlela leyi fanaka eka nsati wa wena? Kumbe xana u vona ku hambana loku twalaka ka mianakanyo ku ri ku ntlhontlhiwa ka vulawuri bya wena? Hi ku yisa nyingiso eka mintlhaveko ya nsati wa wena, hayi ku yi honisa, u endla leswaku a xixima vunhloko bya wena.
11. (a) Vatatana va nga swi khathalela njhani swilaveko swa moya swa vana va vona? (b) Ha yini vakulu ni malandza ya vutirheli va fanele ku veka xikombiso lexinene eku khathaleleni ka mindyangu ya vona?
11 Loko u ri tatana, nakambe u na vutihlamuleri byo rhangela eku khathaleleni ka swilaveko swa vana va wena swa moya, mintlhaveko ni swa nyama. Sweswo swi katsa ku va ni xiyimiso lexinene xa ndyangu wa wena xa swilo swa moya: ku tirha na vona entirhweni wa nsimu, ku fambisa dyondzo ya le kaya ya Bibele, ku bula hi ndzimana ya siku. Lexi tsakisaka, Bibele yi kombisa leswaku nkulu kumbe nandza wa vutirheli u fanele a “fambisa ndyangu wa yena swinene.” Vavanuna lava tirhaka eswivandleni leswi va fanele ku va tinhloko ta mindyangu leti nga swikombiso leswinene. Hambi leswi va nga ha vaka ni ndzhwalo lowu tikaka wa vutihlamuleri bya vandlha, va fanele ku rhangisa mindyangu ya vona emahlweni. Pawulo u kombise xivangelo xa kona, a ku: “Hikuva loko munhu a nga tivi ku fambisa ndyangu wa yena, ú ta swi kotisa ku yini ku risa [vandlha ra] Xikwembu xana?”—1 Timotiya 3:4, 5, 12.
Vavasati Va Vukreste Lava Seketelaka
12. I xiphemu xihi lexi wansati a xi tekaka elunghiselelweni ra Vukreste?
12 Xana u wansati wa Vukreste? Kutani u fanele ku va ni xiphemu xa nkoka elunghiselelweni ra ndyangu. Vavasati va Vukreste va khutaziwa “ku rhandza vanuna va vona ni vana va vona, va kota ku tikhoma ni ku tenga, va va lava hlayisaka mindyangu ya vona hi fanelo, va va ni tintswalo, va yingisa vanuna va vona.” (Tito 2:4, 5) Xisweswo u fanele ku tikarhatela ku va wansati wa ndyangu loyi a nga xikombiso, u endla leswaku kaya ra ndyangu wa wena ri tshama ri basile ni ku va leri tsakisaka. Ntirho wa le kaya nkarhi wun’wana wu nga va lowu karharisaka, kambe a wu nyangatsi kumbe ku vonaka wu nga ri wa nkoka. Tanihi wansati, u ‘hlayisa ndyangu’ naswona u nga kuma ntshunxeko lowu xiyekaka emhakeni leyi. (1 Timotiya 5:14) Hi xikombiso, ‘wansati la fanelekaka’ a a xava swilo swa ndyangu, a a xava ndhawu hambi ku ri ku kuma ntswalo wa mali hi ku fambisa bindzu leritsongo. A swi hlamarisi leswi a dzunisiweke hi nuna wa yena! (Swivuriso ndzima 31) Handle ko kanakana, swilo swo tano a swi endliwa hi ku landza vukongomisi lebyi nuna wa yena a byi nyikeleke tanihi nhloko ya yena.
13. (a) Ha yini ku titsongahata swi nga ha nonon’hwelaka vavasati van’wana? (b) Ha yini swi pfuna loko vavasati va Vakreste va titsongahata eka vanuna va vona?
13 Hambi swi ri tano, ku titsongahata eka nuna wa wena swi nga ha va leswi nga oloviki minkarhi hinkwayo. A hi vavanuna hinkwavo lava lulameriwaka hi ku xiximiwa. Naswona u nga ha va ni vuswikoti lebyinene loko swi ta eku tameleni ka timali, ku kunguhata kumbe ku hlela. U nga ha va ni ntirho wa ku tihanyisa naswona u hoxa xandla lexi xiyekaka eka mali leyi kumiwaka hi ndyangu. Kumbe u nga ha va u xanisekile hi ndlela yo karhi hi ku fumiwa hi wanuna enkarhini lowu hundzeke kutani u nga swi kuma swi nonon’hwa ku titsongahata eka yena. Hambi swi ri tano, ku kombisa “xichavo lexikulu” kumbe ku “xixima” nuna wa wena swi kombisa ku xixima ka wena vunhloko bya Xikwembu. (Vaefesa 5:33, Kingdom Interlinear; 1 Vakorinto 11:3) Ku titsongahata nakambe i swa nkoka leswaku ndyangu wa wena wu humelela; swi ku pfuna ku papalata ku vangela vukati bya wena mintshikilelo ni swiphiqo leswi nga fanelangiki.
14. Xana wansati a nga endla yini loko a nga pfumelelani ni xiboho lexi endliwaka hi nuna wa yena?
14 Kambe xana leswi swi vula leswaku u fanele u pfala nomu loko u vona leswaku nuna wa wena u endla xiboho lexi lwisanaka ni swilaveko leswikulu swa ndyangu wa wena? E-e! Sara nsati wa Abrahama a nga miyelanga loko a vona khombo leri a ri ta va kona eka vuhlayiseki bya Isaka, n’wana wa yena. (Genesa 21:8-10) Hi ku fanana, minkarhi yin’wana u nga ha vona u boheka ku phofula mintlhaveko ya wena. Loko leswi swi endliwa hi xichavo, ‘hi nkarhi lowu faneleke,’ wanuna wa Mukreste la chavaka Xikwembu u ta yingisa. (Swivuriso 25:11) Kambe loko xiringanyeto xa wena xi nga landzeriwi naswona ku nga tluriwi nsinya lowukulu wa nawu wa Bibele, xana ku lwisana ni ku rhandza ka nuna wa wena a hi ku tikombisa tanihi munhu loyi a hlulekaka ke? Tsundzuka, “wansati l’a tlhariheke o aka yindlu ya yena, kambe wa mihohi wa yi hahlula hi mav̌oko ya yena.” (Swivuriso 14:1) Ndlela yin’wana yo aka yindlu ya wena ha yona i ku seketela vunhloko bya nuna wa wena, u n’wi bumabumela hikwalaho ka mintirho ya yena, loko u hlangavetana ni swihoxo swa yena hi ndlela yo rhula.
15. Wansati a nga hlanganyela hi tindlela tihi eku layeni ni le ku leteleni ka vana va yena?
15 Ndlela yin’wana yo aka yindlu ya wena i ku hlanganyela eku layeni ni le ku leteleni ka vana va n’wina. Hi xikombiso, u nga endla xiphemu xa wena xo endla leswaku dyondzo ya ndyangu ya Bibele yi va kona nkarhi na nkarhi naswona yi va leyi akaka. “Mav̌oko ya wena u nga ṭhuki u ma nyiketa nkari” loko ku tiwa eku avelaneni ka ntiyiso wa Xikwembu ni vana va wena nkarhi wihi ni wihi lowu u wu kumaka—loko u famba kumbe ku xava na vona. (Eklesiasta 11:6) Va pfune ku lunghiselela ku nyikela tinhlamuselo ta vona eminhlanganweni ni tinkulumo ta vona eka Xikolo xa Vutirheli bya le Tilweni. Xalamukela vanghana va vona. (1 Vakorinto 15:33) Loko swi ta eka mimpimanyeto ni ku laya loku tsakisaka Xikwembu, vana va wena a a va swi vone leswaku wena na nuna wa wena ma khomisana. U nga va pfumeleli ku ku lwisa ni nuna wa wena.
16. (a) Hi xihi xikombiso xa le Bibeleni lexi khutazaka vatswari lava nga voxe ni lava va tekaneke ni lava nga riki vapfumeri? (b) Van’wana evandlheni va nga va pfuna njhani vanhu vo tano?
16 Loko u ri mutswari loyi a nga yexe kumbe u ri ni munghana wa vukati loyi a nga riki mupfumeri, swi nga fanela kahle leswaku u rhangela etimhakeni ta moya. Leswi swi nga va leswi nonon’hwaka naswona minkarhi yin’wana swi nga va leswi hetaka matimba. Kambe u nga karhali. Yunika mana wa Timotiya u humelerile eku n’wi dyondziseni ka Matsalwa layo kwetsima “ku sukela evuhlangini,” hambi leswi a a ri ni nuna loyi a nga riki mupfumeri. (2 Timotiya 1:5; 3:15) Naswona vo tala exikarhi ka hina va humelela hi ndlela leyi fanaka. Loko u lava mpfuno wo karhi emhakeni leyi, u nga tivisa vakulu hi ta swilaveko swa wena. Va nga swi kota ku kombela un’wana leswaku a ku pfuna ku ya eminhlanganweni ni le ntirhweni wa nsimu. Va nga ha khutaza van’wana leswaku va katsa ndyangu wa wena loko va teka maendzo ya ku tihungasa kumbe loko va tirivatisa. Kumbe va nga kombela muhuweleri la nga ni ntokoto leswaku a ku pfuna ku sungula dyondzo ya ndyangu.
Vana Lava Tlangelaka
17. (a) Vantshwa va nga xi hoxa njhani xandla eka vuhlayiseki bya ndyangu? (b) I xikombiso xihi lexi Yesu a xi vekeke emhakeni leyi?
17 Vantshwa va Vakreste va nga hoxa xandla eka vuhlayiseki bya ndyangu hi ku landzela xitsundzuxo xa Vaefesa 6:1-3 leyi nge: “Vana, yingisani vatswari va n’wina, hikuva hi swona leswi lulameke emahlweni ka Hosi. Matsalwa ma ri: ‘U va ni xichavo eka tata wa wena ni ka mana wa wena’ (hi wona nawu lowo rhanga lowu nga ni xitshembiso), ‘leswaku u kateka, ni leswaku u hanya masiku layo tala emisaveni leyi.’” Hi ku tirhisana ni vatswari va wena, u kombisa leswaku u xixima Yehovha. Yesu Kreste a a hetisekile, naswona ingi a vule leswaku a swi n’wi yisa ehansi loko a titsongahata eka vatswari lava nga hetisekangiki. Kambe “[a a] tshama a va yingisa. . . . Loko a ri Yesu, a kula emirini ni le miehleketweni, a tsakeriwa hi Xikwembu ni vanhu.”—Luka 2:51, 52.
18, 19. (a) Swi vula yini ku xixima vatswari va wena? (b) Kaya ri nga va ndhawu leyi phyuphyisaka hi ndlela yihi?
18 Xana a swi fanelanga leswaku u xixima vatswari va wena hi ndlela leyi fanaka? Laha “ku xixima” swi vula ku fundzha vuhosi lebyi simekiweke hi mfanelo. (Ringanisa 1 Petro 2:17.) Hakanyingi ku xixima ko tano ku fanerile hambi loko vatswari va wena va nga ri vapfumeri kumbe va hluleka ku veka xikombiso lexinene. U fanele ku xixima vatswari va wena hi laha ku engetelekeke loko va ri Vakreste lava vekaka xikombiso lexinene. Nakambe tsundzuka leswaku ndzayo ni vukongomisi lebyi nyikeriwaka hi vatswari va wena a swi endleriwi ku ku sivela-sivela swi nga fanelanga. Ku ri na sweswo, swi endleriwa ku sirhelela wena leswaku u ta “hanya.”—Swivuriso 7:1, 2.
19 Kutani ke, ndyangu i lunghiselelo ra rirhandzu swonghasi! Loko vavanuna, vavasati ni vana hinkwavo va landzela milawu ya Xikwembu malunghana ni vutomi bya ndyangu, kaya ri va ndhawu leyinene, leyi phyuphyisaka. Hambi swi ri tano, ku nga ha tlhekeka swiphiqo leswi katsaka ku vulavurisana ni ku letela vana. Nhloko-mhaka ya hina leyi landzelaka yi hlamusela ndlela leyi swin’wana swa swiphiqo leswi swi nga ntlhantlhiwaka ha yona.
Wa Tsundzuka Xana?
◻ I ntila wihi lowu vekiweke hi vavanuna, vavasati ni vana lava chavaka Xikwembu eminkarhini ya Bibele?
◻ I rungula rihi leri engetelekeke leri Vukreste byi ri nyikeleke ehenhleni ka ntirho wa wanuna?
◻ I xiphemu xihi lexi wansati a fanelaka ku va na xona endyangwini wa Vukreste?
◻ Vantshwa va Vukreste va nga xi hoxisa ku yini xandla eka vuhlayiseki bya ndyangu?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 9]
“Eka Vukreste ku hava nchumu lowu a wu vonaka wu ri lowu hambaneke naswona wu ri lowu fambisanaka swinene ni nawu loko wu ringanisiwa ni mahanyelo ya nkarhi wolowo lama onhakeke, handle ka langutelo ra Mukreste hi vukati. . . . [Ri] pfulele vanhu nguva leyintshwa.”
[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]
Vavanuna va Vukreste va khutaza vasati va vona ku phofula mintlhaveko ya vona, va nyikela nyingiso eka mintlhaveko yoleyo