Swivono Swa Tiko Ra Xitshembiso

Giliyadi—Ndhawu Ya Vanhu Va Xivindzi

EMAHLWENINYANA ko va Israyele a wela Nambu wa Yordani a ya eTikweni ra Xitshembiso, Muxe u n’wi khongotele a ku: “Tiyisani timbilu, mi tiya! . . . Yehova, Šikwembu ša wena, a famba mahlweni ka wena.”—Deteronoma 31:6.

Tinyimba ta Rhuveni na Gadi ni hafu ya nyimba ya Manase a ti katsiwile eka nkhongotelo wa Muxe. A ti swi vonile ‘leswaku tiko ra Giliyadi a ri ri ndhawu ya swifuwo,’ kutani ti kombele ku averiwa ku tshama eGiliyadi.—Tinhlayo 32:1-40.

Giliyadi a ri ri entsungeni wa Yordani, evuxeni bya wona. Ngopfu-ngopfu a ku ri tlhelo hinkwaro ra le vuxeni, ku suka le makun’wini ya Lwandle leri Feke en’walungwini ku ya eLwandle ra Galeliya. Ndhawu leyi yi sukela eNkoveni wa Yordani yi ya fika etimbala-ntshaveni leti teleke mati ni le switsungeni swa swirhendzevutana. Hikwalaho Giliyadi a yi ri ndhawu leyinene yo byala ni ku fuya swifuwo. Xifaniso lexi nga la henhla xi ku komba ndlela leyi xiphemu xa Giliyadi a xi ri xiswona. Kambe ha yini hi katsa xivindzi ni mbangu wo tsakisa swonghasi?

Swi le rivaleni leswaku tinyimba leti langeke ku tshama eGiliyadi a ti ri hlawulanga hikwalaho ka vutoya. Tsundzuka leswaku va pfumerile ku wela Yordani va ya lwa ni valala eTikweni ra Xitshembiso. Naswona loko va vuyela eGiliyadi, a va lava xivindzi lexi engetelekeke. Ha yini? Phela, a va ri endzilakaneni, laha a va ta hlaseriwa hi Vaamoni hi le dzonga-vuxa ni hi Vasiriya hi le n’walungwini. Naswona va hlaseriwile.—Yoxuwa 22:9; Vaavanyisi 10:7, 8; 1 Samuweli 11:1; 2 Tihosi 8:28; 9:14; 10:32, 33.

Minhlaselo yoleyo a yi ri yona minkarhi ya leswaku va va ni xivindzi. Hi xikombiso, loko Yehovha a tshike Vaamoni va tshikilela Giliyadi, vanhu va Xikwembu va tisorile ivi va tlhela va lava ku rhangeriwa hi “nhenha” leyi tata wa yona a vuriwa Giliyadi na yena. Wanuna loyi wa vurhenha, kumbe wa xivindzi, a ri Yefta. U tiveka ngopfu hi xihlambanyo lexi kombeke leswaku, hambi leswi a ri ni xivindzi, u lave nkongomiso ni nseketelo wa Xikwembu. Yefta u hlambanye leswaku loko Xikwembu xo n’wi pfuna a hlula Vaamoni lava tshikilelaka, munhu loyi a nga ta rhanga a n’wi hlangaveta eka vandyangu wakwe u ta ‘nyikela ha yena a va gandzelo leri hisiwaka,’ kumbe a nyiketeriwa eka Xikwembu.a Munhu wa kona ku ve n’wana wa Yefta a ri swakwe, wa wanhwana, loyi endzhaku a yeke a ya tirha exikwetsimisisweni xa Xikwembu. Ina, hi ndlela yin’wana, Yefta ni n’wana wakwe va kombe xivindzi.—Vaavanyisi 11:1, 4-40.

Nkombiso wa xivindzi lowu kumbexana wu nga tivekiki ngopfu wu humelele enkarhini wa Sawulo. Ehleketa ndlela ya kona, tsundzuka leswaku loko Sawulo a va hosi, Vaamoni va xungete ku xokola tihlo ra xinene ra vavanuna va le Yabexe-Giliyadi, doroba leri swi nga endlekaka leswaku a ri ri enkoveni lowu fambaka wu tsemakanya switsunga swa Yordani. Sawulo u hatle a vumba vuthu ro seketela Yabexe. (1 Samuwele 11:1-11) Ha ha ri ni masungulo lawa emianakanyweni, a hi yeni emakumu ka ku fuma ka Sawulo hi vona ndlela leyi xivindzi xi kombisiweke ha yona.

Kumbexana wa tsundzuka leswaku Sawulo swin’we ni majaha yakwe manharhu va file loko va lwa ni Vafilista. Swirha sweswo swi tseme nhloko ya Sawulo ivi swi khana swi hayeka mitsumbu ya Sawulo ni majaha yakwe ekhumbini ra Beta-Xani hi ku titshemba. (1 Samuwele 31:1-10; exineneni, u vona ndhundhuma leyi ceriweke ya Beta-Xani.) Rito ra leswi ri fike eYabexi, eswitsungeni swa Giliyadi entsungeni wa Yordani. Xana Vagiliyadi a va ta endla yini emahlweni ka nala wa matimba yonghasi, loyi a hluleke hosi ya Israyele?

Languta emepeni. “Kutani v̌av̌anuna hikwav̌o la’v̌a tiyeke, v̌a pfuka, v̌a famba v̌usiku hikwabyo, v̌a ya hawula miṭumbu ya Saul ni ya v̌ana v̌a yena e rihlampfini ra Bet-šan; kutani v̌a tlhelela Yabeš v̌a yi hisa kona.” (1 Samuwele 31:12) Ina, va dumele khokholo ra nala ni vusiku. U nga xi twisisa xivangelo xo va Bibele yi va vita tinhenha.

Hi ku famba ka nkarhi, tinyimba ta khume ti hume hi matshanga ti ya vumba mfumo wa le n’walungwini wa Israyele, naswona lowu a wu katsa Giliyadi. Matiko lama nga ematlhelweni, ku sungula hi Vasiriya ivi ku ta Vaasiriya, ma sungule ku teka swiphemu swa ndhawu yoleyo ya le vuxeni bya Yordani. Kutani ku nga khathariseki swiendlakalo swa vurhenha, vanhu va Giliyadi va khome ku tika hikwalaho ko va emaaveni ya tiko.—1 Tihosi 22:1-3; 2 Tihosi 15:29.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Mepe lowu nga eka tluka 8]

(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)

LWANDLE RA GALELIYA

LWANDLE LERI FEKE

Nambu wa Yordani

Beti-xani

Ramoto-Giliyadi

Yabexi

GILIYADI

[Xihlovo Xa Kona]

Based on a map copyrighted by Pictorial Archive (Near Eastern History) Est. and Survey of Israel.

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 8]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 9]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.