Xana U Nga Wu Kuma Kwihi Nkongomiso Wo Tshembeka?

“OHO Yehova, nḍa ŝi tiv̌a, ndlela ya munhu a yi le matimbeni ya yena, kambe munhu l’a fambaka a nga ka a nga lulamisi renḍo ra yena. Yehova, nḍi tshinye.”—Yeremiya 10:23, 24.

Yeremiya, mutsari wa Bibele, u tsale marito wolawo kwalomu ka malembe xidzana ya 25 lama hundzeke. Xiyimo lexi vavisaka lexi vanhu va nga eka xona endzhaku ko tirhisa nkongomiso wa munhu hi magidi ya malembe, xi seketela ntiyiso lowu nga erivaleni wa marito lawa. Kambe u nga ha vutisa, ‘Xana nkongomiso lowu tshembekaka wu nga kumiwa kwihi?’

Tsalwa leri tshahiweke laha henhla ri kombetela eka xihlovo xa nkongomiso lowu tshembekaka, lexi tlakukeke eka munhu—ku nga Muvumbi wa munhu, Yehovha Xikwembu. Ina, a nga kona la tivaka xivumbeko xa munhu ni swilaveko swakwe ku tlula Muvumbi wa hina. Kambe, xana Xikwembu xa swi tsakela ku hi nyika nkongomiso wo tano? Xana xi swi endlisa ku yini sweswo? Xana wa tirha eminkarhini ya hina?

U Endleriwe Ku Amukela Nkongomiso Wa Xikwembu

Swa tiveka leswaku nchumu lowukulu lowu hambanisaka munhu ni swiharhi i ndlela leyi byongo bya munhu byi vumbiweke ha yona, mpimo wa byona ni ndlela leyi byi tirhaka ha yona. Matirhelo yo tala ya mianakanyo ya swiharhi ma hleriwe hi endlelo leri vuriwaka vutlhari bya rintumbuluko. Leswi a swi tano eka vanhu.—Swivuriso 30:24-28.

Ku hambana ni byongo bya swiharhi, xiphemu lexikulu xa byongo bya munhu a xi lawuriwi hi rintumbuluko. Xikwembu xi nyike vanhu vuswikoti byo tihlawulela, lebyi va endlaka va swi kota ku endla swiboho swa vutlharhi ni ku kombisa timfanelo leti tlakukeke swinene to tanihi, rirhandzu, ku hanana, ku pfumala vutianakanyi, vululami ni vutlharhi.

Xana swa twala ku anakanya leswaku Xikwembu xi nga vumba munhu a ri na vuswikoti byo tano bya mianakanyo kambe xi nga n’wi nyiki nkongomiso wo karhi malunghana ni ndlela leyi a nga byi tirhisaka kahle ha yona? Xikwembu xi nyikele nkongomiso lowu kongomeke eka vanhu vo sungula. (Genesa 2:15-17, 19; 3:8, 9) Hambi loko munhu se a wele exidyohweni, Yehovha u ye emahlweni a kongomisa vavanuna ni vavasati vo tshembeka, ngopfu-ngopfu hi ku tirhisa Rito rakwe leri huhuteriweke, ku nga Bibele. (Pisalema 119:105) Leswi swi endle vanhu va kota ku langutana ni swiphiqo swa vutomi hi ndlela leyi humelelaka, va ri karhi va tirhisa ntshunxeko wa vona hi vutlharhi.

Bibele Yi Tsariwe Hi Xikwembu

I yini lexi endlaka Bibele yi va xihlovo lexi tshembekaka xa nkongomiso? Xo sungula, yi nyikela rungula leri ku nga Muvumbi ntsena la nga ri nyikelaka. Yi hlamusela matimu ya swiendlakalo leswi humeleleke khale swinene vanhu va nga si tumbuluxiwa. Hi xikombiso, yi nyikela matimu malunghana ni ndlela leyi misava yi endliweke ha yona hi ntlhandlamano wa kona ku kondza yi kota ku tamela vutomi bya vanhu. (Genesa, tindzima 1, 2) Hambi leswi timhaka leti ti tsariweke eBibeleni malembe lama tlulaka 3 000 lama hundzeke, ta ha fambisana ni tidyondzo ta sayense ta manguva lawa.

Khale vanhu hi ntolovelo va nga si pfumela leswaku misava i xirhendzevutana, Bibele yi te: “[Xikwembu] ši andlala ṅwalungu, e henhla ka šibakabaka, ši lengeleta misav̌a e henhla ka hav̌a.” (Yobo 26:7) Ku tlula kwalaho, Bibele yi boxa leswaku ku na “l’a ṭhameke mpfhukeni, e henhla ka širenḍev̌utana ša misav̌a, kutani v̌aaki v̌a yona v̌a fana ni tindžiya.” (Esaya 40:22) I Xikwembu ntsena, lexi nga Muvumbi, lexi nga nyikelaka vuxokoxoko lebyi.

Vuswikoti byo kota ku vhumbha leswa ha taka a hi nyiko leyi nyikiweke vanhu. Kambe, Muvumbi u vhumbha vumundzuku hi ku tirhisa Bibele. Xikwembu xi huhutele leswaku muprofeta Esaya a tsala ha xona a ku: “Hikuv̌a hi mina Šikwembu, a ku na šiṅwana; nḍi Šikwembu, kutani a ku na loyi a fanaka na mina. Nḍi tiv̌isa ka ha ri ku sunguleni le’ŝi nga ta humelela e ku heleni, ni le’ŝi nga siki humelelaka, nḍa ŝi bvumba.”—Esaya 46:9, 10.

Bibele yi swi kombisile leswaku ya swi kota ku vula swilo leswi nga ta humelela eku heteleleni ka ha ri eku sunguleni hi ku pakanisa loku hlamarisaka. Hi xikombiso, yi vhumbhe ku yima, ku wa ni matirhelo ya mifumo leyikulu ya misava hi malembe xidzana yo tala ya matimu ya vanhu. Vuprofeta lebyi byi xiyekaka swonghasi byi tsariwe ka ha sale malembe xidzana yo tala byi nga si hetiseka, byin’wana bya byona a bya ha saleriwe hi magidi ya malembe. Xisweswo, Bibele yi vhumbha swiendlakalo swa manguva lawa hi ku pakanisa, swin’we ni vuyelo bya kona byo hetelela. Bibele nakambe yi hlawulekile hikuva yi kombisa ni ndlela yo kuma ku pona loko ku lovisiwa tihulumendhe leti endliweke hi vanhu lava nga hetisekangiki, eArmagedoni, ‘nyimpi ya siku lerikulu ra Xikwembu xa Matimba Hinkwawo.’ Mfumo wa Xikwembu emavokweni ya N’wana wa xona, Yesu Kreste, wu ta hetisisa ntirho wolowo lowukulu swinene.—Nhlavutelo 16:14, 16; 17:9-18; Daniyele, tindzima 2, 8.

Minkarhi Hinkwayo Ya Pfuna—A Yi Na Khombo

Vutlhari bya munhu a byi hetisekanga; xisweswo, ndzayo ya munhu a hi minkarhi hinkwayo yi pfunaka, hambi loko yi nyikeriwa hi xikongomelo lexinene. Leswi a swi tano hi ndzayo ya Bibele. Xikwembu hi xoxe xi ri: “Hi mina Yehova . . . l’a ku dyonḍisaka, a ku pfuna, a ku fambisa e ndleleni leyi u faneleke ku famba ha yona. Mawako! loko ngi u yingisa milawu ya mina! Ku rula ka wena ku ta v̌a tani hi nambu, ku lulama ka wena ku ta fana ni magandlati ya lwandle.”—Esaya 48:17, 18.

Nkongomiso wa Xikwembu wu hi pfuna leswaku hi hlela swilo leswi rhangaka emahlweni ni ku namarhela mimpimanyeto leyi tlakukeke evuton’wini. Hambi vanhu va manguva lawa va ndhundhuzela ku hlengeleta swilo leswi vonakaka, Bibele yi kombisa ndlela leyi swi nga swa nkoka ha yona leswaku hi “kongomisa mahlo ku nga ri eka leswi voniwaka, kambe eka leswi nga voniwiki; hikuva leswi voniwaka i swa nkarhinyana ntsena, kasi leswi nga voniwiki i swa minkarhi hinkwayo.” (2 Vakorinto 4:18) Hi ndlela leyi hi khutaziwa ku va ni tipakani letinene ngopfu evuton’wini, ku nga tipakani ta moya malunghana ni ku endla ku rhandza ka Xikwembu, pakani leyikulu ku ri vutomi lebyi nga heriki emisaveni leyintshwa yo lulama.

Loko Mukreste a ringeta hi matimba ku namarhela tipakani leti ta le henhla, ndzayo ya Bibele ya n’wi pfuna leswaku a hanya vutomi lebyinene emafambiselweni lawa yo biha ya swilo. Vutlharhi bya vanhu va manguva lawa byi tikomba byi khutaza moya wo lava ku tirha katsongo kambe u kuma hakelo leyikulu. Hi tlhelo rin’wana, Bibele yi hi byela leswaku “lo’wa v̌oko ro loloha o ta pfumala, kambe mav̌oko ya ŝitiri ma ta v̌a fuwisa.” Muapostola Pawulo u tsalele Vakreste va Vaheveru a ku: “Hi titwa swinene leswaku hi ni ripfalo leri tengeke, hi ri karhi hi navela ku endla leswi lulameke minkarhi hinkwayo.”—Swivuriso 10:4; Vaheveru 13:18.

Nakambe Bibele yi hi nyika xitsundzuxo lexi pfunaka endyangwini. Yi boxa ntirho wa wanuna ni wa wansati elunghiselelweni ra vukati, swin’we ni ndlela leyinene yo kurisa ni yo dyondzisa vana. Yi ri: “Vavanuna na vona va fanele ku rhandza vasati va vona, hilaha va rhandzaka miri wa vona hakona. . . . Na yena wansati a a ve ni xichavo eka nuna wa yena. Vana, yingisani vatswari va n’wina . . . Na n’wina vatatana, mi nga dyisi vana va n’wina embitsi, kambe mi va kurisa, hi ku va laya ni ku va dyondzisa ta Hosi.” Ku landzelela xitsundzuxo lexi tlakukeke swinene xa Muvumbi ku endle leswaku mindyangu yi tiya, yi tsaka.—Vaefesa 5:21–6:4.

Vumundzuku Lebyi Hlayisekeke Eka Lava Landzelelaka Nkongomiso Wa Xikwembu

Rito ra Xikwembu leri tsariweke ri boxa ntlhantlho lowu Xikwembu xi nga na wona wa swiphiqo hinkwaswo swa vanhu. Ku nga ri khale Yehovha Xikwembu u ta susa mafambiselo ya sweswi ya swilo, swin’we ni mahlomulo, vuhomboloki ni swiphiqo swa wona, naswona u ta ma siva hi mafambiselo lamantshwa yo lulama. Bibele ya swi hlamusela leswi eka 2 Petro 3:7-10, ivi eka ndzimana 13 yi engetela: “Hi ku ya hi ku tshembisa ka Hosi, hi langutele matilo lamantshwa ni misava leyintshwa, laha ku nga ta va ni ku lulama.” Lawa i mahungu yo antswa swinene ku tlula wahi ni wahi lawa ma nga byeriwaka ndyangu wa vanhu. Leri hi rona rungula leri Bibele yi ri rhwaleke ni leri Timbhoni ta Yehovha ti ri chumayelaka ematikweni ni le swihlaleni swa lwandle swo tlula 200.

Loko ku rhandza ka Xikwembu se ku ta va ku endliwa emisaveni hinkwayo, ndyangu hinkwawo wa vanhu wu ta vuyeriwa hi ku landzelela nkongomiso lowu lowunene wa Mutumbuluxi wa vona, Yehovha. Swiphiqo swa vusweti, vugevenga ni swa swidzidzirisi, a swi nge he vi kona. Vanhu a va nge he xanisiwi hi vuvabyi, ku dyuhala ni rifu. Ndyangu wa vanhu wu ta endliwa wu hetiseka ku fana ni vatswari va hina vo sungula va nga si xandzukela nkongomiso wa Xikwembu.

Vona ndlela leyinene swonghasi leyi Bibele yi katsakanyaka ha yona xiyimo lexi tsakisaka xa lava va vekaka ntshembo wa vona eka nkongomiso wa Xikwembu! Nhlavutelo 21:4, 5 yi ri: “[Xikwembu] xi ta sula mihloti hinkwayo emahlweni ya vona, ni rifu a ri nga ha vi kona; hambi ya ri mahlomulo kumbe ku rila kumbe ku vaviseka a swi nga ha vi kona, hikuva leswo sungula swi hundzile.” Muvumbi wa hina u tiyisekise sweswo, a ku: “Vonani, ndzi endla swilo hinkwaswo swi va leswintshwa.” A engeta a ku: “Marito lawa ma tshembekile, ma ni ntiyiso.”

Leswaku hi kuma mikateko leyi, i yini lexi Xikwembu xi xi languteleke eka hina? Muapostola Pawulo u vula leswaku ku rhandza ka Xikwembu hi leswaku “vanhu hinkwavo va ponisiwa, va fika laha va kotaka ku tiva leswi swi nga ntiyiso.” (1 Timotiya 2:4) Hi rirhandzu, Timbhoni ta Yehovha ta ku rhamba leswaku u kuma vutivi lebyi lebyi kongomeke bya ntiyiso hi dyondzo leyi enteke ya Bibele. Hi ku tinyiketela ku dyondza ku rhandza ka Xikwembu, na wena u nga tivonela hi wexe leswaku vutlhari bya Xikwembu hi byona ntsena byi nga nkongomiso lowu tshembekaka eminkarhini leyi yo nonon’hwa. Xihatla xa minkarhi xi wu endla wu va wa nkoka swinene ku tlula rini na rini leswaku hi wu landzela!