Endlani Vukati Bya N’wina Byi Va Xiboho Xa Vutomi Hinkwabyo
“Leswi Xikwembu xi swi hlanganiseke, swi nga tshuki swi hambanisiwa hi munhu.”—MATEWU 19:6.
1. Hi xihi xisekelo xa ku humelela ka vukati bya Vakreste va ntiyiso namuntlha?
MAGIDI yo tala exikarhi ka vanhu va Yehovha namuntlha ma ni vukati lebyi phyuphyisaka ni lebyi khomelelaka. Kambe ku humelela loku ku tolovelekeke ka vukati bya vona a ko tiendlekela ntsena. Vukati bya Vakreste byi humelela loko vanghana havambirhi (1) va xixima langutelo ra Xikwembu hi xiboho xa vukati ni loko (2) va tikarhatela ku hanya hi ku landza misinya ya milawu ya Rito ra xona. Phela i Xikwembu xi nga simeka lunghiselelo ra vukati. Hi Xona xi ‘thyeke ndyangu wun’wana ni wun’wana emisaveni vito ra wona.’ (Vaefesa 3:14, 15) Tanihi leswi Yehovha a swi tivaka leswi lavekaka leswaku vukati byi humelela, ha pfuneka loko hi landzela vukongomisi byakwe.—Esaya 48:17.
2. Hi byihi vuyelo bya ku hluleka ku tirhisa misinya ya milawu ya Bibele evukatini?
2 Hi hala tlhelo, ku hluleka ku tirhisa misinya ya milawu ya Bibele swi nga vanga nhlomulo evukatini. Vativi van’wana va vula leswaku mbirhi-xa-nharhu xa lava va tekanaka namuntlha eUnited States va ta hetelela va dlaye vukati. Hambi va ri Vakreste va khumbiwa hi mintshikilelo ya “minkarhi [leyi] yo nonon’hwa.” (2 Timotiya 3:1) Mintshikilelo ya ikhonomi ni ya le swivandleni swa mintirho yo tihanyisa yi nga khumba vukati byin’wana ni byin’wana. Hambi va ri Vakreste van’wana va hetiwe matimba swinene hi ku hluleka ka vanghana va vona va vukati ku tirhisa misinya ya milawu ya Bibele. Wansati un’wana wa Mukreste u ri: “Yehovha ndza n’wi rhandza, kambe vukati bya mina se byi ni malembe ya 20 byi taleriwe hi swiphiqo. Nuna wa mina u ni vutianakanyi, a nga lavi ku cinca. A ndzi xi tivi ni lexi ndzi nga xi endlaka.” Va tele vavanuna kumbe vavasati va Vakreste lava phofuleke xivilelo xo fana ni lexi. Swi onhake kwihi ke? Naswona xana i yini lexi nga sivelaka ku hohloka ka vukati kumbe timholovo letikulu?
Xiboho Xa Vukati Xa Vutomi Hinkwabyo
3, 4. (a) Hi wihi mpimanyeto wa Xikwembu hi vukati? (b) Ha yini swi fanerile ku hlayisa xiboho xa vukati vutomi hinkwabyo, naswona ha yini swi vuyerisa?
3 Vukati i ku hlangana ka vanhu lava nga hetisekangiki, hambi loko byi humelela swinene. (Deteronoma 32:5) Xisweswo, muapostola Pawulo u vule leswaku ‘lava nghenelaka vukati va ta xaniseka enyameni.’ (1 Vakorinto 7:28) Swiyimo swin’wana leswikulu swi nga kala swi vanga ku hambana kumbe ku dlaya vukati. (Matewu 19:9; 1 Vakorinto 7:12-15) Hambi swi ri tano, hakanyingi Vakreste va tirhisa xitsundzuxo xa Pawulo lexi nge: “Nsati a nga tshuki a hambana ni nuna . . . , nuna na yena a nga tshuki a tshika nsati.” (1 Vakorinto 7:10, 11) Kunene, xikongomelo xa vukati a ku ri leswaku byi va xiboho xa vutomi hinkwabyo, hikuva Yesu Kreste u te: “Leswi Xikwembu xi swi hlanganiseke, swi nga tshuki swi hambanisiwa hi munhu.”—Matewu 19:6.
4 Eka loyi a vonaka onge vukati byakwe byi taleriwe hi timholovo naswona byi pfumala rirhandzu, mpimanyeto wa Yehovha wu nga vonaka wu nonon’hwa naswona wu nga twali. Kambe a swi tano. Xiboho xa vukati xa vutomi hinkwabyo xi susumetela mpatswa lowu chavaka Xikwembu ku langutana ni swiphiqo swa wona ni ku lava ndlela yo swi ahlula, ematshan’wini yo rhula vutihlamuleri bya wona loko wu vona khombo ri ta. Wanuna un’wana loyi a nga ni malembe yo tlula 20 a teke nsati u swi hlamusele hi ndlela leyi: “Minkarhi yo nonon’hwa u nge yi balekeli. Minkarhi yin’wana mi ta tlulana milenge. Kutani hi nkarhi wolowo ku tiboha ka laveka swinene.” Kavula, mimpatswa leyi tekaneke ya Vakreste yi vona yi ri ni vutihlamuleri lebyikulu eka Yehovha Xikwembu, Musunguri wa vukati.—Ringanisa Eklesiasta 5:4.
Vunhloko Ni Ku Titsongahata
5. Hi xihi xitsundzuxo xa Pawulo eka vavanuna ni vavasati?
5 Hikwalaho, loko ku va ni swiphiqo, i nkarhi lowunene wo lava ndlela yo antswa yo tirhisa xitsundzuxo xa Rito ra Xikwembu, ku nga ri wo balekela xiphiqo. Hi xikombiso, xiya marito lawa ya Pawulo, lama kumekaka eka Vaefesa 5:22-25, 28, 29: “N’wina vavasati, titsongahateni eka vanuna va n’wina, kukota loko mi titsongahata eka Hosi. Hikuva nuna i nhloko ya nsati wa yena, kukota leswi Kriste na yena a nga nhloko ya [vandlha], naswona Kriste i muponisi wa [vandlha], miri wa yena; kutani, tanihi leswi [vandlha ri] titsongahataka eka Kriste, vavasati na vona a va titsongahate eka vanuna va vona, etimhakeni hinkwato. N’wina vavanuna, rhandzani vasati va n’wina kukota leswi Kriste na yena a nga rhandza [vandlha], kutani ú nyiketile vutomi bya yena hikwalaho ka [r]ona. Hi mukhuva wolowo, vavanuna na vona va fanele ku rhandza vasati va vona, hilaha va rhandzaka miri wa vona hakona. Loyi a rhandzaka nsati wa yena, wa tirhandza, hikuva a ku si tshama ku va ni munhu la vengaka nyama ya yena, kambe wa yi fihluta, wa yi kufumeta, tanihi leswi Kriste na yena a endlelaka [vandlha].”
6. Vavanuna va Vakreste va fanele va hambana njhani ni vavanuna va misava?
6 Vavanuna va tala ku tirhisa vunhloko bya vona hi ndlela yo biha, va tshikilela vasati va vona. (Genesa 3:16) Hambi swi ri tano, Pawulo u khutaze vavanuna va Vakreste leswaku va hambana ni vavanuna va misava, va fana na Kreste, va nga vi vamakhonya lava lawulaka xin’wana ni xin’wana lexi khumbaka vasati va vona. Entiyisweni Yesu Kreste a a nga karihi kumbe ku tshikilela. A a va xixima valandzeri vakwe, lerova a ku: “Tanani ka mina, n’wina hinkwenu lava karheleke, ni lava tikeriwaka, ndzi ta mi wisisa. Rhwalani joko ra mina, mi dyondza ka mina, hikuva ndzi ni mbilu yo rhula ni ya tintswalo.”—Matewu 11:28, 29.
7. Wanuna a nga xi kombisa njhani xichavo eka nsati wakwe loko a boheka ku tirha ntirho wo tihanyisa?
7 Wanuna wa Mukreste u xixima nsati wakwe tanihi xibye lexi nga tiyangiki. (1 Petro 3:7) Hi xikombiso, a hi nge nsati wakwe u boheka ku tirha ntirho wo tihanyisa. Wanuna u ta khathalela mhaka leyi, a n’wi pfuna ni ku n’wi anakanyela hi laha swi nga kotekaka ha kona. Xivangelo xin’wana lexikulu xa ku dlaya vukati lexi nyikiweke hi vavasati hi leswaku vavanuna va vona a va na mhaka ni vana kumbe timhaka ta muti. Hikwalaho, wanuna wa Mukreste u lava ku pfuna nsati wakwe ekaya hi tindlela letinene leti vuyerisaka ndyangu hinkwawo.
8. Ku titsongahata ka vavasati va Vakreste swi katsa yini?
8 Loko vavasati va Vakreste va xiximiwa swa va olovela ku titsongahata eka vanuna va vona. Hambi swi ri tano leswi a swi vuli leswaku se i mahlonga. Xikwembu xi vule leswaku wansati a a nga fanelanga ku va hlonga, kambe a a fanele ku va “nakulobye,” leswi vulaka munhu loyi a fanelaka wanuna. (Genesa 2:18) Eka Malakiya 2:14, ku vulavuriwa hi wansati tanihi ‘nakulobye’ wa wanuna. Hikwalaho, vavasati va le minkarhini ya Bibele a va ri ni ntshunxeko lowukulu. Malunghana ni “wansati wa migingiriko,” Bibele yi ri: “Mbilu ya n’wini wa yena ya n’wi tshemba.” Entiyisweni a a byarhisiwe timhaka to tanihi ku fambisa swilo leswi tolovelekeke swa ndyangu, ku xava swakudya, ku kanerisana hi ta ku xavisa ndhawu, ni ku fambisa mabindzu lamatsongo.—Swivuriso 31:10-31, NW.
9. (a) Vavasati lava chavaka Xikwembu eminkarhini ya Bibele va ku kombise njhani ku titsongahata ka ntiyiso? (b) I yini lexi nga pfunaka wansati wa Mukreste leswaku a hlayisa ku titsongahata kakwe namuntlha?
9 Hambi swi ri tano, wansati la chavaka Xikwembu a a xixima vuhosi bya nuna wakwe. Hi xikombiso, Sara ‘a a yingisa Abrahama, a n’wi vula “hosi,”’ hayi hi ku n’wi endla munhu loyi a chavisekaka ngopfu, kambe a a kombisa ku titsongahata ka yena. (1 Petro 3:6; Genesa 18:12) Nakambe u siye kaya rakwe lerinene emutini wa Uru a nga vileli, a ya tshama emintsongeni ni nuna wakwe. (Vaheveru 11:8, 9) Kambe ku titsongahata a swi nga vuli swona leswaku wansati a a to khondla mavoko ntsena hambi swi boha leswaku a endla swo karhi. Loko Muxe a hluleke ku fambisana ni nawu wa Xikwembu ehenhleni ka ku yimba, nsati wakwe, Sipora, u sivele khombo hi ku teka goza leri tiyeke. (Eksoda 4:24-26) Ku katseka swo tala ku tlula ku tsakisa munhu loyi a nga hetisekangiki. Vavasati va fanele ku ‘titsongahata eka vanuna va vona ku kota loko va titsongahata eka Hosi.’ (Vaefesa 5:22) Loko wansati wa Mukreste a anakanyisisa hi vuxaka byakwe ni Xikwembu, swi n’wi pfuna ku honisa swihoxo leswitsongo ni ku hluleka ka nuna wakwe, naswona na yena nuna wa yena u fanele ku endla sweswo eka nsati wakwe.
Ku Vulavurisana—Xiboho Xa Nkoka eVukatini
10. Ku vulavurisana i ka nkoka ku fikela kwihi evukatini?
10 Loko gqweta ra ta ku dlaya vukati ri vutisiwa leswaku hi xihi xivangelo lexikulu xa ku hambana ka vanghana va vukati, ri hlamule ri ku: “I ku hluleka ku vulavurisana kahle, ku nga ku phofula ta le mbilwini ni ku khomana tanihi vanghana lavakulu.” Ina, ku vulavurisana i xiboho xa nkoka evukatini lebyo tiya. Hi laha Bibele yi vulaka ha kona, “laha ku ṭunḍušana ku nga hav̌a, makungu ma hangalaka.” (Swivuriso 15:22) Vavanuna ni vavasati va fanele ku va ‘vanghana lavakulu,’ va khathalelana swinene. (Swivuriso 2:17) Kambe mimpatswa yo tala swa yi tikela ku vulavurisana, kutani yi va ni xikhomela, lexi yi xi phofulaka loko ku va ni mholovo. Kumbe vanghana va vukati va nga ha tikomba va tsakelana, kasi va ya va avana hi tlhelo ra mintlhaveko.
11. Ku vulavurisana exikarhi ka wanuna ni wansati ku nga antswisiwa njhani?
11 Swi vonaka onge lexi hoxaka xandla eka xiphiqo lexi hi leswi vavanuna ni vavasati hi ntolovelo va nga ni mavulavulelo yo hambana. Vavasati vo tala va vonaka va tsakela ngopfu ku vulavula hi matitwelo ya vona, kasi vavanuna hi ntolovelo va vonaka va tsakela ngopfu ku vulavula hi mongo wa mhaka. Vavasati hi ntolovelo va kombisa ntwela-vusiwana ni ku seketela vavanuna hi mintlhaveko ya vona, kasi vavanuna hi ntolovelo va lavisisa tindlela to ahlula timhaka, va ti tirhisa. Hambi swi ri tano, ku tala ku va ni ku vulavurisana lokunene loko vanghana ha vambirhi va tiyimisele ku ‘hatlisa ku twa, va hlwela ku vulavula, va hlwela ku kariha.’ (Yakobo 1:19) Langutanani, mi yingiselana swinene. Khutaza munghana wa wena ku phofula swa le mbilwini hi ku vutisa swivutiso leswi faneleke. (Ringanisa 1 Samuwele 1:8; Swivuriso 20:5.) Ematshan’wini yo ringeta ku ahlula mhaka hi xihatla loko munghana wa wena a phofula xiphiqo, yingiserisisa, u tiyimisela ku lulamisa timhaka. Naswona khongelani swin’we hi ku titsongahata, mi lava vukongomisi bya Xikwembu.—Pisalema 65:2; Varhoma 12:12.
12. Vanghana va vukati lava nga Vakreste va nga wu kumisa ku yini nkarhi wo khathalelana?
12 Minkarhi yin’wana mintshikilelo ya vutomi yi tikomba yi siya vanghana va vukati va ri hava nkarhi kumbe matimba yo vulavurisana hi ndlela leyi akaka. Hambi swi ri tano, loko Vakreste va ta endla leswaku vukati bya vona byi tshama byi xiximekile ni ku pfumala xisandzu, va fanele va tshama va ri ni vun’we lebyikulu. Va fanele va teka xiboho xa vona tanihi nchumu wa risima ni wa nkoka, naswona va fanele va tinyika nkarhi wo xi tiyisa ni wa ku va swin’we. (Ringanisa Vakolosa 4:5.) Minkarhi yin’wana ntlhantlho wo kuma ku vulavurisana lokunene ku nga va ku tima TV. Ku titoloveta ku tshama swin’we va nwa tiya kumbe kofi swi nga pfuna vanghana va vukati ku vulavurisana. Hi minkarhi yo tano, va nga ‘burisana’ hi timhaka to hambana-hambana ta ndyangu. (Swivuriso 13:10) Naswona i vutlharhi swonghasi ku titoloveta ku vulavula hi swiphiqo ni timholovo leti nga nyawuriki ti nga si vanga swiphiqo leswikulu!—Ringanisa Matewu 5:23, 24; Vaefesa 4:26.
13. (a) Hi xihi xikombiso lexi Yesu a xi vekeke hi ku ntshunxeka ni hi ku tshembeka? (b) Hi tihi tindlela tin’wana leti vanghana va vukati va nga vumbaka vuxaka lebyikulu ha tona?
13 Wanuna un’wana u te: “Swi tala ku ndzi tikela swinene ku phofula langutelo ra mina ndzi byela [nsati wa mina] leswaku ndzi titwa njhani hi mhaka yo karhi.” Kambe ku tiphofula i xilotlelo xa nkoka xa ku aka vunghana. Xiya ndlela leyi Yesu a a ntshunxeke ni ku tshembeka ha yona eka lava a va langutele ku va swirho swa ntlawa wakwe wa mutekiwa. U te: “A ndza ha mi vuri malandza, hikuva nandza a nga tivi lexi n’wini wa yena a xi endlaka; kambe ndzi mi vurile vanakulorhi, hikuva ndzi mi tivisile hinkwaswo leswi ndzi swi tweke eka Tata wa mina.” (Yohane 15:15) Kutani teka munghana wa wena wa vukati tanihi nakuloni. Kombisa hi mintlhaveko ya wena leswaku wa n’wi tshemba munghana wa wena. Tikarhatele ku vula ‘marito ya rirhandzu’ yo olova ni yo tshembeka. (Risimu ra Tinsimu 1:2) Ku vulavurisana hi ku ntshunxeka minkarhi yin’wana ku nga vonaka ku nga olovi, kambe loko vanghana va vukati havambirhi va endla matshalatshala lama faneleke, va ta kuma swo tala leswi nga ta endla leswaku vukati bya vona byi va xiboho lexi nga heriki.
Ku Ahlula Timholovo
14, 15. Ku holova ku nga papalatisiwa ku yini?
14 Minkarhi yin’wana ku ta va ni timholovo leti twalaka. Kambe kaya ra n’wina ri nga tshuki ri hundzuka ‘yindlu ya timholovo.’ (Swivuriso 17:1) Mi nga tshuki mi holova swi karhi swi twiwa hi vana, naswona kombisani leswaku ma khathala hi ndlela leyi un’wana ni un’wana wa n’wina a titwaka ha yona. Loko Rahele a kombise ku vaviseka hi xiyimo xakwe xa vumhika, kutani a kombela Yakobo leswaku a n’wi nyika vana, yena u hlamule hi ku hlundzuka a ku: “Šana nḍi ṭhamile maṭhaṅweni ya Šikwembu le’ši ku ale[le]ke ku v̌eleka?” (Genesa 30:1, 2) Loko ku va ni swiphiqo ekaya, n’wina mi nga kombani hi tintiho, kambe tlhantlhani swiphiqo sweswo. Loko mi ri karhi mi bula mi ri vambirhi, tshikani ku ‘vulavula swa hava’ kumbe mi nghenana enon’wini swi nga fanelanga.—Swivuriso 12:18.
15 I ntiyiso, u nga va u titwa u tiyisile swinene hi langutelo ra wena, kambe ri phofule handle ka ‘ku kariha, ni ku hlundzuka, ni ku holova kun’we ni ku rhukana.’ (Vaefesa 4:31) Wanuna un’wana u ri: “Bulani hi swiphiqo swa n’wina hi rito leri tolovelekeke. Loko un’wana a sungula ku tlatlarhuka, tsemani bulo. Tlhelelani endzhaku ka nkarhinyana. Sungulani nakambe.” Swivuriso 17:14 yi nyika xitsundzuxo lexi xinene: “Loko mholov̌o yi nga si sungula, suka.” Ringetani ku tlhela mi bula hi timhaka loko vukarhi bya n’wina havambirhi byi rhelerile.
Tshamani Mi Tshembekile Eka Vanghana Va N’wina
16. Ha yini vuoswi ku ri mhaka leyikulu swonghasi?
16 Vaheveru 13:4 yi ri: “Ku tekana a ku ve loku xiximiwaka hi vanhu hinkwavo, vukati byi nga onhiwi hi ku kanganyisana, hikuva Xikwembu xi ta avanyisa timbhisa ni vaoswi.” Vuoswi i xidyoho emahlweni ka Xikwembu. Nakambe byi onha vukati. (Genesa 39:9) Mutsundzuxi un’wana wa ta vukati wa tsala: “Loko ku kumeka leswaku un’wana u endle vuoswi, ndyangu hinkwawo wa hahluka onge hi loko wu hlaseriwe hi xidzedze, swi endla leswaku ku nga ha vi na ku tshembana ni ku titshemba, swi tlhela swi vavisa vana.” Nakambe swi nga vanga ku kumiwa ka khwiri kumbe vuvabyi lebyi tluletiweke hi rimbewu.
17. Swirimbana swa vuoswi swi nga papalatiwa kumbe ku bakanyiwa hi ndlela yihi?
17 Vanhu van’wana va tirhiyela xirimbana xo endla vuoswi hi ku va ni langutelo leri hombolokeke ra misava malunghana ni rimbewu, leri kombisiwaka hi tibuku, hi thelevhixini ni hi tibayiskopo. (Vagalatiya 6:8) Kambe vakambisisi va vula leswaku lexi hi ntolovelo xi vangelaka munhu ku endla vuoswi a hi ku navela ku va ni vuxaka bya rimbewu, kambe i ku lava ku kombisa leswaku wa ha koka mahlo kumbe u lava ku kombisiwa rirhandzu lerikulu. (Ringanisa Swivuriso 7:18.) Ku nga khathariseki xivangelo xa kona, Mukreste u fanele ku bakanya mianakanyo leyi yo homboloka. Bula ni munghana wa wena hi ndlela leyi u titwaka ha yona. Loko swi fanerile, kombelani mpfuno eka vakulu va vandlha. Ku endla tano swi nga sivela ku wela exidyohweni. Ku tlula kwalaho, Vakreste va fanele ku va ni vuxiyaxiya eka ndlela leyi va khomanaka ha yona ni vanhu va rimbewu leri hambanaka. Hi ku ya hi Matsalwa a swi fanelanga leswaku u tekana na munhu kambe u tlhela u languta un’wana hi ku n’wi navela. (Yobo 31:1; Matewu 5:28) Vakreste va fanele va tivonela swinene leswaku va nga vi ni mintlhaveko ya rirhandzu eka vanhu lava va tirhaka na vona. Hlayisani vuxaka lebyinene na vona, kambe mi va teka tanihi vanhu lava mi ngo tirha swin’we ntsena.
18. I yini lexi talaka ku vanga swiphiqo swa rimbewu evukatini, naswona swi nga hluriwa njhani?
18 Nsirhelelo lowukulu swinene i ku va ni vuxaka lebyikulu, lebyi ntshunxekeke ni munghana wa wena wa vukati. Valavisisi vo tala va vula leswaku swiphiqo swa vuxaka bya rimbewu evukatini hakanyingi a swi vangiwi hi swiphiqo swa le mirini kambe swi vangiwa hi ku nga vulavurisani kahle. A swi talanga leswaku ku va ni swiphiqo emhakeni leyi loko mpatswa wu vulavurisana hi ku ntshunxeka, wu nyikana timfanelo ta vukati tanihi xikombiso xa rirhandzu, ku nga ri ku lava ku tisusa nandzu ntsena.a Ehansi ka swiyimo swo tano leswi faneleke, vuxaka lebyi kufumelaka byi nga pfuna ku tiyisa xiboho xa vukati.—1 Vakorinto 7:2-5; 10:24.
19. I yini lexi “bohaka swilo hinkwaswo swi twanana hi ku hetiseka,” naswona xi nga va ni vuyelo byihi evukatini?
19 Rirhandzu hi rona leri “bohaka swilo hinkwaswo swi twanana hi ku hetiseka” evandlheni ra Vukreste. Hi ku hlakulela rirhandzu, mpatswa lowu chavaka Xikwembu wu nga ‘hambeta wu lehiselana mbilu ni ku rivalelana hi ku ntshunxeka.’ (Vakolosa 3:13, 14) Rirhandzu ro tiya ri lava leswaku van’wana va tshama va tsakile. (1 Vakorinto 13:4-8) Hlakulelani rirhandzu ro tano. Ri ta mi pfuna ku tiyisa xiboho xa vukati bya n’wina. Tirhisani misinya ya milawu ya Bibele evuton’wini bya vukati bya n’wina. Loko mi endla tano, vukati bya n’wina byi ta va xiboho xa vutomi hinkwabyo, naswona byi ta endla leswaku ku dzunisiwa Yehovha Xikwembu.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Xihloko lexi nge “Mbulavurisano—A Hi Ku Vulavula Ntsena,” lexi nga eka Xihondzo xo Rindza xa August 1, 1993, xi kombe ndlela leyi mimpatswa yi nga hlulaka swiphiqo ha yona emhakeni leyi.
A Wu Ta Hlamurisa Ku Yini Ke?
◻ Ha yini vukati byi fanele ku va xiboho xa vutomi hinkwabyo?
◻ Hi rihi langutelo ra Bibele hi vunhloko ni ku titsongahata?
◻ Mimpatswa leyi tekaneke yi nga ku antswisa njhani ku vulavurisana?
◻ Mimpatswa yi nga ti ahlula njhani timholovo hi ndlela ya Vukreste?
◻ I yini lexi nga ta pfuna ku tiyisa xiboho xa vukati?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 12]
Loko wansati a boheka ku tirha ntirho wo tihanyisa, nuna wa yena wa Mukreste a nge n’wi tshiki a tikeriwa ku tlula mpimo