Hlakulela Moya Wa Ku Olova

“[Ku olova ka] n’wina a [ku] tiviwe hi vanhu hinkwavo; Hosi yi le kusuhi.”—VAFILIPIYA 4:5.

1. Ha yini ku va la olovaka emisaveni ya namuntlha ku ri ntlhontlho?

“MUNHU wo olova”—mutsari wa timagazini wa Munghezi, Sir Alan Patrick Herbert u vule leswaku munhu wo tano a nga kona. Kunene, minkarhi yin’wana swi nga vonaka onge vanhu vo olova a va ha ri kona emisaveni leyi yi funengetiweke hi timholovo. Bibele yi vhumbhe leswaku “emasikwini [lawa] ya makumu” yo nonon’hwa, vanhu a va ta “leva,” ‘va va ni tinhloko to oma,’ ni ‘ku sihalala’—hi marito man’wana a va nga ta olova nikatsongo. (2 Timotiya 3:1-5) Hambi swi ri tano, Vakreste va ntiyiso va teka ku olova ku ri nchumu wa nkoka, hi ku tiva leswaku i mfungho wa vutlharhi bya Xikwembu. (Yakobo 3:17) A hi pfumeli leswaku a swi koteki ku va ni moya wa ku olova emisaveni leyi sihalalaka. Ku ri na sweswo, hi wu amukela hi mavoko mambirhi ntlhontlho wa xitsundzuxo lexi huhuteriweke xa muapostola Pawulo lexi kumekaka eka Vafilipiya 4:5, leyi nge: “[Ku olova ka] n’wina a [ku] tiviwe hi vanhu hinkwavo.”

2. Marito ya muapostola Pawulo lama nga eka Vafilipiya 4:5 ma hi pfuna njhani ku vona loko hi olova kumbe e-e?

² Xiya ndlela leyi marito ya Pawulo ma hi pfunaka ha yona ku tikambela loko hi ri ni moya wo olova kumbe e-e. Mhaka ya nkoka a hi ndlela leyi hina hi tivonaka ha yona; i ndlela leyi van’wana va hi vonaka ha yona, ndlela leyi hi tiviwaka ha yona. Vuhundzuluxeri bya Phillips byi hundzuluxela ndzimana leyi byi ku: “U va ni ndhuma ya leswaku u ni moya wa ku olova.” Un’wana ni un’wana wa hina a nga tivutisa, ‘Xana ndzi tiviwa njhani? Xana ndzi dume hi ku va la olovaka, la titwananisaka ni swiyimo ni la rhuleke? Kumbe ndzi tiviwa tanihi loyi a nga hundzukiki ni ku sihalala?’

3. (a) Rito ra Xigriki leri hundzuluxeriweke ri va “olova” ri vula yini, naswona ha yini mfanelo leyi yi tsakisa? (b) Mukreste a nga swi dyondza njhani ku va la olovaka swinene?

³ Ndhuma ya hina emhakeni leyi yi ta kombisa leswaku hi n’wi tekelela ku fikela kwihi Yesu Kreste. (1 Vakorinto 11:1) Loko a ri laha misaveni, Yesu u xi kombise hi ku helela xikombiso lexikulu xa Tata wa yena xa ku olova. (Yohane 14:9) Kahle-kahle, loko Pawulo a tsale hi ta “musa ni vunene bya Kriste,” rito ra Xigriki leri a ri tirhiseke ku vula vunene (e·pi·ei·kiʹas) nakambe ri vula “ku olova,” kumbe hi ku kongoma ri vula “ku titwananisa ni swiyimo.” (2 Vakorinto 10:1) The Expositor’s Bible Commentary yi ri leri “hi rin’wana ra marito yo hlawuleka yo hlamusela vumunhu eka [Testamente Leyintshwa].” Ri hlamusela mfanelo leyi tsakeriwaka swinene lerova xidyondzi xin’wana xi hundzuluxela rito leri tanihi “ku olova loku phyuphyisaka.” Hikwalaho, a hi hlamuseleni tindlela tinharhu leti Yesu, tanihi Yehovha, Tata wakwe, a kombiseke moya wa ku olova ha tona. Xisweswo na hina hi nga dyondza ndlela yo va lava olovaka swinene.—1 Petro 2:21.

“U Tiyimisele Ku Rivalela”

4. Yesu u tikombise njhani tanihi loyi a a “tiyimisele ku rivalela”?

⁴ Tanihi Tata wakwe, Yesu u kombise moya wa ku olova hi ku ‘tiyimisela ku rivalela’ hi ku phindha-phindha. (Pisalema 86:5) Tsundzuka nkarhi lowu Petro, munghana lonkulu wa Yesu, a n’wi landzuleke ha wona makhamba manharhu hi vusiku lebyi Yesu a nga khomiwa ni ku tengisiwa ha byona. Emahlweni ka kwalaho Yesu hi byakwe u te: “Un’wana ni un’wana la nga ta ndzi landzula emahlweni ka vanhu, na mina ndzi ta n’wi landzula emahlweni ka Tata wa mina.” (Matewu 10:33) Xana Yesu u tirhise nawu lowu ehenhla ka Petro hi voko ra nsimbhi ni ku pfumala musa? E-e; loko A pfukile eku feni, Yesu u endzele Petro hi yexe, laha handle ko kanakana a a ya chavelela ni ku tiyisa muapostola loyi a a hundzukile, a tshoveke mbilu. (Luka 24:34; 1 Vakorinto 15:5) Endzhakunyana ka kwalaho, Yesu u pfumelele Petro ku byarha vutihlamuleri lebyikulu. (Mintirho 2:1-41) Lexi a xi ri xikombiso lexi xiyekaka xa ku olova loku phyuphyisaka! Xana a swi hi tiyisi nhlana loko hi anakanya leswaku Yehovha u veke Yesu ku va Muavanyisi wa vanhu hinkwavo?—Esaya 11:1-4; Yohane 5:22.

5. (a) Vakulu va fanele ku va ni ndhuma yihi exikarhi ka tinyimpfu? (b) I rungula rihi leri vakulu va nga ri pfuxetaka va nga si tamela timhaka ta vuavanyisi, naswona ha yini?

⁵ Loko vakulu va tirha tanihi vaavanyisi evandlheni, va lwela ku landzela xikombiso xa Yesu xa moya wa ku olova. A va swi lavi leswaku tinyimpfu ti va chava tanihi vaxupuri. Ku ri na sweswo, va lava ku tekelela Yesu leswaku tinyimpfu ti ta titwa ti hlayisekile loko va ri varisi va tona va rirhandzu. Etimhakeni ta vuavanyisi, va endla matshalatshala hinkwawo ya ku va lava olovaka, va tiyimisela ku rivalela. Va nga si tamela mhaka yo tano, vakulu van’wana va kume swi pfuna ku pfuxeta xihloko xa Xihondzo xo Rindza xa July 1, 1992, lexi nge “Yehova, ‘Muavanyisi Wa Misava Hinkwayo’ Loyi A Nga Yiki Hi Nghohe” na lexi nge “Vakulu, Avanyisani Hi Ku Lulama.” Xisweswo va tsundzuka nkatsakanyo wa ndlela ya Yehovha yo avanyisa: “Ku va loyi a tiyeke loko swi laveka, ku tsetselela laha swi kotekaka kona.” A swi hoxanga ku tinyiketela ku tsetselela eku avanyiseni loko ku ri ni xisekelo lexi twalaka xo endla tano. (Matewu 12:7) Xihoxo lexikulu i ku sihalala ni ku pfumala musa. (Ezekiyele 34:4) Xisweswo vakulu va papalata ku endla xihoxo, hi ku lava ndlela yo kombisa rirhandzu lerikulu ni musa, leyi namarhelaka vululami.—Ringanisa Matewu 23:23; Yakobo 2:13.

Ku Olova Loko Hi Langutane Ni Swiyimo Leswi Cincaka

6. Yesu u wu kombise njhani moya wa ku olova eka ndlela leyi a khomeke ha yona wansati wa Vamatiko loyi n’wana wakwe a a ri ni demona?

⁶ Ku fana na Yehovha, Yesu a a cinca goza hi ku hatlisa kumbe ku pfumelelana ni swiyimo leswintshwa loko swi humelela. Siku rin’wana wansati wa Vamatiko u n’wi kombele ku horisa n’wana wakwe wa xisati loyi a a ri ni demona ra matimba. Eku sunguleni Yesu u swi kombise hi tindlela tinharhu to hambana leswaku a a nga ta n’wi pfuna—yo sungula, hi ku miyela a nga n’wi hlamuli; ya vumbirhi, hi ku n’wi byela hi ku kongoma leswaku a a nga rhumiwanga eka Vamatiko, kambe eka Vayuda; ya vunharhu, hi ku tirhisa xifaniso lexi hlamuseleke yinhla leyi fanaka hi musa. Hambi swi ri tano, wansati loyi u phikelerile eka hinkwaswo leswi, a kombisa ripfumelo rakwe lerikulu swinene. Eka xiyimo lexi xi nga tolovelekangiki, Yesu u swi vonile leswaku a ku nga ri nkarhi wo tirhisa nawu lowu tolovelekeke; a ku ri nkarhi wo titwananisa ni swiyimo hi ku landza misinya ya milawu leyi tlakukeke.a Xisweswo, Yesu u endle leswi a nga swi kombisa hi makhamba manharhu leswaku a a nga ta swi endla. U horise n’wana wa wansati loyi!—Matewu 15:21-28.

7. Vatswari va nga kombisa moya wa ku olova hi tindlela tihi, naswona ha yini?

⁷ Xana na hina hi tiviwa tanihi vanhu lava tiyimiseleke ku titwananisa ni swiyimo loko swi fanela? Vatswari va fanele ku kombisa ku olova ko tano nkarhi na nkarhi. Tanihi leswi n’wana un’wana ni un’wana a nga ni mikhuva yakwe, tindlela to tamela un’wana swi nga endleka ti nga tirhi eka loyi un’wana. Tlhandla-kambirhi, loko vana va karhi va kula, swilaveko swa vona swa cinca. Xana nkarhi lowu va vekeriweke wona wo vuya ekaya wu fanele ku cinciwa? Xana ndyangu wu nga pfuneka loko ku khomiwa dyondzo leyi hanyaka swinene? Loko mutswari a angule hi ku kariha loko n’wana a endle xihoxo xitsongo, xana ú tiyimiserile ku titsongahata, a lunghisa timhaka? Vatswari lava kombisaka moya wo olova hi tindlela to tano va papalata ku dyisa vana va vona mbitsi ni ku fularhela Yehovha swi nga fanelanga.—Vaefesa 6:4.

8. Vakulu va vandlha va nga rhangela njhani eku titwananiseni ni swilaveko swa nsimu?

⁸ Ni vakulu va fanele ku titwananisa ni swiyimo leswintshwa loko swi humelela, kambe va nga tshuki va honisa milawu ya Xikwembu leyi kongomeke. Tanihi valanguteri va ntirho wa nsimu, xana ma ku xiya ku hundzuka ensin’wini? Loko mahanyelo ya vanhu va muganga wa ka n’wina ma hundzuka, kumbexana ku fanele ku khutaziwa ku nyikela vumbhoni ni madyambu, exitarateni, kumbe hi ku tirhisa riqingho. Ku titwananisa na swiyimo hi tindlela to tano swi hi pfuna ku hetisisa xiavelo xa hina xo chumayela hi ndlela leyi humelelaka swinene. (Matewu 28:19, 20; 1 Vakorinto 9:26) Pawulo nakambe a a titwananisa ni vanhu va swiyimo hinkwaswo evutirhelini bya yena. Xana hi endla leswi fanaka, hi xikombiso, hi ku byi tiva kahle vukhongeri ni mindhavuko ya miganga ya ka hina leswaku hi ta kota ku pfuna vanhu?—1 Vakorinto 9:19-23.

9. Ha yini nkulu a nga fanelanga ku sindzisa leswaku minkarhi hinkwayo a tamela swiphiqo hi laha a a endla ha kona khale?

⁹ Tanihi leswi masiku lawa ya makumu ma yaka emahlweni ma nonon’hwa, varisi nakambe va nga fanela ku titwananisa ni swiphiqo swin’wana swo rharhangana ni swo tika leswi sweswi swi langutaneke ni ntlhambi wa vona. (2 Timotiya 3:1) Vakulu, lowu a hi nkarhi wo tikisa swilo! Kunene, nkulu a nge sindzisi ku tamela swiphiqo hi ndlela leyi a endleke ha yona enkarhini lowu hundzeke loko tindlela leti a ti tirhiseke ti nga humelelanga, kumbe loko “nandza la tshembekaka, wo tlhariha,” a vone swi fanela ku humesa rungula lerintshwa malunghana ni timhaka to tano. (Matewu 24:45; ringanisa Eklesiasta 7:10; 1 Vakorinto 7:31.) Nkulu un’wana la tshembekaka u ringete hi matimba ku pfuna makwerhu wa xisati la nga ni gome, loyi a a lava swinene muyingiseri lonene. Hambi swi ri tano, nkulu loyi a nga vulavulanga ngopfu hi gome ra makwerhu loyi wa xisati, kutani a nyikela tindlela to olova swinene to ahlula gome leri. Endzhaku Sosayiti ya Watch Tower yi humese rungula leri sekeriweke eBibeleni leri a ri vulavula hi xiphiqo xakwe. Nkulu loyi u tlhele a ya vulavula ni makwerhu loyi, se a tirhisa rungula lerintshwa ni ku kombisa leswaku wa n’wi twela hi gome ra yena. (Ringanisa 1 Vatesalonika 5:14, 15.) Vona xikombiso lexinene swonghasi xa ku titwananisa ni xiyimo!

10. (a) Vakulu va fanele va kombana njhani langutelo ra ku olova exikarhi ka vona vini ni le ka huvo hinkwayo ya vakulu? (b) Huvo ya vakulu yi fanele yi va languta njhani lava tinonon’hwisaka?

¹⁰ Nakambe vakulu va fanele ku kombisana moya wo olova. Loko huvo ya vakulu yi hlangana, i swa nkoka swonghasi leswaku ku nga vi na nkulu la sindzisaka leswaku ku endliwa ku rhandza ka yena ntsena! (Luka 9:48) Loyi a ungamelaka u fanele a ringanisela swinene emhakeni leyi. Loko nkulu un’we kumbe vambirhi va nga pfumelelani ni xiboho xa huvo hinkwayo ya vakulu, a va nge sindzisi leswaku ku endliwa ku rhandza ka vona. Ku ri na sweswo, ntsendze loko ku nga tluriwi misinya ya milawu ya Matsalwa, va ta pfumelelana ni lavan’wana, va tsundzuka leswaku ku olova i mfanelo ya vakulu. (1 Timotiya 3:2, 3) Hi tlhelo rin’wana, huvo ya vakulu yi fanele yi tsundzuka leswaku Pawulo u tshinye vandlha ra Vakorinto hikwalaho ko ‘va lehisela timbilu vanhu lava tinonon’hwisaka,’ lava a va tivula “vaapostola lavakulu.” (2 Vakorinto 11:5, 19, 20) Kutani va fanele ku tiyimisela ku laya nkulu-kulobye loyi a tinonon’hwisaka, kambe va fanele ku swi endla hi moya wo rhula ni hi musa.—Vagalatiya 6:1.

Ku Olova Eku Tirhiseni Ka Vuhosi

11. A ku ri ni ku hambana kwihi exikarhi ka ndlela leyi varhangeri va vukhongeri bya Vayuda esikwini ra Yesu va tirhiseke vuhosi ha yona ni ndlela leyi Yesu a byi tirhiseke ha yona?

¹¹ Loko Yesu a ri laha misaveni, ku olova kakwe ku tikombe swinene eka ndlela leyi a byi tirhiseke ha yona vuhosi lebyi a nyikiweke hi Xikwembu. A a hambane swinene ni varhangeri va vukhongeri va siku rakwe! Xiya xikombiso. Nawu wa Xikwembu a wu lava leswaku ku nga endliwi ntirho ni wun’we, hambi ku ri ku rhotela tihunyi hi Savata. (Eksoda 20:10; Tinhlayo 15:32-36) Varhangeri va vukhongeri a va lava ku lawula ndlela leyi vanhu a va tirhisa nawu wolowo ha yona. Kutani va tiendle vaavanyisi va leswi munhu a a fanele ku swi rhwala hi Savata. Va veke nawu lowu nge: ku nga tshuki ku rhwariwa xilo lexi tikaka ku tlula makuwa mambirhi lama omisiweke. Nakambe va veke nawu lowu yirisaka ku ambala maphaxani lama khomisiweke hi swipikiri, va vula leswaku ku rhwala nchumu lowu nga ni ntiko lowu engetelekeke wa swipikiri a swi ta vanga ntirho! Ku vuriwa leswaku vafundhisi va Vayuda va engetele swinawana swa 39 eka nawu wa Xikwembu malunghana ni Savata, kutani va tlhandlekela ni hi swinawana swin’wana swo tala swinene. Hi hala tlhelo, Yesu a a nga lavi ku lawula vanhu hi nsindziso, hi ku va vekela swinawana swo tala swinene swo tika kumbe hi ku va vekela mimpimanyeto leyi nga hundzukiki.—Matewu 23:2-4; Yohane 7:47-49.

12. Ha yini hi nga vulaka leswaku Yesu a a nga tsekatseki loko swi ta eku namarheleni ka mimpimanyeto ya Yehovha yo lulama?

¹² Kutani xana hi fanele hi gimeta hi leswaku Yesu a a nga yi namarheli swinene mimpimanyeto ya Xikwembu yo lulama? A a yi namarhela hakunene! A a swi twisisa leswaku milawu yi tirha swinene loko vanhu va twisisa misinya ya yona. Hambi leswi Vafarisi a va tikarhatela ngopfu ku ringeta ku lawula vanhu hi swinawana swo tala swinene, Yesu a a lava ku fikelela mbilu. Hi xikombiso, a a swi tiva kahle leswaku milawu ya Xikwembu yo tanihi lowu nge “chavani vuoswi,” a wu nga ta hundzuriwa. (1 Vakorinto 6:18) Kutani Yesu u tsundzuxe vanhu ku tivonela eka mianakanyo leyi a yi ta yisa eku osweni. (Matewu 5:28) Dyondzo yo tano a yi lava vutlharhi ni ku twisisa lokukulu, ku ri na ku veka swinawana leswi tiyeke, leswi nga hundzukiki.

13. (a) Ha yini vakulu va fanele ku papalata ku veka milawu ni swinawana leswi nga hundzukiki? (b) Hi tihi tindhawu tin’wana laha swi nga swa nkoka eka tona ku xixima ripfalo ra munhu un’wana?

¹³ Vamakwerhu lava nga ni vutihlamuleri namuntlha na vona va tikarhatela swinene ku fikelela timbilu. Xisweswo, va papalata ku veka swinawana swa vona vini leswi nga hundzukiki, kumbe ku hundzula mavonelo ni mianakanyo ya vona va swi endla nawu. (Ringanisa Daniyele 6:7-16.) Hakanyingi switsundzuxo swa musa malunghana ni maambalelo ni ku tilunghisa swi nga fanela naswona swi nyikeriwa hi nkarhi wa kona, kambe nkulu a nga tionha vito, a hundzuka munhu wo sihalala loko a tshamela ku vulavula hi timhaka to tano, kumbexana a ringeka ku veka xinawana lexi kombisaka leswaku o lava leswaku ku endliwa leswi yena a swi tsakerisaka swona. Tsundzuka, hinkwerhu evandlheni hi fanele hi papalata ku ringeta ku lawula van’wana.—Ringanisa 2 Vakorinto 1:24; Vafilipiya 2:12.

14. Yesu u swi kombise njhani leswaku a a ri ni moya wa ku olova malunghana ni leswi a a swi langutela eka van’wana?

¹⁴ Vakulu va nga lava ku tikambela ni le mhakeni yin’wana: ‘Xana leswi ndzi langutelaka leswaku van’wana va swi endla swa twala?’ Yesu a a langutela leswi twalaka hakunene. U kombise valandzeri vakwe hi ku phindha-phindha leswaku a a nga langutelanga leswaku va endla leswi tlulaka leswi va nga swi kotaka leswi va swi endlaka hi moya-xiviri wa vona hinkwawo, naswona matshalatshala ya vona a a ma tlangela swinene. U bumabumele noni ya xisiwana hi ku nyikela swimalana swa yona swa ntikelo wa le hansi. (Marka 12:42, 43) U tshinye vadyondzisiwa vakwe loko va sola munyikelo wa risima wa Mariya, a ku: “N’wi tshikeni. . . . Ú endlile leswi a swi koteke.” (Marka 14:6, 8) Nakambe a a twisisa hambi loko valandzeri vakwe va n’wi heta matimba. Hi xikombiso, hambi leswi a khutazeke vaapostola vakwe vanharhu lava a va ri vanakulobye vakwe lavakulu leswaku va hiteka ni ku xalamuka kun’we na yena hi vusiku lebyi a khomiweke ha byona, va n’wi hete matimba hi ku tshamela ku etlela. Kambe hi ntwela-vusiwana u te: “Moya wa swi lava, kambe nyama yi tsanile.”—Marka 14:34-38.

15, 16. (a) Ha yini vakulu va fanele ku tivonela leswaku va nga sindzisi kumbe ku dyisa ntlhambi mbitsi? (b) Swi tise ku yini leswaku makwerhu un’wana wa xisati la tshembekaka a lulamisa mianakanyo yakwe malunghana ni leswi a a swi langutela eka van’wana?

¹⁵ Kunene, Yesu u khutaze valandzeri vakwe ku ‘tikarhata hi matimba.’ (Luka 13:24) Kambe a nga va sindzisanga leswaku va endla tano! U va khutazile, a va vekela xikombiso, a va rhangela ni ku lwela ku fikelela timbilu ta vona. Leswin’wana a a tshemba leswaku moya wa Yehovha hi wona wu nga ta swi endla. Hi ku fanana vakulu namuntlha va fanele va khutaza ntlhambi leswaku wu tirhela Yehovha hi mbilu hinkwayo, kambe va fanele ku papalata ku wu dyisa mbitsi hi ku wu rhwexa nandzu ni ku wu sindzisa, va kombisa leswaku leswi wu endlaka swona entirhweni wa Yehovha hi ndlela yo karhi a swi enelanga kumbe a swi amukeleki. Mavulavulelo yo sindzisa lama nge “endla leswi engetelekeke, endla leswi engetelekeke, endla leswi engetelekeke!” ma nga va heta matimba lava va endlaka leswi va nga swi kotaka. Swi nga va leswi vavisaka swonghasi loko nkulu a va ni ndhuma ya leswaku wa “karhata”—leswi hambanaka swinene ni ku olova!—1 Petro 2:18.

¹⁶ Hinkwerhu ka hina hi fanele hi anakanyela van’wana malunghana ni leswi hi swi languteleke eka vona! Makwerhu un’wana wa xisati, endzhaku ka loko yena na nuna wakwe va tshike xiavelo xa vona xa vurhumiwa leswaku va ya khathalela mana wakwe la vabyaka, u tsarile: “Minkarhi leyi ya hi nonon’hwela swinene hina vahuweleri laha mavandlheni. Tanihi leswi a hi ri entirhweni wa xifundzha ni wa muganga, hi sirhelelekile eka mintshikilelo yo tano leyo tala, hi xitshuketa hi pfuleke mahlo hi yi vona hi ndlela yo vavisa. Hi xikombiso, a ndzi tala ku tibyela ndzi ku, ‘Ha yini makwerhu luya a nga fambisi buku leyi fambisiwaka n’hweti leyi? Xana a nga byi hlayi Vutirheli Bya Mfumo?’ Se ndza xi tiva xivangelo xa kona. Eka van’wana hi sweswo ntsena leswi va nga swi endlaka leswaku va huma [va ya ensin’wini].” Swi antswa ngopfu ku bumabumela vamakwerhu eka leswi va swi endlaka, ku ri ni ku va avanyisela leswi va hlulekaka ku swi endla!

17. Yesu u hi vekele njhani xikombiso malunghana ni ku olova?

¹⁷ Xiya xikombiso xo hetelela xa ndlela leyi Yesu a tirhisaka vuhosi byakwe ha yona hi ndlela yo olova. Ku fana na Tata wakwe, Yesu a nga byi sirheleli hi mavondzo vuhosi byakwe. Na yena i muaveri lonkulu wa mintirho, u veke ntlawa wakwe wa nandza wo tshembeka leswaku wu khathalela “rifuwo hinkwaro ra . . . yena” laha misaveni. (Matewu 24:45-47) Naswona a nga chavi ku yingisela mianakanyo ya van’wana. Hakanyingi a a vutisa vayingiseri vakwe a ku: “Xana mi anakanya yini hi mhaka leyi xana?” (Matewu 17:25; 18:12; 21:28; 22:42) Kutani swi fanele swi va tano eka valandzeri hinkwavo va Kreste namuntlha. Mpimo wa vuhosi lebyi va nga na byona a wu fanelanga wu endla leswaku va tipfala tindleve. Vatswari, yingisani! Vavanuna, yingisani! Vakulu, yingisani!

18. (a) Hi nga swi tiva njhani loko hi ri ni ndhuma ya ku va ni moya wa ku olova kumbe e-e? (b) Hinkwerhu hi nga va hi endla kahle loko hi tiyimisela yini?

¹⁸ Entiyisweni, un’wana ni un’wana wa hina u lava ku “va ni ndhuma ya leswaku u ni moya wa ku olova.” (Vafilipiya 4:5, Phillips) Kambe hi swi tivisa ku yini loko hi ri na yona ndhuma yo tano? Loko Yesu a lava ku tiva leswi vanhu a va vula swona ha yena, u vutise vanakulobye vakwe lava tshembekaka. (Matewu 16:13) Ha yini u nga landzeli xikombiso xakwe? U nga kombela un’wana loyi u n’wi tshembaka a ku byela loko u ri ni ndhuma ya ku va la olovaka, la pfumelelanaka ni swiyimo kumbe e-e. Kunene, swi tele leswi hinkwerhu ka hina hi nga swi endlaka leswaku hi xi tekelela swinene xikombiso xa Yesu lexi hetisekeke xa moya wa ku olova! Minkarhi hinkwayo a hi tekeleleni xikombiso xa Yehovha na Yesu, ngopfu-ngopfu loko hi ri ni vuhosi byo karhi ehenhla ka van’wana, minkarhi hinkwayo hi byi tirhisa hi ndlela ya musa, hi tiyimisela ku rivalela kumbe ku titwananisa ni swiyimo loko swi fanela. Kunene, onge un’wana ni un’wana wa hina a nga lwela ku va ‘la olovaka’!—Tito 3:2.

[Nhlamuselo ya le hansi]

A Wu Ta Hlamurisa Ku Yini Ke?

◻ Ha yini Vakreste va lava ku va lava olovaka?

◻ Vakulu va nga n’wi tekelela njhani Yesu hi ku tiyimisela ku rivalela?

◻ Ha yini hi fanele hi lwela ku va ni moya wa ku olova ku fana na Yesu?

◻ Hi nga wu kombisa njhani moya wa ku olova hi ndlela leyi hi tirhisaka vuhosi ha yona?

◻ Hi nga tikambela njhani ku vona leswaku ha olova hakunene kumbe e-e?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]

Yesu hi ku olova u rivalelePetro la hundzukeke

[Xifaniso lexi nga eka tluka 16]

Loko wansati a kombisa ripfumelo lerikulu, Yesu u swi vonile leswaku a ku nga ri nkarhi wo tirhisa nawu lowu tolovelekeke

[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]

Vatswari yingisani!

[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]

Vavanuna yingisani!

[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]

Vakulu yingisani!