Xihlovo Xa Xikhutazo Lexi Tiyeke

“PONGO lerikulu ra swinyanyana ri hi endle leswaku hi yima hi ku hatlisa. Kutani, ku suka exihlahleni lexi a xi ri ximatsini xa hina, swinyanyana swimbirhi swi tsutsume swi hi kongomile swi vambe timpapa. Emahlweni ka hina, matandza mambirhi a ma tshikeriwe exigojanini ehansi. Swinyanyana swi hi sivele ku kandziyela xisaka xa swona hi nga swi voni. Nkarhi wun’wana ni wun’wana loko hi ringeta ku tshinela ekusuhi hi teka xifaniso xa mandza layo saseka ya swicoticoti swa buraweni, swinyenyana swi tlhele swi mpfhumpfha. Hi anakanye leswaku, ‘swi ni xivindzi hakunene.’”

Lowu a ku ri ntokoto wa vanhu vambirhi lava kuleke, loko va tshinelela xisaka xa xinyanyana lexi va nge i dikkop xa swicoticoti. Xinyanyana lexitsongo i nghelekele ya mivala ya ntima. Ebukwini leyi nge Everyone’s Guide to South African Birds, vativi va swinyanyana Sinclair na Mendelsohn va hlamusela: “Swinyanyana ha swimbirhi swi sirhelela xisaka xa swona ni mavondlo hi matimba naswona swi pfhumpfhela mukavanyeti un’wana ni un’wana. A swi chavisiwi hi xiyimo xa mukavanyeti naswona swi haha swi ri karhi swi rila hi rito leri tlakukeke, swi tlulela hambi ni vanhu handle ko chava, loko va ringeta ku swi chavisa.”

Van’wana a va langute tindlopfu tin’wana letikulu leti handle ko tiendlisa a ti ya etlhelweni leri a ku ri ni xisaka xa nghelekeke ya mivala ya ntima, ivi ti tlhontlha xinyanyana lexi. Tindlopfu minkarhi hinkwayo ti tisirhelela hi ku baleka.

Xana swinyanyana swi xi kuma kwihi xivindzi xo tano? Swi xi kuma eka Loyi a swi tumbuluxeke. Yehovha Xikwembu u endle swivumbiwa leswi leswitsongo swi va ni mafambiselo ya ntumbuluko yo sivela swiharhi leswikulu leswaku swi nga onhi swisaka swa swona kumbe mavondlo.

Dyondzo Ya Vakreste

Vakreste va nga dyondza dyondzo eka leswi, hambi leswi va faneleke ku va ni xivindzi lexi tlulaka xa ntumbuluko. Va komberiwa ku tekelela Murhangeri wa vona, Yesu Kreste, loyi handle ko chava a yingiseke milawu ya Xikwembu. (Vaheveru 12:1-3) Bibele yi sola matoya lama kokelaka endzhaku eku tirheleni ka Xikwembu. (Vaheveru 10:39; Nhlavutelo 21:8) Hi nkarhi lowu fanaka, Yehovha u twisisa ku nga hetiseki ka hina naswona wa swi tiva leswaku minkarhi yin’wana hi nga dyoha kumbe hi pfumala xivindzi lexi lavekaka leswaku hi endla ku rhandza ka yena hi ku helela. (Pisalema 103:12-14) Xana munhu a nga endla yini loko ku chava ku n’wi susumetela ku kokela endzhaku a nga endli leswinene?

Mukreste u fanele ku hundzulukela eka Xikwembu hi xikhongelo leswaku xi n’wi nyika matimba yo langutana ni miringo ni ku endla ku rhandza ka Xikwembu nkarhi na nkarhi. Bibele yi tamele xitshembiso lexi nyikaka matimba xa mpfuno wa Yehovha: “O nyika l’a kareleke matimba ya yena, o pfuša l’a heleke mbilu. Timbhuri ta karala, ta hela matimba, ni tinhenha ti lav̌a ku wa; kambe lava ṭhembaka Yehova v̌a engeta v̌a kuma matimba la’mantŝha. V̌a ta haha tani hi magama, v̌a ta ṭuṭuma v̌a nga karali v̌a ta famba va nga ṭani.” (Isaya 40:29-31) Vanhu vo tala lava nga hetisekangiki va vone ntiyiso wa marito lawa naswona ‘va kuma matimba va ri lava tsaneke.’ (Vaheveru 11:34) Xikombiso lexinene i xa muapostola Pawulo wa Mukreste loyi a tsaleke: “Hosi yi yimile na mina yi ndzi tiyisa, leswaku ndzi kota ku vula Rito ndzi heta, ni leswaku vamatiko hinkwavo va ta kota ku ri twa.”—2 Timotiya 4:17.

Hambi va ri vanhu lava tsakelaka, lava lavaka ku va valandzeri va Yesu Kreste va nga kuma matimba wolawo lama tiyisaka. Anakanya wanuna wa le Afrika Dzonga loyi a vuriwaka Henry, loyi a a ri mukhomi wa nkwama wa kereke ya yena naswona a a tshama kusuhi ni mufundhisi wa yena. Henry a lavisisa ntiyiso. Ku nga khathariseki ku tinyiketela ka yena ekerekeni, siku rin’wana u amukele nyiko ya dyondzo ya Bibele ya mahala ya le kaya ni Timbhoni ta Yehovha. Hi nkarhi wolowo, u phofule ku navela ka yena ku va mbhoni a tlhela a vutisa goza leri a faneleke ku ri teka leswaku a fikelela pakani yoleyo. U hlamuseriwile leswaku u fanele ku sungula a tshika kereke ya yena. (Nhlavutelo 18:4) Tanihi leswi mufundhisi a ri muakelani ni munghana wa yena, Henry u swi vonile leswaku a nga fanelanga a n’wi tsalela papila ro tshika kereke kambe a fanele a n’wi hlamusela mhaka leyi va langutanile. Leswi u swi endlile hi xivindzi.

Mufundhisi u hlamarile naswona endzhaku u teke mutshama-xitulu wa nhlengeletano ni varhangeri van’wana va kereke va endzela Henry. A va lava ku tiva leswaku hikwalaho ka yini a tshika kereke ya vona leswaku a va xirho xa vukhongeri lebyi, hi ku ya hi vona, byi nga riki na moya lowo kwetsima wa Xikwembu. Henry wa hlamusela: “Eku sunguleni a ndzi chava ku va hlamula, hikuva minkarhi hinkwayo a va ri na nkucetelo lowukulu eka mina. Kambe ndzi khongerile ndzi kombela mpfuno eka Yehovha, naswona u ndzi pfune leswaku ndzi vula marito lawa: ‘Eka vukhongeri hinkwabyo bya matiko, hi byihi ntsena lebyi tirhisaka vito ra Xikwembu, Yehovha? Xana a hi Timbhoni ta Yehovha? Mi anakanya leswaku Xikwembu xi nga va pfumelela ku byarha vito ra xona kambe xi nga va nyiki moya wa xona lowo kwetsima?’” Vafambisi va kereke a va kotanga ku kaneta mianakanyo yoleyo. Hi ku tlangela vutivi ni matimba leswi Xikwembu xi n’wi nyikeke swona, Henry sweswi u hlanganyela hi matimba ni Timbhoni ta Yehovha evutirhelini bya yindlu ni yindlu.

Ina, ku va Mukreste wa ntiyiso swi lava xivindzi. Tanihi leswi makumu ya misava leyi ma tshinelaka, ku ringiwa ka ripfumelo ku ta andza. Sathana u lava ku tekela malandza ya Xikwembu tshembo wa wona lowunene wa vutomi lebyi nga heriki hi ku ringeta ku onha vutshembeki bya vona eka Yehovha. (Ringanisa Nhlavutelo 2:10.) Kambe a hi fanelanga hi hela matimba. Hambi loko hi helanyana mongo hikwalaho ko chava, Yehovha u ta hi pfuna leswaku hi kuma matimba. Tshama u langute eka yena leswaku a ku nyika matimba leswaku u endla ku rhandza ka yena nkarhi hinkwawo. Tsundzuka, loyi a tumbuluxeke swinyanyana leswi nga chaviki i Xihlovo xa xivindzi lexi tiyeke. Hakunene, Vakreste va ntiyiso va fanele ‘ku va ni xivindzi lexinene naswona va ku: “Yehova i mupfuni wa mina; a ndzi chavi nchumu. Munhu a nga ndzi endla yini xana?”’—Vaheveru 13:6.