Ndzi Ndzexe Kambe A Ndzi Tshikiwanga

HI KU VULA KA ADA LEWIS

Minkarhi hinkwayo a ndzi tihanyela ndzi ri ndzexe. Nakambe, ndzi munhu wo yima a tiya eka xiboho xa mina—leswi van’wana minkarhi yin’wana va swi vula ku sihalala—eka xin’wana ni xin’wana lexi ndzi xi endlaka. Nakambe, ndzi kota ku ka ndzi nga gega-gegi loko ndzi vulavula naswona mukhuva lowu wu ndzi vangele swiphiqo swo tala hi malembe layo tala.

KAMBE, ndza tsaka leswi Yehovha Xikwembu a nga ndzi tshikangiki hikwalaho ka swihoxo swa mina swa vumunhu. Hi ku dyondza Rito ra yena, ndzi kote ku antswisa vumunhu bya mina naswona hi ndlela yoleyo ndzi kote ku seketela swilaveko swa Mfumo wa yena hi malembe ya kwalamu ka 60. Ku sukela evuhlangini, a ndzi rhandza tihanci naswona mpfuno wa Xikwembu eku lawuleni ka ku oma ka mina nhloko hakanyingi wu ndzi tsundzuxe ndlela leyi matomu ma nga tirhisiwaka ha yona ku lawula hanci.

Ndzi velekeriwe ekusuhi ni tiva ro saseka ra wasi eMount Gambier, le South Australia hi 1908. Vatswari va mina a va ri na purasi ra ntswamba, naswona a ndzi ri nhwanyana lonkulu eka vana va nhungu. Tata wa hina u fe hinkwerhu ha ha ri vatsongo swinene. Sweswo swi ndzi siyele vutihlamuleri lebyikulu byo langutela purasi, tanihi leswi vamakwerhu va mina vambirhi va xinuna lavakulu a va boheka ku tirha ekule ni le kaya leswaku va kumela ndyangu swa le mandleni. Vutomi bya le purasini a byi nonon’hwa, byi lava ku tirha hi matimba.

Ku Hlangana Ro Sungula Ni Ntiyiso Wa Bibele

Ndyangu wa ka hina a wu nghena Kereke ya Presbyterian naswona a hi ri swirho leswi hlanganyelaka nkarhi na nkarhi. Ndzi ve mudyondzisi wa Xikolo xa Sonto naswona a ndzi byi teka byi ri bya nkoka vutihlamuleri byo dyondzisa vana leswi a ndzi tshemba leswaku swi lulamile hi tlhelo ra moya ni ra mahanyelo.

Hi 1931 kokwana wa mina wa xinuna u file naswona exikarhi ka nhundzu ya yena a ku ri ni tibuku to hlaya leti tsariweke hi muungameri wa nkarhi wolowo wa Sosayiti ya Watch Tower, J. F. Rutherford. Ndzi sungule ku hlaya The Harp of God na Creation, naswona loko ndzi ya emahlweni ndzi hlaya, a ndzi ya emahlweni ndzi hlamarisiwa ngopfu hi ku xiya leswaku swo tala leswi a ndzi swi pfumela ni leswi a ndzi swi dyondzisa vana a swi nga seketeriwi hi Bibele.

A swi hlamarisa ku dyondza leswaku moya-xiviri wa munhu wa fa, leswaku vanhu vo tala a va nga yi etilweni loko va fa ni leswaku ku xaniseka ka lavo biha hi laha ku nga heriki etiheleni a ku kona. Nakambe ndzi karhatiwe hi ku tiva leswaku ku tlangela savata vhiki rin’wana ni rin’wana hi Sonto a hi mfanelo ya Vukreste. Hikwalaho a ndzi fanele ku endla xiboho lexikulu: ku namarhela tidyondzo ta ndhavuko wa Vujagana kumbe ku sungula ku dyondzisa ntiyiso wa Bibele. A swi ndzi tekelanga nkarhi wo leha ku boha ku hambana hi ku helela ni Kereke ya Presbyterian.

Sweswi Ndzi Ndzexe Hakunene

Ndyangu wa ka hina, vanghana ni lava a ndzi nghena na vona kereke a va nga tsakanga loko ndzi boxa kungu ra mina ro tshika kereke ni leswaku a ndzi nge he dyondzisi xikolo xa Sonto. Naswona loko va kume leswaku ndzi tihlanganisa ni lava vuriwaka vanhu va Judge Rutherford, sweswo swi hoxe xandla eku andzeni ka rihlevo lerikulu. Entiyisweni a ndzi nga tshikiwanga, hi ku komisa ndzi nga vula leswaku vo tala va ndyangu wa ka hina ni khale ka vanghana va mina a a va nga ha ri na xinghana.

Loko ndzi dyondza ni ku kambisisa swinene matsalwa lama xaxametiweke etibukwini leti a ndzi ti hlaya, ndzi sungule ku vona xilaveko xo chumayela erivaleni. Ndzi dyondze leswaku Timbhoni ta Yehovha ti famba hi yindlu ni yindlu tanihi xiphemu xa vutirheli bya tona bya le rivaleni. Kambe hi nkarhi wolowo a ku nga ri na Timbhoni emugangeni wa ka hina. Hikwalaho, a nga kona loyi a ndzi khutazeke kumbe ku ndzi komba ndlela leyi mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu ma chumayeriwaka ha yona. (Matewu 24:14) Ndzi titwe ndzi ri ndzexe hakunene.

Hambi swi ri tano, xileriso xa Bibele xa ku chumayela eka van’wana a xi sukanga emianakanyweni ya mina, hi loko ndzi anakanya leswaku ndzi fanele ndzi sungula ku chumayela hi ndlela yo karhi. Endzhaku ko khongela swinene, ndzi bohe ku sungula ku endzela makaya ya vaakelani ku va byela ntsena leswi ndzi swi dyondzeke enkambisisweni wa mina ni ku ringeta ku va komba swilo leswi, eTibibeleni ta vona. Yindlu ya mina yo sungula a ku ri liya ya khale ka mulanguteri wa mina exikolweni xa Sonto. N’wangulo wa yena lowu titimelaka ni mahlamulelo ya yena yo sola ku tshika ka mina kereke a ma ri masungulo lama hetaka matimba hakunene. Kambe ndzi twe nkufumelo lowu chavelelaka ni matimba lama nga tolovelekangiki loko ndzi ri karhi ndzi huma emutini wa yena ndzi ya emahlweni ndzi nghena emitini yin’wana.

Entiyisweni a ku nga ri na nkaneto lowu kongomeke, kambe a ndzi hlamarisiwa hi ndlela leyi khale ka vanghana va mina va kereke va nyangatsekeke ha yona loko ndzi va endzela. Lexi ndzi hlamariseke swinene nkaneto lowukulu lowu a ndzi langutane na wona a wu huma eka buti wa mina lonkulu, wu ndzi tsundzuxa marito ya Yesu: “Mi ta nyiketiwa hi vatswari va n’wina, ni vamakwenu, ni maxaka, ni vanakuloni; . . . mi ta vengiwa hi vanhu hinkwavo hikwalaho ka vito ra mina.”—Luka 21:16, 17.

Ndzi ve mugadi wa hanci la nga ni vutshila ndza ha ri ntsongo, kutani ndzi xiye leswaku ndlela yo olova yo fikelela makaya ya vanhu, i ku famba hi hanci. Leswi swi ndzi pfune leswaku ndzi fikelela tindhawu ta le kule ta le makaya leti hi akelaneke na tona. Kambe, siku rin’wana ni nidzenga hanci ya mina yi rhetile kutani yi wa epatwini leri rhetaka, kutani ndzi vaviseke xipalapala swinene. Ku hundze nkarhi wo leha, ku anakanyiwa leswaku a ndzi nge he lulami. Endzhaku ka ku wa koloko, loko magondzo ma tsakama kumbe ma rheta, a ndzi famba hi hanci ni xikocikari ematshan’wini yo gada hanci hi yoxe.a

Ku Hlangana Ni Nhlengeletano

Endzhaku ka mhangu ya mina, ntlawa wa vahuweleri va nkarhi hinkwawo, lava sweswi va vitaniwaka maphayona, va endzele muganga wa Mount Gambier. Xisweswo, a ku ri ro sungula, laha ndzi koteke ku vulavurisana ni vapfumeri-kulobye hi nyama. Va nga si famba, va ndzi khutaze leswaku ndzi tsalela rhavi ra Sosayiti ya Watch Tower ndzi vutisa ndlela leyi hlelekeke leyi ndzi nga endlaka ha yona ntirho wo chumayela erivaleni.

Endzhaku ko tsalela Sosayiti, ndzi kume tibuku, swibukwana ni khadi ra vumbhoni leri kandziyisiweke leswaku ndzi ri tirhisa ku titivisa ha rona emakaya ya vanhu. Ndzi titwe ndzi ri ekusuhinyana ni vamakwerhu va moya va xinuna ni va xisati hikwalaho ka ku tsalelana ni hofisi ya rhavi. Kambe loko ntlawa wa maphayona lawa wu rhurhela edorobeni leri landzelaka, ndzi titwe ndzi ri ndzexe ku tlurisa.

Hikwalaho ka maendzo ya mina yo nyikela vumbhoni siku na siku—ngopfu-ngopfu hi hanci ni xikocikari—ndzi sungule ku tiveka swinene emugangeni. Hi nkarhi lowu fanaka, a ndzi swi kota ku khathalela ntirho wa mina wa ntolovelo wa le purasini. Hi nkarhi wolowo ndyangu wa ka hina a wu nga ha wu kaneti ntirho lowu naswona a wu nga ha endli matshalatshala yo siveletela. Ndzi hete mune wa malembe ndzi tirha hi ndlela leyi tanihi muhuweleri l’a nga khuvuriwangiki, l’a nga yexe wa mahungu lamanene.

Ntsombano Ni Nhluvuko Eku Heteleleni

Hi April 1938, Makwerhu Rutherford u ye eAustralia. Nkaneto lowukulu wa vafundhisi wu vange leswaku ku herisiwa ntwanano wo tirhisa Holo ya Doroba ra Sydney. Hambi swi ri tano, eku heteleleni hi kume mpfumelelo wo tirhisa Rivala ra Mintlangu. Ku cinca loku loku nga rindzeriwangiki ku vonake ku ri loku pfunaka, tanihi leswi Rivala leri ra Mintlango lerikulu a ri ta swi kota ku tshamisisa magidi man’wana yo tala. Kwalomu ka 12 000 va tile, swi tikomba onge ku tsakela ka vo tala ku vangiwe hi nkaneto wa vafundhisi ehenhleni ka nhlangano wa hina.

Malunghana ni riendzo ra Makwerhu Rutherford, ku khomiwe ntsombano wa masiku yo hlayanyana emutini lowu nge kusuhi wa le Sydney. Hi kona laha ndzi kombiseke ku tinyiketela ka mina eka Yehovha Xikwembu hi nkhuvulo wa mati. Xana u nga wu anakanya ntsako lowu a ndzi ri na wona eku heteleleni loko ndzi hlangane ni madzana ya vamakwerhu va xinuna ni va xisati lava humaka etiko-nkulu ra Australia hinkwaro?

Ku Tlhelela eMount Gambier

Loko ndzi tlhelela ekaya ndzi titwe ndzi ri ndzexe ku tlula mpimo, kambe a ndzi tiyimisele swinene ku tirha ntirho wa Mfumo hi laha ndzi nga kotaka ha kona. Hi ku hatlisa ndzi tivane ni ndyangu wa ka Agnew—Hugh, nsati wa yena ni vana va vona va mune. A va tshama edorobeni leri vuriwaka Millicent, tikhilomitara ta 50 ku suka eMount Gambier kutani ku ya kona a a ndzi famba tikhilomitara ta 50 ku ya ntsena hi hanci ni xikocikari leswaku ndzi ya fambisa dyondzo ya Bibele na vona. Loko va amukele ntiyiso xivundza xa mina xi sukile.

Hi ku hatlisa, hi vumbe ntlawa leswaku hi ta nyikela vumbhoni hi ndlela leyi hlelekeke. Kutani, lexi tsakisaka, manana u sungule ku tsakela ni ku ndzi joyina eriendzweni ra tikhilomitara ta 100 ku ya ni ku vuya edyondzweni ya ntlawa lowuntshwa lowu vumbiweke. Ku sukela kwalaho, minkarhi hinkwayo Manana a a ndzi khutaza ni ku ndzi pfuna swinene, hambi leswi a tekeke malembenyana a nga si khuvuriwa. Sweswi a ndzi nga ha ri na xivundza nikatsongo!

Ntlawanyana wa hina wu humese mune wa maphayona vanhwanyana vanharhu va Agnew—Crystal, Estelle, na Betty—na mina. Endzhakunyana, eku sunguleni ka va-1950, vanhwanyana hi vunharhu bya vona va ye eXikolweni xa Bibele xa Gilead xa Watchtower. Va averiwe ku ya eIndia ni le Sri Lanka tanihi varhumiwa, laha ni sweswi va ha tirhaka kona hi ku tshembeka.

Hi January 1941 ntirho wa Timbhoni ta Yehovha eAustralia wu yirisiwile, kutani hi ku hatlisa hi endle hi laha swi faneleke. Hi veke hinkwaswo leswi a hi swi tirhisa evutirhelini—tibuku, tigramafoni leti rhwalekaka, tinkulumo leti rhekhodiweke ta Bibele ni swin’wana—endzeni ka phutumendhe ya nsimbhi. Kutani hi veka phutumendhe eguxeteni ivi hi rhwalela swikatsa swa furu hi yi funengeta.

Ku nga khathariseki ku yirisiwa, hi ye emahlweni ni ku chumayela hi yindlu na yindlu, kambe hi vukheta, a hi tirhisa Bibele ntsena loko hi vulavula ni vini va miti. A ndzi tumbeta timagazini ni swibukwana exitulwini xa hanci ya mina ivi ndzi ti humesa ntsena loko hakunene mahungu lamanene ya Mfumo ma tsakeriwa. Eku heteleleni, hi June 1943, ku yirisiwa ku herisiwile naswona hi tlhele hi kota ku nyikela tibuku erivaleni.

Swiavelo Leswintshwa

Hi 1943, ndzi ve phayona naswona hi lembe leri landzeleke ndzi suke eMount Gambier ndzi ya exiavelweni xin’wana. Ro sungula, ndzi rhambiwe ku ya tirha nkarhinyana ehofisini ya rhavi ra Sosayiti eStrathfield. Endzhaku ka sweswo, ndzi kume swiavelo swa ku ya tirha eswidorobanini swa le dzongeni wa New South Wales ni le vupela-dyambu bya Victoria hi ku landzelelana. Hambi swi ri tano, xin’wana xa swiavelo swa mina lexi ndzi vuyeriseke swinene emoyeni a ku ri ku tirha ni vandlha lerikulu ra doroba-nkulu ra Melbourne. Hikwalaho ka leswi a ndzi huma edorobeni lerintsongo, ndzi dyondze swo tala hi ku tirha kwalaho.

Exiavelweni xa mina eximutanini xa Gippsland emugangeni wa Victoria, munghana wa mina wa phayona, Helen Crawford na mina hi fambise tidyondzo to tala ta Bibele, naswona hi xinkarhana hi vone masungulo ya vandlha. Muganga wolowo a wu ri ni nsimu leyikulu ya matiko-xikaya naswona hi famba hi movha wa khale lowu nga tshembekiki. Minkarhi yin’wana a hi famba hi wona, kambe minkarhi yo tala a wu susumetiwa kunene. A ndzi yi tsundzuka swinene hanci ya mina! Minkarhi yin’wana, a ndzi vula ndzi ku: “Ndzi nga hanana hi xin’wana ni xin’wana (handle ka Mfumo) leswaku ndzi kuma hanci!” Emadorobeni yo tala ya muganga wolowo namuntlha, ku ni mavandlha lama tiyeke ni Tiholo ta Mfumo to saseka.

Hi 1969, ndzi kume xiavelo xo ya eCanberra, ntsindza wa Australia. Leyi a ku ri ndhawu leyi lavaka vutshila naswona a wu kuma swiyimo swo hambana-hambana swo chumayela eka swona, tanihi leswi hakanyingi a hi vulavurisana ni vatirhi va le tihofisini to tala ta vayimeri va matiko vambe. Ndza ha tirha kona ni sweswi, kambe emalembeni ya sweswi ndzi nyikela vumbhoni swinene endhawini ya vumaki ya doroba-kulu.

Hi 1973, ndzi ve ni lunghelo ro ya emintsomban’weni leyikulu eUnited States. Xin’wana lexi ndzi tsakiseke evuton’wini bya mina a ku ri ku va mupfhumba entsomban’weni hi 1979 ni ku valanga Israyele na Yordani. Ku endzela tindhawu leti boxiwaka eBibeleni, hi xiviri, ni ku anakanyisisa hi swiendlakalo leswi humeleleke kwalaho a ku ri ntokoto lowu tsakisaka hakunene. Ndzi kote ku twisisa leswi swi vuriwaka hi ku papamala eLwandle leri Feke, ni mati ya rona layo tala layo dzunga naswona hi nkarhi wa riendzo ra hina ro ya ePetra, eYordani, ndzi kume karhi wo tlhela ndzi famba hi hanci. Leswi swi ndzi tsundzuxe emasikwini ya khale, loko tihanci ti ndzi endle leswaku ndzi fikelela tindhawu leti hangalakeke ni ta le makaya, hi mahungu ya Mfumo.

Vutirheli Bya Nkarhi Hinkwawo Lebyi Yaka Emahlweni

Ku navela ka mina ku ya emahlweni ni vutirheli bya nkarhi hinkwawo ku nga khathariseki leswi ndzi dyuhalaka, ku ye emahlweni ku pfurheteriwa hi malunghiselelo ya Xikolo xa Ntirho wa Vuphayona ni mihlangano ya vuphayona leyi a yi khomiwa hi nkarhi wa tinhlengeletano ta xifundzha, swin’we ni xikhutazo xa nkarhi na nkarhi lexi ndzi xi kumeke eka valanguteri lava famba-fambaka. Entiyisweni ndzi nga ha vula leswaku Yehovha u kongomise timhaka leswaku masiku ya mina ya ku va ndzexe ma va nchumu wa nkarhi lowu hundzeke.

Sweswi ndzi na malembe ya 87 hi vukhale naswona endzhaku ka kwalomu ka 60 wa malembe ndzi tirhela Yehovha, ndzi ni rito ro khutaza van’wana lava na vona va nga ha vaka ni moya wa ku nga gega-gegi loko va vulavula naswona va tsakelaka ku tihanyela bya vona vutomi, ndzi ri: Minkarhi hinkwayo titsongahateleni nkongomiso wa Yehovha. Onge Yehovha a nga hi pfuna ku lawula milomu ya hina naswona onge nkarhi hinkwawo a nga hi tsundzuxa leswaku hambi loko minkarhi yin’wana hi nga ha titwa hi ri hexe, a nga ka a nga hi tshiki.

[Nhlamuselo ya le hansi]