Hakelo Ya Ku Phikelela

A A RI wansati wa Mugriki loyi a tshama eFenikiya hi lembe ra 32 C.E. N’wana wakwe wa wanhwana a vabya ngopfu naswona wansati a lava swinene munhu loyi a nga n’wi hanyisaka. Loko a twa hi ta muendzi loyi a nga tivekiki loyi a endzeleke ndhawu ya ka vona—muluveri loyi a nga ni ndhuma yo va ni matimba yo horisa vavabyi—a tiyimisele ku n’wi vona ni ku kombela mpfuno wa yena.

Loko a hlangana na yena, u nkhinsame ehansi hi matsolo, a huwelela a ku: “Ndzi twele vusiwana, Hosi N’wana Davhida! N’wana wa mina wa wanhwanyana ú xaniseka ngopfu hi demona.” Hi ndlela yoleyo, wansati wa Mugriki u kombele Yesu leswaku a hanyisa n’wana wa yena wa wanhwanyana.

Xana wa xi vona xivindzi ni ku titsongahata loku a ku laveka eka yena leswaku a endla leswi? Yesu a a ri munhu wa xiyimo xa le henhla wa matimba lamakulu ni ndhuma, naswona eku sunguleni u vule leswaku a nga lavi leswaku ni un’we a tiva leswaku u kwihi. U teke vaapostola vakwe va ya eFenikiya va ya wisanyana, hayi ku ya tirha exikarhi ka Vamatiko lava nga riki vapfumeri. Tlhandla-kambirhi, Yesu a a ri Muyuda naswona yena a a ri wa Vamatiko, naswona a swi kanakanisi leswaku u swi tivile leswaku Vayuda a va nga rhandzi ku tihlanganisa ni vamatiko. Hambi swi ri tano, a hisekela ku kuma loyi a nga horisaka n’wana wa yena.

Yesu ni vaapostola vakwe va ringetile ku sivela nsati loyi eku laveni ka yena mpfuno hi nkarhi wolowo. Eku sunguleni, Yesu a nga n’wi hlamulanga nchumu. Kutani, hikwalaho ka ku phikelela kakwe, ni ku hambeta ka yena a kombela, vaapostola va byele Yesu va khunguvanyekile va ku: “N’wi hlongole, hikuva ú hi bela huwa a ri karhi a hi landzelela.”

Kambe a nga ta famba a nga si kuma nhlamulo. Ku ri na sweswo, u nkhinsamile emilengeni ya Yesu, a ku: “Hosi, ndzi pfune!”

Loko a kombisa leswaku vutihlamuleri byakwe lebyikulu byi le ka vana va Israyele, naswona hi nkarhi lowu fanaka a ringa ripfumelo ni ku tiyimisela ka yena, Yesu u n’wi hlamule hi ntwela-vusiwana a ku ka yena: “A swi sasekanga ku tekela vana [va Israyele] evuswa, u nyika timbyana [Vamatiko].”

Handle ko khunguvanyisiwa hi ndlela yakwe yo tsongahata rixaka ra yena, hi ku titsongahata u phikelele a endla xikombelo xakwe hi ku hlamula a ku: “lna Hosi, kambe hambi ti ri timbyana, ti dya mahlanhla lama waka hi le tafuleni ra vini va tona.”

Yesu u nyike wansati wa Mugriki hakelo ya ku phikelela ka yena hi ku bumabumela ripfumelo ra yena ni ku endla hi ku ya hi swikombelo swa yena. Anakanya ntsako lowu a ri na wona loko a tlhelela ekaya a kuma leswaku n’wana wakwe wa wanhwanyana u hanyisiwe hi laha ku heleleke!—Matewu 15:21-28; Marka 7:24-30.

Ku fana ni wansati yoloye wa lembe-xidzana ro sungula, hi fanele ku phikelela eka matshalatshala ya hina yo tsakisa Yehovha ni ku lava ku amukeriwa hi yena. Tanihi le mhakeni ya wansati wa Mugriki, Bibele ya hi tiyisekisa leswaku ku phikelela ka hina hi “endla leswinene” ku ta hakeriwa.—Vagalatiya 6:9.

Xana ku phikelela i yini? Ha yini ku laveka? I swilo swihi leswi nga hi vangelaka ku lahlekeriwa hi mfanelo leyi, hi heleriwa hi ntshembo kumbe matimba? Hi yihi hakelo leyi hi nga langutelaka ku yi kuma loko sweswi hi kombisa ku phikelela eku tirheleni ka Muvumbi ni Tata wa hina Yehovha?

Xihlamusela-marito xin’wana xi hlamusela riendli “phikelela” tanihi “ku khoma u tiya u nga tsekatseki eka xikongomelo xo karhi, xiyimo, ntirho, ku nga khathariseki swihinga, switsundzuxo, kumbe nchumu lowu hetaka matimba. . . . ku hambeta u tiyisela, ku ya fika emakumu.”

Bibele hi ku phindha-phindha yi khutaza malandza ya Yehovha ku phikelela eku endleni ka ku rhandza ka yena. Hi xikombiso, hi byeriwa ku “rhanga [hi] tilavela Mfumo wa yena ni ku lulama ka yena,” ku “tiya eka leswinene,” ku “chivirika eku khongeleni,” naswona hi nga ‘karhali’ ku endla leswinene.—Matewu 6:33; 1 Vatesalonika 5:21; Varhoma 12:12; Vagalatiya 6:9.

Evuton’wini bya hina bya siku na siku, ku phikelela i mfanelo leyi hinkwerhu ka hina hi faneleke ku va na yona ni ku yi hlakulela leswaku hi ta hambeta hi hanya. Handle ka yona hi nga ka hi nga wu kumi nchumu wa ntiyiso, wa nkoka lowu nga heriki. Anakanya hi xikombiso xa n’wana la ringetaka ku yima kutani a sungula ku deya. A ri kona ricece leri nga dyondzaka ku yima ri tlhela ri famba hi ku olova hi siku rin’we. Tanihi vana, hinkwerhu ka hina kumbexana hi ringetile hi tsandzeka minkarhi yo tala hi nga si swi kota ku famba kahle. A ku ta humelela yini, endzhaku ka loko hi ta va hi wile ro sungula, hi bohe ku tshika hi nga ha ringeti? A hi ta tama ha ha kasa hi mavoko ni matsolo! Ku phikelela i ka nkoka leswaku hi fikelela tipakani leti vuyerisaka ni ku antswisa vutshila ni xindzhuti xa hina. Tanihi laha mavulavulelo lama tolovelekeke ma vulaka ha kona, “Lava hlulaka a va tshiki, naswona lava tshikaka a va hluri.”

Maphayona lama nga ni nkarhi wo leha ma swi tiva leswaku ku humelela a swi titsheganga hi vuswikoti byo hlawuleka kumbe nyiko. Swi lava xivindzi, ku tiyimisela ku endla ku rhandza ka Yehovha hi xitalo, ni ku va ni vurhena loko u langutane ni swiphiqo swa nkarhinyana, hambi ku ri gome. Pakani yo kuma mikateko ya Xikwembu hi laha ku nga heriki yi fanele ku hlayisiwa yi hanya.

Ina, hinkwerhu ka hina lava lavaka ku kuma tintswalo ta Yehovha, ni ku lava ku hlula eka mphikizano wa vutomi, hi fanele ku phikelela, hi yima hi tiyile ni ku tiyisela. Handle ka timfanelo leti, hi nga lahlekeriwa hi tintswalo ta Yehovha ni hakelo ya vutomi bya xiviri.—Pisalema 18:20; Matewu 24:13; 1 Timotiya 6:18, 19.

Hakanyingi swa nonon’hwa swinene eka Mukreste ku phikelela emintirhweni yakwe ya moya, ku tlula mindzhwalo leyin’wana. Wanuna a nga hambeta a tirha hi matimba entirhweni wakwe wo tihanyisa leswaku a khathalela swilaveko swa nyama swa ndyangu wa yena, kambe a nga ha va a ‘karhele ngopfu’ lerova a nga fambisa dyondzo ya nkarhi na nkarhi ya Bibele ni nsati wakwe ni vana. I swilo swihi leswi nga endlaka leswaku ku phikelela emintirhweni ya Vukreste ku nonon’hwa swinene eka vo tala?

Xivangelo xin’wana i ku hela matimba, loku vangiwaka hi ku tsana ka hina vini. Loko hi tshamela ku anakanya hi swihoxo swa hina, hi nga va ni gome, ni ku hela matimba, hi ehleketa onge Yehovha a nga ka a nga swi koti ku hi rivalela swidyoho swa hina hinkwaswo.

Xivangelo xin’wana i ku tikhoma loko biha loku nga kona emisaveni, vukanganyisi ni rivengo. (1 Yohane 2:15, 16) Yin’wana ya “mikhuva leyinene” leyi nkucetelo wa misava wu nga yi borisaka kumbe ku yi onha i ku phikelela ka Vukreste.—1 Vakorinto 15:33.

Ku phikelela ka hina entirhweni wo chumayela ku nga tsanisiwa hi ku kanetiwa hi vanhu kumbe ku langutela ntirho wa hina wo kwetsima ehansi. Hikwalaho ko karhateka ka hina hi nga ha gimeta hi ku vula leswaku vanhu lava nga ensin’wini ya hina a va wu lavi ntiyiso. Leswi swi nga hi vangela ku vutisa hi ku, ‘Xana swi pfuna yini?’ kutani hi tshika lunghelo ra hina ro hlawuleka ra ntirho wa vutirheli.

Nakambe hi nga ha kuceteriwa hi moya wa misava wa vutianakanyi. Ha yini hi fanele ku xaniseka ni ku titsona swilo swo tala swonghasi loko van’wana va ri karhi va tiphina kumbe va nga tikarhati ha nchumu?—Ringanisa Matewu 16:23, 24.

Leswaku hi phikelela eku endleni ka ku rhandza ka Yehovha hi fanele ku ambala vumunhu bya Vukreste ni ku hanya hi ndlela ya moya, hayi ya nyama. (Varhoma 8:4-8; Vakolosa 3:10, 12, 14) Ku va ni langutelo ra Yehovha emhakeni yo karhi swi ta hi pfuna ku hetisisa mintirho ya hina ya nkoka ya moya.—1 Vakorinto 16:13.

Swikombiso Swa Ku Phikelela

Yehovha u hi nyike swikombiso swo tala leswi khutazaka swa malandza lama tshameke ma tshembekile eka yena loko ma langutane ni miringo yo tala leyi vavaka. Hi ku anakanya ha vona, hi nga vona hi laha hi nga endlaka nhluvuko ha kona ni ku kombisa ku phikelela ka Vukreste ni mhaka leyi swi nga swa nkoka ha yona.

Xikombiso lexikulu i Yesu, loyi a xanisekeke swinene leswaku a dzunisa vito ra Yehovha. Bibele yi hi khutaza ku dyondza swiendlo swa ku phikelela, eku tinyiketeleni kakwe: “Hikokwalaho, leswi hi rhendzeriweke hi vunyingi lebyikulu lebyi bya timbhoni, na hina a hi tshikeni hinkwaswo leswi swi hi sivelaka ku ya emahlweni, ni vudyoho lebyi hatlaka ku hi namarhela, hi tsutsuma hi ri ni ku tiyisela eku tsutsumeni ka mpfhuka lowu hi vekeriweke wona. A hi languteni eka Yesu, musunguri ni muhetisisi wa ku pfumela ka hina, loyi a nga chavangiki ku byarha [mhandzi ya nxaniso, NW], a nga vuli nchumu hi tingana ta kona, hikwalaho ka ku tsaka loku vekiweke emahlweni ka yena; kutani sweswi ú tshamile evokweni ra xinene exiluvelweni xa Xikwembu. Anakanyani yena loyi a nga tiyisela hi ndlela leyo tano, loko vadyohi va lwa na yena, leswaku mi nga karhali kumbe ku hela mbilu.”—Vaheveru 12:1-3.

Mphikizano lowu wa vutomi i wa mpfhuka wo leha, a hi wo wu heta kan’we. Hi yona mhaka leyi hi lavaka ku phikelela loku fanaka ni ka Kreste. Pakani, layini yo fika eka yona, yi nga ha teka nkarhi wo leha yi nga vonaki emphikizanweni lowu. Pakani yi fanele yi vonaka kahle emahlweni ya hina ya mianakanyo leswaku hi ta kota ku yi fikelela hi mianakanyo, loko hi ri karhi hi famba ndlela leyi yo leha, leyi nga ni swihinga. Yesu a a ri ni xifaniso xo tano emianakanyweni ya yena, ku nga “ku tsaka loku a ku vekiwe emahlweni ka yena.”

Xana ku katseka yini entsakweni lowu eka Vakreste namuntlha? Hi xikombiso, i hakelo ya vutomi lebyi nga riki na ku fa etilweni eka vanhu vatsongo ni vutomi lebyi nga heriki emisaveni eka vo tala. Nakambe i mhaka leyi tsakisaka ku tiva leswaku un’wana u tsakise mbilu ya Yehovha naswona u hoxe xandla eku hlawulekiseni ka vito ra Xikwembu.—Swivuriso 27:11; Yohane 17:4.

Lexi katsekaka eka ntsako lowu i vunghana lebyi tsakisaka, lebyikulu na Yehovha. (Pisalema 40:8; Yohane 4:34) Vunghana byo tano byi nyika matimba ni nseketelo evuton’wini, byi nyika munhu ntamu wo tsutsuma emphikizanweni hi ku tiyisela a nga karhali. Ku engetela kwalaho, Yehovha u katekisa xinghana xexo hi ku chululela moya lowo kwetsima eka malandza ya yena, leswi hetelelaka hi ku engetela ntsako ni mintirho leyi tsakisaka.—Varhoma 12:11; Vagalatiya 5:22.

Ku anakanya hi xikombiso xa Yobo xo phikelela eripfumelweni swa vuyerisa. A a nga hetisekanga naswona a a nga xi twisisi kahle xiyimo lexi a langutaneke na xona. Kutani minkarhi yin’wana a a tela hi mianakanyo yo titsetselela ni ku va ni gome. Hambi swi ri tano, u kombise ku tiyimisela loku nga hundzukiki ko yima a tiyile, ni ku hlayisa vutshembeki eka Yehovha naswona a nga N’wi landzulanga. (Yobo 1:20-22; 2:9, 10; 27:2-6) Yehovha u hakele Yobo hikwalaho ka ku tinyiketela kakwe hi ku phikelela, a n’wi nyika mikateko hi tlhelo ra moya ni swilo leswi vonakaka ni ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki. (Yobo 42:10-17; Yakobo 5:10, 11) Ku fana na Yobo, hi nga ha langutana ni ku xaniseka lokukulu ni ku lahlekeriwa evuton’wini bya hina sweswi, kambe hi nga tlhela hi tiyiseka hi mikateko ya Yehovha eku tiyiseleni ka hina hi ku tshembeka.—Vaheveru 6:10-12.

Eminkarhini ya manguva lawa, Timbhoni ta Yehovha ti hlanganile ti kombise ku phikelela ka Vukreste eku endleni ku rhandza ka Yehovha. Hi xikombiso, ku phikelela ka tona entirhweni wa yindlu na yindlu ni ku chumayela kun’wana ka le rivaleni ku endle tona ni rungula ra tona leswaku ri yingisiwa emisaveni hinkwayo. Tinhloko-mhaka ta mahungu ti endle tinhlamuselo to hlayanyana hi ku hiseka ka tona ni ku tiyimisela ku chumayela mahungu lamanene ku nga khathariseki nkaneto ni miringo. Yin’wana ya tona yi kombise xiga lexi nge, “A nga kona la nga papalataka Timbhoni ta Yehovha!”—Matewu 5:16.

Yehovha u katekise matshalatshala yo phikelela ya Timbhoni takwe hi mihandzu leyi engetelekeke evutirhelini. Xiya yin’wana ya mintokoto leyi pfunaka ya Timbhoni ta le Italy le ndzhaku hi va-1960 loko ku ri ni kwalomu ka Timbhoni ta 10 000 leti chumayelaka etikweni ra vanhu vo tlula 53 000 000. Edorobeni rin’wana leri nga ni 6 000 wa vaaki, a ku na Timbhoni. Vutirheli bya vamakwerhu lava endzaka a byi amukeriwanga.

Minkarhi hinkwayo loko vamakwerhu va yile ku ya chumayela, vavasati vo tala, hambi ku ri vavanuna va le dorobeni leri va hlengelete vafana, va va kucetela ku landzelela Timbhoni ni ku ti bela makhwela va ti tinga. Endzhaku ka timinete ti nga ri tingani ku endleke leswi, vamakwerhu va boheke ku suka va ya edorobeni rin’wana. Hikwalaho ko lwela ku nyikela vumbhoni lebyi heleleke kan’we ntsena eka vaaki hinkwavo va doroba leri, vamakwerhu va bohe ku ya chumayela kwalaho ntsena hi masiku lawa mpfula yi naka swinene, hi ku tshemba leswaku a va nge karhatiwi hi vafana lava. Va xiye leswaku vanhu va doroba rero a va swi tsakeri ku titsakamisa hi mpfula, hikwalaho ko lava ku kavanyeta vahuweleri. Hi ndlela leyi vumbhoni lebyinene byi nyikeriwile. Vanhu lava tsakelaka va kumiwile. Tidyondzo letintshwa ta Bibele ti sunguriwile. Hikwalaho, a ku simekiwanga vandlha leri kulaka ntsena eka doroba-ntsongo leri kambe ni ntirho wo chumayela wu sungule ku endliwa hambi ri xe kahle. Yehovha u hambete a katekisa ku phikelela ka Timbhoni takwe endhawini yoleyo ni le Italy hinkwaro. Sweswi etikweni rero ku ni Timbhoni ta Yehovha leti tlulaka 200 000.

Hakelo ya ku phikelela eku endleni ka leswo lulama i yikulu. Hi matimba ya moya wa Xikwembu, Timbhoni ta Yehovha ti swi kotile ku hetisisa xiendlo lexikulu lexi nga si tshamaka xi va kona ematin’wini ya munhu, xa ku chumayela mahungu lamanene ya Mfumo, hi yindlu na yindlu ni hi tindlela tin’wana, eka timiliyoni ta vanhu. (Zakariya 4:6) Hi ntsako ti vone vuprofeta bya Bibele byi hetiseka hi ku kula loku hlamarisaka ka nhlengeletano ya Yehovha ya laha misaveni ni ku hiseka ka yona. (Esaya 54:2; 60:22) Va ni ripfalo leri baseke eka Xikwembu, naswona va tsakisiwa hi ntshembo wa vona wa vutomi lebyi nga heriki. Ku tlula hinkwaswo, va tsakela vuxaka lebyikulu ni Muvumbi, Yehovha Xikwembu.—Pisalema 11:7.

[Swifaniso leswi nga eka tluka 25]

Yesu u nyike wansati loyi wa Mugriki hakelo ya ku phikelela ka yena hi ku titsongahata

[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]

Vutomi eParadeyisini bya katseka eka ntsako lowu tshembisiweke Vakreste namuntlha