Xirhambo Xa Rirhandzu Eka Lava Karhaleke

“Tanani ka mina, n’wina hinkwenu lava karheleke, ni lava tikeriwaka, ndzi ta mi wisisa.”—MATEWU 11:28.

1. Xana Yesu u vone yini eGaleliya eriendzweni rakwe ra vunharhu ro chumayela?

EKUSUHI ni ku sungula ka lembe ra 32 C.E., Yesu a a khome riendzo rakwe ra vunharhu ro chumayela emugangeni wa Galeliya. U nghene emitini ni le swimitanini, “a dyondzisa emasinagogeni ya vona, a twarisa Evhangeli ya Mfumo, a hanyisa hinkwavo lava xanisiwaka hi mavabyi ya tinxaka-xaka.” Loko a ri karhi a endla leswi, u vone mintshungu, kutani “a [yi] twela vusiwana, hikuva a [yi] karhele, [yi] tshamile ehansi, [yi] fana ni tinyimpfu leti nga riki na murisi.”—Matewu 9:35, 36.

2. Xana Yesu u pfune vanhu hi ndlela yihi?

² Hambi swi ri tano, Yesu u twele mintshungu vusiwana a tlhela a endla ni swin’wana. Endzhaku ko byela vadyondzisiwa vakwe leswaku va khongela eka “N’wini wa ntshovelo,” Yehovha Xikwembu, u va rhume leswaku va ya pfuna vanhu. (Matewu 9:38; 10:1) Kutani u nyike vanhu xitiyisekiso xakwe xa ndlela yo kuma ku wisa ni nchavelelo wa xiviri. U va nyike xirhambo lexi xo tsakisa: “Tanani ka mina, n’wina hinkwenu lava karheleke, ni lava tikeriwaka, ndzi ta mi wisisa. Rhwalani joko ra mina, mi dyondza ka mina, hikuva ndzi ni mbilu yo rhula ni ya tintswalo; kutani [mimoya-xiviri, NW] ya n’wina, yi ta kuma ku wisa.”—Matewu 11:28, 29.

3. Ha yini xirhambo xa Yesu xi amukeleka hi laha ku fanaka namuntlha?

³ Namuntlha hi hanya enkarhini lowu vanhu vo tala va titwaka va nonon’hweriwa ni ku tikeriwa swinene. (Varhoma 8:22; 2 Timotiya 3:1) Van’wana swi va dyela nkarhi ni matimba lamakulu ngopfu leswaku va hanya ntsena, lerova a wu nyawuli nkarhi lowu va wu kumaka wa ndyangu wa vona, wa vanghana kumbe wa swin’wana. Vo tala va karhatiwa hi vuvabyi lebyi chavisaka, maxangu, gome ni swiphiqo swin’wana swa nyama ni swa mintlhaveko. Hi ku titwa va tshikileriwa, van’wana va ringeta ku kuma ku wisa hi ku tipeta evuton’wini bya ku hlongorisa ntsako, madyo, ku nwa ni ku tirhisa swidzidzirisi hi ndlela yo biha. Ina, leswi swi va nghenisa evuton’wini byo biha, swi va tisela swiphiqo ni mintshikilelo yo tala swinene. (Varhoma 8:6) Kunene, xirhambo xa Yesu xa rirhandzu xi tsakisa ngopfu namuntlha ku fana ni le nkarhini wa khale.

4. Hi swihi swivutiso leswi hi faneleke ku swi kambisisa leswaku hi vuyeriwa eka xirhambo xa Yesu xa rirhandzu?

⁴ Kambe, xana vanhu va le sikwini ra Yesu a va karhatiwa hi yini, leswi a swi va endla va languteka va “karhele, va tshamile ehansi,” ivi swi susumetela Yesu leswaku a va twela vusiwana? Xana hi yihi mindzhwalo leyi a va boheka ku yi rhwala, naswona xana xirhambo xa Yesu a xi ta va pfunisa ku yini? Tinhlamulo ta swivutiso leswi ti nga hi pfuna swinene leswaku hi vuyeriwa eka xirhambo xa Yesu xa rirhandzu eka lava karheleke.

Lava “Karheleke, Ni Lava Tikeriwaka”

5. Ha yini swi fanerile leswaku muapostola Matewu a vika xiendlakalo lexi xa vutirheli bya Yesu?

⁵ Swa tsakisa leswi ku nga Matewu ntsena loyi a vikeke hi xiendlakalo lexi xa vutirheli bya Yesu. Tanihi leswi a a ri muluvisi, Matewu, loyi a vitaniwa ni hi leswaku i Levhi, a tolovelane swinene ni ndzhwalo lowukulu lowu vanhu a va wu rhwala. (Matewu 9:9; Marka 2:14) Buku leyi nge Daily Life in the Time of Jesus yi ri: “Swibalo leswi [Vayuda a va fanele] ku swi hakela hi mali ni hi mintirho a swi tika hi laha ku tlurisaka, naswona a swi tika ku tlula mpimo hikuva a va fanele ku humesa swibalo swimbirhi, swibalo swa tiko ni swibalo swa vukhongeri; naswona hinkwaswo a swi ri swikulu.”

6. (a) A ri ri rihi fambiselo ra xibalo leri a ri tirha enkarhini wa Yesu? (b) Ha yini valuvisi va ve ni vito ro biha swonghasi? (c) Xana Pawulo u vone xilaveko xo tsundzuxa Vakreste-kulobye hi mhaka yihi?

⁶ Lexi endleke leswaku hinkwaswo swi tika a ku ri fambiselo ra swibalo ra nkarhi wolowo. Vatirhela-mfumo va Rhoma va teke mfanelo yo amukela swibalo eswifundzheni, va yi nyika lava a va humesa mali yo tala. Hi hala tlhelo, na vona va tirhise vanhu va tindhawu teto leswaku va kongomisa ntirho wo amukela xibalo. Un’wana ni un’wana loyi a ri eka rhengu leri ro pima hi ku ya hi mavonelo yakwe a a titwa a ri ni mfanelo yo veka ntsengo kumbe mpimo wakwe. Hi xikombiso, Luka u vike leswaku “a ku ri ni munhu loyi a va ku i Zakiya; a a ri hosi ya valuvisi, a fuwe ngopfu.” (Luka 19:2) Swi le rivaleni leswaku “hosi ya valuvusi” Zakiya ni lava a va kongomisiwa hi yena a va fuwisiwa hi ku dyelela vanhu. Vuxisi ni vukanganyisi leswi a swi hlohloteriwa hi fambiselo ro tano swi vangele vanhu leswaku va languta valuvisi tanihi vadyohi ni vaoswi, naswona hakanyingi swi nga ha endleka leswaku sweswo a swi ri tano hakunene. (Matewu 9:10; 21:31, 32; Marka 2:15; Luka 7:34) Tanihi leswi vanhu a va titwa va rhwele ndzhwalo wo tika, a swi hlamarisi leswi muapostola Pawulo a voneke xilaveko xo tsundzuxa Vakreste-kulobye leswaku va nga ri languteli ehansi joko ra Rhoma kambe u te “humeselani hinkwavo tifanelo ta vona; loyi a fanelaka ku amukela ndzuvo, n’wi nyikeni; loyi a fanelaka ku luviwa, n’wi luveni.”—Varhoma 13:7a; ringanisa Luka 23:2.

7. Xana milawu ya nxupulo ya Rhoma yi wu engetelele njhani ndzhwalo wa vanhu?

⁷ Nakambe Pawulo u tsundzuxe Vakreste a ku “loyi a fanelaka ku chaviwa, n’wi chaveni; loyi a fanelaka ku xiximiwa, n’wi xiximeni.” (Varhoma 13:7b) Varhoma a va tiviwa hi tihanyi ni ku nonon’hwa ka milawu ya vona ya nxupulo. Ku bukuteriwa, ku biwa hi minkhavi, ku khotsiwa hi nsele ni ku avanyisiwa, a swi tirhisiwa nkarhi na nkarhi leswaku vanhu va ta titsongahata. (Luka 23:32, 33; Mintirho 22:24, 25) Hambi ku ri varhangeri va Vayuda a va nyikiwe matimba yo xupula hi laha a va vona ha kona. (Matewu 10:17; Mintirho 5:40) Hakunene fambiselo ro tano a ri xanisa, ri tlhela ri tshikilela, eka un’wana ni un’wana loyi a hanya ehansi ka rona.

8. Xana varhangeri va vukhongeri va rhwexe vanhu ndzhwalo hi ndlela yihi?

⁸ Hambi swi ri tano, lexi tlulaka swibalo ni milawu ya Rhoma, a ku ri ndzhwalo lowu varhangeri va vukhongeri va nkarhi wolowo a va wu rhwexa vanhu va le hansi. Entiyisweni, swi tikomba onge Yesu a khumbeke ngopfu hi mhaka leyi loko a hlamusela vanhu lava tanihi lava “karheleke, ni lava tikeriwaka.” Yesu u vule leswaku ematshan’weni yo nyika ntshembo ni nchavelelo eka vanhu lava tshikileriwaka, varhangeri va vukhongeri “va boha mindzhwalo leyo tika, va yi rhwexa emakatleni ya vanhu, kasi vona a va lavi ni ku yi ninginisa hi ritiho.” (Matewu 23:4; Luka 11:46) Un’wana ni un’wana u yi vona kahle nhlamuselo leyi nga hoxangiki ya varhangeri va vukhongeri leyi kumekaka eka Tievhangeli—ngopfu-ngopfu vatsari ni Vafarisi—lava nga ntlawa lowu nga ni vutikukumuxi, mona ni vukanganyisi. Vanhu va le hansi a va va teka va nga ri nchumu, va ri lava nga dyondzekangiki ni lava thyakeke, naswona a va tsan’wa valuveri lava a va ri exikarhi ka vona. Nhlamuselo ya langutelo ra vona yi ri: “Munhu loyi a rhwexaka hanci ndzhwalo wo tika ku tlula mpimo, manguva lawa u ni nandzu hi ku ya hi nawu. Ku vuriwa yini hi munhu loyi a a rhwexa ‘vanhu va tiko’ milawu ya 613, lava a va nga leteriwanga hi tlhelo ra vukhongeri; kutani handle ko tikarhatela ku va pfuna, a va sola tanihi lava nga riki na mhaka ni Xikwembu?” Ina, ndzhwalo wa xiviri a ku nga ri Nawu wa Muxe, kambe a ku ri mikhuva yo tala ya ndhavuko leyi a yi rhwexiwa vanhu.

Xivangelo Xa Xiviri Xa Ku Nonon’hweriwa

9. Xana swiyimo swa vanhu va le nkarhini wa Yesu a swi yelana njhani ni swa le sikwini ra Hosi Solomoni?

⁹ Minkarhi yin’wana ndzhwalo wa timali ehenhla ka vanhu a wu tika, lerova vusweti a byi andzile. Vaisrayele a va fanele ku hakela swibalo leswi ringaneleke leswi a swi vekiwe hi Nawu wa Muxe. Kutani enkarhini wa ku fuma ka Solomoni, vanhu a va endla miako ya tiko leyi durhaka swinene, yo tanihi ku aka tempele ni miako yin’wana. (1 Tihosi 7:1-8; 9:17-19) Kambe, Bibele yi hi byela leswaku vanhu a va “dya, v̌a nwa, v̌a ṭaka. . . . Ku suka Dan e ku fika Beeršeba v̌a-Yuda ni [Vaisrayele], a v̌a akile, v̌a nga tšhav̌i ntšhumu, uṅwana ni uṅwana e hansi ka vinya ya yena ni hansi ka nkuwa wa yena, e masikwini hikwawo ya Salomon.” (1 Tihosi 4:20, 25) I yini lexi vangeke ku hambana loku?

10. Xana xiyimo xa Israyele eka lembe-xidzana ro sungula a xi vangiwa hi yini?

¹⁰ Loko tiko ri tshama ri tiyile evugandzerini bya ntiyiso, a ri tsakeriwa hi Yehovha naswona ri katekisiwile hi nsirhelelo ni ku humelela ku nga khathariseki mali leyikulu leyi a va yi humesela tiko. Hambi swi ri tano, Yehovha u va tsundzuxe leswaku loko vo “[n’wi] fularela, . . . [va] nga hlayisi milawu ya [yena],” a va ta langutana ni vuyelo byo biha. Entiyisweni, “Israel [a a] ta v̌a šiv̌uriso ni šihlekiso e šikari ka matiko hikwawo.” (1 Tihosi 9:6, 7) Swi endleke hi ndlela yoleyo. Tiko ra Israyele ri fumiwe hi vanhu vambe, naswona mfumo lowu a wu tlakukile eku sunguleni wu hundzuke tiko ra vanhu vambe. Vona vuyelo lebyi hetaka matimba swonghasi hikwalaho ko honisa timfanelo ta vona ta moya!

11. Ha yini Yesu a xiye leswaku vanhu “a va karhele, va tshamile ehansi, va fana ni tinyimpfu leti nga riki na murisi”?

¹¹ Hinkwaswo leswi swi hi pfuna ku twisisa lexi endleke Yesu a vula leswaku vanhu lava a va voneke a va “karhele, va tshamile ehansi.” A va ri Vaisrayele, vanhu va Yehovha, lava vunyingi bya vona a va ringeta ku hanya hi ku ya hi milawu ya Xikwembu ni ku ya emahlweni ni vugandzeri bya vona hi ndlela leyi amukelekaka. Hambi swi ri tano, a va karhatiwa ni ku tshikileriwa hi valawuri va politiki ni va mabindzu swin’we ni varhangeri va vukhongeri lava gwineheke lava a va ri exikarhi ka vona. A va “fana ni tinyimpfu leti nga riki na murisi” hikuva a va nga ri na munhu loyi a a va khathalela kumbe ku va lamulela. A va lava mpfuno leswaku va langutana ni swiyimo swo nonon’hwa swinene. Xirhambo xa Yesu xa rirhandzu ni musa a xi fike hi nkarhi hakunene!

Xirhambo Xa Yesu Namuntlha

12. Xana malandza ya Xikwembu ni vanhu van’wana va timbilu letinene va langutana ni mintshikilelo yihi namuntlha?

¹² Hi tindlela to tala swilo swi tano ni namuntlha. Vanhu va timbilu letinene lava ringetaka ku hanya vutomi lebyinene swa va tikela ku langutana ni mintshikilelo ni swilaveko swa mafambiselo ya swilo yo biha. Hambi ku ri lava nyiketeleke vutomi bya vona eka Yehovha va langutana na swona sweswo. Swiviko swi komba leswaku van’wana exikarhi ka malandza ya Yehovha swi ya swi va nonon’hwela ngopfu ku hetisisa vutihlamuleri bya vona, hambi loko va swi lava ku byi hetisisa. Va titwa va tikeriwa, va karhele, va hele matimba. Van’wana va vona onge va nga kuma ku wisa loko vo rivala hinkwaswo naswona va nyamalala leswaku va ta tshika ku vilela. Xana u tshame u titwa hi ndlela yoleyo? Xana u kona loyi u n’wi toloveleke loyi a nga eka xiyimo xexo? Ina, xirhambo xa Yesu lexi tsakisaka i xa nkoka swinene eka hina namuntlha.

13. I yini lexi endlaka hi tiyiseka leswaku Yesu a nga hi pfuna leswaku hi kuma ku wisa ni ku phyuphya?

¹³ Loko Yesu a nga si vula xirhambo xakwe xa rirhandzu, u te: “Tatana ú vekile swilo hinkwaswo emavokweni ya mina; kutani a ku na loyi a tivaka N’wana, loko a nga ri Tatana; naswona a ku na loyi a tivaka Tatana, loko a nga ri N’wana, ni loyi N’wana a lavaka ku hlavutela Tatana eka yena.” (Matewu 11:27) Hikwalaho ka vuxaka lebyi lebyikulu exikarhi ka Yesu ni Tata wakwe, ha tiyisekisiwa leswaku loko hi amukela xirhambo xa Yesu hi tlhela hi va vadyondzisiwa vakwe, hi nga kuma vuxaka lebyikulu, swin’we na Yehovha, “Xikwembu lexi ku chavelela hinkwako ku humaka eka xona.” (2 Vakorinto 1:3; ringanisa Yohane 14:6.) Ku engetela kwalaho, tanihi leswi ‘swilo hinkwaswo swi nyikiweke yena,’ Yesu Kreste hi byakwe u ni matimba ni mfanelo yo vevukisa mindzhwalo ya hina. Mindzhwalo yihi? Leyi vangiwaka hi mafambiselo lama onhakeke ya politiki, ya mabindzu ni ya vukhongeri, swin’we ni ndzhwalo lowu vangiwaka hi xidyoho ni ku nga hetiseki loku hi tswariweke na kona. Mawaku mhaka leyi khutazaka ni leyi tiyisaka swonghasi to ho suka!

14. Xana Yesu a ta nyikela ku phyuphya eka ku karhala kwihi?

¹⁴ Yesu u ye emahlweni a ku: “Tanani ka mina, n’wina hinkwenu lava [tirhaka ntsena], ni lava tikeriwaka, ndzi ta mi wisisa.” (Matewu 11:28, ringanisa NW.) Swi le rivaleni leswaku Yesu a nga vulavuli hi ntirho wa matimba, hikuva hakanyingi u laye vadyondzisiwa vakwe leswaku va tikarhata swinene entirhweni wa vona. (Luka 13:24) Kambe ‘ku tirha ntsena’ (“ku endla ntirho wo tika,” Kingdom Interlinear) swi vula ntirho lowu hetaka nkarhi ni lowu karhalisaka, lowu hakanyingi wu nga riki na hakelo yo nyawula. Naswona ‘ku tikeriwa’ swi kombisa mhaka ya ku nonon’hweriwa hi mpimo lowu tlurisaka. Ku hambana ka kona ku nga fanisiwa ni ka munhu loyi a celaka rifuwo leri fihliweke ni loyi a celaka migodi ekampeni yo endla ntirho hi nsindziso. Va endla ntirho lowu fanaka wa matimba. Eka un’wana, ntirho wu endliwa hi mapfundza, kambe eka loyi un’wanyana, i ntirho lowu pirhaka. Leswi vangaka ku hambana i xikongomelo xa ntirho kumbe ku pfumaleka ka xikongomelo.

15. (a) Hi xihi xivutiso lexi hi faneleke hi tivutisa xona loko hi vona onge hi rhwele ndzhwalo wo tika emakatleni ya hina? (b) Xana ku nga vuriwa yini hi swilo leswi vangaka mindzhwalo ya hina?

¹⁵ Xana u vona onge u ‘tirha ntsena ni ku tikeriwa,’ ni leswaku ku ni swilo swo tala ngopfu leswi lavaka nkarhi ni matimba ya wena? Xana mindzhwalo leyi u yi rhwaleke yi ku tikela hi laha ku tlurisaka? Loko swi ri tano, u nga ha pfuneka hi ku tivutisa, ‘Xana ndzi tikarhatela yini? Xana ndzi rhwale ndzhwalo wa muxaka muni?’ Emhakeni leyi, muhlamuseri wa Bibele u vule leswi emalembeni yo tlula 80 lama hundzeke: “Loko hi xiyisisa mindzhwalo ya vutomi yi ni swiphemu swimbirhi; hi nga ha vula leswaku ku na leyi munhu a tivangelaka yona ni leyi nga papalatekiki: leyi vangiwaka hi swiendlo swa hina, ni leyi nga vangiwiki hi swona.” Kutani u engeterile: “Vo tala va hina hi nga hlamala endzhaku ka ku tikambisisa swinene, loko hi xiya ku tala ka mindzhwalo leyi hi tivangelaka yona.”

16. Hi yihi mindzhwalo leyi hi nga tirhwexaka yona hi vuhunguki?

¹⁶ Hi yihi mindzhwalo yin’wana leyi hi nga tivangelaka yona? Namuntlha hi hanya emisaveni leyi rhandzaka swilo leswi vonakaka, leyi rhandzaka ntsako ni leyi nga ni mahanyelo yo biha. (2 Timotiya 3:1-5) Hambi ku ri Vakreste lava tinyiketeleke nkarhi na nkarhi va langutana ni ntshikelelo wo landzelela tifexeni ni mahanyelo ya misava. Muapostola Yohane u tsale malunghana ni “ku navela ka miri, ni ku navela ka mahlo, ni ku tikurisa hi swa vutomi lebyi.” (1 Yohane 2:16) Leyi i minkucetelo ya matimba leyi nga hi khumbaka hi ku olova. Swi tiviwa kahle leswaku van’wana va kanya mbilu va tipeta eswikweletini leswaku va tiphina hi ntsako wa misava kumbe leswaku va hanya hi ndlela yo karhi. Kutani va boheka ku tirha nkarhi wo tala swinene entirhweni kumbe va endla mintirho yo hambana-hambana, leswaku va kuma mali yo hakela swikweleti swa vona.

17. Hi xihi xiyimo lexi nga ha endlaka swi tika ku rhwala ndzhwalo, naswona xana leswi swi nga ha herisiwa njhani?

¹⁷ Hambi loko munhu o anakanya leswaku a swi hoxanga ku va ni swilo leswi van’wana va nga na swona kumbe ku endla swilo swin’wana leswi endliwaka hi vona, i swa nkoka ku kambisisa loko a nga tiengeteleli ndzhwalo. (1 Vakorinto 10:23) Tanihi leswi munhu a nga swi kotiki ku endla swilo hinkwaswo hi nkarhi wun’we, u boheka ku tshika swin’wana leswaku a rhwala ndzhwalo wun’wana. Hakanyingi, swilo leswi nga swa nkoka evuton’wini bya hina bya moya—dyondzo ya Bibele ya munhu hi yexe, ku va kona eminhlanganweni ni vutirheli bya nsimu—hi swona leswi rhangaka swi tshikiwa. Hikwalaho ka sweswo matimba ya moya ma hela, leswi tlhelaka swi endla swi tika ku rhwala ndzhwalo. Yesu Kreste u nyike xitsundzuxo malunghana ni khombo ro tano loko a ku: “Tivoneleni leswaku timbilu ta n’wina ti nga tikeriwi hi makolo ni ku pyopyiwa, ni ku vilela hi swa vutomi lebyi, na swona tivoneleni leswaku siku rero ri nga mi tshuketi . . . kukotisa xirimbani.” (Luka 21:34, 35; Vaheveru 12:1) A swi olovi leswaku munhu a vona xirimbana kutani a xi kendlukela loko a tikeriwa, a karhele.

Ku Wisa Ni Ku Phyuphya

18. Xana Yesu u va nyike yini lava a va ta eka yena?

¹⁸ Hikwalaho, Yesu u kombisa ndlela yo pfuneka ha yona: “Tanani eka mina, . . . kutani ndzi ta mi phyuphyisa.” (Matewu 11:28, NW) Rito leri nge “phyuphyisa” laha ni leri nge “phyuphya” eka ndzimana 29 ma huma eka marito ya Xigriki lawa ma yelanaka ni rito leri vuhundzuluxeri bya Septuagint byi ri tirhiselaka ku hlamusela rito ra Xiheveru ra “savata” kumbe “ku hlayisa savata.” (Eksoda 16:23) Xisweswo, Yesu a nga tshembisanga leswaku lava taka eka yena a va nge he vi na ntirho, kambe u va tshembise leswaku u ta va phyupyisa leswaku va fanelekela ntirho lowu va faneleke va wu endla hi ku pfumelelana ni xikongomelo xa Xikwembu.

19. Xana munhu u ‘ta eka Yesu’ hi ndlela yihi?

¹⁹ Kambe, xana munhu u ‘ta eka Yesu’ hi ndlela yihi? Eka vadyondzisiwa vakwe, Yesu u te: “Loko munhu a lava ku ndzi landza, a a titshike, a tirhwexa [mhandzi ya yena ya nxaniso, NW], kutani a ndzi landza.” (Matewu 16:24) Hikwalaho, ku ta eka Yesu swi vula ku titsongahata eka Xikwembu na Kreste, ku amukela ndzhwalo wo karhi wa vutihlamuleri, ku swi endla nkarhi na nkarhi. Xana hinkwaswo leswi swa tika? Xana swi lava swilo swo tala? A hi kambisiseni leswi Yesu a swi vuleke endzhaku ka loko a nyike xirhambo xa rirhandzu eka lava karheleke.

Wa Tsundzuka Xana?

◻ Xana vanhu va le sikwini ra Yesu a va tikeriwa hi tindlela tihi?

◻ Xana entiyisweni ku nonon’hweriwa ka vanhu a ku vangiwa hi yini?

◻ Xana hi fanele hi tikambisisa njhani loko hi titwa hi tikeriwa ngopfu?

◻ Hi yihi mindzhwalo leyi hi nga tirhwexaka yona hi vuhunguki?

◻ Xana hi nga ku kumisa ku yini ku phyuphya loku Yesu a ku tshembiseke?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]

Hi yihi mindzhwalo yin’wana leyi hi nga tivangelaka yona?

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 15]

Courtesy of Bahamas Ministry of Tourism