Hlayisa Langutelo Ra Wena Hi Swilo Swa Xihatla

HI YIHI ndlela yo ya emahlweni hi tirhela Yehovha hi moya-xiviri hinkwawo leyi handle ko kanakana, Xikwembu xi yi amukelaka? I ku va ni langutelo lerinene hi swilo swa xihatla, leri sukaka embilwini. Ku tirhela Xikwembu hi moya-xiviri hinkwawo swi vula ku xi tirhela hi vuhina bya hina hinkwabyo, naswona swi lava ku yingisa hi ku tiyimisela ni hi laha ku heleleke, eka xin’wana ni xin’wana lexi xi hi kombelaka leswaku hi xi endla.

Muprofeta Muxe u kandziyise xilaveko lexi loko a byela tiko ra Israyele a ku: “U ta ranḍa Yehova, Šikwembu ša wena, hi mbilu hikwayo ya wena, ni moya hikwawo wa wena, ni matimba hikwawo ya wena.” (Deteronoma 6:5) Eka malembe-xidzana lama landzeleke, xileriso lexi fanaka xi engetiwile hi Kreste Yesu: “Rhandza Hosi Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo, ni moya wa wena hinkwawo, ni ku anakanya ka wena hinkwako.” (Matewu 22:37) Muapostola Pawulo u kombetele eka xilaveko lexi fanaka loko a byela Vaefesa ku endla ku “rhandza ka Xikwembu hi mbilu hinkwayo” ni loko a khutaze Vakolosa a ku: “Xin’wana ni xin’wana lexi mi xi endlaka, xi endleni hi mbilu hinkwayo, onge hi loko mi tirhela Hosi, ku nga ri vanhu.”—Vaefesa 6:6; Vakolosa 3:23.

Hambi swi ri tano, a swi olovi ku veka timbilu ni moya-xiviri wa hina hinkwawo evutirhelini bya hina eka Xikwembu loko hi ri hava langutelo lerinene hi swilo swa xihatla endzeni ka hina kumbe loko langutelo lerinene hi swilo swa xihatla leri a hi ri na rona, se ri hungutekile sweswi—kumbexana se ri lahleke hi ku helela. Namuntlha, hi hanya enkarhini wa xihatla ku tlula nkarhi wihi na wihi ematin’wini ya munhu.

Minkarhi Yo Karhi Ya Xihatla

Eminkarhini ya le mahlweni ka Vukreste a ku ri ni minkarhi yo hlayanyana ya xihatla. Siku ra Nowa ni nkarhi lowu rhangeleke ku lovisiwa ka Sodoma na Gomora entiyisweni a ku ri minkarhi ya xihatla hakunene. (2 Petro 2:5, 6; Yuda 7) Handle ko kanakana malembe ya le mahlweni ka Ndhambi a ma taleriwe hi ntirho wa xihatla. Hambi leswi Nowa ni ndyangu wakwe a va nga swi tivi hi ku pakanisa leswaku Ndhambi a yi ta sungula rini, “ku chava Xikwembu” ka vona ku fanele ku va endle leswaku va nga vi na vulongeta.—Vaheveru 11:7.

Hi laha ku fanaka, emahlweni ka ku herisiwa ka Sodoma na Gomora, tintsumi “ti sinḍisa Lot” ti ku: “Baleka, hikwalaho ka v̌utomi bya wena.” (Genesa 19:15, 17) Ina, eka xiendlakalo xexo, xihatla xi ponise vutomi bya vo lulama. Endzhaku ka malembe-xidzana eBabilona, mahlonga ya Vayuda ma tsundzuxiwile: “Sukani! sukani! humani kona! mi nga khumbi ntšhumu wa le’ŝi yilaka; humani šikari ka wona.” (Esaya 52:11) Hi 537 B.C.E., kwalomu ka 200 000 wa vabohiwa va hume eBabilona hi ku hatlisa, hi ku yingisa xileriso xexo xa xihatla xa vuprofeta.

Langutelo ra xihatla eka xin’wana ni xin’wana xa swiyimo leswi xi endle leswaku lava va swi voneke va tlhela va hanya hi ku ya hi ku khorwiseka ka vona leswaku a va hanya eminkarhi ya xihatla, va endla vutirheli hi moya-xiviri wa vona hinkwawo.

Xihatla eMinkarhini Ya Vukreste

Xilaveko xa xihatla xi hlamuseriwe hi ku phindha-phindha eka Matsalwa hinkwawo ya Vukreste ya Xigriki. “Tlharihani mi hiteka,” “tshamani mi xalamukile,” (NW) “hitekani,” “tshamani mi ti lunghisile”—swiga leswi hinkwaswo hi leswi Kreste Yesu a swi tirhiseke ku byala langutelo ra xihatla eka valandzeri vakwe. (Matewu 24:42-44; Marka 13:32-37) Ku engetela kwalaho, swifaniso swa yena mayelana ni vanhwanyana va khume, nandza lowa lunya, titalenta ni ku hlawuriwa ka tinyimpfu exikarhi ka timbuti hinkwaswo swi pfuxa ku langutela ni matitwelo ya xihatla.—Matewu 25:1, 14, 15, 32, 33.

Yesu a nga vulavulanga malunghana ni xihatla ntsena kambe u tlhele a seketela ntiyiso wa marito yakwe hi ku tirha hi xihatla. Eka xiendlakalo xin’wana u byele mintshungu leyi ringeteke ku n’wi sivela, a ku: “Ndzi fanele ku ya emitini yin’wana, leswaku na kona ndzi ya twarisa Evhangeli ya Mfumo wa Xikwembu, hikuva ndzi rhumeriwe swona.” (Luka 4:42, 43) Ku ya emahlweni, u khutaze vadyondzisiwa va yena ku kombela N’wini wa ntshovelo leswaku a rhumela vatirhi eku tshoveleni ka Yena hikuva “ntshovelo i wukulu, kambe vatirhi a va talanga.” (Matewu 9:37, 38) Xikombelo xa xikhongelo lexi eka Xikwembu, entiyisweni xi phofula xiyimo xa xihatla.

Xana Xihatla Xo Tano A Xi Hundzeletiwile?

Van’wana va nga ha tlakusa xivutiso lexi, lexi twalaka, Hikwalaho ka yini langutelo ra xihatla a ri laveka khale koloko kasi “nhlomulo lowukulu” lowu vhumbiweke a wa ha saleriwe hi malembe-xidzana leswaku wu fika?—Matewu 24:21.

Hi nga tiyiseka leswaku lebyi a ku nga ri vukanganyisi lebyi Yesu a a byi tirhisa, leswaku a endla valandzeri vakwe va tshama va khomekile entirhweni wo chumayela ni ku dyondzisa. E-e, a ku ri rirhandzu ra Kreste eka vadyondzisiwa va yena, kun’we ni ku twisisiwa ka yena loku hetisekeke mayelana ni langutelo ra Yehovha hi nkarhi, leswi swi n’wi endleke a nyikela ndzayo ya yena malunghana ni xiyimo xa xihatla. Ina, Kreste Yesu a swi tiva leswaku moya wa xihatla a wu laveka leswaku ku endliwa ku rhandza ka Yehovha hi ku ya hi xikongomelo xa Xikwembu. Ku tlula kwalaho a swi tiva leswaku Vadyondzisiwa va yena a va ta vuyeriwa hi tlhelo ra moya hi ku hlayisa langutelo ra xihatla ku fikela eku vuyeni ka yena.

Yesu Kreste u swi veke erivaleni leswaku a ku ri ni ntirho wo nyikela vumbhoni bya misava hinkwayo lowu a wu fanele ku hetisisiwa hi nkarhi lowu hikiweke. (Matewu 24:14; Marka 13:10) Swiyenge swo hambana-hambana swa xiavelo lexi swi paluxiwile loko ntirho wu ya emahlweni. Kambe xihatla a xi laveka ku hetisisa xiyenge xin’wana ni xin’wana. Yesu u kombise ku ya mahlweni ka xiavelo lexi loko a te: “Kutani mi ta va timbhoni ta mina kwala Yerusalema, ni le tikweni hinkwaro ra Yudiya, ni ra Samariya, ni ku ya fika emakun’wini ya misava.” (Mintirho 1:8) Hi yona ndlela leyi ntirho wu fambeke ha yona ku ta fika sweswi. Malandza ya Xikwembu ma langutane ni swihlamariso loko nkarhi wu ya emahlweni, leswi laveke leswaku va lulamisa matwisiselo ya vona minkarhi yin’wana.

Langutelo ra Vukreste ra xihatla ri hetisise xikongomelo xa Yehovha. Ri pfune vadyondzisiwa va Kreste leswaku va hetisisa swiyenge swa xiavelo xa vona hi ku ya hi xiyimiso xa Yehovha lexi nga hava xihoxo. Ni namuntlha swi tano, loko hi languta endzhaku kwalomu ka malembe ya 2 000, se hi xi twisisa swinene xiyimiso xexo xa Xikwembu.

Langutelo ra xihatla ra Vukreste ri pfune vadyondzisiwa ku nyikela vumbhoni lebyi heleleke eYerusalema, Yudiya, Samariya, ni ka Vayuda lava hangalakeke emahlweni ka 36 C.E. loko tintswalo to hlawuleka leti Israyele a a kombiwa tona, ti hela. (Daniyele 9:27; Mintirho 2:46, 47) Hi laha ku fanaka, langutelo ra xihatla ra Vukreste ri pfune vandlha ro sungula leswaku ri nyikela xitsundzuxo eka Vayuda hinkwavo, xa leswaku fambiselo ra vona ri ta hela. (Luka 19:43, 44; Vakolosa 1:5, 6, 23) Naswona endzhaku ka loko ri herile swi nga languteriwanga hi 70 C.E., langutelo ra xihatla ri pfune timbhoni ta Kreste ta lembe-xidzana ro sungula ku twarisa ntshembo wa le tilweni eka vo tala, vugwinehi lebyi vhumbhiweke byi nga si hangalasa moya wa byona wa munyama, lowu dlayaka. (2 Vatesalonika 2:3; 2 Timotiya 4:2) Kutani eka malembe-xidzana ya Nguva ya Munyama, Vakreste va nga ri vangani lava fanaka ni maxalana va hlayise ntshembo wa Mfumo wu hanya, hi laha Kreste Yesu a vhumbheke ha kona. (Matewu 13:28-30) Eku heteleleni, hi nkarhi wa yena lowu vekiweke, Yehovha u simeke vandlha ra matimba, ra manguva lawa leri susumetiwaka hi rungula ra xihatla ra ku avanyisa leri yaka eka lava hanyaka erixakeni leri ro hetelela.—Matewu 24:34.

Ku fana na Daniyele wa khale, Timbhoni leti tshembekaka ta Xikwembu ta manguva-lawa a ti nge pfuki ti kanakane Yehovha, ti n’wi vutisa ti ku: “U endla yini?” (Daniyele 4:35) Ta tiyiseka leswaku Yehovha u swi tiva kahle leswi lavekaka leswaku ntirho wa yena wu hetiwa hi nkarhi wa kona. Xisweswo, ematshan’wini yo kanakana ndlela ya Yehovha yo lulamisa timhaka, va tsaka leswi Xikwembu xi va nyikeke nkarhi wo tirha na xona eminkarhini leyi, leyi nyanyulaka.—1 Vakorinto 3:9.

Xikhutazo Xin’wana Xo Endla Swilo Hi Xihatla

Xivangelo xin’wana xo endla swilo hi xihatla, i ku pfumala ka hina vuswikoti byo tiva hi ku kongoma siku ni nkarhi lowu nhlomulo lowukulu wu nga ta humelela ha wona hi xitshuketa. Kreste Yesu a a nga kanakani leswaku ku hava ni un’we emisaveni la tivaka siku leri vekiweke ni nkarhi wa ku sungula ka xiendlakalo xexo xa nkoka. (Matewu 24:36) Eka xiendlakalo xin’wana u byele vaapostola vakwe lava chivirikaka: “A swi mi fanelanga ku tiva tinguva, hambi yi ri minkarhi leyi Tatana a nga tihlawulela yona hi vukulukumba bya yena.” (Mintirho 1:7) Ina, vuyelo byi le rivaleni, kambe a hi swa hina ku tiva vuxokoxoko hinkwabyo.

Muapostola Pawulo a a ri ni langutelo lerinene ra xihatla. Kumbexana a a tsundzuka marito ya Yesu loko a tsalela Vatesalonika mayelana ni vukona bya Kreste: “Loko ti ri ta minkarhi ni ta tinguva ta kona, vamakwerhu, a mi faneli ku tsaleriwa nchumu hi tona.” (1 Vatesalonika 5:1) U tsale papila leri endzhaku ka malembe ya 17 loko Yesu a vule marito lawa ma nge: “Kutani mi ta va timbhoni ta mina . . . ni ku ya fika emakun’wini ya misava.” (Mintirho 1:8) Enkarhini wolowo a ku nga ha ta tsariwa nchumu hikuva a ku nga paluxiwanga nchumu. Hambi swi ri tano, a va fanele va tiyiseka leswaku siku ra Yehovha ri ta fika “kukota khamba leri taka nivusiku” loko Vakreste va ri karhi va chumayela hi xihatla.—1 Vatesalonika 5:2.

Swi ta tikomba onge hi ku ya hi marito lawa, Vakreste va lembe-xidzana ro sungula a va nga ehleketi leswaku siku ra Yehovha a ri ri ekule hi malembe-xidzana yo tala. Intiyiso, a va swi tiva swifaniso swa Yesu mayelena ni hosi leyi yeke etikweni ra le kule ni wanuna la tekeke riendzo ro leha. Nakambe, a va swi tiva kahle leswaku swifaniso swi kombise leswaku hosi a yi ta vuya “eku heteleleni” (NW) ni mufambi “endzhaku ka masiku layo tala.” Kambe handle ko kanakana a va tivutisa swivutiso swo tanihi leswi, Hi kwihi “eku heteleleni”? Ni leswaku “endzhaku ka masiku layo tala” swi vula yini? Xana i khume ra malembe? Makume-mbirhi wa malembe? Makume-ntlhanu wa malembe? Kumbe ku tlula? (Luka 19:12, 15; Matewu 25:14, 19) Marito ya Yesu a ma ta ya emahlweni ma twala etindleveni ta vona: “Na n’wina, tshamani mi tilunghisile, hikuva N’wana-wa-Munhu u ta ta hi nkarhi lowu mi nga wu ehleketiki.”—Luka 12:40.

Vuyelo Lebyinene Bya Ku Endla Swilo Hi Xihatla

Ina, langutelo leri susumetiwaka hi Xikwembu ro endla swilo hi xihatla ri ve ni vuyelo lebyi khutazaka swinene eka Vakreste va lembe-xidzana ro sungula, ri va pfuna ku tshama va khomekile eka ntirho wa nkoka swinene wo chumayela ni ku dyondzisa. Ri ya emahlweni ri hi khutaza na hina hi tindlela to tala. Ri hi sivela ku ka hi nga vi na mhaka kumbe ku ‘karhala ku endla leswinene.’ (Vagalatiya 6:9, King James Version) Ri hi endla leswaku hi nga ngheni hi nhloko eka swilo swa misava ni ku rhandza swilo swa yona leswi vonakaka, leswi kanganyisaka. Ri hlayisa mianakanyo ya hina yi ri eka “vutomi bya xiviri.” (1 Timotiya 6:19) Hosi Yesu u vule leswaku vadyondzisiwa va yena a va ta fana ni “tinyimpfu exikarhi ka timhisi,” naswona a a xi tiva xilaveko xa hina xo hlayisa langutelo leri tiyeke, leri nga tsekatsekiki, leswaku hi ta lwisana ni misava. Ina, hi hlayisiwile, hi sirheletiwile, hi langutelo ra hina ra Vukreste ro endla swilo hi xihatla.—Matewu 10:16.

Yehovha Xikwembu hi vutlhari bya yena lebyi nga hava makumu, minkarhi hinkwayo a a nyika malandza ya yena rungula leri ringaneke leswaku va hlayisa langutelo ra vona ra xihatla ri hanya. U hi tiyisekise kahle leswaku hi le “emasikwini ya makumu” ya mafambiselo lawa ya swilo lama onhakeke. (2 Timotiya 3:1) Ha tsundzuxiwa minkarhi hinkwayo leswaku hi fanele hi vangama kukotisa timboni ku fikela loko rixaka leri hi hanyaka eka rona ri hundza eka nhlomulo lowukulu wa ku chaputa ka rona eArmagedoni.—Vafilipiya 2:15; Nhlavutelo 7:14; 16:14, 16.

Ina, langutelo ro chava Xikwembu ra ku endla swilo hi xihatla i xiphemu xa nkoka eku endleleni Yehovha vutirheli bya moya-xiviri hinkwawo. Ri susa ni ku herisa matshalatshala ya Diyavulosi yo vangela malandza ya Xikwembu ku “karhal[a] kumbe ku hela mbilu.” (Vaheveru 12:3) Hi laha ku nga heriki, ku tinyiketela ka moya-xiviri hinkwawo ku ta vangela malandza ya Yehovha ku n’wi yingisa, kambe sweswi, emasikwini lawa ya le mahlweni ka Armagedoni, langutelo ra xiviri, leri enteke ro endla swilo hi xihatla i xiphemu xa nkoka eku tinyiketeleni ka moya-xiviri hinkwawo.

Onge Yehovha Xikwembu xa hina a nga hi pfuna hinkwerhu leswaku hi hlayisa langutelo ra hina hi swilo swa xihatla, loko hi ri karhi hi ya emahlweni hi engeta marito ya muapostola Yohane lama nge: “Amen, tana Hosi Yesu!”—Nhlavutelo 22:20.