Ndlela Leyi Varisi Va Vukreste Va Ku Tirhelaka Ha Yona

ETINDHAWINI to tala u kota ku vona ndlela leyi varisi va khathalelaka tinyimpfu ha yona. Va kongomisa, va sirhelela ni ku wundla tinyimpfu. Leswi swa tsakisa eka vakulu va Vakreste, tanihi leswi ntirho wa vona wu katsaka ku endla mintirho ya vurisi. Entiyisweni, i vutihlamuleri bya vona ku “risa vandlha ra Xikwembu” ni ku ‘langutela ntlhambi hinkwawo.’—Mintirho 20:28, ringanisa NW.

Loko u ri xirho xa vandlha ra Vukreste, xana varisi va moya va nga ku tirhela njhani wena? Naswona xana n’wangulo wa wena wu fanele wu va njhani eka matshalatshala ya vona lama va ma endlelaka wena? Ha yini vandlha ri lava mpfuno wa vona?

Va Va Sirhelela Eka Yini?

Eminkarhini ya khale tinghala ni swiharhi swin’wana swa nhova a swi nghenisa ntlhambi ekhombyeni naswona a swi khoma nyimpfu leyi nga yoxe. Varisi a va fanele ku ti sirhelela. (1 Samuwele 17:34, 35) Phela, Sathana Diyavulosi wa “rhendzeleka-rhendzeleka ku fana ni nghala leyi bongaka, yi lava loyi yi nga n’wi dyaka.” (1 Petro 5:8) Hi vukarhi a nga lwi ntsena ni nhlengeletano hinkwayo ya Yehovha ya laha misaveni, kambe u lwa ni nandza ha un’we wa Xikwembu. Hi xihi xikongomelo xa Sathana? U lava ku heta vanhu va Yehovha matimba naswona hambi ku ri ku va sivela ku “hlayisa milawu ya Xikwembu” ni ku hetisisa “ku humesa vumbhoni bya Yesu.”—Nhlavutelo 12:17.

Yehovha u avanyise varisi va hulumendhe va Israyele wa khale hikwalaho ka mihoni ya vona hikuva tinyimpfu ta yena a ti hundzuke “ŝakudya ŝa ŝiv̌anḍa hikwaŝo ŝa tiko.” (Ezekiyele 34:8) Hambiswiritano, vakulu va Vukreste va navela hi mbilu hinkwayo ku sirheleta lava nga evandlheni leswaku ni un’we a nga lahleki hikwalaho ko honisa kumbe hikwalaho ka nkucetelo wa Sathana, wa misava, kumbe “timhisi” leti nga vagwinehi. (Mintirho 20:29, 30) Xana varisi va swi pfuna njhani swirho hinkwaswo swa ntlhambi leswaku swi hlayisa malangutelo ya swona ni ku tivonela? Ndlela yin’wana i ku nyikela tinkulumo leti lunghiseleriweke kahle ta Matsalwa eplatifomo ya le Holweni ya Mfumo. Yin’wana i mabulo lamanene lama khutazaka emahlweni ko va minhlangano yi sungula ni loko yi herile. Kasi ndlela yin’wana leyi humelelaka i ku endzela “nyimpfu” ekaya. (Ringanisa Pisalema 95:7.) Kambe i yini riendzo ra vurisi? Xana riendzo ro tano ri nga endliwa njhani? Naswona xana i vamani va faneleke ku endzeriwa?

Xana Riendzo Ra Vurisi I Yini?

Riendzo ra vurisi a ko va ntsena riendzo ra xinghana ra mabulo lama nga nyawuriki. Nkulu un’wana u te: “Vahuweleri vo tala va tsakela ku hlaya tsalwa kumbe ku burisana hi ximunhuhatwa xo karhi xa Bibele. Kavula, nkulu a hi yena ntsena a tshamelaka ku vulavula. Muhuweleri wa Mfumo la endzeriweke hakanyingi u tsakela ku phofula mianakanyo ya yena mayelana ni Bibele, naswona loko a endla leswi swi tiyisa ripfumelo ra yena n’wini. Nkulu a nga ha famba ni magazini wa Xihondzo xo Rindza kumbe Xalamuka! leswaku a ya bula hi nhloko-mhaka leyi akaka. Kumbexana bulo leri ra swilo swa moya hi rona ri hambanisaka riendzo ra vurisi ni riendzo ra xinghana.”

Nkulu un’wana la nga ni ntokoto wa hlamusela: “Emahlweni ko teka riendzo, nkulu u heta nkarhi wo karhi a anakanya hi muhuweleri loyi a faneleke ku n’wi endzela. I yini lexi nga ta aka muhuweleri loyi? Xibumabumelo lexi humaka embilwini i xiphemu xa nkoka xa maendzo ya vurisi, hikuva xi tiyisa munhu leswaku a tiyisela.” Ina, riendzo ra vurisi a ko va ntsena riendzo ra vunghana leri un’wana ni un’wana evandlheni a nga ri endlaka.

Ha Yini Murisi A Ku Endzela?

Loko nkulu a endzela kaya ro karhi, u tiyimisele ku khutaza vapfumeri-kulobye ni ku va pfuna leswaku va tiya eripfumelweni. (Varhoma 1:11) Kutani ke, loko un’we kumbe vakulu vambirhi va navela ku ku endzela, xana u angula njhani? Mulanguteri un’wana la famba-fambaka u te: “Loko maendzo ya vurisi ma endliwa ntsena loko ku ri na xin’wana lexi hoxeke, xo angula lexi va nga ta xi vula loko va byeriwa hi riendzo leri kunguhatiweke, va ta ku ‘Xana ndzi onhe yini?’” Varisi va moya lava nga ni rirhandzu va tekelela Yehovha loyi a khathaleleke mupisalema naswona minkarhi hinkwayo a ‘hanyisa moya wa yena,’ ngopfu-ngopfu eminkarhini ya ntshikilelo ni loko a lava mpfuno wo hlawuleka.—Pisalema 23:1-4.

Xikongomelo xa riendzo ra vurisi i ku ‘aka, ku nga ri ku hahlula.’ (2 Vakorinto 13:10) Kunene marito yo tlangela ku tiyisela, ku hiseka, ni ntirho wa vutshembeki wa loyi a endzeriweke ya khutaza. Nkulu un’wana u te: “Eriendzweni ra vurisi, a swi kahle ku nyika langutelo ra leswaku u te hi xikongomelo xo lava ku ta pfukula ni ku burisana hi swiphiqo. Kavula, muhuweleri yena hi yexe a nga ha navela ku vulavula hi xiphiqo xo karhi. Naswona loko nyimpfu yi khwita kumbe yi tihambanisa ni ntlhambi hinkwawo, nkulu u fanele a endla xo karhi leswaku yi pfuniwa.”

Varisi va Vukreste handle ko kanakana va ta n’wi khathalela hi ku hlawuleka un’wana ni un’wana la fanaka ni lava hlamuseriweke hi marito lawa: “Nḍi [Yehovha ndzi] ta lav̌a le’yi lahlekeke, nḍi lanḍa le’yi tlheleke, nḍi bohelela le’yi ṭhov̌ekeke, nḍi tiyisisa le’yi v̌abyaka.” (Ezekiyele 34:16) Ina, tinyimpfu ti nga ha lava ku landziwa, ti vuyisiwa, ti boheleriwa, kumbe ku tiyisiwa. Varisi va Israyele va honise vutihlamuleri lebyi. Leswaku a endla ntirho wo tano, murisi u fanele a tshinelela swinene nyimpfu yo karhi ni ku khathalela swilaveko swa yona. Entiyisweni, lowu wu fanele wu va nchumu lowu hlawulaka riendzo ra vurisi namuntlha.

Tinyimpfu Leti Hanyeke Kahle Ta Wu Lava Nkhathalelo

Xana hi fanele ku gimeta hi ku vula leswaku varisi va namuntlha va moya a va fanelanga ku kombisa ku khathalela ko karhi eka nyimpfu leyi hanyeke kahle? Phela, loko nyimpfu ya xiviri yi nghena ekhombyeni, ku yi pfuna swi olova ngopfu loko yi tshemba murisi. Buku yin’wana yi vula leswaku “tinyimpfu hi ntumbuluko ti chava vanhu, naswona leswaku ti ku tshemba a swi olovi.” Xin’wana xa leswi yona buku leyi yi swi ringanyetaka i nkongomiso wa xisekelo wo tshembiwa hi tinyimpfu: “Vulavula ni tinyimpfu nkarhi hinkwawo. Ta ri tolovela rito, ri endla leswaku ti tshemba. Endzela madyelo ya tinyimpfu nkarhi na nkarhi.”—Alles für das Schaf. Handbuch für die artgerechte Haltung (Xin’wana ni xin’wana xa Tinyimpfu. Xibukwana Xa Mahlayiselo Ya Tona Lama Faneleke).

Hikwalaho, ku vonana i ka nkoka leswaku ku va ni vuxaka byo tshembana exikarhi ka murisi ni tinyimpfu. Swa fana ni le vandlheni ra Vukreste. Nkulu un’wana u te: “Ku va la tivekaka evandlheni tanihi nkulu loyi a toloveleke ku endzela tinyimpfu swa ku olovisela loko u endzela un’wana loyi a nga ni swiphiqo.” Hikwalaho varisi va moya a va fanelanga va ringeta ku wundla ni ku khathalela tinyimpfu eHolweni ya Mfumo ntsena. Loko swiyimo swi pfumela, vakulu va fanele ku tiva tinyimpfu hi ku endla maendzo ya vurisi emakaya ya tona. Mukreste un’wana u tsundzuka leswaku, loko a ha ku hlawuriwa tanihi nkulu, mulanguteri la ungamelaka u n’wi bele riqingho a n’wi kombela ku ya endzela ni ku ya chavelela makwerhu wa xinuna loyi a loveriweke hi n’wana wa yena wa nhwanyana emhangwini yo chavisa ya movha. Nkulu loyi u ri: “A ndzi karhatekile swinene, tanihi leswi a ndzi nga si tshama ndzi n’wi endzela makwerhu loyi, naswona a ndzi nga swi tivi ni leswaku u tshama kwihi! Ndzi titwe ndzi ntshunxekile loko nkulu la vupfeke a hlawule ku famba na mina.” Ina, vakulu va pfunana loko va endla maendzo ya vurisi.

Loko a endla malunghiselelo ni ku endla maendzo yo karhi ya vurisi, nkulu a nga ha famba ni nandza wa vutirheli loyi a lavaka “ntirho lowunene” wa vulanguteri. (1 Timotiya 3:1, 13) U nga vona ku tlangela konghasi ka nandza wa vutirheli loko a vona ndlela leyi nkulu a tirhelaka tinyimpfu ha yona emaendzweni ya vurisi! Xisweswo vakulu ni malandza ya vutirheli va tolovelana swinene ni vanhu hinkwavo evandlheni, va tiyisa swiboho swa rirhandzu ra Vukreste ni vun’we.—Vakolosa 3:14.

Ku Kunguhata Nkarhi Wa Maendzo Ya Vurisi

Loko huvo ya vakulu yi swi veke emavokweni ya vafambisi va Dyondzo ya Buku ya Vandlha ku endla maendzo ya vurisi, eka mintlawa yin’wana vahuweleri hinkwavo va endzeriwile exikarhi ka tin’hweti ta tsevu, kasi eka mintlawa yin’wana a ku ri hava ni un’we la endzeriweke. Leswi swi susumetele nkulu un’wana ku vula a ku: “Swi le rivaleni leswaku vakulu van’wana va teka goza ivi va endla ntirho wo tala wa vurisi, kambe van’wana va lava xikhutazo xa vakulu-kulobye leswaku va endla tano.” Hikwalaho tihuvo tin’wana ta vakulu ti endla malunghiselelo ya leswaku vahuweleri hinkwavo va endzeriwa hi varisi hi nkarhi wo karhi lowu kunguhatiweke.

Kavula, nkulu kumbe muhuweleri un’wana ni un’wana evandlheni a nga ha endzela un’wana handle ko yimela malunghiselelo yo karhi lama hlawulekeke. Emahlweni ko endla riendzo ra vurisi, nkulu un’wana u ba riqingho ivi a vula leswaku, “ndzi endzela ndyangu wun’we hi n’hweti, xana ndzi nga mi endzela ku ringana awara kumbexana hi nkarhi wun’wana n’hweti leyi taka?”

Mikateko Ya Maendzo Ya Vurisi

Loko mintshikilelo ya mafambiselo lawa yo biha ya swilo yi ya yi andza, maendzo lama khutazaka ya varisi lava nga ni ntwela-vusiwana, ma va lama pfunaka swinene. Loko hinkwavo lava nga entlhambini va nyikiwa xikhutazo naswona va pfuniwa hi maendzo ya vurisi, nyimpfu ha yin’we yi titwa yi hlayisekile ni ku sirheleteka.

Vandlha leri eka rona vahuweleri hinkwavo va Mfumo a va tshamela ku endzeriwa hi varisi, ku vikiwe leswi: “Vahuweleri va ve ni langutelo lerinene hi maendzo ya vurisi. A swi tolovelekile ku vona muhuweleri a tshinelela un’wana wa vakulu a n’wi vutisa leswaku u ta tlhela a n’wi endzela rini nakambe, tanihi leswi muvutisi a tsakeleke bulo leri akaka hi nkarhi wa riendzo leri hundzeke. Maendzo ya vurisi hi xin’wana lexi pfuneke leswaku ku antswisiwa xiyimo xa vandlha.” Swiviko swin’wana swi kombisa leswaku loko varisi hi ku swi rhandza va tirhela hi ndlela yo tano, evandlheni, rirhandzu, vun’we, ni xinghana swa kula evandlheni. Mawaku nkateko wonghasi!

Varisi va Vukreste va endla riendzo leswaku va antswisa vuhlayiseki bya moya bya tinyimpfu. Vakulu va lava ku khutaza ni ku tiyisa vapfumeri-kulobye. Loko xiphiqo lexikulu lexi lavaka ndzayo xi paluxiwa hi nkarhi wa riendzo, swi nga va swinene ku endla malunghiselelo yo burisana hi nkarhi wun’wana, ngopfu-ngopfu loko nkulu a fambe ni nandza wa vutirheli. Ku nga khathariseki leswaku ku humelela yini, xikhongelo xo gimeta riendzo ra vurisi xi fanerile.

Xana murisi wa moya u lava ku ku endzela ekaya ra wena ku nga ri khale? Loko swiritano, xi langutele hi ntsako xikhutazo lexi ku telaka. U tela ku ta ku tirhela ni ku ku tiyisa exibohweni xa wena xo tshama endleleni leyi yisaka evuton’wini lebyi nga heriki.—Matewu 7:13, 14.

[Bokisi leri nga eka tluka 26]

Swiringanyeto Swa Maendzo Ya Vurisi

◻ Veka nkarhi: Hi ntolovelo swi kahle ku veka nkarhi. Loko nkulu a kunguhata ku ya lulamisa xiphiqo lexikulu, swi ta va swi fanerile ku tivisa muhuweleri ha swona ka ha ri ni nkarhi.

◻ Malunghiselelo: Anakanya hi vumunhu bya munhu ni xiyimo lexi a nga eka xona. N’wi bumabumele hi mbilu hinkwayo. Tivekele pakani yo avelana “nyiko ya moya” leyi khutazaka ni ku tiyisa ripfumelo.—Varhoma 1:11, 12, ringanisa NW.

◻ Loyi u nga fambaka na yena: Nkulu un’wana kumbe nandza wa vutirheli la fanelekaka.

◻ Hi nkarhi wa riendzo: Nkulu u fanele a ntshunxeka, a kombisa rirhandzu, a va ni langutelo lerinene ni ku fambisana ni swiyimo. Burisana na vona hi ta ndyangu wa vona, vuhlayiseki bya vona, ni swin’wana. Yingisela hi vukheta. Loko swiphiqo leswikulu swi paluxiwa, swi ta va swinene ngopfu ku hlela riendzo ro hlawuleka ra vurisi.

◻ Ku leha ka riendzo: Hlayisa nkarhi lowu vekiweke, naswona suka vaendzeriwa va ha ri tsakela riendzo.

◻ Ku gimeta riendzo: Xikhongelo xi fanerile naswona xa tlangeriwa swinene.—Vafilipiya 4:6, 7.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 24]

Varisi va Vukreste va nyikela nsirhelelo hi tlhelo ra moya

[Swifaniso leswi nga eka tluka 26]

Maendzo ya vurisi ma nyika nkarhi lowunene lowu pfulekeke wo nyikela xikhutazo hi tlhelo ra moya