Va Endle Ku Rhandza Ka Yehovha
Filipi U Khuvula Ndhuna Ya Muetiyopiya
LOKO a ri karhi a famba hi golonyi ya yena, Muetiyopiya a ri karhi a tirhisa nkarhi wa yena hi vutlhari. A a hlayela henhla—mukhuva lowu a wu tolovelekile exikarhi ka vanhu lava a va endza hi lembe-xidzana ro sungula. Wanuna loyi a ri ndhuna, “mulanguteri wa rifuwo hinkwaro ra Kandake, hosi ya wansati ya Etiyopiya.”a A ri “mulanguteri wa rifuwo ra [yena]”—hi ku kongoma, a ri holobye wa timali. Ndhuna leyi a yi hlaya Rito ra Xikwembu leswaku yi ta kuma vutivi.—Mintirho 8:27, 28.
Ekusuhi a ku ri ni muevhangeli Filipi. I ntsumi leyi n’wi kongomiseke endhawini leyi, naswona sweswi a byeriwe leswi: “Famba, u tshinelela golonyi liyaa.” (Mintirho 8:26, 29) Hi nga ha anakanya hi Filipi a ri karhi a tivutisa, ‘I mani wanuna loyi? Xana u hlaya yini? Ha yini ndzi kongomisiwe eka yena?’
Loko Filipi a ri karhi a tsutsuma etlhelo ka golonyi, u twe Muetiyopiya a hlaya marito lawa: “A a fana ni nyimpfu leyi yisiwaka eku tlhaviweni, kumbe xinyimpfana lexi miyelaka loko va xi tsemeta voya: A nga pfulanga nomo. Ú tsongahatiwile, a aleriwa leswo lulama. I mani la nga ta vulavula hi vatukulu va yena, leswi vutomi bya yena la misaveni byi fikeke makumu, ke?”—Mintirho 8:32, 33.
Hi ku hatlisa Filipi u tive tsalwa leri hlayiwaka. A ku ri tsalwa ra Esaya. (Esaya 53:7, 8) Muetiyopiya a a karhatiwe hi leswi a swi hlaya. Filipi u sungule bulo hi xivutiso: “Xana wa twisisa leswi u swi hlayaka xana?” Muetiyopiya u hlamurile a ku: “Ndzi nga swi kotisa ku yini ku swi twisisa loko ndzi nga ri na loyi a ndzi hlamuselaka xana?” Kutani u kombele Filipi leswaku a khandziya na yena egolonyini ya yena.—Mintirho 8:30, 31.
“Ku Nga Sivela Yini Leswaku Ndzi Khuvuriwa Xana?”
Muetiyopiya u byele Filipi a ku: “Wa nga ndzi byela, xana muprofeta ú vula mani hi mhaka leyi? Xana wa tivula, kumbe ú vula un’wana ke?” (Mintirho 8:34) Ku pfilunganyeka ka Muetiyopiya a ku nga hlamarisi, hikuva nhlamuselo ya “nyimpfu,” kumbe “nanḍa” ya vuprofeta bya Esaya a yi ri xihundla nkarhi wo leha. (Esaya 53:11) Wa nga vona ndlela leyi a swi ri erivaleni hayona loko Filipi a tivise Muetiyopiya “Evhangeli ya Yesu”! Endzhakunyana Muetiyopiya u te: “Vona, mati hi lawa; ku nga sivela yini leswaku ndzi khuvuriwa xana?” Kavaloko Filipi a n’wi khuvula hi nkarhi wolowo.—Mintirho 8:35-38.
Xana lawa a ma ri magugu? Nikatsongo! Muetiyopiya a ri muproselita wa Muyuda.b Hikokwalaho, ana se a ri mugandzeri wa Yehovha loyi a ri ni vutivi bya Matsalwa, ku katsa ni vuprofeta bya Mesiya. Hambiswiritano, vutivi bya yena a byi nga enelanga. Leswi sweswi a kumeke rungula leri ra nkoka mayelana ni xiphemu xa Yesu Kreste, Muetiyopiya u twisise leswi Xikwembu a xi swi lava eka yena naswona a lunghekele ku endla tano. Nkhuvulo a wu fanerile.—Matewu 28:18-20; 1 Petro 3:21.
Endzhaku ka sweswo, “Moya wa Hosi wu susa Filipi.” U hundzele eka xiavelo xin’wana. Muetiyopiya u ye “emahlweni ni riendzo ra [yena, a] tsakile swinene.”—Mintirho 8:39, 40.
Leswi Hi Dyondzisaka Swona
Tanihi malandza ya Yehovha ya siku ra namuntlha, hi ni vutihlamuleri byo pfuna vanhu va timbilu letinene leswaku va dyondza ntiyiso wa Rito ra Xikwembu. Vo tala va humelerile eku twariseni ka mahungu lamanene eka van’wana loko va ri eriendzweni kumbe eka swiyimo swin’wana swa xitshuketa. Hikwalaho ka ntirho wo chumayela hi Mfumo, lembe na lembe vanhu va madzana ya magidi va kombisa ku tinyiketela ka vona eka Yehovha Xikwembu hi ku khuvuriwa.
Kavula, lava ha riki vantshwa swinene a va fanelanga va yisiwa eku khuvuriweni hi ku hatlisa. Xo sungula va fanele va kuma vutivi lebyi kongomeke hi Yehovha Xikwembu ni bya N’wana wa yena, Yesu Kreste. (Yohane 17:3) Kutani va fanele va tisola, va tshika ku tikhoma loko biha ivi va hundzuka leswaku va titwananisa ni mimpimanyeto ya Xikwembu. (Mintirho 3:19) Leswi swi lava nkarhi, ngopfu-ngopfu loko mianakanyo ni ku tikhoma loko biha ku dzime timitsu swinene. Loko lavantshwa va xiyisisa hi vuenti matshalatshala lama katsekaka leswaku va va vadyondzisiwa va Vakreste, mikateko leyikulu yi kumiwa hi ku nghenela vuxaka bya ku tinyiketela eka Yehovha Xikwembu. (Ringanisa Luka 9:23; 14:25-33.) Lava nga Timbhoni ta Yehovha hi ku hiseka va kongomisa vanhu vo tano lavantshwa eka nhlengeletano leyi Xikwembu xi yi tirhisaka leswaku xi hetisisa ku rhandza ka xona. (Matewu 24:45-47) Ku fana ni Muetiyopiya, lava va ta tsaka hi ku dyondza ni hi ku titwananisa ni leswi Xikwembu xi swi lavaka eka vona.
[Tinhlamuselo ta le hansi]
a “Kandake” a hi vito kambe i xithopo (xa fana na “Faro” na “Khezari”) lexi a xi tirhisiwa eka ntlhandlamano wa tihosi ta xisati ta Etiyopiya.
b Vaproselita a va nga ri vona Vaisrayele lava hlawuleke ku namarhela Nawu wa Muxe.—Levhitika 24:22.
[Bokisi leri nga eka tluka 8]
Ha Yini A Vuriwa Mutsheniwa?
Eka mhaka hinkwayo leyi nga eka Mintirho ndzima 8, Muetiyopiya u vitaniwa “mutsheniwa.” Hambiswiritano, tanihi leswi Nawu wa Muxe a wu nga pfumeleli wanuna la tsheniweke evandlheni, swi le rivaleni leswaku wanuna loyi a nga ri mutsheniwa hi langutelo ra xiviri. (Deteronoma 23:1) Rito ra Xigriki leri vulaka “mutsheniwa” ri nga ha vula munhu la nga ni xikhundlha xa le henhla hi ntirho. Xisweswo, Muetiyopiya a a ri ndhuna ehansi ka hosi ya xisati ya Etiyopiya.