Vana Ni Xivindzi Tanihi Leswi Ku Ponisiwa Ku Tshinelaka

“Nḍi na wena e ku ku [ponisa, NW], ku v̌ula Yehova.”—YEREMIYA 1:19.

1, 2. Hikwalaho ka yini ndyangu wa vanhu wu lava ku ponisiwa?

KU PONISIWA! Mayana rito leri chavelelaka swonghasi! Ku ponisiwa swi vula ku humesiwa ekhombyeni, ku ntshunxiwa exiyin’weni lexo biha, lexi nga tsakisiki. Leswi swi katsa ku titwa u vekiwe exiyin’weni lexi antswaka swinene, lexi tsakisaka.

² Vona ndlela leyi ndyangu wa vanhu lowu heleriweke hi ntshembo wu ku lavaka ha yona ku ponisiwa enkarhini lowu! Etindhawini hinkwato vanhu va tshikileriwa ni ku hetiwa matimba hi swiphiqo leswi tikaka—swa ikhonomi, ntshamisano wa vanhu, swa miri, mianakanyo ni swa mintlhaveko. Vunyingi lebyikulu a byi eneriseki naswona byi khomiwa hi gome hikwalaho ka ndlela leyi misava yi nga xiswona, naswona onge swilo swi nga cinca, swi antswa.—Esaya 60:2; Matewu 9:36.

“Minkarhi Yo Nonon’hwa Ku Langutana Na Yona”

3, 4. Hikwalaho ka yini sweswi ku ri ni xilaveko lexikulu xa ku ponisiwa?

³ Tanihi leswi lembe-xidzana leri ra vu-20 ri veke ni maxangu lamakulu ku tlula rihi na rihi rin’wana, sweswi ku ni xilaveko lexikulu xa ku ponisiwa ku tlula leswi a swi ri xiswona enkarhini lowu hundzeke. Namuntlha, ku tlula gidi ra timiliyoni ta vanhu va hanya evuswetini lebyikulu, naswona nhlayo yoleyo yi tlakuka hi kwalomu ka 25 wa timiliyoni lembe na lembe. Lembe rin’wana ni rin’wana kwalomu ka 13 wa timiliyoni ta vana va fa hikwalaho ko sika hi ndlala kumbe swivangelo swin’wana leswi yelanaka ni vusweti—ku tlula 35 000 wa vona va fa hi siku! Naswona timiliyoni ta vanhu lavakulu va hatla va fa hikwalaho ka vuvabyi byo hambana-hambana.—Luka 21:11; Nhlavutelo 6:8.

⁴ Tinyimpi ni mimpfilumpfilu ya xin’wana-manana swi vange maxangu lama nga hlamuselekiki. Buku leyi nge Death by Government yi vula leswaku tinyimpi, madzolonga ya tinxaka ni ya vukhongeri, ni ku yayarheriwa ka vanhu hi tihulumendhe ta vona vini, swi “dlaye ku tlula 203 wa timiliyoni ta vanhu eka lembe-xidzana leri.” Yi ya emahlweni yi ku: “Kahle-kahle nhlayo ya lava feke yi nga fika eka 360 wa timiliyoni ta vanhu. Swi tikomba onge rixaka ra hina ri herisiwa hi Ntungu wa Ntima wa manguva-lawa. Ina, ri hlaseriwa hi ntungu wa Matimba, ku nga ri switsongwa-tsongwana.” Mutsari, Richard Harwood u te: “Tinyimpi ta vuhunguki ta malembe-xidzana lama hundzeke a ti nga nyawuli hi xiringaniso.”—Matewu 24:6, 7; Nhlavutelo 6:4.

5, 6. I yini leswi endlaka nkarhi wa hina wu va lowu tshikilelaka swonghasi?

⁵ Lexi nyanyisaka ku biha ka swiyimo emalembeni ya sweswinyana i ku tlakuka lokukulu ka vugevenga bya tihanyi, ku tikhoma loko biha ni ku hohloka ka mindyangu. Khale ka Matsalana wa Dyondzo wa le United States, William Bennett u vule leswaku emalembeni ya 30, nhlayo ya vaaki va le United States yi tlakuke ku fikela eka 41 wa tiphesente, vugevenga bya tihanyi byi tlakuke hi 560 wa tiphesente, ku tswariwa ka vana loku nga riki enawini hi 400 wa tiphesente, ku dlayiwa ka vukati hi 300 wa tiphesente, naswona nhlayo ya ku tisunga ka vana va kondlo-a-ndzi-dyi yi tlakuke hi 200 wa tiphesente. Profesa wa Yunivhesiti ya Princeton John DiIulio, Jr., u tsundzuxile malunghana ni nhlayo leyi kulaka ya vantshwa lava nga “vaonhi lavakulu,” lava “dlayaka, va mbeyetela, va pfinya, va dyelela, va tshova tiyindlu ni ku vanga mpfilumpfilu lowukulu evanhwini. A va chavisiwi hi rhekhodo yo biha ya ku khomiwa, maxangu ya ku pfaleriwa ekhotsweni, kumbe ku biwa hi ripfalo.” Etikweni rero, sweswi ku yayarheriwa ka vanhu i xivangelo xa vumbirhi lexi vangaka ku fa ka lava nga exikarhi ka malembe ya 15 na 19 hi vukhale. Naswona vana vo tala lava nga ehansi ka malembe ya mune va fa hikwalaho ko khomiwa hi ndlela yo biha, ku tlula lava faka hikwalaho ka vuvabyi.

⁶ Vugevenga ni madzolonga yo tano a swi le tikweni rin’we ntsena. Matiko yo tala ma vika swiendlakalo leswi fanaka. Lexi hoxaka xandla eka leswi i ku andza ka ku tirhisiwa ka swidzidzirisi leswi nga riki enawini, leswi onhaka vanhu va timiliyoni. Sydney Morning Herald ya le Australia yi te: “Ku xavisiwa ka swidzidzirisi ku hundzuke bindzu ra vumbirhi hi vukulu emisaveni hinkwayo, leri tluriwaka hi ra ku xavisa matlhari ntsena.” Nchumu wun’wana lowu hoxaka xandla i madzolonga ni ku tikhoma loko biha leswi sweswi swi andzeke swinene eka thelevhixini. Ematikweni yo tala, loko n’wana a fika emalembeni ya 18 hi vukhale, u va se a vone swiendlo swa madzolonga swa makume ya magidi eka TV, ni swin’wana swa ntsandza-vahlayi swa ku tikhoma loko biha. Wolowo i nkucetelo lowukulu lowu onhaka, tanihi leswi hi hambetaka hi swi nghenisa emianakanyweni ya hina.—Varhoma 12:2; Vaefesa 5:3, 4.

7. Xana vuprofeta bya Bibele byi swi vhumbise ku yini swiyimo leswo biha leswi nga kona?

⁷ Vuprofeta bya Bibele byi vhumbe swiendlakalo leswi leswi chavisaka swa lembe-xidzana leri ra hina, hilaha ku pakanisaka. Byi vule leswaku ku ta va ni tinyimpi exirhendzevutaneni xa misava, mintungu ya vuvabyi, ku pfumaleka ka swakudya ni ku andza ka ku pfumaleka ka nawu. (Matewu 24:7-12; Luka 21:10, 11) Naswona loko hi languta vuprofeta lebyi tsariweke eka 2 Timotiya 3:1-5, swi fana ni loko u yingisele swiviko swa mahungu swa siku na siku. Byi hlamusela nguva ya hina tanihi ‘masiku ya makumu’ naswona byi hlamusela vanhu tanihi ‘lava tirhandzaka, varhandzi va mali, lava nga yingisiki vatswari, lava nga tshembekiki, lava pfumalaka rirhandzu ra ntumbuluko, lava nga tikhomiki, vakarihi, lava nga ni manyunyu, varhandzi va mintsako ku tlula ku va varhandzi va Xikwembu.’ Sweswo hi swona leswi misava yi nga xiswona namuntlha. Hilaha William Bennett a vuleke hakona: “Ku ni swikombiso swo tala ngopfu . . . swa leswaku vumunhu byi onhakile.” Ku kale ku vuriwa leswaku vumunhu byi hele hi nkarhi wa nyimpi yo sungula ya misava.

8. Hikwalaho ka yini Xikwembu xi tise Ndhambi esikwini ra Nowa, naswona leswi swi yelana njhani ni siku ra hina?

⁸ Sweswi xiyimo xi bihe ngopfu ku tlula leswi a xi ri xiswona emahlweni ka Ndhambi ya le sikwini ra Nowa, nkarhi lowu ‘misava yi taleke hi madzolonga.’ Le ndzhaku enkarhini wolowo, hi ntolovelo vanhu a va ala ku hundzuka etindleleni ta vona leto biha. Hiloko Xikwembu xi ku: “V̌a tate misav̌a hi mona; kutani ŝeŝi nḍi ta v̌a lov̌isa ŝiṅwe ni misav̌a.” Ndhambi yi herise misava yoleyo yo homboloka.—Genesa 6:11, 13; 7:17-24.

Ku Hava Ku Ponisiwa Loku Humaka eVanhwini

9, 10. Ha yini hi nga fanelanga hi langutela ku ponisiwa hi vanhu?

⁹ Xana matshalatshala ya munhu ma nga swi kota ku hi ponisa eka swiyimo leswi leswo biha? Rito ra Xikwembu ra hlamula: “Mi nga tiṭhembeleni tihosi, hambi v̌a ri v̌ana v̌a v̌anhu la’v̌a hlulekaka ku ponisa.” “Ndlela ya munhu a yi le matimbeni ya yena.” (Pisalema 146:3; Yeremiya 10:23) Matimu ya magidi yo tala ya malembe ma tiyisekise ntiyiso wolowo. Vanhu va ringete mafambiselo hinkwawo ya tipolitiki, ya ikhonomi ni ya ntshamisano wa vanhu, kambe swiyimo swi ye swi nyanya ku biha. Loko tlhantlho lowu humaka eka munhu a wu ri kona, a swi ta va se swi tikombile sweswi. Ematshan’weni ya sweswo, ntiyiso hileswaku “v̌anhu v̌a fuma . . . henhla ka v̌aṅwana ku v̌a endla ŝo biha.”—Eklesiasta 8:9; Swivuriso 29:2; Yeremiya 17:5, 6.

¹⁰ Emalembeni ma nga ri mangani lama hundzeke, Zbigniew Brzezinski khale ka mutsundzuxi etimhakeni ta swa vusirheleri wa le United States u te: “Makumu lama nga papalatekiki ya nkambisiso wun’wana ni wun’wana lowu endliweke kahle exirhendzevutaneni xa misava, ma komba leswaku mpfilumpfilu exikarhi ka vanhu, hasahasa ya swa tipolitiki, swiphiqo swa ikhonomi ni nkwetlembetano wa misava hinkwayo swi vonaka swi ta ya swi andza swinene.” U engeterile: “Nxungeto lowu vanhu va langutaneke na wona [i] ku onhaka ka xirhendzevutana hinkwaxo xa misava.” Nkambisiso wolowo wa swiyimo swa misava i wa ntiyiso ngopfu-ngopfu namuntlha. Loko a hlamusela nguva leyi ya madzolonga lama engetelekeke, mutsari eka Register ya le New Haven, Connecticut, u vule leswi: “Xiyimo xi vonaka xi bihe swinene lerova a hi nge he swi koti ku xi lulamisa.” E-e, a swi nge he koteki ku lulamisa xiyimo xa misava leyi lexi hohlokaka, hikuva vuprofeta lebyi vulavulaka hi ‘masiku lawa ya makumu’ byi tlhele byi ku: “Vanhu lavo biha ni vakanganyisi va ta ya emahlweni va nyanya ku biha, va ri karhi va xisa, na vona va xisiwa.”—2 Timotiya 3:13.

11. Hikwalaho ka yini swiyimo leswi nyanyaka ku biha swi nga ta ka swi nga hundzuriwi hi matshalatshala ya munhu?

¹¹ Vanhu a va nge swi koti ku hundzula swiyimo leswi hikuva Sathana hi yena “xikwembu xa misava leyi.” (2 Vakorinto 4:4) Ina, “misava hinkwayo yi le hansi ka matimba ya Lowo biha.” (1 Yohane 5:19; nakambe vona Yohane 14:30.) Hilaha ku faneleke, malunghana ni siku ra hina Bibele yi te: “Mi ni khombo, n’wina misava ni lwandle, hikuva Diyavulosi ú xikele ka n’wina; ú karihile ngopfu hi ku tiva leswaku nkarhi wa yena wu komile.” (Nhlavutelo 12:12) Sathana wa swi tiva leswaku vulawuri bya yena ni misava yakwe swi le kusuhi ni ku hela, kutani u “fana ni nghala leyi bongaka, yi lava loyi yi nga n’wi dyaka.”—1 Petro 5:8.

Ku Ponisiwa Ku Le Kusuhi—Eka Vamani?

12. I ku ponisiwa ka vamani loku tshinelaka?

¹² Ku andza ka swiyimo leswi tikaka emisaveni i vumbhoni lebyikulu bya leswaku ku cinca lokukulu—entiyisweni, ku ponisiwa lokukulu—ku tshinele! Eka vamani? Ku ponisiwa ku tshinele eka lava xiyaka swikombiso swa xitsundzuxo, kutani va teka goza leri faneleke. Yohane wo Sungula 2:17 yi kombisa leswi faneleke ku endliwa: “Misava [mafambiselo ya Sathana ya swilo] ya hundza, ni ku navela ka yona, kambe loyi a endlaka ku rhandza ka Xikwembu, ú tshama hilaha ku nga heriki.” (Xiitaliki i xerhu.)—Nakambe vona 2 Petro 3:10-13.

13, 14. Yesu u xi kandziyise njhani xilaveko xo tshama hi xalamukile?

¹³ Yesu u vhumbe leswaku vanhu lava onhakeke va le sikwini ra hina, va le kusuhi ni ku herisiwa, hi nkarhi wa nhlomulo “[lowu nga] si [tshamaka wu] va kona hi mpfhuka misava yi tumbulukile ku fikela namuntlha, naswona a wu nga ha vi kona ni siku ni rin’we.” (Matewu 24:21) Hi yona mhaka leyi a tsundzuxeke a ku: “Tivoneleni leswaku timbilu ta n’wina ti nga tikeriwi hi makolo ni ku pyopyiwa, ni ku vilela hi swa vutomi lebyi, na swona tivoneleni leswaku siku rero ri nga mi tshuketi; hikuva, kukotisa xirimbani, ri ta wela hinkwavo lava akeke emisaveni hinkwayo. Hitekani ke, mi khongela minkarhi hinkwayo, leswaku mi kuma matimba ya ku pona eka swilo hinkwaswo leswi swi nga ta humelela.”—Luka 21:34-36.

¹⁴ Lava ‘hitekaka’ naswona ‘va tshama va xalamukile’ va ta lavisisa ku rhandza ka Xikwembu kutani va ku endla. (Swivuriso 2:1-5; Varhoma 12:2) Lava hi vona lava nga ta “pona” ndzoviso lowu wu nga ta tisiwa ehenhla ka mafambiselo ya Sathana ku nga ri khale. Naswona va nga va ni ntshembo lowu tiyeke wa leswaku va ta ponisiwa.—Pisalema 34:15; Swivuriso 10:28-30.

Muponisi Lonkulu

15, 16. I mani Muponisi lonkulu, naswona ha yini hi tiyiseka leswaku ku avanyisa ka yena ku ta va loko lulama?

¹⁵ Leswaku malandza ya Xikwembu ma ponisiwa, Sathana u fanele a susiwa ni mafambiselo yakwe ya swilo ya misava hinkwayo. Leswi swi lava xihlovo xa ku ponisa lexi nga ni matimba swinene ku tlula ya vanhu. Xihlovo xexo i Yehovha Xikwembu, Hosi Leyikulu, Muvumbi wa matimba hinkwawo wa vuako hinkwabyo lebyi hlamarisaka. Hi yena Muponisi lonkulu: “Hi mina, mina Yehova, e handle ka mina a ku na muponisi!”—Esaya 43:11; Swivuriso 18:10.

¹⁶ Eka Yehovha hi kona laha matimba lamakulu, vutlhari, vululami ni rirhandzu swi kumekaka kona. (Pisalema 147:5; Swivuriso 2:6; Esaya 61:8; 1 Yohane 4:8) Kutani loko a humesa ku avanyisa ka yena, hi nga tiyiseka leswaku magoza lawa a nga ta ma teka ma ta va layo lulama. Abrahama u vutisile a ku: “Loyi a av̌anyisaka misav̌a hikwayo, a nga ka a nga av̌anyisi hi ku lulama šana?” (Genesa 18:24-33) Pawulo u te: “Xana Xikwembu xi tirha hi ku homboloka xana? Niswitsanana!” (Varhoma 9:14) Yohane u tsarile a ku: “lna, we Hosi Xikwembu xa matimba hinkwawo, ku avanyisa ka wena ka tshembeka, ku lulamile.”—Nhlavutelo 16:7.

17. Malandza ya Yehovha ya le minkarhini ya khale ma ku phofule njhani ku tshemba ka wona switshembiso swa yena?

¹⁷ Loko Yehovha a tshembisa ku ponisa, u ta ku hetisisa handle ko tsandzeka. Yoxuwa u te: “A ku na xitshembiso lexi tsandzekeke eka switshembiso hinkwaswo leswinene leswi Yehovha a swi endleke.” (Yoxuwa 21:45, NW) Solomoni u te: “A ku wanga ni rito ni riṅwe ra marito hikwawo la’yo saseka lawa a nga ma v̌ula.” (1 Tihosi 8:56) Muapostola Pawulo u vule leswaku Abrahama “a nga kanakananga hi tlhelo ra xitshembiso xa Xikwembu, ni ku pfumela ka yena a ku helanga; . . . u khorwile swinene leswaku Xikwembu xi ni matimba ku endla leswi xi nga tshembisa ku endla swona.” Hilaha ku fanaka, Sara “ú tivile leswaku [Xikwembu] l[exi] n’wi tshembiseke [x]a tshembeka.”—Varhoma 4:20, 21; Vaheveru 11:11.

18. Hikwalaho ka yini malandza ya Yehovha ya namuntlha ma nga tiyisekaka leswaku ma ta ponisiwa?

¹⁸ Ku hambana ni vanhu, Yehovha u tshembekile hi ndlela leyi hetisekeke, u namarhela rito ra yena. “Yehova wa tinyimpi o hlambanyile, a ku: kunene leši nḍi ši ehleketeke ši ta endlakala.” (Esaya 14:24) Kutani loko Bibele yi vula leswaku “Hosi ya swi tiva ku ponisa vanhu va vukhongeri eku karhatekeni ka vona, ni ku tshika vanhu lavo homboloka va ri eku biweni ku fikela siku ra ku avanyisa,” hi nga va ni ntshembo lowu tiyeke wa leswaku sweswo swi ta endleka. (2 Petro 2:9) Hambiloko ma xungetiwa hi ndzoviso wa valala lava nga ni matimba, malandza ya Yehovha ma va ni xivindzi hikwalaho ka langutelo ra yena, leri kombisiweke hi xitshembiso xakwe eka un’wana wa vaprofeta vakwe, loko a ku: “V̌a ta lwa na wena, kambe v̌a nga ka v̌a nga ku hluri, hikuv̌a nḍi na wena e ku ku [ponisa], ku v̌ula Yehova.”—Yeremiya 1:19; Pisalema 33:18, 19; Tito 1:2.

Ku Ponisiwa eMinkarhini Leyi Hundzeke

19. Yehovha u n’wi ponise njhani Lota, naswona hi kwihi ku fana loku nga kona enkarhini wa hina?

¹⁹ Hi nga khutazeka swinene loko ho tlhela hi kambisisa swiendlo swin’wana swa ku ponisa ka Yehovha ka le nkarhini lowu hundzeke. Hi xikombiso, Lota a a “karhateke swinene” hi vuhomboloki bya Sodoma na Gomora. Kambe Yehovha u swi twile “swirilo” leswi a swi ri kona emitini yoleyo. Hi nkarhi lowu faneleke, u rhumele varhumiwa leswaku va ya byela Lota ni ndyangu wakwe leswaku va suka endhawini yoleyo hi ku hatlisa. Ku ve ni vuyelo byihi? Yehovha u “ponisile Lota munhu wo lulama,” “[u] endlile leswaku miti ya va Sodoma na Gomora, yi hundzuka nkuma.” (2 Petro 2:6-8; Genesa 18:20, 21, NW) Ni namuntlha, Yehovha wa swi xiya swirilo swa ku karhateka hikwalaho ka vuhomboloki lebyikulu bya misava leyi. Loko varhumiwa vakwe va manguva lawa va hetile ntirho wa vona wo nyikela vumbhoni hi xihatla, ku fikela laha a lavaka kona, u ta teka goza ro lwisana ni misava leyi yo homboloka kutani a ponisa malandza yakwe hilaha a endleke hakona eka Lota.—Matewu 24:14.

20. Hlamusela ndlela leyi Yehovha a poniseke Israyele wa khale ha yona eka Vaegipta.

²⁰ Le Egipta wa khale, vanhu va Xikwembu va timiliyoni a va endliwe mahlonga. Malunghana na vona Yehovha u te: “Nḍi yingisile ku rila ka v̌ona . . . nḍi tiv̌a e nhlomulo wa v̌ona, nḍi šikele ku ta v̌a kuṭula.” (Eksoda 3:7, 8) Kambe, endzhaku ka loko a tshike vanhu va Xikwembu va famba, Faro u cince mianakanyo ya yena kutani a va hlongorisa ni vuthu ra yena ra matimba. Vaisrayele a va vonaka va phasekile eLwandle ro Tshwuka. Kambe Muxe u te: “Mi nga tšhav̌i; yimani mi ta v̌ona hi laha Yehova a nga ta mi lamulela ha kona namuntlha.” (Eksoda 14:8-14) Yehovha u avanyise Lwandle ro Tshwuka, kutani Vaisrayele va baleka. Mavuthu ya Faro ma va hlongorisile, kambe Yehovha u tirhise matimba yakwe kutani “lwandle ri v̌a funengeta; v̌a mbombomela kukotisa ṭopfu, e šidziv̌eni ša ku enta ša mati.” Endzhaku ka sweswo, Muxe u yimbelelele Yehovha risimu a ku: “I mani l’a kwetsimaka, l’a tengeke kukotisa wena, l’a fanelaka e ku ḍunisiwa hi tinsimu, u endle masingita!”—Eksoda 15:4-12, 19.

21. Xana vanhu va Yehovha va ponisiwe njhani eka Amoni, Mowabu ni le ka Seyira?

²¹ Eka xiendlakalo xin’wana, matiko lama nga valala ya Amoni, Mowabu na Seyira (Edomu) ma xungete ku lovisa vanhu va Yehovha. Yehovha u te: “Mi nga ṭhuki mi ṭshav̌a, mi nga heli timbilu e mahlweni ka v̌unyingi le’byikulu lebyi [bya nala], hikuv̌a nyimpi a hi ya ṅwina, i ya Šikwembu . . . A hi ṅwina lav̌a mi nga ta lwa . . . [Yimani mi tiya] mi ta v̌ona ku pon[is]a ka Yehova, l’a nga na ṅwina.” Yehovha u ponise vanhu va yena hi ku hambeta a vanga ku pfilunganyeka exikarhi ka mavuthu lama nga valala kutani ma dlayana hi woxe.—2 Tikronika 20:15-23.

22. I ku ponisiwa kwihi ka singita loku Yehovha a poniseke Israyele eka Asiriya hakona?

²² Loko Mfumo wa Misava wa Asiriya wu lwa na Yerusalama, Hosi Senakeribi u rhukane Yehovha hi ku byela vanhu lava nga erirhangwini a ku: “I ŝihi ŝikwembu e šikari ka ŝikwembu hikwaŝo ŝa matiko lawa [ndzi ma hluleke] l’eŝi kuṭuleke matiko ya ŝona e v̌okweni ra mina, leŝaku Yehova a kuṭula Yerusalem e v̌okweni ra mina-ke?” Eka malandza ya Xikwembu u te: “Ezekias a nga ṭhuki a mi khongotela ku ṭhemba Yehova, a ku ka ṅwina: Yehova o ta hi kuṭula.” Hiloko Hezekiya a khongelela ku ponisiwa hi matimba, “matiko hikwawo ya misav̌a ma ta tiv̌a leŝaku wena Yehova u Šikwembu, wena ntsena!” Yehovha u dlaye 185 000 wa masocha ya Asiriya, naswona malandza ya Xikwembu ma ponisiwile. Endzhakunyana, loko Senakeribi a gandzela xikwembu xa yena xa vunwa, vana vakwe va n’wi dlayile.—Esaya, tindzima 36 na 37.

23. I swivutiso swihi leswi lavaka ku hlamuriwa malunghana ni ku ponisiwa ka namuntlha?

²³ Hakunene hi nga swi kota ku va ni xivindzi loko hi vona ndlela leyi Yehovha a poniseke vanhu vakwe ha yona, hi ndlela leyi hlamarisaka, eminkarhini leyi hundzeke. Ku vuriwa yini hi namuntlha? Hi xihi xiyimo lexi nga ni khombo lexi malandza yakwe lama tshembekeke ma nga ta va eka xona ku nga ri khale, laha swi nga ta lava ku ponisa ka yena ka singita? Hikwalaho ka yini a nga ma ponisanga ku ta fikela sweswi? I ku hetiseka kwihi loku marito ya Yesu lama nge: “Loko swilo sweswo swi sungula ku humelela, ololokani, mi languta henhla, hikuva ku kutsuriwa ka n’wina ku kusuhi,” ma nga ta va na kona? (Luka 21:28) Naswona xana malandza ya Xikwembu lawa ana se ma feke ma ta ponisiwa hi ndlela yihi? Xihloko lexi landzelaka xi ta kambisisa swivutiso leswi.

Swivutiso Swa Mpfuxeto

◻ Hikwalaho ka yini ku ri ni xilaveko lexikulu xa ku ponisiwa?

◻ Hikwalaho ka yini hi nga fanelanga hi langutela ku ponisiwa hi vanhu?

◻ I ku ponisiwa ka vamani loku nga ekusuhi?

◻ Ha yini hi nga tiyisekaka hi ku ponisa ka Yehovha?

◻ I swikombiso swihi swa ku ponisa swa le minkarhini ya khale leswi khutazaka?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]

Abrahama a a ri exikarhi ka lava a va ri ni ntshembo lowu heleleke eka Yehovha