Xana U Munghana Wa Xikwembu?—Leswi Swikhongelo Swa Wena Swi Paluxaka Swona
XANA u tshame u twa hi xiwelo vanhu vambirhi va dya mabulo? A swi kanakanisi leswaku a swi ku tekelanga nkarhi ku vona muxaka wa vuxaka bya vona—leswaku a va ri vanghana lavakulu kumbe vanhu lava nga tivaniki, vanhu lava tolovelaneke ntsena kumbe vanghana lavakulu lava tshembanaka. Hi ndlela leyi fanaka, swikhongelo swa hina swi nga paluxa vuxaka bya hina na Xikwembu.
Bibele ya hi tiyisekisa leswaku Xikwembu “a xi le kule ni un’wana ni un’wana wa hina.” (Mintirho 17:27) Hakunene, xa hi rhamba leswaku hi xi tiva. Hi nga tlhela hi va vanghana va xona. (Pisalema 34:8; Yakobo 2:23) Hi nga tiphina hi vunghana bya xiviri na xona! (Pisalema 25:14) Entiyisweni, vuxaka bya hina ni Xikwembu i nchumu wa risima swinene lowu hina vanhu lava nga hetisekangiki hi nga wu kumaka. Naswona Yehovha u teka vunghana bya hina byi ri bya risima. Leswi swi le rivaleni hikuva vunghana bya hina na yena byi sekeriwe eka ripfumelo ra hina eka N’wana wa yena la tswariweke a ri swakwe, loyi a nyikeleke vutomi bya yena hikwalaho ka hina.—Vakolosa 1:19, 20.
Swikhongelo swa hina swi fanele swi kombisa rirhandzu leri enteke ni ku tlangela eka Yehovha. Kambe, xana u tshame u titwa onge swikhongelo swa wena hambi swi ri swa xichavo, a swi humi embilwini hi ndlela yo karhi? Leswi swi tolovelekile. Hi xihi xilotlelo xo antswisa timhaka? I ku kurisa vunghana bya wena na Yehovha Xikwembu.
Ku Kuma Nkarhi Wo Khongela
Xo sungula, swi teka nkarhi ku kurisa ni ku hlakulela vunghana. U nga ha pfuxela kumbe u vulavula ni vanhu vo tala siku na siku—vaakelani, vatirhi-kulobye, vachayeri va mabazi ni vamatsalana va le mavhengeleni. Hambiswiritano, leswi a swi vuli swona leswaku vanhu volavo i vanghana va wena hakunene. Vunghana bya kula loko u ri karhi u vulavula hilaha ku teleke ni munhu un’wana, mi suka eka ku vulavurisananyana ku ya eka ku kombisa mintlhaveko ya wena ya le ndzeni ni mianakanyo.
Hi ndlela leyi fanaka, xikhongelo xi hi pfuna ku tshinela ekusuhi na Yehovha. Kambe xi fanele xi nyikiwa nkarhi lowu eneleke; ku laveka leswi engetelekeke ematshan’weni yo vula swikhongelo swo koma swo nkhensa hi nkarhi wa swakudya. Loko u vulavula ngopfu na Yehovha, u ya u swi kota ku lunghisa mintlhaveko, minsusumeto ni swiendlo swa wena n’wini. Mintlhantlho ya swiphiqo leswi nonon’hwaka yi sungula ku tikomba loko moya wa Xikwembu wu hi tsundzuxa misinya ya milawu leyi nga eRitweni ra xona. (Pisalema 143:10; Yohane 14:26) Ku tlula kwalaho, loko u ri karhi u khongela, Yehovha u va wa xiviri swinene eka wena, naswona u sungula ku ku xiya swinene ku tsakela ka yena ka rirhandzu ni ku khumbeka ka yena hi wena.
Leswi swi tano ngopfu-ngopfu loko u kuma tinhlamulo ta swikhongelo swa wena. Phela, Yehovha a nga “endla . . . ku tlula ngopfu swinene hinkwaswo leswi hi nga swi kombelaka, kumbe leswi hi nga swi ehleketaka”! (Vaefesa 3:20) Leswi a swi vuli swona leswaku Xikwembu xi ku endlela masingita. Hambiswiritano, hi Rito ra xona leri tsariweke, tibuku ta ntlawa wa nandza la tshembekaka, kumbe hi milomu ya vamakwerhu va xinuna ni va xisati lava nga ni rirhandzu, a nga ha ku nyika xitsundzuxo kumbe nkongomiso lowu lavekaka. Kumbe a nga ha ku nyika matimba lama lavekaka leswaku u tiyisela kumbe yo lwisana ni ndzingo. (Matewu 24:45; 2 Timotiya 4:17) Mintokoto yo tano yi tata timbilu ta hina hi ku tlangela Munghana wa hina wa le tilweni!
Munhu u fanele a veka nkarhi wo khongela. I ntiyiso, nkarhi wu komile emasikwini lawa yo nonon’hwa. Kambe loko u khathala hakunene hi munhu un’wana, hi ntolovelo u tinyika nkarhi wo wu heta u ri na yena. Xiya ndlela leyi mupisalema a tiphofuleke ha yona: “Hi laha ntŝele ya mhunti yi rilelaka mati ya milambu, moya wa mina wu ku nav̌erisa ŝeŝo, wena Šikwembu! Moya wa nga wu ni tora ra Šikwembu, ra Šikwembu le’ši hanyaka. Nḍi ta ya rini, nḍi humelela e mahlweni ka Šikwembu šana?” (Pisalema 42:1, 2) Xana u ni ku navela loku fanaka ko vulavula ni Xikwembu? Kutani tinyike nkarhi wo endla tano!—Ringanisa Vaefesa 5:16.
Hi xikombiso, u nga ha ringeta ku pfuka nimixo swinene leswaku u ta va ni nkarhi wa le xihundleni wo khongela. (Pisalema 119:147) Xana minkarhi yin’wana u va ni nkelu-nkelu? Kutani, ku fana ni mupisalema, u nga teka minkarhi yo tano yo karhata tanihi nkarhi wo phofula ku karhateka ka wena eka Xikwembu. (Pisalema 63:6) Kumbe ku nga ha va mhaka yo khongela swikhongelo swo hlayanyana swo koma hi siku. Mupisalema u vule leswi eka Xikwembu: “Nḍi huwelela ka wena hi siku hikwaro.”—Pisalema 86:3.
Ku Antswisa Nkoka Wa Swikhongelo Swa Hina
Minkarhi yin’wana u ta kuma swi pfuna ku lehisa swikhongelo swa wena. Eka xikhongelo xo koma, u nga ha tala ku vulavula hi timhaka leti nga nyawuriki. Kambe loko u endla swikhongelo swo leha leswi enteke, u phofula swinene mianakanyo ya wena ni mintlhaveko ya wena ya le ndzeni hi ku olova. Yesu u tshame kan’we a heta vusiku hinkwabyo a khongela. (Luka 6:12) A swi kanakanisi leswaku u ta kuma leswaku swikhongelo swa wena n’wini swi va leswi enteke swinene naswona swi twala loko u papalata ku swi hatlisisa.
Leswi a swi vuli ku lehisa swinene loko u ri na switsongo swo swi vula; naswona a swi vuli ku phindha-phindha loku nga twaliki. Yesu u tsundzuxile: “Loko mi khongela, mi nga bokoxeli kukota vamatiko, hikuva va anakanya leswaku hi ku tata marito va ta yingisiwa. Mi nga tshuki mi fana na vona, hikuva Tata wa n’wina u tiva leswi mi swi pfumalaka mi nga si kombela.”—Matewu 6:7, 8.
Xikhongelo xi twala swinene loko u anakanyisise ka ha ri emahlweni hi leswi u lavaka ku vulavula ha swona. Swo vulavula hi swona swi tele—ntsako wa hina evutirhelini, ku tsana ni swihoxo swa hina, ku hetiwa ka hina matimba, ku karhateka ka hina hi swa ikhonomi, mintshikilelo ya le ntirhweni kumbe ya le xikolweni, ku hlayiseka ka mindyangu ya hina ni xiyimo xa moya xa vandlha ra ka hina, loko hi vula swi nga ri swingani.
Xana mianakanyo ya wena yi tala ku anakanya swin’wana loko u khongela? Kutani endla matshalatshala lama engetelekeke leswaku u nyikela nyingiso. Hambiswiritano, Yehovha wa swi rhandza ku ‘nyikela nyingiso eka swikombelo swa hina.’ (Pisalema 17:1) Xana a hi fanelanga hi tiyimisela ku engetela matshalatshala ya hina yo huma embilwini yo nyikela nyingiso eka swikhongelo swa hina vini? Ina, ‘veka mianakanyo ya wena eka swilo swa moya,’ naswona u ala ku yi pfumelela yi pepetseka.—Varhoma 8:5.
Ndlela leyi hi vulavulaka na Yehovha ha yona na yona i ya nkoka. Hambileswi a lavaka leswaku hi n’wi languta tanihi munghana, a hi fanelanga hi rivala leswaku hi vulavula ni Hosi Leyikulu ya vuako hinkwabyo. Hlaya u tlhela u anakanyisisa hi swivono leswi chavisaka leswi kombisiweke eka Nhlavutelo tindzima 4 na 5. Yohane exivonweni u vone vukulukumba bya Loyi hi n’wi tshinelelaka hi xikhongelo. Mawaku lunghelo ronghasi ro kota ku tshinelela ni ku nghena eka “loyi a tshameke exiluvelweni”! A hi swi lavi leswaku ririmi ra hina ri va ra ku nga xiximi kumbe leri nga riki na xindzhuti. Ematshan’weni ya sweswo, hi fanele hi engetela matshalatshala lama tiyeke yo endla ‘marito ya milomu ya hina ni ku anakanyisisa ka timbilu ta hina ma tsakisa eka Yehovha.’—Pisalema 19:14.
Kambe, hi fanele hi swi xiya leswaku a hi n’wi tsakisi Yehovha hi ku vulavula ka matimba. U tsakisiwa hi marito ya hina yo xixima, lama humaka embilwini, ku nga khathariseki ndlela leyi ma vekiwaka hi ku olova ha yona.—Pisalema 62:8.
Nchavelelo Ni Ku Twisisa eMinkarhini Yo Pfumala
Loko hi lava mpfuno ni nchavelelo, hakanyingi hi ya eka munghana lonkulu leswaku a hi seketela ni ku hi twela vusiwana. Phela, ku hava munghana la tshinelelekaka hi ku olova ku tlula Yehovha. Hi yena la nga “ku pfuna lo’ku kumiwaka kusuhi e mapfalweni.” (Pisalema 46:1) Tanihi “Xikwembu lexi ku chavelela hinkwako ku humaka eka xona,” xi swi twisisa ku antswa leswi hi langutaneke na swona ku tlula munhu wihi ni wihi. (2 Vakorinto 1:3, 4; Pisalema 5:1; 31:7) Naswona u ni ntwela-vusiwana wa xiviri ni vunene eka lava nga le xiyin’weni lexi nga tsakisiki. (Esaya 63:9; Luka 1:77, 78) Hi ku tiva leswaku Yehovha i munghana la twisisaka, hi titwa hi ntshunxekile ku vulavula na yena hi mbilu hinkwayo, hi vuenti. Hi susumeteleka ku phofula ku chava loku enteke ni mivilelo ya hina. Xisweswo hi tivonela hi hexe ndlela leyi ‘nchavelelo wa [Yehovha] hi yexe wu sungulaka ku tsakisa mimoya-xiviri ya hina.’—Pisalema 94:18, 19.
Minkarhi yin’wana hi nga ha titwa hi nga faneleki ku tshinelela Xikwembu hikwalaho ka swihoxo swa hina. Kambe ku vuriwa yini hi loko munghana wa wena lonkulu a ku dyoherile ivi a kombela ku rivaleriwa? Xana a wu nga ta susumeteleka ku n’wi chavelela ni ku n’wi tiyisekisa? Kutani, ha yini u langutela leswi nga ehansi ka sweswo eka Yehovha? Hi musa u rivalela vanghana va yena lava dyohaka hikwalaho ka ku nga hetiseki ka munhu. (Pisalema 86:5; 103:3, 8-11) Hi ku tiva leswi, a hi tshiki ku vula swihoxo swa hina hi ku ntshunxeka eka yena; hi nga tiyiseka hi rirhandzu ni tintswalo ta yena. (Pisalema 51:17) Loko hi tshikilelekile hikwalaho ka swihoxo swa hina, hi nga chaveleriwa hi marito ya 1 Yohane 3:19, 20: “Kutani, ndlela ya ku hi khorwisa leswaku hi vanhu va ntiyiso, ni ya ku tiyisa ripfalo ra hina emahlweni ka Xikwembu hi leyi: Loko ripfalo ra hina ri hi avanyisa, hi tiva leswaku Xikwembu xi tlula ripfalo leri ra hina hi vukulu, naswona xi tiva hinkwaswo.”
Hambiswiritano, a hi fanelanga hi va exiyin’weni lexi nga tsakisiki leswaku hi ta tiphina hi nkhathalelo wa Xikwembu wa rirhandzu. Yehovha wa khathala hi xilo xin’wana ni xin’wana lexi nga ha khumbaka ku hlayiseka ka hina ka moya ni ka mintlhaveko. Ina, a hi fanelanga hi ehleketa leswaku mintlhaveko, mianakanyo ni ku karhateka ka hina a swi nyawuli ngopfu lerova swi nge phofuriwi exikhongelweni. (Vafilipiya 4:6) Loko u ri ni munghana wa wena lonkulu, xana mi bula hi swiendlakalo leswikulu ntsena swa le vuton’wini bya n’wina? Xana a mi tlheli mi bula hi swilo leswitsongo? Hi ndlela leyi fanaka, u nga titwa u ntshunxekile ku vulavula hi xivumbeko xihi na xihi xa vutomi bya wena na Yehovha, u ri karhi u tiva leswaku “xi tikarhatela [wena].”—1 Petro 5:7.
Kavula, vunghana a byi tali ku teka nkarhi wo leha loko hinkwaswo leswi mi vulavulaka ha swona swo khumba n’wina ntsena. Hilaha ku fanaka, swikhongelo swa hina a swi fanelanga swi va swa vutianakanyi. Hi fanele hi tlhela hi phofula rirhandzu ra hina ni ku khathala ka hina hi Yehovha ni swilaveko swa yena. (Matewu 6:9, 10) Xikhongelo a hi nkarhi wo kombela mpfuno eka Xikwembu ntsena kambe i nkarhi wo vula ni marito yo nkhensa ni ku dzunisa. (Pisalema 34:1; 95:2) ‘Ku nghenisa vutivi’ hi dyondzo ya nkarhi na nkarhi ya munhu hi xiyexe swi ta hi pfuna emhakeni leyi, tanihi leswi swi hi pfunaka ku tolovelana ku antswa na Yehovha ni tindlela ta yena. (Yohane 17:3) U nga ha swi kuma swi pfuna swinene ku hlaya buku ya Tipisalema ni ku xiya ndlela leyi malandza man’wana yo tshembeka ma tiphofuleke ha yona eka Yehovha.
Xinakulobye na Yehovha hakunene i nyiko ya risima. Onge hi nga kombisa leswaku ha xi tlangela hi ku endla swikhongelo swa hina swi va swa xinghana hilaha ku engetelekeke, swi huma embilwini ni ku va swa munhu hi xiyexe. Kutani hi ta tiphina hi ntsako lowu phofuriweke hi mupisalema, loyi a nga te: “Ku katekile loyi u ṅwi hlawulaka, loyi u ṅwi ṭhinetaka ka wena!”—Pisalema 65:4.
[Swifaniso leswi nga eka tluka 28]
Hi nga khongela eka Xikwembu siku hinkwaro loko hi va ni nkarhi