Yehovha U Fuma Hi Ntwela-vusiwana

EMATIN’WINI hinkwawo vafumi vo tala va vanhu va tirhise matimba ya vona va nga ri na mhaka ni ku xaniseka ka vafumiwa va vona. Hambiswiritano, Yehovha u kombise ku hambana hi ku hlawula tiko—Israyele—naswona a ri fuma hi ntwela-vusiwana.

Loko Vaisrayele va ha ri mahlonga le Egipta wa khale, Yehovha u twe ku kombela ka vona mpfuno. “E ku karatekeni ka v̌ona, a a karateka na yena, . . . e riranḍwini ra yena ni v̌uneneni bya yena, o v̌a kuṭurile a ri yena.” (Esaya 63:9) Yehovha u ponise Vaisrayele, a va nyika swakudya hi hlori, ivi a va yisa etikweni ra vona.

Mfanelo ya Yehovha ya ntwela-vusiwana yi tlhela yi kombisiwa eka milawu leyi a yi nyikeke tiko leri. U lerise Vaisrayele leswaku va khoma swisiwana, tinoni ni valuveri hi ntwela-vusiwana. A va nga fanelanga va tlanga hi lava lamaleke.

Nawu a wu lava leswaku ku kombisiwa ntwela-vusiwana eka lava pfumalaka. Lava pfumalaka a va ta khwaja endzhaku ka ntshovelo. Swikweleti a swi suriwa hi lembe ra Savata (ra vunkombo). Masimu hinkwawo lama nga ndzhaka lama xaviweke a ma fanele ma tlheriseriwa hi lembe ra Yubili (ra vu-50). Ancient Israel—Its Life and Institutions ya vika: “Le Israyele, a ku si tshama ku va ni mintlawa ya swiyimo swa vanhu hi ndlela ya manguva lawa.” “Emasikwini yo sungula ya ku tshamiseka, Vaisrayele hinkwavo a va tsakela ku hanya hi mimpimanyeto ya vutomi leyi lavaka ku fana.”—Levhitika 25:10; Deteronoma 15:12-14; 24:17-22; 27:18.

Ku Tekelela Ntwela-vusiwana Wa Yehovha

Malandza ya Xikwembu ma susumeteriwa hi ntwela-vusiwana wa xona. Hi xikombiso, ematin’wini hinkwawo, tihosi tin’wana leta ha ku vekiwaka ti dlaye swirho leswa ha hanyaka swa rixaka ra vuhosi ra nkarhi lowu hundzeke. Kambe Davhida nandza wa Yehovha a nga swi endlanga leswi. Endzhaku ka rifu ra Hosi Sawulo, Davhida u sirhelete Mefiboxete, ntukulu tlhelo mudyandzhaka la saleke wa Sawulo. “Hosi yi ṭeṭelela Mefibošet, ṅwana Yonatan, ṅwana Saul.”—2 Samuwele 21:7.

Ku hava munhu un’wana la tekeleleke ntwela-vusiwana wa Yehovha hilaha Yesu a endleke hakona. Yo tala ya mahlori ya yena a ma susumetiwa hi ntwela-vusiwana wa vukwembu. Eka nkarhi wun’wana munhu wa nhlokonho u n’wi komberile a ku: “Loko u swi rhandza, u nga ndzi basisa.” Yesu u susumetiwe hi ntwela-vusiwana ivi a n’wi khumba, a ku: “Ndza swi rhandza, hlantsweka u basa!” (Marka 1:40-42) Nkarhi wun’wana mintshungu leyikulu yi landzele Yesu. Exikarhi ka huwa leyi a yi ri kona, Yesu u nyikele nyingiso eka vavanuna vambirhi va mabofu lava huweleleke va ku: “‘Hosi, N’wana Davhida, hi twele vusiwana!’ . . . Kavaloko Yesu a va twela vusiwana, a khumba mahlo ya vona; hi nomu lo va tlhela va vona.”—Matewu 20:29-34.

Mintshungu leyikulu a yi herisanga ntwela-vusiwana wa Yesu eka vanhu van’wana. Hikwalaho ka leswi ntshungu a wu nga dyanga ku ringana nkarhinyana wo leha, eka nkarhi wun’wana u te: “Ndzi twela ntshungu lowu evusiwana.” Kutani u va phamele hi hlori. (Marka 8:1-8) Loko Yesu a ri karhi a famba, a nga dyondzisi mintshungu ntsena kambe a xiya ni swilaveko swa yona. (Matewu 9:35, 36) Endzhaku ka pfhumba rolero, Yesu ni vadyondzisiwa va yena a va nga ri na nkarhi wo wisa hambi ku ri wa ku dya swakudya. Mhaka ya Bibele yi ri: “Kavaloko vadyondzisiwa va nghena ebyatsweni, va ya laha ku nga mananga va ri voxe. Kambe lavo tala va va vona loko va famba, va va tiva, kutani va huma emitini hinkwayo, va tsutsumela kwale hi milenge, va va rhangela emahlweni. Loko Yesu a huma ebyatsweni, a vona ntshungu lowukulu wa vanhu, a va twela vusiwana, hikuva a va fana ni tinyimpfu leti nga riki na murisi; kutani a va dyondzisa leswo tala.”—Marka 6:31-34.

Leswi susumeteleke Yesu a ku nga ri mavabyi ni vusweti bya vanhu kambe a ku ri xiyimo xa vona xa moya. Varhangeri va vona a va va dyelela, kutani Yesu “a va twela vusiwana.” Rito ra Xigriki leri yimelaka ku “a va twela vusiwana” ri vula “ku twa marhumbu ma navela.” Yesu a ri wanuna wa ntwela-vusiwana hakunene!

Ntwela-vusiwana eMisaveni Ya Tihanyi

Yesu Kreste sweswi i Hosi ya Mfumo wa Yehovha wa le tilweni. Tanihi laha xi endleke hakona eIsrayele wa khale, namuntlha Xikwembu xi fuma vanhu va xona hi ntwela-vusiwana. “Yehova wa mav̌andla o ri: V̌a ta v̌a v̌a mina hi šiv̌iri e sikwini le’ri nga ta endliwa hi mina; nḍi ta v̌a ṭeṭelela.”—Malakiya 3:17.

Lava lavaka ku kuma ntwela-vusiwana wa Yehovha va fanele va tekelela tindlela ta yena. I ntiyiso, hi hanya emisaveni leyi vanhu va tsakelaka swinene ku sirhelela ndlela ya vona ya mahanyelo ku tlula ku pfuna lava pfumalaka. Vanhu lava nga ni matimba hakanyingi va lava mpindzulo va ri karhi va nyikela hi vuhlayiseki bya vatirhi ni vaxavisi. Eka 2 Timotiya 3:1-4, Bibele hi ku kongoma yi hlamusela xiyimo xa mahanyelo xa nkarhi wa hina lexi heriseke ntwela-vusiwana etimbilwini ta vo tala.

Hambiswiritano, hi nga yi kuma minkarhi yo kombisa ntwela-vusiwana. Xana hi nga nyikela mpfuno lowu lavekaka eka vaakelani va hina? Xana ku na loyi a vabyaka loyi u nga n’wi endzelaka? Xana hi nga chavelela lava tshikilelekeke, hi fambisana ni ndzayo leyi nge: “Mi tiyisa lava helaka ntamu; pfunani lava tsaneke”?—1 Vatesalonika 5:14.

Ntwela-vusiwana wu ta tlhela wu hi pfuna ku papalata ku angula hi ndlela yo kariha loko van’wana va endla swihoxo. Hi byeriwa leswi: “Leswo bava hinkwaswo, ni ku hlundzuka hinkwako, ni ku kariha hinkwako, a swi susiwe exikarhi ka n’wina; tshikani ku holova ni ku rhuketelana, mi susa mona hinkwawo. Ematshan’wini ya swona, twelanani vusiwana, mi tsetselelana, mi rivalelana, tanihi leswi Xikwembu na xona xi mi rivaleleke eka Kriste.”—Vaefesa 4:31, 32.

Ntwela-vusiwana wu ta hi pfuna ku papalata mboyamelo wo tirhisa matimba hi ndlela yo biha. Bibele yi ri: “Ambalani moya wa tintswalo, ni vunene, ni ku titsongahata, ni ku rhula, ni ku leha mbilu.” (Vakolosa 3:12) Mianakanyo yo titsongahata yi hi endla hi kota ku tiveka exiyin’weni xa lava nga le hansi ka vulanguteri bya hina. Ku va ni ntwela-vusiwana swi katsa ku titsongahata ni ku anakanyela ematshan’weni yo karhata. Ku humelela a ku fanelanga ku va xivangelo xo khoma vanhu tanihi tinsimbi ta muchini. Nakambe, endyangwini vavanuna lava nga ni ntwela-vusiwana va tsundzuka leswaku vasati va vona i swibye leswi nga tiyangiki. (1 Petro 3:7) Ku anakanyisisa hi xikombiso xa Yesu xa ntwela-vusiwana swi nga hi pfuna eka leswi hinkwaswo.

Tanihi leswi Yesu a khumbeka swinene hi vanhu enkarhini wa vutirheli bya yena bya laha misaveni, hi nga tiyiseka leswaku i Mufumi la nga ni ntwela-vusiwana sweswi, naswona u ta ya mahlweni a va na ntwela-vusiwana. Loko yi profeta ha yena, Pisalema 72 yi ri: “Yi ta av̌anyisa timhaka ta ŝisiwana ŝa tiko hi ku lulama, yi ta ponisa v̌ana v̌a mupfumari, kambe yi ta phyandlasa mušanisi. Yi ta fuma e ku sukela lwandle riṅwana ku ya fika eka riṅwana, ni ku sukela nambyini, ku ya fika makuṅweni ya misav̌a. Yi ta ṭeṭelela šisiwana ni l’a nge khombyeni, kutani yi ta kuṭula v̌utomi bya ŝisiwana.”—Pisalema 72:4, 8, 13.

Rito ra Xikwembu ri vhumbhile ri ku: “O ta av̌anyisa šisiwana hi ku lulama, a kanela timhaka ta la’v̌aṭongo v̌a misav̌a ha kunene. . . . A lov̌isa ŝidyohi hi moya wa nomu wa yena.” Endzhaku ko hlamusela ndlela leyi vanhu va tihanyi lava fanaka ni swivandzana va nga ta hundzula tindlela ta vona ha yona, vuprofeta byi ya emahlweni: “Ku nga ka ku nga endliwi ŝo biha, ni ku onhiwa e nṭhav̌eni hikwayo le’yi kwetsimaka ya mina; hikuv̌a ku tiv̌a Yehova ku ta eneta misav̌a, tani hi leŝi mati ma funengetaka v̌uento bya lwandle.” (Esaya 11:4-9) Vuprofeta lebyi kahle-kahle byi tshembisa vandla ra vanhu va misava hinkwayo lava tivaka Yehovha naswona va tekelela tindlela ta yena ta ntwela-vusiwana!