Va Endle Ku Rhandza Ka Yehovha

Eliya U Dzunisa Xikwembu Xa Ntiyiso

A A RI wanuna loyi a laviwa hi mahlo-ngati le Israyele. Loko hosi yo n’wi kuma a yi ta n’wi dlaya. I mani wanuna loyi a hlotiwa hi ndlela leyi? I muprofeta wa Yehovha, Eliya.

Hosi Akabu ni nsati wa yena wa muhedeni, Yezabele, a va endle leswaku vugandzeri bya Bali byi andza le Israyele. Hikwalaho ka sweswo, Yehovha u vange dyandza etikweni, leri sweswi a ku ri lembe ra vumune ri ri kona. Yezabele la hlundzukeke u bohe leswaku vaprofeta va Yehovha va dlayiwa, kambe Akabu a lava ngopfu-ngopfu Eliya. A ku ri Eliya loyi a byeleke Akabu malembe lama tlulaka manharhu lama hundzeke a ku: “Malembe lawa ku nga ka ku nga v̌i na mpfula ni mberha, loko ku nga ri hi rito ra mina.” (1 Tihosi 17:1) Naswona dyandza a ri ri karhi ri ya emahlweni.

Eka xiyimo lexi lexi nga ni khombo, Eliya u byeriwe hi Yehovha a ku: “Famba u tikombisa e ka Akab, kutani nḍi ta nisa mpfula e misav̌eni.” Eliya u yingise xileriso xa Yehovha, a tipeta ekhombyeni lerikulu.—1 Tihosi 18:1, 2.

Valala Vambirhi Va Hlangana

Loko Akabu a vona Eliya u vutisile a ku: “Šana a hi wena, l’a pfilunganyaka Israel?” Eliya u hlamurile hi xivindzi a ku: “A nḍi pfilunganyisi Israel, kambe hi wena ni yindlu ya tata wa wena, hikuv̌a mi ṭhikile milawu ya Yehova, mi lanḍa v̌a-Baal.” Kutani Eliya a lerisa leswaku Vaisrayele hinkwavo va hlengeletana eNtshaveni ya Karmele, ku katsa ni “v̌aprofeta v̌a Baal v̌a 450, ni v̌aprofeta v̌a Astarte v̌a 400.” Kutani Eliya a byela ntshungu a ku: “Mi ta khuta hi milenge mimbiri ku yisa kwihi šana?a Loko Yehova ši ri Šikwembu, ṅwi lanḍeni; kambe loko Baal ši ri Šikwembu, ṅwi lanḍeni!”—1 Tihosi 18:17-21.

Vanhu a va miyerile. Kumbexana a va xiya nandzu wa vona wo tsandzeka ku tinyiketela eka Yehovha ntsena. (Eksoda 20:4, 5) Kumbe swi nga ha endleka leswaku mapfalo ya vona a ma tlanyarile lerova a va nga tivoni va ri na nandzu loko va tirhela Yehovha na Bali. Hambiswiritano, Eliya u lerise vanhu ku humesa tinkunzi timbirhi letitsongo—yin’wana yi va ya vaprofeta va Bali naswona leyin’wana yi va ya yena. Tinkunzi hatimbirhi a ti ta lunghiseleriwa ti endliwa gandzelo, kambe a ku nga fanelanga ku lumekiwa ndzilo. Eliya u te: “Mi ta khongela šikwembu ša ṅwina, na mina nḍi ta khongela Yehova; kutani šikwembu le’ši nga ta hlamula hi nḍilo, hi šona Šikwembu.”—1 Tihosi 18:23, 24.

Yehovha Wa Dzunisiwa

Vaprofeta va Bali va sungule ku “tšina hi matimba, v̌a renḍela altari leyi v̌a yi endleke.” Mixo hinkwawo va huwelerile va ku: “O Baal, hi hlamule!” Kambe Baali a nga hlamulanga. (1 Tihosi 18:26) Kutani Eliya a sungula ku va vungunya a ku: “Huwelelani hi matimba, leŝi ši nga šikwembu!” (1 Tihosi 18:27) Kutani vaprofeta va Bali va sungula ku tixeka hi tisavula ni mafumu—ku nga mukhuva lowu hakanyingi a wu endliwa hi vahedeni leswaku va susumetela swikwembu swa vona ku swi va twela vusiwana.b—1 Tihosi 18:28.

Sweswi se a ri rhengile, naswona vagandzeri va Bali va ye emahlweni va “bvumba”—ku nga xiga lexi eka mongo lowu xi nyikaka miehleketo ya ku hlangana nhloko ni ku tsandzeka ku tikhoma. Nindzhenga swinene, Eliya eku heteleleni u byele vanhu hinkwavo a ku: “Nḍi ṭhineleleni!” Hinkwavo va langute hi vukheta loko Eliya a tlhela a aka altari ya Yehovha, a cela mugerho ematlhelo ka yona, a tsemelela xinkuzana xi va swiphemu-phemu, ivi a xi veka ealtarini ni tihunyi leswaku xi ta tshwa. Endzhaku ka sweswo, nkuzi, altari ni tihunyi a swi tsakamisiwe ngopfu hi mati, naswona mugerho a wu tatiwe hi mati (lawa handle ko kanakana a ma kumiwe eLwandle ra Mediteraniya). Kutani Eliya a khongela eka Yehovha a ku: “A ku tiv̌iwe namuntlha leŝaku hi wena Šikwembu ša Israel, ni leŝaku nḍi nanḍa wa wena, ni leŝaku nḍi endlile ŝilo hikwaŝo leŝi, hi ku lerisa ka wena! Nḍi hlamule, Yehova, nḍi hlamule! Tiko leri ri ta tiv̌a leŝaku wena Yehova u Šikwembu l’a tlherisaka timbilu ta v̌ona.”—1 Tihosi 18:29-37.

Eku heteleleni, ndzilo wu xika hi le tilweni “wu heta holokosta, ni tihunyi, ni maribye, ni misav̌a; wu phyisa ni mati ya khele.” Vanhu lava a va hlalerile hi ku hatlisa va nkhinsamile va ku: “Šikwembu i Yehova! Šikwembu i Yehova!” Hi ku lerisa ka Eliya, vaprofeta va Bali va khomiwile ivi va yisiwa enkoveni wa Kixoni, laha va dlayeriweke kona.—1 Tihosi 18:38-40.

Dyondzo Eka Hina

Eliya u kombise leswi nga ha vonakaka swi ri xivindzi lexi nga ni matimba yo tlula ya munhu. Kambe, mutsari wa Bibele Yakobo wa hi tiyisekisa leswaku “Eliya a a ri munhu ku fana na hina.” (Yakobo 5:17) Na yena a a chava naswona a tshikilelekile. Hi xikombiso, loko Yezabele endzhakunyana a hlambanyile leswaku u ta rihisela hikwalaho ka ku herisiwa ka vaprofeta va Bali, Eliya u balekile kutani a huwelela eka Yehovha hi xikhongelo a ku: “Ŝi ringene! ŝeŝi Yehova, teka moya wa mina.”—1 Tihosi 19:4.

Yehovha a nga tekanga moya-xiviri wa Eliya a n’wi dlaya. Ematshan’weni ya sweswo, hi tintswalo u n’wi pfunile. (1 Tihosi 19:5-8) Malandza ya Xikwembu namuntlha ma nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta endla leswi fanaka loko ma langutane ni minkarhi ya ntshikilelo, kumbexana hikwalaho ka nkaneto. Hakunene, loko va khongelela mpfuno wa Yehovha, a nga va nyika “matimba lama tlulaka lama tolovelekeke,” leswaku hambiloko va “kamanyetiwile hi tindlela hinkwato,” a va nge “manyiwi lerova va nga swi koti ni ku famba.” Xisweswo, va ta pfuniwa leswaku va kota ku tiyisela, hilaha Eliya a endleke hakona.—2 Vakorinto 4:7, 8, NW.

[Tinhlamuselo ta le hansi]