I Mani A Nga Ta ‘Pona’?
“Un’wana ni un’wana la vitanaka vito ra Yehovha u ta ponisiwa.” —MINTIRHO 2:21.
1. Hikwalaho ka yini Pentekosta ya 33 C.E. yi ri siku ro hlawuleka ematin’wini ya misava?
PENTEKOSTA ya 33 C.E. a ku ri siku lerikulu ematin’wini ya misava. Hikwalaho ka yini? Hikuva hi siku rero ku velekiwe tiko lerintshwa. Eku sunguleni a ku nga ri tiko lerikulu ngopfu—a ku ri vadyondzisiwa va Yesu va 120 ntsena, lava a va hlengeletane ekamareni ra le henhla eYerusalema. Kambe namuntlha, hambileswi matiko yo tala lawa a ma ri kona hi nkarhi wolowo se ma rivariweke, tiko leri velekiweke eka kamara rero ra le henhla ra ha ri kona exikarhi ka hina. Mhaka leyi i ya nkoka swinene eka hina hinkwerhu, hikuva tiko leri ri hlawuriwe hi Xikwembu leswaku ri va mbhoni ya xona eka vanhu.
2. Hi swihi swiendlakalo leswi hlamarisaka leswi fungheke ku velekiwa ka tiko lerintshwa?
2 Loko tiko rero lerintshwa ri sungule ku va kona, ku ve ni swiendlakalo swa nkoka leswi hetisiseke marito ya Yuwele ya vuprofeta. Swiendlakalo leswi hi hlaya ha swona eka Mintirho 2:2-4: “Hi xitshuketa ku humelela huwa yi huma etilweni yi kotisa rimoyana leri hungaka hi rivilo ra matimba, yi tata yindlu hinkwayo leyi a va tshame eka yona. Hiloko ku vonaka tindzimi leti fanaka ni ndzilo eka vona kutani ti avana, kutani ha rin’we ri tshama ehenhla ka un’wana ni un’wana wa vona, kutani hinkwavo va tala moya lowo kwetsima, va sungula ku vulavula hi tindzimi to hambana-hambana, hilaha moya a wu va nyika hakona leswaku va vulavula.” Hi ndlela leyi, vavanuna ni vavasati volavo vo tshembeka va 120 va ve tiko ra moya, swirho swo sungula swa lava muapostola Pawulo endzhakunyana a va vitaneke “Israyele wa Xikwembu.”—Vagalatiya 6:16.
3. Hi byihi vuprofeta bya Yuwele lebyi hetisekeke hi Pentekosta ya 33 C.E.?
3 Mintshungu yi hlengeletanile yi ta kumisisa hi ta “rimoyana leri hungaka hi rivilo ra matimba,” kutani muapostola Petro a va hlamusela leswaku a ku ri karhi ku hetiseka byin’wana bya vuprofeta bya Yuwele. Hi byihi vuprofeta bya kona? Yingisa leswi a swi vuleke: “‘Emasikwini yo hetelela,’ ku vula Xikwembu, ‘Ndzi ta chulula mpimo wo karhi wa moya wa mina ehenhla ka nyama ya muxaka wun’wana ni wun’wana, naswona vana va n’wina va xinuna ni vana va n’wina va xisati va ta profeta kutani majaha ya n’wina ma ta vona swivono naswona vavanuna lava kuleke exikarhi ka n’wina va ta lorha milorho; hambi ku ri ehenhla ka mahlonga ya mina ya xinuna ni le ka mahlonga ya mina ya xisati ndzi ta chulula mpimo wo karhi wa moya wa mina emasikwini wolawo, kutani va ta profeta. Kutani ndzi ta endla swihlamariso ehenhla etilweni ni masingita ehansi emisaveni, ngati ni ndzilo ni hunguva ya musi; dyambu ri ta hundzuriwa ri va munyama kutani n’weti wu va ngati ku nga si fika siku lerikulu ni leri hlawulekeke ra Yehovha. Naswona un’wana ni un’wana la vitanaka vito ra Yehovha u ta ponisiwa.’” (Mintirho 2:17-21) Marito lawa Petro a ma tshaheke ma kumeka eka Yuwele 2:28-32, naswona ku hetiseka ka wona a ku vula leswaku nkarhi wa Vayuda a wu hela. “Siku lerikulu ni leri hlawulekeke ra Yehovha,” nkarhi wa ku avanyisiwa ka Israyele la nga tshembekiki, a ri tshinele. Kambe xana a ku ta pona mani? Xana leswi a swi fanekisela yini?
Ku Hetiseka Kumbirhi Ka Vuprofeta
4, 5. Hikwalaho ka swiendlakalo leswi taka, hi yihi ndzayo leyi Petro a yi nyikeleke, naswona hikwalaho ka yini ndzayo yoleyo a yi nga tirhi esikwini ra yena ntsena?
4 Emalembeni ya le ndzhaku ka 33 C.E., swilo a swi n’wi fambela kahle Israyele wa Xikwembu wa moya, kambe a swi nga ri tano eka rixaka ra Israyele wa nyama. Hi 66 C.E., Israyele wa nyama a a lwa na Rhoma. Hi 70 C.E., Israyele se a swi fana ni loko a nga ha ri kona, naswona Yerusalema ni tempele ya yona a swi hisiwe swi hundzuka nkuma. Hi Pentekosta ya 33 C.E., Petro u nyikele ndzayo leyinene malunghana ni khombo rero leri taka. Nakambe loko a tshaha Yuwele, u te: “Un’wana ni un’wana la vitanaka vito ra Yehovha u ta ponisiwa.” Muyuda un’wana ni un’wana a a fanele a tiendlela xiboho xa yena n’wini xo vitana vito ra Yehovha. Leswi a swi katsa ku yingisa swiletelo swin’wana leswi Petro a swi nyikeleke: “Hundzukani, kutani un’wana ni un’wana wa n’wina a khuvuriwa hi vito ra Yesu Kreste leswaku mi rivaleriwa swidyoho swa n’wina.” (Mintirho 2:38) Vayingiseri va Petro a va fanele va amukela Yesu tanihi Mesiya, loyi Vaisrayele tanihi tiko va n’wi aleke.
5 Marito lawa ya vuprofeta ya Yuwele a ma ri ni ntikelo swinene eka vanhu va timbilu letinene eka lembe-xidzana ro sungula. Hambiswiritano, ma ni ntikelo lowukulu swinene namuntlha, hikuva hilaha swiendlakalo swi kombisaka hakona eka lembe-xidzana leri ra vu-20, ku ve ni ku hetiseka ka vumbirhi ka vuprofeta bya Yuwele. A hi voneni leswaku byi hetiseke njhani.
6. Xana Israyele wa Xikwembu u sungule ku vonaka kahle loko lembe ra 1914 ri tshinela hi ndlela yihi?
6 Endzhaku ka ku fa ka vaapostola, Israyele wa Xikwembu u sungule ku tumbetiwa hi mfava wa Vukreste bya mavunwa. Kambe, hi nkarhi wa makumu, lowu sunguleke hi 1914, rixaka leri ra moya ri sungule ku vonaka kahle nakambe. Hinkwaswo leswi a swi hetisisa xifaniso xa Yesu xa mavele ni mfava. (Matewu 13:24-30, 36-43) Loko lembe ra 1914 ri tshinela, Vakreste lava totiweke va sungule ku tihambanisa ni Vujagana lebyi nga tshembekiki, hi xivindzi va tshika tidyondzo ta byona ta mavunwa kutani va chumayela hi ta ku hela ka “nkarhi lowu vekiweke wa matiko,” loku a ku tshinela. (Luka 21:24) Kambe nyimpi yo sungula ya misava, leyi sunguleke hi 1914, yi pfuxe swiyimo leswi a va nga swi langutelanga. Hikwalaho ka ntshikelelo lowukulu, vo tala va sungule ku tsana kutani van’wana va tshika ripfumelo ra vona. Hi 1918 ntirho wa vona wo chumayela a wu nga ha endliwi.
7. (a) Hi swihi swiendlakalo leswi fanaka ni swa Pentekosta ya 33 C.E. leswi humeleleke hi 1919? (b) Ku sukela hi 1919, xana ku chuluriwa ka moya wa Xikwembu ku ve ni vuyelo byihi ehenhla ka malandza ya Yehovha?
7 Hambiswiritano, sweswo a swi hetanga nkarhi wo leha. Ku sukela hi 1919, Yehovha u sungule ku chulula moya wa yena eka vanhu vakwe hi ndlela leyi yi hi tsundzuxaka Pentekosta ya 33 C.E. Kavula, hi 1919 a ku nga ri na loyi a vulavulaka hi tindzimi naswona a ku nga hungi rimoyana ra rivilo ra matimba. Ha swi tiva leswaku hi ku ya hi marito ya Pawulo lama nga eka 1 Vakorinto 13:8, nkarhi wa masingita wu hundze khale. Kambe moya wa Xikwembu a wu vonaka kahle hi 1919, loko eka ntsombano wa le Cedar Point, Ohio, U.S.A., Vakreste lava tshembekeke va tlhele va nyikiwa matimba kutani va sungula ntirho wo chumayela mahungu lamanene ya Mfumo. Hi 1922 va tlhelele eCedar Point naswona va khutaziwe hi xikombelo lexi nge, “Twarisani, twarisani, twarisani Hosi ni mfumo wa yona.” Hilaha swi humeleleke hakona eka lembe-xidzana ro sungula, misava yi boheke ku vona vuyelo bya ku chuluriwa ka moya wa Xikwembu. Mukreste un’wana ni un’wana la tinyiketeleke—wa xinuna ni wa xisati, lonkulu ni lontsongo—va sungule ku ‘profeta,’ leswi vulaka leswaku, va sungule ku twarisa “swilo leswikulu ngopfu swa Xikwembu.” (Mintirho 2:11) Ku fana na Petro, va khongotele va timbilu letinene va ku: “Ponisiwani eka xitukulwana lexi xo homboloka.” (Mintirho 2:40) Xana vanhu va timbilu letinene a va ta ponisa ku yini? Hi ku yingisa marito ya Yuwele lama nga eka Yuwele 2:32: “Uṅwana ni uṅwana l’a khongelaka v̌ito ra Yehova o ta pona.”
8. Xana swilo swi n’wi fambele njhani Israyele wa Xikwembu ku sukela hi 1919?
8 Ku sukela eka malembe wolawo yo sungula, mintirho ya Israyele wa Xikwembu yi ye emahlweni. Ku funghiwa ka vatotiwa ku vonakala se ku hela, naswona ku sukela hi va-1930 ku humelele ntshungu lowukulu wa vanhu va timbilu letinene lowu nga ni ntshembo wo hanya emisaveni. (Nhlavutelo 7:3, 9) Hinkwerhu ha ku vona ku tshinela ka ku hetiseka ka vumbirhi ka Yuwele 2:28, 29, loku kombisaka leswaku hi le kusuhi swinene ni siku lerikulu ra Yehovha, leri chavisaka ku tlurisa, leri ha rona ku nga ta lovisiwa mafambiselo ya misava hinkwayo ya vukhongeri, ya politiki ni ya mabindzu. Hi ni swivangelo leswi twalaka swo ‘vitana vito ra Yehovha’ hi ku tiyiseka swinene leswaku u ta hi ponisa!
Xana Hi Ri Vitanisa Ku Yini Vito Ra Yehovha?
9. Hi swihi swin’wana swa swilo leswi katsekaka eku vitaneni ka vito ra Yehovha?
9 I yini leswi katsekaka eku vitaneni ka vito ra Yehovha? Mongo wa Yuwele 2:28, 29 wa hi pfuna leswaku hi hlamula xivutiso xexo. Hi xikombiso, Yehovha a nga yingisi un’wana ni un’wana la n’wi vitanaka. Hi ku tirhisa muprofeta un’wana, Esaya, Yehovha u byele Israyele a ku: “Loko mi ṭhambuluta mav̌oko ya ṅwina, nḍi mi sirelela mahlo ya mina; loko mi anḍisa mikhongelo ya ṅwina, a nḍi yingisi.” Hikwalaho ka yini Yehovha a ale ku yingisa tiko rakwe? Yena hi yexe wa hlamusela: “Mav̌oko ya ṅwina ma tele ngati.” (Esaya 1:15) Yehovha a nge va yingisi vanhu vahi ni vahi lava nga ni nandzu wa ngati kumbe lava va hanyaka hi xidyoho. Hi yona mhaka leyi Petro a byeleke Vayuda hi Pentekosta leswaku va hundzuka. Hi ku ya hi mongo wa Yuwele 2:28, 29, hi kuma leswaku Yuwele na yena u kandziyisa mhaka ya ku hundzuka. Hi xikombiso, eka Yuwele 2:12, 13, ha hlaya: “Hambi ku ri namuntlha, ku v̌ula Yehova, v̌uyani ka mina hi timbilu ta ṅwina hikwato, mi tiṭona ŝakudya, mi rila, mi tiba ŝifuv̌a. Hanḍulani timbilu ta ṅwina, ti nga ri tinguv̌u, mi tlhelela e ka Yehova, Šikwembu ša ṅwina, hikuv̌a o ni tintŝalo ni nsov̌o, wa hlwela ku kariha, o tele musa.” Ku sukela hi 1919, Vakreste lava totiweke va hanye hi ku pfumelelana ni marito lawa. Va hundzukile eka swidyoho swa vona kutani va tiyimisela ku ka va nga ha tlheli va tshika ripfumelo ra vona kumbe ku tsana. Leswi swi endle leswaku moya wa Xikwembu wu chuluriwa. Munhu un’wana ni un’wana la lavaka ku vitana vito ra Yehovha kutani a twiwa, u fanele a landzela endlelo leri fanaka.
10. (a) Xana ku hundzuka ka xiviri i yini? (b) Xana Yehovha u titwisa ku yini hi ku hundzuka ka xiviri?
10 Tsundzuka leswaku ku hundzuka ka xiviri a hi ku vula ntsena u ku, “Ndzi khomele.” Vaisrayele a va handzula tinguvu ta vona ku kombisa vuenti bya mintlhaveko ya vona. Kambe Yehovha u ri: “Hanḍulani timbilu ta ṅwina, ti nga ri tinguv̌u.” Ku hundzuka ka xiviri ku huma embilwini, endzeni-ndzeni ka hina. Swi katsa ku fularhela vubihi, hilaha hi hlayaka hakona eka Esaya 55:7: “Lo’wo biha a a ṭhike ndlela ya yena, ni wa lunya e meehleketo ya yena; a a tlhelele ka Yehova.” Swi katsa ku venga xidyoho, hilaha Yesu a endleke hakona. (Vaheveru 1:9) Kutani ke, hi langutela Yehovha leswaku a hi rivalela exisekelweni xa gandzelo ra nkutsulo hikuva Yehovha “o ni tintŝalo ni nsov̌o, wa hlwela ku kariha, o tele musa.” U ta byi amukela vugandzeri bya hina, magandzelo ya mavele ya hina ya moya ni magandzelo ya swakunwa. U ta yingisa loko hi vitana vito rakwe.—Yuwele 2:14.
11. Xana vugandzeri bya ntiyiso byi fanele byi teka ndhawu yihi evuton’wini bya hina?
11 Edyondzweni ya le Ntshaveni, Yesu u hi nyike nchumu wun’wana lowu hi faneleke hi wu tsundzuka, loko a te: “Kutani, hambetani mi lava mfumo ni ku lulama ka yena ku sungula.” (Matewu 6:33) Vugandzeri bya hina a byi fanelanga byi tekiwa tanihi nchumu wa matlangwana, lowu hi wu endlelaka ntsena ku huhata ripfalo ra hina. Ku tirhela Xikwembu ku faneriwa hi ndhawu yo sungula evuton’wini bya hina. Xisweswo, ha Yuwele, Yehovha u ya emahlweni a ku: “Yimbani timhalamhala e Sion . . . Hlengeletani tiko mi endla nhlengeleto le’yi hlawuriweke! Rambani ŝikoša, rambani ni ŝihlangi, hambi ŝi ri le’ŝi aṅwaka mav̌eleni! Loyi a ha ku tekaka nsati a a hume ndlwini ya yena ni loyi a ha ku tekiwaka a hume kamareni ya yena.” (Yuwele 2:15, 16) I nchumu lowu tolovelekeke leswaku vanhu lava ha ku tekanaka va khomeka, va nyikana nyingiso hi xivona ntsena. Kambe hambi ku ri eka vona, ku tirhela Yehovha ku fanele ku va nchumu wo rhanga. A xi kona lexi faneleke ku rhanga emahlweni ka ku hlengeletana ka hina hi ta gandzela Xikwembu, hi vitana vito ra xona.
12. Hi kwihi ku andza loku ku nga vaka kona loko ku langutiwa xiviko xa Xitsundzuxo xa n’wexemu?
12 Ha ha vulavula hi leswi, a hi kambisiseni tinhlayo leti kombisiwaka hi Xiviko xa Lembe ra Ntirho ra 1997 xa Timbhoni ta Yehovha. N’wexemu hi ve ni nhlohlorhi ya vahuweleri va Mfumo vo ringana 5599 931—kunene i ntshungu lowukulu wa vadzunisi! Lava a va ri kona eXitsundzuxweni i vanhu vo ringana 14 322 226—va tlula nhlayo ya vahuweleri hi timiliyoni ta kwalomu ka nhungu ni hafu. Nhlayo yoleyo yi kombisa leswaku ku andza ku nga ha va kukulu swinene. Vo tala eka lava timiliyoni ta nhungu ni hafu ana se va dyondza Bibele ni Timbhoni ta Yehovha tanihi vanhu lava tsakelaka kumbe i vana va vatswari lava khuvuriweke. Nhlayo leyikulu a ku ri vanhu lava a va ta ro sungula enhlanganweni. Vukona bya vona byi nyike Timbhoni ta Yehovha nkarhi lowunene wa ku va tiva ku antswa ni ku kombela ku va pfuna leswaku va endla nhluvuko lowu engetelekeke. Kutani ku ni lava va vaka kona eXitsundzuxweni lembe na lembe naswona kumbexana va tlhela va va kona eka minhlangano yin’wana, kambe va nga endli swin’wana swo tlula sweswo. Hambiswiritano, vanhu vo tano va amukeleka eminhlanganweni. Kambe hi va khutaza leswaku va anakanyisisa swinene hi marito ya Yuwele ya vuprofeta ni ku vona leswaku hi wahi magoza man’wana lawa va faneleke va ma teka ku tiyiseka leswaku Yehovha u ta va twa loko va vitana vito ra yena.
13. Loko ana se hi ri vitana vito ra Yehovha, hi byihi vutihlamuleri lebyi hi nga na byona eka van’wana?
13 Muapostola Pawulo u kandziyise mhaka yin’wana malunghana ni ku vitana vito ra Xikwembu. Eka papila rakwe leri yaka eka Varhoma, u tshahe marito ya Yuwele ya vuprofeta: “Hikuva ‘un’wana ni un’wana loyi a vitanaka vito ra Yehovha u ta ponisiwa.’” Kutani a vutisa a ku: “Va ta n’wi vitanisa ku yini loyi va nga pfumelangiki eka yena? Hilaha ku fanaka, va ta pfumerisa ku yini eka loyi va nga twangiki nchumu hi ta yena? Hilaha ku fanaka, va ta swi twisa ku yini loko ku nga ri na loyi a chumayelaka?” (Varhoma 10:13, 14) Ina, van’wana va lava va nga si n’wi tivaka Yehovha ku ta fikela sweswi, va fanele va vitana vito ra yena. Lava ana se va tivaka Yehovha va ni vutihlamuleri byo chumayela ni ku endla matshalatshala yo va nyika mpfuno wolowo.
Paradeyisi Ya Moya
14, 15. Hi yihi mikateko ya paradeyisi leyi vanhu va Yehovha va yi kumaka hi mhaka ya leswi va vitanaka vito ra yena hi ndlela leyi a yi tsakelaka?
14 Yoleyo i ndlela leyi vatotiwa ni tinyimpfu tin’wana va langutaka swilo ha yona, naswona Yehovha wa va katekisa hikwalaho ka sweswo. “Yehova o v̌av̌isekele misav̌a, kutani o ṭeṭelele tiko ra yena.” (Yuwele 2:18) Hi 1919, Yehovha u kombise ku hisekela ni ku twela vanhu vakwe vusiwana loko a tlhela a va nyika matimba ni ku va nghenisa exivandleni xa yena xa ntirho wa moya. Leyi i paradeyisi ya moya hakunene leyi hlamuseriwaka hi Yuwele hi marito lawa: “U nga tšhav̌i, wena misav̌a; u ṭaka, u ṭaka ngopfu; hikuv̌a Yehova o ta endla le’ŝikulu. Mi nga tšhav̌eni, ṅwina ŝihari ŝa nhov̌a; hikuv̌a madyelo ya mananga ma ta hatlisa ma endla rihlaza, hikuv̌a muri wu ta v̌eka mihanḍu ya wona, makuwa ni vinya ŝi ta humesa matimba ya ŝona. Na ṅwina v̌ana v̌a Sion, ṭakani, mi ṭaka ngopfu e ka Yehova, Šikwembu ša ṅwina, hikuv̌a o ta mi nyika hi laha ku fanelaka e timpfula le’tikulu, o ta mi nisela timpfula, e timpfula ta rihunga, ni ta širimo; hi wona masungulo. Ŝiv̌uya ŝi ta tala hi mav̌ele, ku halaka makhuwana la’ma teleke vinyo ni mafura.”—Yuwele 2:21-24.
15 Mawaku nhlamuselo yo tsakisa swonghasi! Ndzalo ya swakudya swinharhu swa xisekelo swa le Israyele—mavele, mafurha ya mitlhwari ni vhinyo—swin’we ni swifuwo swo tala. Esikwini ra hina, marito lawa ya vuprofeta ma hetiseka hakunene hi ndlela ya moya. Yehovha u hi nyika hinkwaswo swakudya swa moya leswi hi swi lavaka. Xana hinkwerhu a hi tsaki leswi hi kumaka ndzalo ya muxaka lowu, yo huma eka Xikwembu? Ina, hilaha Malakiya a vhumbheke hakona, Xikwembu xa hina xi ‘pfule mafasitere ya tilo kutani xi hi chululela mikateko hi mpimo lowu tlurisaka.’—Malakiya 3:10.
Ku Hela Ka Mafambiselo Ya Swilo
16. (a) Xana ku chuluriwa ka moya wa Yehovha ku vula yini enkarhini wa hina? (b) Xana vumundzuku byi khome yini?
16 Yuwele u vule vuprofeta bya ku chuluriwa ka moya wa Yehovha endzhaku ko vulavula hi xiyimo xa paradeyisi lexi tsakeriwaka hi vanhu va Xikwembu. Loko Petro a tshaha vuprofeta lebyi hi Pentekosta, u vule leswaku byi hetiseke “emasikwini yo hetelela.” (Mintirho 2:17) Ku chuluriwa ka moya wa Xikwembu hi nkarhi wolowo a swi vula leswaku masiku yo hetelela ya mafambiselo ya swilo ya Xiyuda a ma sungurile. Ku chuluriwa ka moya wa Xikwembu eka Israyele wa Xikwembu eka lembe-xidzana ra vu-20 swi vula leswaku hi hanya emasikwini yo hetelela ya mafambiselo ya swilo ya misava hinkwayo. Hikwalaho ka leswi, xana vumundzuku byi tamele yini? Vuprofeta bya Yuwele byi ya emahlweni byi hi byela: “Nḍi ta endla masingita e tilweni ni le misav̌eni, ngati ni nḍilo, ni hunguv̌a ya musi. Dyambu ri ta hunḍuka munyama, ni ṅhweti yi hunḍuka ngati, ku nga si ta siku le’rikulu, le’ri tšhav̌isaka ra Hosi.”—Yuwele 2:30, 31.
17, 18. (a) Hi rihi siku leri chavisaka ra Yehovha leri fikeleke Yerusalema? (b) Ku tiyiseka ka siku leri chavisaka ra Yehovha leri taka, ku fanele ku hi susumetela ku endla yini?
17 Hi 66 C.E., marito lawa ya vuprofeta ma sungule ku hetiseka eYudiya loko swiendlakalo swi ya swi tshinelela ku chaputa ka swona esikwini leri chavisaka ra Yehovha hi 70 C.E. Vona ndlela leyi a swi chavisa ha yona hi nkarhi wolowo ku va exikarhi ka vanhu lava nga ri vitaniki vito ra Yehovha! Namuntlha, swiendlakalo leswi chavisaka hi ndlela leyi fanaka swi le kusuhi, nkarhi lowu mafambiselo ya swilo ya misava hinkwayo ma nga ta herisiwa ha wona hi Yehovha. Kambe, swa koteka ku pona. Vuprofeta byi ya emahlweni byi ku: “Kutani uṅwana ni uṅwana l’a khongelaka v̌ito ra Yehova o ta pona; hikuv̌a e nṭhav̌eni ya Sion, ni le Yerusalem, ku pona ku ta v̌a kona, hi laha Yehova a v̌uleke ha kona, šikari ka la’v̌a nga ta sala, v̌aṅwana hi la’v̌a nga ta v̌itiwa i Yehova.” (Yuwele 2:32) Timbhoni ta Yehovha ta tsaka swinene leswi ti tivaka vito ra Yehovha, naswona ta tiyiseka leswaku u ta ti ponisa loko to vitana vito ra yena.
18 Kambe, ku ta humelela yini loko siku leri lerikulu ni leri chavisaka ra Yehovha ri fika ehenhla ka misava leyi hi vukarhi bya rona hinkwabyo? Sweswo swi ta hlamuseriwa eka xihloko xo hetelela lexi dyondziwaka.
Wa Tsundzuka Xana?
◻ Xana Yehovha u wu chulule rini moya wakwe ro sungula eka vanhu vakwe?
◻ Hi swihi swin’wana swa swilo leswi katsekaka eku vitaneni ka vito ra Yehovha?
◻ Xana siku ra Yehovha lerikulu ni leri chavisaka ri fike rini eka Israyele wa nyama?
◻ Xana Yehovha u va katekisa njhani vanhu lava va vitanaka vito ra yena namuntlha?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]
Tiko lerintshwa ri velekiwile hi Pentekosta ya 33 C.E.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 17]
Eku sunguleni ka lembe-xidzana leri, Yehovha nakambe u chulule moya wa yena ehenhla ka vanhu vakwe leswaku ku hetiseka Yuwele 2:28, 29
[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]
Vanhu va fanele va pfuniwa leswaku va vitana vito ra Yehovha