Nhlengeletano Ya Yehovha Ya Byi Seketela Vutirheli Bya Wena
“Ndzi vona ntsumi yin’wana yi haha empfhukeni, yi ri ni mahungu lamanene lama nga heriki leswaku yi ma vula tanihi marungula lama tsakisaka.”—NHLAVUTELO 14:6.
1. Timbhoni ta Yehovha ti ringiwe njhani, naswona ti swi kotise ku yini ku pona?
HIKWALAHO ka yini swi ri swa nkoka ku tiva leswi nhlengeletano ya le tilweni ya Yehovha yi swi endlaka ku seketela vutirheli bya Vukreste? Xana u anakanya leswaku Timbhoni ta Yehovha a ti ta va ti wu endlile ntirho wa ku chumayela mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu, eka misava leyi leyi nga ni hasahasa, handle ka nseketelo wa mavandlha ya le tilweni ya Yehovha? Timbhoni ti endle ntirho lowu wo chumayela hi lembe-xidzana leri eka rona ku nga tala vutiko, ku fuma hi ku tshikelela ka mavandla ya politiki, tinyimpi ta misava hinkwayo ni valala vo hambana-hambana. Handle ka mpfuno wa Yehovha, xana Timbhoni a ti ta va ti swi kotile ku pona eka rivengo, xihlawuhlawu naswona hakanyingi ni le ka nxaniso wa tihanyi lowu ti langutaneke na wona, emisaveni hinkwayo?—Pisalema 34:7.
Ku Pona Ku Nga Khathariseki Nkaneto Wa Misava Hinkwayo
2. Hi kwihi ku yelana loku nga kona exikarhi ka Vakreste va ntiyiso va lembe-xidzana ro sungula ni va namuntlha?
2 Eka lembe-xidzana leri ra vu-20, valala lava nga swirho swa vukhongeri ni swa tipolitiki, va veke swihinga swo hambana-hambana, hi nawu na hi tindlela tin’wana, ku ri matshalatshala ya ku sivela kumbe ku kavanyeta ntirho wa Yehovha. Vamakwerhu va xinuna ni va xisati va Vakreste va xanisiwile, va onhiwa vito, va hemberiwa ni ku lumbetiwa—vo tala va dlayiwile—hakanyingi hikwalaho ka nkucetelo wo huma eka vafundhisi va Babilona Lonkulu. Hi laha a swi ri hakona eka Vakreste vo sungula, ku nga vuriwa leswaku “entiyisweni malunghana ni mpambukwa lowu ha swi tiva leswaku kun’wana ni kun’wana wa kanetiwa.” Hilaha vafundhisi va Vayuda va le nkarhini wa Kreste va lweke hi matimba hakona ku yimisa vutirheli byakwe, vafundhisi swin’we ni vagwinehi, ku katsa ni vanghana va vona va politiki, va ringetile ku kavanyeta ntirho lowukulu wo nyikela vumbhoni, lowu dyondzisaka, lowu endliwaka hi vanhu va Yehovha.—Mintirho 28:22; Matewu 26:59, 65-67.
3. I yini lexi hi nga xi dyondzaka malunghana ni ku tshembeka ka Henryka Żur?
3 Hi xikombiso, anakanya leswi humeleleke le Poland hi March 1, 1946. Henryka Żur, Mbhoni ya xisati ya malembe ya 15 hi vukhale leyi humaka ekusuhi ni le Chełm, yi fambisane ni Mbhoni yin’wana, ku nga makwerhu wa xinuna, va endzela vanhu lava tsakelaka eximutanini lexi nga ekusuhi. Hiloko va khomiwa hi swirho swa ntlawa wa masocha ya Khatoliki lowu vuriwaka Narodowe Siły Zbrojne (Mavuthu Ya Tiko Lama Hlomeke). Makwerhu wa xinuna u biwe swinene kambe u swi kotile ku baleka a pona. A swi vanga tano hi Henryka. U xanisiwe hi ndlela yo vava ku ringana tiawara to tala, va ri karhi va ringeta ku n’wi sindzisa leswaku a endla mfungho wa xihambano wa Khatoliki. Un’wana wa vaxanisi vakwe u te: “Ku nga khathariseki leswaku u pfumela yini, wena endla mfungho wa xihambano wa Khatoliki ntsena. Loko swi nga ri tano, kulu ri ta ku tlhotlhorha!” Xana u tsanile eka vutshembeki byakwe? Doo! Matoya lawa lama nga swirho swa vukhongeri, ma n’wi kokakokile ma n’wi yisa ekhwatini leri nga ekusuhi kutani ma n’wi balasela. Hambiswiritano, u hlurile! Ma tsandzekile ku herisa vutshembeki byakwe.a—Varhoma 8:35-39.
4. Xana mavandla ya tipolitiki ni ya vukhongeri ma ringetise ku yini ku herisa ntirho wo chumayela Mfumo?
4 Ku tlula malembe ya dzana, malandza ya Xikwembu ya manguva lawa a ma ri karhi ma khomiwa hi tihanyi ni ku deleriwa. Tanihi leswi Timbhoni ta Yehovha ti nga riki xona xiphemu xa vukhongeri lebyikulu bya Sathana, naswona ti nga naveliki ku va xiphemu xa byona, ti langutiwa ti ri valala eka muxopaxopi un’wana ni un’wana la yaka hi nghohe kumbe la hisekelaka etlhelo. Ti hlaseriwe hi tihanyi hi mavandlha ya politiki. Timbhoni to tala ti dlayiwile hikwalaho ka ripfumelo ra tona. Hambi ku ri mimfumo leyi tivulaka ya xidimokrati yi ringetile ku sivela ku chumayeriwa ka mahungu lamanene. Le ndzhaku hi 1917, le Canada ni le United States, vafundhisi va hehle Swichudeni swa Bibele, hilaha Timbhoni a ti tiviwa hakona hi nkarhi wolowo, va vula leswaku ti lava ku wisa mfumo. Varhangeri va Sosayiti ya Watch Tower va khotsiwile hi xihoxo kambe endzhaku va ntshunxiwa.—Nhlavutelo 11:7-9; 12:17.
5. Hi wahi marito lama veke xikhutazo eka malandza ya Yehovha?
5 Sathana u tirhise tindlela hinkwato leti a ti kumaka leswaku a ringeta ku yimisa ntirho wo nyikela vumbhoni lowu endliwaka hi vamakwavo va Kreste ni vanghana va vona vo tshembeka. Kambe, tanihi laha mintokoto yo tala yi kombisaka hakona, minxungeto, nsindziso, ku biwa, ku khotsiwa, tikampa ta nxaniso, hambi ku ri rifu a swi swi kotanga ku endla Timbhoni ta Yehovha ti miyela. Leswi swi ve tano eka matimu hinkwawo. Nkarhi hinkwawo, marito ra Elixa ma ve xikhutazo: “U nga tšhav̌i, hikuv̌a la’v̌a nga na hina v̌a tele, v̌a tlula la’v̌a nga na v̌ona.” Xivangelo xin’wana hi leswaku tintsumi to tshembeka ti tele hi nhlayo ku tlula mavuthu ya Diyavulosi!—2 Tihosi 6:16; Mintirho 5:27-32, 41, 42.
Yehovha U Katekisa Ku Chumayela Hi Ku Hiseka
6, 7. (a) Hi wahi matshalatshala lama endliweke khale leswaku ku chumayeriwa mahungu lamanene? (b) Hi kwihi ku cinca loku vuyerisaka loku veke kona ku sukela hi 1943?
6 Eka lembe-xidzana ra vu-20, Timbhoni ta Yehovha ti tirhise swilo swo tala swa thekinoloji ya manguva lawa leswaku ti ndlandlamuxa ni ku hatlisisa ntirho lowu lowukulu wa ku nyikela vumbhoni, makumu ma nga si fika. Le ndzhaku hi 1914, Pastor Russell, ku nga muungameri wo sungula wa Watch Tower Bible and Tract Society, u seketele ku tirhisiwa ka ti-slide swin’we ni swifaniso leswi tshukatshukaka, leswi fambisanaka ni tinhlamuselo leti sekeriweke eBibeleni leti nga le ka tirhekhodo ta gramafoni, eka nkombiso wa Bibele lowu hetaka tiawara ta nhungu lowu vitaniwaka “The Photo-Drama of Creation.” Wu hlamarise vahlaleri ematikweni yo tala hi nkarhi wolowo. Endzhakunyana hi va-1930 na hi va-1940, Timbhoni a ti tiveka hi ku chumayela ka tona hi yindlu na yindlu ti ri ni gramafoni leyi khomekaka, ti tirhisa tirhekhodo ta tinkulumo ta Bibele leti nyikeriwaka hi J. F. Rutherford, muungameri wa vumbirhi wa Sosayiti.
7 Hi 1943 ku tekiwe goza lerikulu ehansi ka nkongomiso wa Nathan H. Knorr, muungameri wa vunharhu wa Sosayiti, loko ku bohiwe leswaku ku sunguriwa xikolo xa vatirheli, evandlheni rin’wana ni rin’wana. Timbhoni a ti dyondzisiwa ku chumayela ni ku dyondzisa hi yindlu na yindlu handle ko tirhisa tirhekhodo ta gramafoni. Ku sukela hi nkarhi wolowo, ku hleriwe swikolo swin’wana swo letela varhumiwa, vatirheli lava nga maphayona ya nkarhi hinkwawo, vakulu va mavandlha ni valanguteri lava nga ni vutihlamuleri emarhavini ya Sosayiti ya Watch Tower. Vuyelo byi ve byihi?
8. Xana Timbhoni ti kombise ripfumelo lerikulu hi 1943 hi ndlela yihi?
8 Le ndzhaku hi 1943, exikarhi ka Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava, a ku ri ni Timbhoni ta 129000 ntsena leti chumayelaka, ematikweni ya 54. Kambe, a ti ri ni ripfumelo ni ku tiyiseka leswaku Matewu 24:14 yi ta hetiseka, makumu ma nga si fika. A va tiyiseka leswaku Yehovha u ta endla leswaku rungula ra nkoka ro tsundzuxa vanhu ri twarisiwa ku nga si sungula swiendlakalo leswi nga ta tisa ku hela ka mafambiselo lawa yo biha ya swilo. (Matewu 24:21; Nhlavutelo 16:16; 19:11-16, 19-21; 20:1-3) Xana matshalatshala ya tona ma ve ni vuyelo?
9. Hi yihi mintiyiso leyi kombisaka leswaku ntirho wo nyikela vumbhoni wu ve ni vuyelo?
9 Sweswi ku ni matiko ya 13 lama nga ni Timbhoni leti chumayelaka to tlula 100 000, eka rin’wana ni rin’wana. Yo tala ya wona i matiko lawa vunyingi bya vanhu va wona va nghenaka Kereke ya Khatoliki. Kambe, vona leswaku xiyimo xi njhani. Brazil ri ni vahuweleri va mahungu lamanene va kwalomu ka 450 000, naswona vanhu vo tlula 1200 000 va ve kona eka Xitsundzuxo xa ku fa ka Kreste, hi 1997. Mexico i xikombiso xin’wana, ku ni Timbhoni to lava ku va 500 000 naswona vanhu vo tlula 1600 000 va ve kona ku ta tlangela Xitsundzuxo. Matiko man’wana ya Khatoliki i Italy (Timbhoni ti kwalomu ka 225 000), Furwa (kwalomu ka 125 000), Spain (ti tlula 105 000) na Argentina (ti tlula 115 000). Le United States, laha vukhongeri bya Protestente, Khatoliki ni bya Vuyuda byi taleke kona, ku ni Timbhoni ta kwalomu ka 975 000 naswona vanhu vo tlula 2000 000 a va ri kona eXitsundzuxweni. Ina, mintshungu leyikulu ya khitikana yi huma eka Babilona Lonkulu, mfumo wa misava hinkwayo wa vukhongeri bya mavunwa, swin’we ni tidyondzo ta yena leti nga twisisekiki, naswona yi hundzukela eka switshembiso swo twisiseka ni leswi tshembekaka swa Xikwembu swa “matilo lamantshwa ni misava leyintshwa.”—2 Petro 3:13; Esaya 2:3, 4; 65:17; Nhlavutelo 18:4, 5; 21:1-4.
Ku Pfumelelana Ni Swilaveko Swa Vanhu
10. Xana swiyimo swi cince njhani eka tindhawu tin’wana?
10 Vo tala lava va hundzukeleke eka Yehovha ha Kreste Yesu va kumiwe loko ku endliwa ntirho wa yindlu ni yindlu. (Yohane 3:16; Mintirho 20:20) Kambe ku tirhisiwe ni tindlela tin’wana. Minkarhi yi cincile, naswona swiyimo swa timali swi endla leswaku vavasati vo tala va tirha mintirho ya ku tihanyisa. Hakanyingi, exikarhi ka vhiki, a hi vangani vanhu lava kumekaka ekaya. Xisweswo, Timbhoni ta Yehovha ti tiendle ti pfumelelana ni xiyimo lexi. Ku fana na Yesu ni vadyondzisiwa vo sungula, va ya laha vanhu va nga kona ni hi nkarhi lowu vanhu va kumekaka ha wona.—Matewu 5:1, 2; 9:35; Marka 6:34; 10:1; Mintirho 2:14; 17:16, 17.
11. Xana Timbhoni ta Yehovha ti chumayela kwihi namuntlha, naswona vuyelo byi va byihi?
11 Timbhoni ti endla matshalatshala naswona hi vuxiyaxiya ti chumayela vanhu etindhawini letikulu to paka mimovha, etindhawini to xava eka tona, etifektri, etihofisini ni le tindhawini ta mabindzu, eswikolweni, eswitichini swa maphorisa, etindhawini to chela petirolo, etihodeleni ni le switolo swo dyela eka swona, ni le switarateni. Kahle-kahle, ti chumayela kun’wana ni kun’wana laha vanhu va kumekaka kona. Naswona loko vanhu va ri emakaya, Timbhoni ti ya emahlweni ti va endzela kwalaho. Ndlela leyi ya ku cincacinca ni leyi olovaka, yi endla leswaku ku fambisiwa tibuku ta Bibele leti engetelekeke. Vanhu lava fanaka ni tinyimpfu va kumeka. Tidyondzo ta Bibele letintshwa ta sunguriwa. Ntirho lowu lowukulu swinene ematin’wini ya munhu, wa ku dyondzisa, wu karhi wu endliwa hi ku hiseka hi vanhu vo tlula ntlhanu wa timiliyoni ni hafu, lava nga vatirheli va ku tirhandzela! Xana u na rona lunghelo ro va un’wana wa vona?—2 Vakorinto 2:14-17; 3:5, 6.
I Yini Lexi Endla Timbhoni Ta Yehovha Ti Hiseka?
12. (a) Xana Yehovha u va dyondzisa njhani vanhu vakwe? (b) Xana dyondzo leyi yi ni vuyelo byihi?
12 Hi xihi xiphemu lexi nhlengeletano ya le tilweni yi nga na xona eka leswi? Esaya u vhumbhile a ku: “V̌ana v̌a wena v̌a šinuna hikwav̌o v̌a ta v̌a v̌adyonḍisiwa v̌a Yehova, ku rula ka v̌ona ku ta v̌a lo’kukulu.” (Esaya 54:13) Yehovha u dyondzisa vumakwerhu lebyi nga ni vun’we bya misava hinkwayo hi ku tirhisa nhlengeletano ya yena leyi vonakaka emisaveni—eTiholweni ta Mfumo, emintsombanweni ni le tinhlengeletanweni. Leswi swi tisa vun’we ni ku rhula. Dyondzo ya Yehovha yi vumbe vanhu vo hlawuleka, lava dyondzisiweke ku rhandzana ni ku rhandza vaakelani va vona kukota loko va tirhandza, ku nga ri ku venga vaakelani va vona, ku nga khathariseki leswaku va kumeka kwihi eka misava leyi leyi vangaka ku avana ni leyi avaneke.—Matewu 22:36-40.
13. Xana hi nga tiyiseka njhani leswaku tintsumi ta wu kongomisa ntirho wo chumayela?
13 Rirhandzu hi rona ri endlaka leswaku Timbhoni ta Yehovha ti hambeta ti chumayela ku nga khathariseki ku nga tsakeli kumbe nxaniso. (1 Vakorinto 13:1-8) Ta swi tiva leswaku ntirho wa tona wo ponisa vutomi wu kongomisiwa ematilweni, hilaha Nhlavutelo 14:6 yi vulaka hakona. Hi rihi rungula leri twarisiwaka hi ku kongomisiwa hi tintsumi? “Chavani Xikwembu mi xi vangamisa, hikuva nkarhi wa ku avanyisiwa ka xona wu fikile, kutani gandzelani Loyi a endleke tilo ni misava ni lwandle ni minseledyana ya mati.” Ku chumayeriwa ka mahungu lamanene ya Mfumo ku tlakusa vito ra Yehovha. Vanhu va karhi va rhambiwa leswaku va vangamisa Muvumbi, Xikwembu, ku nga ri swivumbiwa kumbe dyondzo ya ku tiendlekela ka swilo. Kambe, hikwalaho ka yini ntirho wo chumayela wu ri wa xihatla? Hikuva nkarhi wa ku avanyisa wu fikile—ku avanyisiwa ka Babilona Lonkulu ni swivumbeko hinkwaswo swa mafambiselo ya swilo ya Sathana lama vonakaka.—Nhlavutelo 14:7; 18:8-10.
14. I vamani lava katsekaka eka tsima leri lerikulu ra ku dyondzisa?
14 Mukreste un’wana ni un’wana la tinyiketeleke u fanele a wu endla ntirho lowu wo chumayela. Vakulu lava hanyaka emoyeni va rhangela eku chumayeleni swin’we ni vandlha. Maphayona lama leteriweke ma khomekile entirhweni lowu. Vahuweleri va rungula ra Mfumo lava hisekaka, ku nga khathariseki leswaku va kota ku chumayela tiawara ti nga ri tingani ntsena hi n’hweti kumbe to tala, va hangalasa rungula eka tinhla hinkwato ta misava.—Matewu 28:19, 20; Vaheveru 13:7, 17.
15. I yini lexi kombisaka matimba ya ku chumayela ka Timbhoni ta Yehovha?
15 Xana matshalatshala lawa hinkwawo ma ve ni vuyelo byo karhi emisaveni? Xikombiso xin’wana xa leswaku vuyelo byi ve kona, i minkarhi leyi Timbhoni ta Yehovha ti humeleleke ha yona eka minongonoko ya TV ni le ka maphepha-hungu. Leswi hakanyingi swi kandziyisa ku phikelela ka hina ni ku tiyimisela ka hina ku fikelela vanhu hinkwavo. Ina, ku hiseka ka hina ni ku va kona ka hina minkarhi hinkwayo, swa va khumba vanhu, hambiloko vunyingi bya vona byi ri ala rungula swin’we ni lava va ri tameleke!
Ku Hisekela Ka Hina Ku Heta Ntirho Wo Nyikela Vumbhoni
16. Hi rihi langutelo leri faneleke ri kombisiwa sweswi eka nkarhinyana lowu wa ha saleke?
16 A hi swi tivi leswaku mafambiselo lawa ya swilo ma salele hi nkarhi wo tanihi kwihi, naswona a swi bohi leswaku hi swi tiva, ntsendze loko xikongomelo xa hina xo tirhela Yehovha xi ri lexinene. (Matewu 24:36; 1 Vakorinto 13:1-3) Kambe ha swi tiva leswaku mahungu lamanene ma fanele ma “sungula” ma chumayeriwa loko rirhandzu, matimba ni vululami bya Yehovha swi ta vonaka. (Marka 13:10) Hikwalaho ke, ku nga khathariseki leswaku hi ni malembe yo tanihi kwihi hi ri karhi hi rindzele ku hela ka misava leyi yo biha, yo pfumala vululami ni leyi nga ni madzolonga, hi fanele hi hisekela ku hanya hi ku landza ku tinyiketela ka hina, hi ku ya hi swiyimo swa hina. Swi nga ha endleka hi dyuhele kumbe ha vabya, kambe hi nga swi kota ku tirhela Yehovha hi ku hiseka loku a hi ri na kona loko ha ha ri vantshwa kumbe ha ha ri ni rihanyo lerinene. Kumbexana a hi nge he swi koti ku heta nkarhi wo leha ensin’wini ku fana ni khale, kambe hi nga swi kota ku endla leswaku xitlhavelo xa hina xa ku dzunisa eka Yehovha xi tshama xi ri ni ntikelo.—Vaheveru 13:15.
17. Hlamusela ntokoto lowu khutazaka lowu wu nga hi pfunaka hinkwerhu ka hina.
17 Kutani ke, hambi ha ha ri vantshwa kumbe hi kurile, a hi kombiseni ku hiseka ka hina, hi byela un’wana ni un’wana loyi hi hlanganaka na yena rungula ra hina leri tsakisaka ra misava leyintshwa. A hi faneni ni xinhwanyatana lexi nga ni tingana xa malembe ya nkombo hi vukhale, xa le Australia, lexi xi yeke exitolo ni mana wa xona. EHolweni ya Mfumo xi twe ndlela leyi swi nga swa nkoka ha yona leswaku hinkwerhu hi chumayela, hiloko xi nghenisa tibroxara timbirhi leti vulavulaka hi Bibele enkwameni wa xona. Loko mana wa xona a ri karhi a hakela, xinhwanyatana xi nyamalarile. Loko mana wa xona a xi lava, u xi vone xi ri karhi xi nyika wansati un’wana broxara! Hi loko mana wa xona a ya a ya kombela ndzivalelo, loko xinhwanyetana xa yena swi nga ha endleka xi n’wi hlundzukisile. Kambe wansati yoloye u amukele broxara yoleyo hi moya wa kahle. Loko manana a ri ni xinhwanyatana xakwe va ri voxe, u xi vutisile leswaku xi xi kume kwihi xivindzi xo vulavula ni munhu wumbe. “Ndzi lo kanya mbilu! Kutani ndzi ya!”
18. Xana hi nga wu kombisa njhani moya lowu navelekaka?
18 Hinkwerhu hi lava moya wo fana ni wa xinhwanyetana lexi xa le Australia, ngopfu-ngopfu leswaku hi ta kota ku vulavula ni vanhu vambe kumbe ni lava va nga ni swikhundlha, hi mahungu lamanene. Hi nga ha anakanya leswaku vanhu a va nge hi yingisi. Hi nga tshuki hi rivala leswi Yesu a swi vuleke: “Mi nga vileli hi ndlela leyi mi nga ta vulavula ha yona ni leswi mi nga ta tihlamulela ha swona kumbe leswi mi nga ta swi vula; hikuva moya lowo kwetsima wu ta mi dyondzisa hi nkarhi wolowo swilo leswi mi faneleke ku swi vula.”—Luka 12:11, 12.
19. Xana u ti twisa ku yini hi vutirheli bya wena?
19 Kutani ke, tshemba mpfuno wa moya wa Xikwembu loko hi musa, u ri karhi u vulavula ni vanhu hi mahungu lamanene. Hakanyingi, timiliyoni ta vanhu ti veka ntshembo wa tona eka vavanuna ni vavasati lava nga pfuniki nchumu, lava va nga tlhaveriwiki hi dyambu. Hi fanele hi tshemba Yehovha ni nhlengeletano ya yena ya le tilweni—Kreste Yesu, tintsumi to kwetsima ni Vakreste lava totiweke lava pfuxiweke eku feni—lava va hanyaka hilaha ku nga heriki! Kutani ke, tsundzuka: “La’v̌a nga na hina v̌a tele, v̌a tlula la’v̌a nga na v̌ona”!—2 Tihosi 6:16.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Leswaku u kuma swikombiso swin’wana, vona 1994 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, matluka 217-20.
U Nga Hlamula Njhani?
◻ Xana nhlengeletano ya Xikwembu ya le tilweni yi hoxe xandla njhani eku poniseni ka vanhu va Yehovha?
◻ Hi wahi mavandla ya politiki ni ya vukhongeri lama hlaseleke Timbhoni ta Yehovha eka lembe-xidzana leri ra vu-20?
◻ Xana Timbhoni ta Yehovha ti endle vutirheli bya tona byi pfumelelana ni swilaveko swa minkarhi hi ndlela yihi?
◻ I yini lexi ku endlaka u chumayela?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 17]
Henryka Żur
[Swifaniso leswi nga eka tluka 18]
Japan
Martinique
United States
Kenya
United States
Timbhoni ta Yehovha ti chumayela hi nkarhi wihi na wihi ni le ndhawini yihi na yihi leyi vanhu va kumekaka eka yona
[Xifaniso lexi nga eka tluka 20]
Eku sunguleni ka lembe-xidzana leri, tigramafoni a ti tirhisiwa ku hangalasa rungula ra Mfumo