Ku Nyikela Vumbhoni Eka “Matiko Hinkwawo”

“Evhangeli leyi ya Mfumo yi ta twarisiwa emisaveni hinkwayo, leswaku yi va vumbhoni eka vanhu va matiko hinkwawo; kutani hi kona makumu ma nga ta fika.”—MATEWU 24:14.

1. Ha yini marito ya Yesu lama nga eka Matewu 24:14 ma fanele ma va hlamarisile valandzeri vakwe?

MARITO ya Yesu lawa ma nga laha henhla ma fanele ma ve xihlamariso lexikulu swonghasi eka vadyondzisiwa vakwe va Vayuda! Mhaka ya leswaku Vayuda lava kwetsimisiweke va ya vulavula ni Vamatiko ‘lava nga tengangiki,’ ‘vanhu va matiko mambe,’ a yi hlamarisa eka Muyuda, naswona a a nga yi tsakeli.a Phela Muyuda la kongomisiwaka hi ripfalo a a nga lorhi a nghena ekaya ra munhu wa Vamatiko! Vadyondzisiwa volavo va Vayuda a va ha fanele ku dyondza swo tala hi ta Yesu, rirhandzu rakwe ni ntirho lowu a a rhumeriwe ku ta endla wona. Naswona a va ha fanele ku dyondza swo tala hi ta ku pfumala ka Yehovha xihlawuhlawu.—Mintirho 10:28, 34, 35, 45.

2. (a) Vutirheli bya Timbhoni byi nave ku fikela kwihi? (b) Hi swihi swilo swinharhu swa xisekelo leswi hoxeke xandla eku humeleleni ka Timbhoni?

² Timbhoni ta Yehovha ti twarise mahungu lamanene exikarhi ka matiko, ku katsa na le Israyele wa manguva lawa, naswona sweswi ti ma twarisa ni le matikweni man’wana yo tala swinene. Hi lembe leri ra 1994, Timbhoni leti tlulaka mune wa timiliyoni na hafu ta karhi ta chumayela ematikweni ya kwalomu ka 230. Ti fambisa tidyondzo ta le kaya ta Bibele ni vanhu lava tsakelaka va kwalomu ka mune wa timiliyoni na hafu. Leswi va swi endla va langutane ni rivengo emisaveni hinkwayo, leri hakanyingi ri vangiwaka hi ku nga tivi tidyondzo ni swikongomelo swa Timbhoni. Leswi swi vuriweke ehenhleni ka Vakreste vo sungula swi nga vuriwa ni le ka vona: “Loko [wu ri mpambukwa lowu, NW], ha [wu] tiva leswaku [wa] ariwa hinkwako.” (Mintirho 28:22) Kutani hi nga vula leswaku xihlovo xa ku humelela ka tona hi xihi? Ku ni swilo swinharhu leswi hoxaka xandla eku humeleleni ka tona—ku landzela vukongomisi bya moya wa Yehovha, ku tekelela tindlela ta Kreste leti xiyekaka, ni ku tirhisa switirhisiwa leswi fanelaka swa ku vulavurisana loku humelelaka.

Moya Wa Yehovha Na Evhangeli

3. Ha yini hi nga fanelanga hi tinyungubyisa hi leswi hi swi endleke?

³ Xana Timbhoni ta Yehovha ta tidzunisa hi ku humelela ka tona, onge hi loko ku endliwa hi vuswikoti byo hlawuleka lebyi ti nga vaka ti ri na byona? E-e, hikuva ku tirha marito lawa ya Yesu: “Loko mi hetile hinkwaswo leswi mi lerisiweke swona, vulani mi ku: ‘Hi malandza lama nga faneriki hi ku nkhensiwa, hi endlile ntsena leswi a hi fanela ku swi endla.’” Tanihi Vakreste lava tinyiketeleke, lava khuvuriweke, Timbhoni ta Yehovha ti byi amukele hi ku tirhandzela vutihlamuleri byo tirhela Xikwembu, ku nga khathariseki leswaku swiyimo swa tona hi swihi. Eka van’wana, sweswo swi vula ntirho wa nkarhi hinkwawo tanihi varhumiwa, kumbe vatirhi lava tinyiketeleke va tihofisi ta marhavi ni miako ya vugandliselo bya tibuku ta Vukreste. Eka van’wana, ku tinyiketela ko tano ka Vukreste ku va susumetela ku ya tirha ntirho wo aka miako ya vukhongeri, ku chumayela nkarhi hinkwawo tanihi vatirheli lava nga maphayona, kumbe ku chumayela nkarhinyana tanihi vahuweleri va mahungu lamanene emavandlheni ya ka vona. Ku hava ni un’we wa hina loyi a nga ta va a endla leswi faneleke loko a tidzunisa hi ku endla ntirho wakwe, “leswi a hi fanela ku swi endla.”—Luka 17:10; 1 Vakorinto 9:16.

4. Nkaneto wa misava hinkwayo wa vutirheli bya Vukreste wu hluriwe njhani?

⁴ Ku humelela kwihi na kwihi loku hi nga na kona ku vangiwa hi moya kumbe matimba lama tirhaka ya Yehovha. Leswi swi vuriweke enkarhini wa Zakariya i swa nkoka ni namuntlha: “I rito ra Yehova e ka Zorobabel, ri nge: Ku nga ka ku nga v̌i hi nyimpi ni matimba, kambe hi Moya wa mina, ku v̌ula Yehova wa tinyimpi!” Xisweswo, nkaneto wa misava hinkwayo ehenhleni ka ntirho wo chumayela wa Timbhoni a wu hluriwanga hi matshalatshala ya vanhu, kambe hi vukongomisi ni nsirhelelo wa Yehovha.—Zakariya 4:6.

5. Yehovha u teka xiphemu xihi eku endleni ka leswaku ku hangalasiwa rungula ra Mfumo?

⁵ Malunghana ni lava va amukelaka rungula ra Mfumo, Yesu u te: “Ku tsariwile etibukwini ta vaprofeta, va ku: ‘Hinkwavo va ta dyondzisiwa hi Xikwembu.’ Un’wana ni un’wana la tweke Tatana ni ku dyondza eka yena, wa ta eka mina. . . . A ku na munhu loyi a nga taka eka mina, loko a nga nyikiwanga swona hi Tatana.” (Yohane 6:45, 65) Yehovha u tiva timbilu ni mianakanyo ya vanhu, naswona wa va tiva lava va nga ta amukela rirhandzu rakwe hambi vona va nga si n’wi tiva. Nakambe u tirhisa tintsumi takwe ku kongomisa vutirheli lebyi byo hlawuleka. Hikokwalaho Yohane u vone ku hlanganyela ka tintsumi exivonweni xakwe, ivi a tsala a ku: “Kutani ndzi vona ntsumi yin’wana yi ri karhi yi haha ehenhla mapapeni, yi ri ni Evhangeli leyi nga heriki, leswaku yi ta yi twarisa eka lava akeke emisaveni, eka vanhu va matiko hinkwawo, ni va tinxaka hinkwato, ni va tindzimi hinkwato, ni va swivongo hinkwaswo.”—Nhlavutelo 14:6.

Ku Khathalela Xilaveko Xa Moya

6. Hi ntolovelo i langutelo rihi leri munhu a faneleke a va na rona leswaku a amukela mahungu lamanene?

⁶ Nchumu wun’wana lowu fambisanaka ni ku va Yehovha a nyika munhu nkarhi wo amukela mahungu lamanene hi lowu vuriweke hi Yesu: “Va tsaka lava va khathalelaka xilaveko xa vona xa moya, hikuva mfumo wa matilo i wa vona.” (Matewu 5:3, NW) Munhu loyi a lavaka ku tienerisa kumbe loyi a nga lavisisiki ntiyiso a nge vi na mhaka ni xilaveko xakwe xa moya. Xa yena i ku anakanya hi swilo leswi vonakaka, swa nyama. Ku lava ku tienerisa swi va xihinga eka yena. Hikwalaho, loko vo tala lava hi hlanganaka na vona loko hi famba hi yindlu na yindlu va ala rungula, hi fanele hi tsundzuka swivangelo hinkwaswo swo hambana-hambana leswi vanhu va nga vaka va ri na swona swo ala rungula.

7. Ha yini vo tala va nga wu amukeli ntiyiso?

⁷ Vo tala va ala ku yingisa hikuva va namarhela swinene vukhongeri lebyi va kuriseriweke eka byona, naswona a va tiyimiselanga ku nghenela mabulo ya vukhongeri. Van’wana va tsakisiwe hi vukhongeri lebyi enerisaka vumunhu bya vona—van’wana va lava vukhongeri bya mahlori, van’wana va amukela bya moya, kasi van’wana va lava ku ya hungasa ni van’wana ekerekeni. Vo tala namuntlha va tihlawulele mahanyelo lama lwisanaka ni mimpimanyeto ya Xikwembu. Kumbexana va tikhoma hi ndlela yo biha, lexi nga xivangelo xa vona xo ku byela va ku, “A ndzi byi tsakeli vukhongeri.” Kambe van’wana, lava va nga tivulaka lava dyondzekeke kumbe lava tivaka sayense, va ala Bibele, va vula leswaku yi olove ngopfu.—1 Vakorinto 6:9-11; 2 Vakorinto 4:3, 4.

8. Ha yini nkaneto wu nga fanelanga wu ku tsanisa ku hiseka ka hina? (Yohane 15:18-20)

⁸ Xana ku kanetiwa hi vanhu vo tala swi fanele swi tsanisa ripfumelo ni ku hiseka ka hina evutirhelini lebyi ponisaka vutomi? Hi nga chaveleriwa hi marito ya Pawulo lawa a a ma kongomise eka Varhoma: “Xana hi ta vula yini, loko van’wana va vona va nga tshembekanga xana? Xana ku tshembeka ka Xikwembu ku nga herisiwa hi mhaka ya ku ka va nga tshembekanga xana? Niswitsanana! Xikwembu xi fanele ku tiviwa xi ri xa ntiyiso, ni loko munhu un’wana ni un’wana a ri muhembi. Hi swona leswi nga tsariwa, loko va te: ‘Hi laha u nga ta va la lulameke, loko u vulavula, ni ku kumiwa u nga ri na nandzu, loko u [avanyisiwa].’”—Varhoma 3:3, 4.

9, 10. Hi byihi vumbhoni lebyi nga kona bya leswaku nkaneto wu hluriwile ematikweni yo tala?

⁹ Hi nga kuma xikhutazo eka swikombiso swo tala emisaveni hinkwayo, swa matiko lawa a ma tikomba ma nonon’hwa swinene, kambe lawa hi ku famba ka nkarhi ma vonakeke ma nga ri tano. Yehovha na tintsumi a va swi tiva leswaku a ku ri na vanhu va timbilu letinene eka wona—kambe Timbhoni ta Yehovha a ti fanele ku phikelela ni ku tiyisela evutirhelini bya tona. Hi xikombiso, xiya matiko man’wana ya laha Vukhatoliki a byi vonaka byi ri xihinga lexikulu malembe ya 50 lama hundzeke—Argentina, Brazil, Colombia, Ireland, Italy, Mexico, Portugal na Spain. Timbhoni a ti ri titsongo le ndzhaku hi 1943, ti ri 126 000 emisaveni hinkwayo, laha 72 000 wa tona a ti ri le United States. Ku honisiwa ni rivengo leri Timbhoni ti langutaneke na rona a swi vonaka swi fana ni rirhangu ro tiya leri a ri nga ta hirimuxiwa hi munhu. Kambe namuntlha vuyelo byin’wana lebyi tsakisaka swinene bya ku chumayela byi ve eka wona matiko lawa. Swi tano na hi matiko yo tala lawa khale a ya ri ya Vukhomunisi. Hi 1993, ku khuvuriwa ka vanhu va 7 402 entsombanweni wa le Kiev, eUkraine, swi nyika vumbhoni bya mhaka leyi.

¹⁰ I tindlela tihi leti Timbhoni ti ti tirhiseke leswaku ti twarisa mahungu lamanene eka vaakelani va tona? Xana va koke vanhu hi ku tirhisa swilo leswi vonakaka, hi laha van’wana va vuleke ha kona? Xana va endzele swisiwana ni vanhu lava nga dyondzangiki ntsena, hi laha van’wana va vuleke ha kona?

Tindlela Leti Humelelaka To Twarisa Evhangeli

11. I xikombiso xihi lexinene lexi Yesu a xi vekeke evutirhelini byakwe? (Vona Yohane 4:6-26.)

¹¹ Yesu ni vadyondzisiwa vakwe va veke xikombiso lexi Timbhoni ti xi landzelelaka entirhweni wa tona wo endla vadyondzisiwa ku ta fikela namuntlha. Yesu a a ya hinkwako laha ku nga ni vanhu, swigwili kumbe swisiwana—emakaya, etindhawini ta mani na mani, etimbuweni ta malwandle, etintshaveni hambi ku ri emasinagogeni.—Matewu 5:1, 2; 8:14; Marka 1:16; Luka 4:15.

12, 13. (a) Pawulo u va vekele njhani Vakreste xikombiso? (b) Timbhoni ta Yehovha ti xi landzele njhani xikombiso xa Pawulo?

¹² Malunghana ni vutirheli bya yena n’wini, muapostola Pawulo hi laha ku faneleke u te: “Ma swi tiva n’wina hilaha ndzi hanyisaneke na n’wina hakona minkarhi hinkwayo, ku sukela siku ndzi nga sungula ku nghena etikweni ra Asiya. A ndzi ri karhi ndzi tirhela Hosi. . . . A ndzi mi fihlelanga nchumu xa leswi swi fanelaka ku mi pfuna, ndzi ri karhi ndzi mi tivisa Rito ni ku mi dyondzisa erivaleni ni le mindyangwini ya n’wina.”—Mintirho 20:18-20.

¹³ Timbhoni ta Yehovha emisaveni hinkwayo ti tiveriwa ku landzelela ka tona xikombiso xa vaapostola, ku nga vutirheli bya yindlu na yindlu. Ematshan’wini yo lava ku chumayela hi ku tirhisa TV, leswi durhaka ni leswi nga ti fikeleriki kahle timbilu ta vanhu, laha u nga vulavuliki na munhu hi ku kongoma, Timbhoni ti endzela vanhu, swigwili na swisiwana, ti vulavula na vona hi ku kongoma. Ti lava ku vulavula hi Xikwembu na hi Rito ra xona.b A ti ringeti ku wonga vanhu leswaku va va Vakreste hi ku va nyika swilo leswi vonakaka. Lava va tiyimiseleke ku anakanyisisa ti va byela leswaku ntlhantlho wun’we ntsena wa xiviri eka swiphiqo swa vanhu i vulawuri bya Mfumo wa Xikwembu, lebyi nga ta cinca swiyimo swa misava ya hina swi va swo antswa.—Esaya 65:17, 21-25; 2 Petro 3:13; Nhlavutelo 21:1-4.

14. (a) Varhumiwa ni maphayona yo tala ma ma andlale njhani masungulo lama tiyeke? (b) Hi dyondza yini eka ntokoto wa Timbhoni ta Yehovha le Japani?

¹⁴ Leswaku ku endliwa ntirho ematikweni yo tala hi laha swi kotekaka ha kona, varhumiwa na maphayona ma simeke xisekelo lexi tiyeke ematikweni yo tala. Va andlale masungulo, kutani Timbhoni ta kwalaho ti rhangela emahlweni. Xisweswo, a ku lavekanga Timbhoni to tala ta le matikweni mambe leswaku ti hambeta ni ntirho wo chumayela ni wo hlela vutirheli. Xikombiso lexi xiyekaka i xa le Japani. Le ndzhaku eku heleni ka va-1940, vo tala va varhumiwa lava va yeke etikweni rero, va dyondza ririmi ni ku titwananisa ni swiyimo leswi a swi vonaka swi ri swa xikhale eka nguva yoleyo ya le ndzhaku ka nyimpi, kun’we ni ku sungula ku nyikela vumbhoni hi yindlu na yindlu, a va huma eAustralasia na le Britain. Hi nkarhi wa Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava, Timbhoni ti yirisiwile ti tlhela ti xanisiwa le Japani. Kutani loko varhumiwa va fika, va kume Timbhoni leti nga riki tingani leti chivirikaka ta le Japani. Kambe namuntlha ti tlula 187 000, emavandlheni lama tlulaka 3 000! Xana xilotlelo xa ku humelela ka vona eku sunguleni a xi ri xihi? Murhumiwa un’wana loyi a nga ni malembe yo tlula 25 a ri karhi a tirha kwalaho u te: “Ku dyondza ku vulavula na vanhu a swi ri swa nkoka swinene. Hi ku tiva ririmi ra vona, hi kote ku titwananisa na vona, hi twisisa mahanyelo ya vona. A hi fanele ku swi kombisa leswaku ha ma rhandza Majapani. Hi ku titsongahata hi ringete ku tihundzula vaaka-tiko va kwalaho va xiviri, kambe a hi yi fularhelanga mimpimanyeto ya hina ya Vukreste.”

Mahanyelo Ya Vakreste Na Wona Ma Nyikela Vumbhoni

15. Timbhoni ti ma kombise njhani mahanyelo ya Vukreste?

¹⁵ Hambi swi ri tano, vanhu a va amukelanga rungula ra Bibele ntsena. Nakambe va vone ni swiendlo swa Vukreste. Va xiye rirhandzu, ntwanano ni vun’we bya Timbhoni hambi loko ti langutane ni swiyimo leswi nonon’hwaka swinene, tanihi tinyimpi ta xin’wana-manana, nyimpi ya swivongo ni ku vengana ka tinxaka. Timbhoni ti hlayise xiyimo lexi xiyekaka xa vukala-tlhelo bya Vukreste eka madzolonga hinkwawo, naswona ti hetisise marito ya Yesu lama nge: “Ndzi mi nyika nawu lowuntshwa ndzi ri: Rhandzanani! Kukotisa leswi mina ndzi mi rhandzeke, rhandzanani na n’wina. Hinkwavo va ta tiva leswaku mi vadyondzisiwa va mina, loko mi rhandzana.”—Yohane 13:34, 35.

16. I ntokoto wihi lowu kombisaka rirhandzu ra xiviri ra Vukreste?

¹⁶ Ku rhandza munhu-kulobye swi kombisiwe emhakeni ya mukhalabye un’wana loyi a tsaleleke phepha-hungu ra ndhawu ya ka vona malunghana na “Tatana na Manana Musa.” U hlamusele leswaku vaakelani vakwe va ve ni musa eka yena loko nsati wakwe a ri kusuhi ni ku fa. U tsarile a ku: “Ku sukela loko a file . . . va ve ni musa swinene. Ku sukela kwalaho va ndzi ‘teke tanihi xirho xa ndyangu wa vona’ . . . , va endla mintirho hinkwayo, va pfuna ku ntlhantlha swiphiqo swa munhu la nga ha tirhiki wa malembe ya 74 hi vukhale. Leswi hlamarisaka swinene emhakeni leyi hi leswaku vona i vantima, kasi mina ndzi mulungu. Vona i Timbhoni ta Yehovha, kasi mina a ndzi ri Mukhatoliki.”

17. I mukhuva wihi lowu hi faneleke ku wu papalata?

¹⁷ Ntokoto lowu wu komba leswaku hi nga nyikela vumbhoni hi tindlela to tala, ku katsa ni hi mahanyelo ya hina ya siku na siku. Kahle-kahle, loko mahanyelo ya hina ma nga fani ni ya Kreste, vutirheli bya hina byi ta fana ni bya Vafarisi, a byi nge vi ni mihandzu. A hi swi lavi ku fana ni lava Yesu a va hlamuseleke loko a ku: “Endlani hinkwaswo leswi va mi byelaka swona, mi swi hlayisa, kambe mi nga endli leswi va swi endlaka, hikuva va vula, kambe a va endli.”—Matewu 22:37-39; 23:3.

Ntlawa Wa Nandza Wu Lunghiselela Switirhisiwa Leswi Faneleke

18. Tibuku ta Bibele ti hi hlomisela njhani ku pfuna vanhu va timbilu letinene?

¹⁸ Mhaka yin’wana ya nkoka eku chumayeleni ka mahungu lamanene ematikweni hinkwawo i ku kumeka ka tibuku ta Bibele leti humesiwaka hi Watch Tower Bible and Tract Society. Hi ni tibuku, tibroxara, swiphephana na timagazini leti nga hlamulaka kwalomu ka swivutiso hinkwaswo swa vanhu lava lavaka ntiyiso. Loko hi hlangana na Mumoslem, Muhindu, Mubudha, Mutao kumbe Muyuda, hi nga tirhisa buku leyi nge Ku Lavisisa Ka Vanhu Xikwembu kumbe swiphephana na swibukwana swo hambana-hambana leswaku hi sungula bulo na dyondzo ya Bibele loko swi koteka. Loko munhu la pfumelaka eka hundzuluko a vutisa hi ta ku tumbuluxiwa, hi nga tirhisa buku leyi nge Life—How Did It Get Here? By Evolution or by Creation? Loko muntshwa a vutisa, ‘Xikongomelo xa vutomi i yini?’ hi nga n’wi komba buku leyi nge Swivutiso Leswi Vantshwa Va Swi Vutisaka—Tinhlamulo Leti Tirhaka. Loko un’wana a karhateka swinene hi swiphiqo swa munhu hi xiyexe—ntshikilelo wa mianakanyo, matshimbi, ku pfinyiwa, ku dlaya vukati—hi ni timagazini leti hlamuseleke timhaka to tano hi ndlela leyi twisisekaka swinene. Kunene, ntlawa wa nandza wo tshembeka loyi Yesu a profeteke leswaku a a ta phamela “swakudya hi nkarhi wa kona” u hetisisa ntirho wa yena.—Matewu 24:45-47.

19, 20. Ntirho wa Mfumo wu sungurise ku yini le Albania?

¹⁹ Kambe swi lave leswaku ku humesiwa tibuku leti hi tindzimi to tala leswaku ku fikeleriwa matiko yo hambana-hambana. Xana swi kotekise ku yini ku hundzuluxela Bibele na tibuku ta Matsalwa hi tindzimi ta 200? Xikombiso xin’we xo koma xa le Albania xi komba ndlela leyi ntlawa wa nandza wo tshembeka ni wa vutlharhi a koteke ku kondletela mahungu lamanene ha yona ku nga khathariseki swihinga leswikulu, ni ku pfumaleka ka matimba ya Pentekosta yo tiva tindzimi hi xitshuketa emasikwini ya hina.—Mintirho 2:1-11.

²⁰ Malembe ma nga ri mangani lama hundzeke, Albania a ra ha langutiwa tanihi rona ntsena tiko leri a ri ri ehansi ka Vukhomunisi lebyi a byi ala vukona bya Xikwembu. Hi 1980, magazini wa National Geographic wu te: “Albania ri yirisa [vukhongeri], hi 1967 ri tivule ‘tiko ro sungula emisaveni leri alaka vukona bya Xikwembu.’ . . . Rixaka lerintshwa ra Albania ri tiva ntsena leswaku Xikwembu a xi kona.” Tanihi leswi se Vukhomunisi byi heleke matimba, vaaki va Albania lava xiyaka xilaveko xa vona xa moya va amukela ntirho wo chumayela lowu endliwaka hi Timbhoni ta Yehovha. Ntlawa lowutsongo wa vahundzuluxeri wa Timbhoni leta ha riki vantshwa leti tivaka Xintariyana na Xinghezi wu vumbiwile le Tiranë 1992. Vamakwerhu lava fanelekaka lava humaka ematikweni man’wana va dyondzise vahundzuluxeri lava ku tirhisa tikhomphyuta ku thayipa rungula hi Xialbania. Va sungule hi ku hundzuluxela swiphephana na magazini wa Xihondzo xo Rindza. Loko va karhi va tolovela, va hundzuluxela tibuku tin’wana ta nkoka ta Bibele. Sweswi ku na Timbhoni leti chivirikaka ta kwalomu ka 200 etikweni rero leritsongo (leri nga ni vaaki va 3 262 000), naswona ku ve ni vanhu va 1 984 eXitsundzuxweni hi 1994.

Hinkwerhu Hi Ni Vutihlamuleri

21. Hi hanya enkarhini wihi?

²¹ Swiendlakalo swa misava swi kusuhi ni ku hetiseka hi ku helela. Hikwalaho ka ku engeteleka ka vugevenga ni madzolonga, ku dlaya ni ku pfinya leswi endliwaka etindhawini ta nyimpi, ku nyanya ka mahanyelo yo biha ni mihandzu ya kona ya vuvabyi lebyi tluletiwaka hi vuxaka bya rimbewu, ni ku delela vuhosi lebyi faneleke, misava yi vonaka yi tele mpfilumpfilu, a yi lawuleki. Hi le nkarhini lowu fanaka ni wa le mahlweni ka Ndhambhi lowu hlamuseriweke eka Genesa: “Yehova a v̌ona leŝaku ku biha ka v̌anhu ku kurile misav̌eni, ni meehleketo hikwayo ya timbilu ta v̌ona yi kongoma ku biha ntsena hi masiku hikwawo; kutani Yehova a v̌ilela hi leŝi a nga v̌umba v̌anhu e misav̌eni, a v̌av̌iseka ngopfu e mbilwini ya yena.”—Genesa 6:5, 6; Matewu 24:37-39.

22. I vutihlamuleri byihi bya Vukreste lebyi Timbhoni hinkwato ta Yehovha ti nga na byona?

²² Tanihi le sikwini ra Nowa, Yehovha u ta teka goza. Kambe hikwalaho ka vululami ni rirhandzu rakwe, u lava leswaku mahungu lamanene na rungula ra xitsundzuxo swi rhanga swi twarisiwa ematikweni hinkwawo. (Marka 13:10) Emhakeni leyi, Timbhoni ta Yehovha ti ni vutihlamuleri—ku kuma lava va faneriwaka hi ku rhula ka Xikwembu, ti va dyondzisa tindlela takwe ta ku rhula. Ku nga ri khale, hi nkarhi lowu faneleke wa Xikwembu, ntirho wo chumayela wu ta hetiwa hi laha ku humelelaka. “Kutani hi kona makumu ma nga ta fika.”—Matewu 10:12, 13; 24:14; 28:19, 20.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

Wa Tsundzuka Xana?

◻ Timbhoni ta manguva lawa ti ve ni ku humelela kwihi evutirhelini bya tona?

◻ Ha yini vo tala va ala rungula ra Vukreste?

◻ I ndlela yihi yo chumayela ya vaapostola leyi Timbhoni ti yi tirhisaka?

◻ I switirhisiwa swihi leswi hi nga na swona swa vutirheli lebyi humelelaka?

◻ Hinkwerhu ka hina hi fanele ku endla yini, hi ku pfumelelana na Marka 13:10?

[Bokisi leri nga eka tluka 19]

TIKO TIMBHONI LETI A TI TIRHA HI 1943 HI 1993

Argentina 374 102 043

Brazil 430 366 297

Chile 72 44 668

Colombia ?? 60 854

Furwa World War II—xiviko a xi kona 122 254

Ireland 150? 4 224

Italy World War II—xiviko a xi kona 201 440

Mexico 1 565 380 201

Peru Xiviko xa ntirho a xi kona 45 363

Philippines World War II—xiviko a xi kona 116 576

Poland World War II—xiviko a xi kona 113 551

Portugal Xiviko xa ntirho a xi kona 41 842

Spain Xiviko xa ntirho a xi kona 97 595

Uruguay 22 9 144

Venezuela Xiviko xa ntirho a xi kona 64 081

[Xifaniso lexi nga eka tluka 17]

Timbhoni ta Yehovha ta engeteleka ematikweni yo tala ya Khatoliki, tanihi le Spain

[Swifaniso leswi nga eka tluka 18]

Timbhoni ta Yehovha ti tirha ematikweni ya misava hinkwayo