Xana U Ni Ripfumelo Ro Fana Ni Ra Abrahama?
“Loko N’wana wa munhu a fika, xana kunene u ta ri kuma ripfumelo emisaveni?”—LUKA 18:8.
1. Hikwalaho ka yini swi tika leswaku munhu a hlayisa ripfumelo ra yena ri tiyile namuntlha?
A SWI olovi leswaku munhu a hlayisa ripfumelo rakwe ri tiyile namuntlha. Misava yi lwa hi matimba leswaku yi tshikisa Vakreste ku nyikela nyingiso eka swilo swa moya. (Luka 21:34; 1 Yohane 2:15, 16) Vanhu vo tala va koka ku tika hikwalaho ka tinyimpi, makhombo, mavabyi kumbe ndlala. (Luka 21:10, 11) Etinxakeni to tala ta vanhu, ku ni mikhuva ya ndhawu leyi tekiwaka yi ri ya nkoka swinene, naswona vanhu vahi ni vahi lava hanyaka hi ku landza ripfumelo ra vona, va tekiwa va ri lava omeke nhloko, ni lava hundzeletaka swilo. Ku tlula kwalaho, Vakreste vo tala va xanisiwa hikwalaho ka ripfumelo ra vona. (Matewu 24:9) Xivutiso xa Yesu lexi a xi vutiseke eka malembe ya kwalomu ka 2 000 lama hundzeke, xa fanela hakunene: “Loko N’wana wa munhu a fika, xana kunene u ta ri kuma ripfumelo emisaveni?”—Luka 18:8.
2. (a) Hikwalaho ka yini swi ri swa nkoka leswaku Mukreste a va ni ripfumelo leri tiyeke? (b) I xikombiso xa mani xa ripfumelo lexi swi nga vaka swinene ku xi kambisisa?
2 Kambe, ntiyiso hi leswaku ripfumelo leri tiyeke ra laveka, loko hi lava ku hanya vutomi lebyinene sweswi kutani hi kuma vutomi lebyi nga heriki lebyi tshembisiweke, enkarhini lowu taka. Loko a tshaha marito lawa Yehovha a ma byeleke Habakuku, muapostola Pawulo u tsale a ku: “‘La lulameke wa mina, u ta hanya hikwalaho ka ripfumelo,’ naswona, ‘loko a tlhelela endzhaku, moya-xiviri wa mina a wu n’wi tsakeli.’ . . . Handle ka ripfumelo a swi koteki ku xi tsakisa kahle [Xikwembu].” (Vaheveru 10:38–11:6; Habakuku 2:4) Pawulo u byele Timotiya a ku: “Lwana nyimpi leyinene ya ripfumelo, khomelela swinene evuton’wini lebyi nga heriki lebyi u vitaneriweke byona.” (1 Timotiya 6:12) Kutani ke, munhu a nga swi kotisa ku yini ku va ni ripfumelo leri tiyeke? Leswaku hi kambisisa xivutiso lexi, i swinene leswaku hi kambisisa wanuna la hanyeke malembe ya kwalomu ka 4 000 lama hundzeke, kambe ripfumelo rakwe ra ha tekiwa ri ri ra ntikelo eka vukhongeri byinharhu lebyikulu—Vuislamu, Vuyuda ni Vukreste. Wanuna yoloye i Abrahama. I yini lexi endleke leswaku ripfumelo ra yena ri va ra ntikelo? Xana hi nga n’wi tekelela namuntlha?
Ku Yingisa Nkongomiso Wa Xikwembu
3, 4. Hikwalaho ka yini Tera a rhurhise ndyangu wakwe eUra a wu yisa eHarani?
3 Abrahama (loyi eku sunguleni a a vitaniwa Abrama) ku vulavuriwa hi yena emasungulweni ya Bibele. Eka Genesa 11:26 (NW), ha hlaya: “Tera . . . a va tata wa Abrama na Nakori na Harani.” Tera ni ndyangu wa yena a va tshama emutini wa Ura, wa Vakalidiya, muti lowu fuweke swinene edzongeni wa Mesopotamiya. Hambiswiritano, a va yanga emahlweni va tshama kwalaho. “Endzhaku ka sweswo Tera a teka Abrama n’wana wakwe na Lota, n’wana wa Harani ntukulu wakwe, na Sarayi [Sara] nhlomi yakwe, nsati wa Abrama n’wana wakwe, kutani va suka na yena eUra etikweni ra Vakalidiya va ya etikweni ra Kanana. Hi ku famba ka nkarhi va fika eHarani va tshama kona.” (Genesa 11:31, NW) Nakori makwavo wa Abrahama na yena u rhurhisele ndyangu wakwe eHarani. (Genesa 24:10, 15; 28:1, 2; 29:4) Kambe, hikwalaho ka yini Tera a sukile emutini lowu fuweke wa Ura a ya le kule eHarani?
4 Malembe ya kwalomu ka 2 000 endzhaku ka nkarhi wa Abrahama, wanuna wo tshembeka Stefano, loko a vulavula emahlweni ka Sanedri ya Vayuda, u hlamusele hi ta ku rhurha loku loku nga tolovelekangiki ka ndyangu wa Tera. U te: “Xikwembu xa ku vangama xi humelele eka tata wa hina Abrahama loko a ri eMesopotamiya, a nga si tshama eHarani, kutani xi ku eka yena, ‘Huma etikweni ra wena ni le maxakeni ya wena u ta etikweni leri ndzi nga ta ku komba rona.’ Hiloko a huma etikweni ra Vakalediya a ya tshama eHarani.” (Mintirho 7:2-4) Tera a a fambisana ni ku rhandza ka Yehovha hi Abrahama, loko a rhurhisela ndyangu wa yena eHarani.
5. Abrahama u kongome kwihi endzhaku ka ku fa ka tata wakwe? Hikwalaho ka yini?
5 Ndyangu wa Tera wu fike wu aka emutini wa wona lowuntshwa. Endzhakunyana ka malembe loko Abrahama a vulavula hi ‘tiko ra mina,’ a a vulavula hi tiko ra Harani, ku nga ri ra Ura. (Genesa 24:4) Hambiswiritano, Abrahama a a nga ta heta vutomi byakwe hinkwabyo a ri eHarani. Hi ku ya hi Stefano, “endzhaku ka ku fa ka tata [wa Abrahama], Xikwembu xi endle leswaku a cinca vutshamo byakwe a ta etikweni leri mi tshamaka eka rona sweswi.” (Mintirho 7:4) Abrahama u yingise nkongomiso wa Yehovha, kutani yena swin’we na Lota, va tsemakanya Yufrata va nghena etikweni ra Kanana.a
6. Hi xihi xitshembiso lexi Yehovha a xi byeleke Abrahama?
6 Hikwalaho ka yini Yehovha a endle leswaku Abrahama a rhurhela eKanana? Xivangelo a xi fambisana ni swikongomelo swa Xikwembu hi wanuna loyi wo tshembeka. Yehovha u byele Abrahama a ku: “Huma e tikweni ra wena ne rišakeni ra wena, ne ndlwini ya tata wa wena, u ya e tikweni leri nḍi nga ta ku kombisa rona. Nḍi ta ku endla tiko le’rikulu; nḍi ku katekisa, nḍi kurisa v̌ito ra wena, u v̌a šihlov̌o ša mikateko. Nḍi ta katekisa la’v̌a nga ta ku katekisa, nḍi ruketela la’v̌a nga ta ku ruketela, kambe ha wena ku ta katekisiwa tinšaka hikwato ta misav̌a.” (Genesa 12:1-3) Abrahama a a ta va tata wa tiko lerikulu leri a ri ta sirheleriwa hi Yehovha naswona a ri ta dya ndzhaka ya tiko ra Kanana. Mawaku xitshembiso xonghasi! Kambe Abrahama a a fanele a cinca swinene ndlela leyi a hanyaka ha yona loko a ta dya ndzhaka ya tiko rero.
7. Hi kwihi ku cinca loku Abrahama a a fanele a ku endla leswaku a ta kuma xitshembiso xa Yehovha?
7 Loko Abrahama a suka eUra u siye muti lowu fuweke kumbexana ni maxaka ya tata wakwe—ku nga swilo swa nkoka leswi a swi ri nsirhelelo eminkarhini ya vapatriarka. Loko a suka eHarani, u tihambanise ni vandyangu wa tata wakwe, swin’we ni ndyangu wa Nakori makwavo, kutani a rhurhela etikweni leri nga tiviwiki. Le Kanana a nga fikanga a lava ku kuma vutumbelo emakhumbini ya muti wolowo. Hikwalaho ka yini? Endzhakunyana ka loko Abrahama a nghene etikweni leri, Yehovha u vulavule na yena a ku: “Suka u famba-famba e tikweni leri, e ku leheni ka rona, ne ku anameni ka rona, hikuv̌a nḍi ta ku nyika rona.” (Genesa 13:17) Abrahama wa malembe ya 75 hi vukhale swin’we na Sara nsati wakwe wa malembe ya 65 hi vukhale, va landzele swiletelo leswi. “Hi ripfumelo u tshame tanihi muluveri etikweni ra xitshembiso onge u le tikweni rimbe, a tshama emintsongeni.”—Vaheveru 11:9; Genesa 12:4.
Ripfumelo Ro Fana Ni Ra Abrahama Namuntlha
8. Loko hi languta xikombiso xa Abrahama ni xa timbhoni tin’wana ta khale, i yini lexi hi faneleke hi xi hlakulela?
8 Abrahama ni ndyangu wakwe va xaxametiwa exikarhi ka “papa lerikulu swinene ra timbhoni” ta le mahlweni ka Vukreste, leri boxiweke eka Vaheveru ndzima 11. Hikwalaho ka ripfumelo ra malandza lawa ya khale ya Xikwembu, Pawulo u khutaza Vakreste leswaku va “hluvula ntiko wun’wana ni wun’wana ni xidyoho [ku pfumala ripfumelo] lexi hi phasaka hi ku olova.” (Vaheveru 12:1) Ina, ku pfumala ripfumelo ku nga ‘hi phasa hi ku olova.’ Kambe, esikwini ra Pawulo ni ra hina, Vakreste va xiviri va swi kotile ku hlakulela ripfumelo leri tiyeke leri fanaka ni leriya ra Abrahama ni vanhu van’wana va le minkarhini ya khale. Loko a vulavula hi yena n’wini ku katsa ni Vakreste kulobye, Pawulo u ri: “Hina a hi muxaka wa vanhu lava tlhelelaka endzhaku eku lovisiweni, kambe hi muxaka lowu nga ni ripfumelo eku londzovotiweni ka moya-xiviri wu hanya.”—Vaheveru 10:39.
9, 10. Hi byihi vumbhoni lebyi kombisaka leswaku vo tala namuntlha va ni ripfumelo ro fana ni ra Abrahama?
9 Ina, misava a ya ha fani ni le nkarhini wa Abrahama. Hambiswiritano, ha ha tirhela xona “Xikwembu xa Abrahama,” naswona a xi cinci. (Mintirho 3:13; Malakiya 3:6) Namuntlha, Yehovha u fanele a gandzeriwa hi ndlela leyi a a gandzeriwa ha yona enkarhini wa Abrahama. (Nhlavutelo 4:11) Vanhu vo tala va tinyiketela hilaha ku heleleke eka Yehovha naswona, ku fana na Abrahama, va endla mindzulamiso yihi na yihi leyi lavekaka evuton’wini bya vona leswaku va ta kota ku endla ku rhandza ka Xikwembu. N’wexemu, vanhu va 316 092 va kombise ku tinyiketela ka vona erivaleni hi ku khuvuriwa ematini “hi vito ra Tatana ni ra N’wana ni ra moya lowo kwetsima.”—Matewu 28:19.
10 Vo tala va Vakreste lava lavantshwa, a swi kalanga swi lava leswaku va ya ematikweni mambe ya le kule leswaku va hetisisa ku tinyiketela ka vona. Kambe, hi tlhelo ra moya, vo tala va fambe mpfuka wo leha swinene. Hi xikombiso, le Mauritius, Elsie a a ri muhlahluvi. Vanhu hinkwavo a a va n’wi chava. Phayona ro hlawuleka ri sungule dyondzo ya Bibele ni n’wana wa Elsie wa nhwanyana, kutani leswi swi pfulele Elsie ndlela ‘yo suka emunyameni a ta eku vonakaleni.’ (Mintirho 26:18) Hikwalaho ka ku tsakela ka n’wana wakwe, Elsie u pfumerile ku dyondza Buku Yanga Ya Timhaka Ta Bibele. Dyondzo yakwe a yi fambisiwa kanharhu hi vhiki hikuva a a lava ku hamba a khutaziwa. Ntirho wa yena wa vungoma a wu n’wi tsona ntsako, naswona a a ri ni swiphiqo swo tala swa yena n’wini. Kambe, eku heteleleni u swi kotile ku heta riendzo leri ro leha ra ku suka eka vudemona ku ya eka vugandzeri bya ntiyiso. Loko vanhu va ta va ta kombela mpfuno eka yena, a a va byela leswaku i Yehovha ntsena a nga va sirhelelaka eka lowo biha. Sweswi Elsie i Mbhoni leyi khuvuriweke, naswona vanhu va 14 vo huma endyangwini wa ka vona ku katsa ni vanghana va amukele ntiyiso.
11. Hi yihi mindzulamiso leyi lava va tinyiketelaka eka Yehovha va swi tsakelaka ku yi endla?
11 Vunyingi bya vanhu lava n’wexemu va tinyiketeleke ku tirhela Xikwembu a va bohekanga ku endla mindzulamiso leyikulu ku fana ni leyi. Kambe hinkwavo va suke eka xiyimo xa ku fa emoyeni va ta eka xiyimo xa ku hanya emoyeni. (Vaefesa 2:1) Hambileswi hi nyama va ha riki emisaveni, a va ha ri xiphemu xa yona. (Yohane 17:15, 16) Ku fana ni Vakreste lava totiweke, lava ‘vutshamo bya vona byi nga etilweni,’ va fana ni “valuveri ni vatshami va nkarhinyana.” (Vafilipiya 3:20; 1 Petro 2:11) Va endle vutomi bya vona byi pfumelelana ni mimpimanyeto ya Xikwembu, va susumetiwa swinene hi ku rhandza Xikwembu ni ku rhandza warikwenu. (Matewu 22:37-39) A va tivekeli tipakani ta vutianakanyi, ta swilo leswi vonakalaka kumbe ku navela ku tienerisa emisaveni leyi. Ematshan’weni ya sweswo, va veka mahlo ya vona eka ‘matilo lamantshwa ni misava leyintshwa leswi tshembisiweke, laha ku nga ta va ni ku lulama eka swona.’—2 Petro 3:13; 2 Vakorinto 4:18.
12. Hi wihi ntirho lowu vikiweke n’wexemu lowu kombisaka leswaku Yesu, hi nkarhi wa vukona byakwe, u ri kumile “ripfumelo emisaveni”?
12 Loko Abrahama a rhurhela eKanana, yena ni ndyangu wa yena a va ri voxe kwalaho, va seketeriwa ni ku sirheleriwa hi Yehovha ntsena. Kambe, Vakreste lava va 316 092 lava ha ku khuvuriwaka a va voxe nikatsongo. Ina, Yehovha wa va seketela naswona wa va sirhelela hi moya wa yena, hilaha a endleke hakona eka Abrahama. (Swivuriso 18:10) Kambe, ku engetela kwalaho, u tlhela a va seketela hi ku tirhisa “tiko” leri chivirikaka ro huma emisaveni hinkwayo leri nga ni vanhu vo tala ku tlula matiko man’wana lama nga kona namuntlha. (Esaya 66:8) N’wexemu, nhlonhlorhi ya vaaki va 5 888 650 va tiko rero va nyikele xikombiso xa ripfumelo ra vona leri hanyaka hi ku vulavula ni vaakelani va vona hi switshembiso swa Xikwembu. (Marka 13:10) Va hete tiawara to tala swinene ta 1 186 666 708 entirhweni lowu, va ri karhi va hlota vanhu lava tsakelaka. Hikwalaho ka sweswo, ku fambisiwe tidyondzo ta Bibele ta 4 302 852 ni vanhu lava lavaka ku hlakulela ripfumelo. Leswaku va kombisa ku hiseka ka vona hi ndlela leyi engetelekeke, vanhu va 698 781 eka “tiko” leri, va nghenele ntirho wa vuphayona, van’wana va tirhe nkarhi hinkwawo kasi van’wanyana va tirhe n’hweti yin’we kumbe ku tlula. (Vuxokoxoko bya ntirho wa Timbhoni ta Yehovha wa n’wexemu byi kumeka eka tluka 12 ku ya eka 15.) Tinhlayo leti leti xiyekaka i nhlamulo leyinene leyi hanyaka ya xivutiso xa Yesu, lexi nge, “Loko N’wana wa munhu a fika, xana kunene u ta ri kuma ripfumelo emisaveni?”
Ku Tshembeka Hambi Ku Ri Ni Miringo
13, 14. Hlamusela swiphiqo swin’wana leswi Abrahama ni ndyangu wakwe va langutaneke na swona le Kanana.
13 Swilo a swi nga tali ku olova le Kanana eka Abrahama ni vandyangu wakwe. Enkarhini wun’wana, a ku ri ni ndlala leyikulu lerova a boheka ku suka eKanana a ya aEgipta. Ku tlula kwalaho, mufumi wa le Egipta ni mufumi wa le Gerar (ekusuhi na Gaza) va ringete ku teka Sara nsati wa Abrahama, va n’wi endla nsati wa vona. (Genesa 12:10-20; 20:1-18) Nakambe a ku ri ni nkwetlembetano exikarhi ka varisi va swifuwo swa Abrahama ni varisi va swifuwo swa Lota, kutani leswi swi endla leswaku ku va ni ku hambana exikarhi ka mindyangu leyimbirhi. Hikwalaho ko pfumala vutianakanyi, Abrahama u pfumelele Lota a va yena wo sungula ku hlawula ndhawu leyi a lavaka ku tshama eka yona, kutani Lota u hlawule ku tshama eMugangeni wa Yordani, lowu a wu languteka ku fana ni ntanga wa Edeni hi ku nona ni ku saseka ka wona.—Genesa 13:5-13.
14 Hiloko Lota a khumbeka enyimpini leyi a yi ri eRivaleni ra le Hansi ra Sidima, exikarhi ka hosi ya le kule aElami ni vanghana va yona ni tihosi ta miti ya ntlhanu. Tihosi leti timbe ti hlule tihosi ta kwalaho kutani ti phanga swilo swo tala, ku katsa na Lota ni nhundzu ya yena. Loko Abrahama a twe leswi humeleleke, u hlongorise tihosi leti timbe handle ko chava naswona u swi kotile ku ponisa Lota ni vandyangu wa yena, swin’we ni nhundzu ya tihosi ta ndhawu yoleyo. (Genesa 14:1-16) Kambe ku na swin’wana leswikulu leswi humeleleke Lota loko a ha ri eKanana. Hikwalaho ka swivangelo swo karhi u suke a ya tshama eSodoma, hambileswi muti lowu a wu tiveka hi ku tikhoma ka wona loko biha.b (2 Petro 2:6-8) Loko tintsumi timbirhi ti n’wi tsundzuxile leswaku muti lowu wu ta lovisiwa, Lota u baleke ni nsati wakwe swin’we ni vana va yena va vanhwanyana. Hambiswiritano, nsati wa Lota u honise swiletelo leswi pakanisaka swa tintsumi, hikwalaho ka sweswo, a hundzuka tshuka ra munyu. Lota u boheke ku tshama nkarhi wo karhi ebakweni le Sowara, swin’we ni vana vakwe vambirhi. (Genesa 19:1-30) Swiendlakalo leswi swi fanele swi n’wi kavanyete swinene Abrahama, ngopfu-ngopfu leswi Lota a teke eKanana a ri xirho xa ndyangu wa Abrahama.
15. Hambiloko Abrahama a langutane ni swiphiqo loko a ha tshama emitsongeni etikweni rimbe, hi yihi mianakanyo leyi hoxeke leyi handle ko kanakana a yi papalateke?
15 Xana Abrahama u kale a vona onge a swi ta va swi antswile loko yena na Lota a va lo tshama eUra va hlayisekile exikarhi ka maxaka ya tata wakwe kumbe eHarani a ri ni makwavo Nakori? Xana u tshame a navela onge a nga va a kume vutshamo endzeni ka muti lowu biyeriweke ematshan’weni yo tshama emitsongeni? Kumbe, xana u tshame a vona ku tsendzeleka ka yena etikweni leri a nga ri tiviki ku ri vuhunguki? Loko a vulavula hi Abrahama ni ndyangu wa yena, muapostola Pawulo u te: “Kasi, loko hakunene a va tshamela ku tsundzuka ndhawu leyi va humeke eka yona, a va ta va va kume nkarhi wo vuyela eka yona.” (Vaheveru 11:15) Kambe a va vuyelanga eka yona. Hambiloko va xaniseka, va tshame laha Yehovha a a lava leswaku va tshama kona.
Ku Tiyisela Namuntlha
16, 17. (a) Hi swihi swiphiqo leswi Vakreste vo tala va langutanaka na swona namuntlha? (b) Hi rihi langutelo lerinene leri Vakreste va nga na rona? Hikwalaho ka yini?
16 Namuntlha hi vona ku tiyisela loku fanaka eka Vakreste. Hambileswi ku tirhela Xikwembu swi va tiselaka ntsako lowukulu, vutomi a byi va oloveli Vakreste va ntiyiso emasikwini lawa yo hetelela. Hambileswi va hanyaka eparadeyisini ya moya, va langutana ni ntshikilelo wa timali lowu fanaka ni wa vaakelani va vona. (Esaya 11:6-9) Vo tala va hlaseriwile loko matiko ma ri karhi ma lwa hambiloko va nga onhanga nchumu, kasi van’wana va le vuswetini ku nga ri hi ku tilavela. Ku tlhandlekela kwalaho, va langutana ni swiphiqo leswi vangiwaka hi ku va ntlawa lowu nga rhandziwiki. Ematikweni yo tala va chumayela mahungu lamanene ehansi ka rivengo lerikulu. Eka man’wana va langutana ni minhlaselo ya le xihundleni ya lava va ‘pfuxaka hasa-hasa hi ku tirhisa nawu’ nakambe ‘va vula ngati ya la pfumalaka nandzu leswaku yi hombolokile.’ (Pisalema 94:20, 21) Hambi ku ri ematikweni lawa Vakreste va nga xanisiwiki eka wona, laha van’wana va va bumabumelaka hikwalaho ka mimpimanyeto ya vona leyi tlakukeke, va fanele va lwela ku tshama va hambanile ni vadyondzi-kulobye ni vatirhi-kulobye—ku fana na Abrahama, loyi a tshameke emitsongeni loko vanhu vo tala lava a va ri ekusuhi na yena va tshama emitini. Ina, a swi olovi ku hanya emisaveni kambe u nga vi “xiphemu” xa yona.—Yohane 17:14.
17 Kutani ke, xana ha tisola leswi hi tinyiketeleke eka Xikwembu? Xana hi navela onge loko a hi tame hi ri xiphemu xa misava, hi fana ni vanhu van’wana? Xana ha tisola hi ku tikarhata loku hi ku endleke entirhweni wa Yehovha? Nikatsongo! Ku ri ni ku languta endzhaku hi ku navela, ha swi tiva leswaku xin’wana ni xin’wana lexi hi nga ha vaka hi titsone xona, a hi xa nkoka loko xi pimanisiwa ni mikateko leyi hi yi kumaka sweswi ni leyi hi nga ta yi kuma enkarhini lowu taka. (Luka 9:62; Vafilipiya 3:8) Handle ka sweswo, xana vanhu va misava va tsakile? Ntiyiso hi leswaku, vo tala va vona va karhi va lava tinhlamulo leti hina se hi nga na tona. Va xaniseka hi mhaka ya leswi va nga wu landzeleriki nkongomiso lowu hina hi wu landzelelaka wo huma eka Xikwembu hi ku tirhisa Bibele. (Pisalema 119:105) Naswona vo tala va vona va navela vunghana bya Vukreste ni vunakulobye lebyi tsakisaka lebyi hina hi nga na byona ni vapfumeri-kulorhi.—Pisalema 133:1; Vakolosa 3:14.
18. Vuyelo byi va byihi eku heteleleni loko Vakreste va va ni xivindzi xo fana ni xa Abrahama?
18 Ina, minkarhi yin’wana hi boheka ku va ni xivindzi xo fana ni xa Abrahama loko a hlongorise vanhu lava tekeke Lota. Kambe loko hi ri ni xivindzi, Yehovha u katekisa vuyelo bya kona. Hi xikombiso, le N’walungu wa Ireland ku ni rivengo lerikulu hikwalaho ka nkwetlembetano wa vukhongeri, naswona a swi olovi ku va ni vukala-tlhelo. Kambe, Vakreste lava tshembekaka va landzele marito lawa Yehovha a ma byeleke Yoxuwa: “Tiya mbilu, u tiya: u nga tšhav̌i, u nga ṭemeki nhlana; hikuv̌a Yehova, Šikwembu ša wena, ši na wena hikwako laha u nga ta ya kona.” (Yoxuwa 1:9; Pisalema 27:14) Hi malembe yo tala lama hundzeke, xivindzi xa vona xi va endle va xiximiwa, naswona namuntlha va swi kota ku chumayela hi ku ntshunxeka eka vanhu hinkwavo va tiko rero.
19. Hi kwihi laha Vakreste va tsakelaka ku va kona, naswona hi byihi vuyelo lebyi hi ku tiyiseka va byi languteleke loko va ri karhi va landzelela nkongomiso wa Yehovha?
19 Hi nga tshuki hi kanakana leswaku eka xiyimo xihi na xihi lexi hi langutanaka na xona, loko hi landzelela nkongomiso wa Yehovha, eku heteleleni yena u ta kwetsimisiwa naswona na hina hi ta vuyeriwa swinene. Ku nga khathariseki mintlhontlho leyi hi langutanaka na yona ni matshalatshala lawa hi ma endlaka, a yi kona ndhawu leyi hi nga vaka eka yona ku tlula ku va entirhweni wa Yehovha, hi va ni vunakulobye ni vamakwerhu lava nga Vakreste ni ku langutela hi xivindzi vumundzuku lebyi nga heriki, lebyi Xikwembu xi byi tshembiseke.
[Tinhlamuselo ta le hansi]
a Kumbexana Abrahama u teke ntukulu wakwe Lota, a n’wi endla n’wana wakwe endzhaku ka ku fa ka tata wa Lota, makwavo wa Abrahama.—Genesa 11:27, 28; 12:5.
b Van’wana va vula leswaku lexi endleke Lota a ya tshama emutini lowu a ku ri ku lava nsirhelelo wo antswa endzhaku ko wutliwa hi tihosi ta mune.
Wa Tsundzuka Xana?
◻ Hikwalaho ka yini ripfumelo leri tiyeke ri ri ra nkoka?
◻ Abrahama u kombise njhani leswaku a a ri ni ripfumelo leri tiyeke?
◻ Ku tinyiketela ku fambisana njhani ni mindzulamiso evuton’wini bya munhu?
◻ Hikwalaho ka yini hi swi tsakela ku tirhela Xikwembu hambiloko hi langutana ni swiphiqo swihi na swihi?
[Swifaniso leswi nga eka tluka 7]
Abrahama a a tiyimiserile ku endla mindzulamiso leyikulu evuton’wini bya yena leswaku a ta kuma xitshembiso
[Swifaniso leswi nga eka tluka 9]
Vumbhoni byi kombisa leswaku Yesu u kume “ripfumelo emisaveni” hi nkarhi wa vukona byakwe