Xana U Ni Moya Wa Ku Nkhensa?
Ekaya ra varhumiwa le Afrika Vupela-dyambu, a ku ri ni mbyana leyi rindzaka, leyi a yi vuriwa Teddy. Loko munhu a hoxela Teddy qatha ra nyama, a yi ri mita hi ku hatlisa, yi nga rhangi hi ku nun’hwetela kumbe ku ri cakunya. Endzhaku a yi rindzela ku hoxeriwa qatha rin’wana, yi ri karhi yi hefemuteka edyambyini leri vavulaka. Loko nyama yi herile, a yi hundzuluka yi famba.
Teddy a yi nga kombisi ku nkhensa nikatsongo eka leswi a yi nyikiwa swona. A nga kona loyi a a langutele leswaku yi endla tano. Phela a yo va mbyana ntsena.
HI NTOLOVELO, hi langutele leswaku vanhu-kulorhi va kombisa ku nkhensa swinene ku tlula swiharhi. Hakanyingi va hi khomisa tingana. Vanhu vo tala va teka xin’wana ni xin’wana lexi va nga xi kumaka evuton’wini kambe va tama va ha lava swin’wana. Leswi na swona a swi hlamarisi. Bibele yi vule ka ha ri emahlweni leswaku emasikwini yo hetelela, vanhu va ta va lava nga nkhensiki.—2 Timotiya 3:1, 2.
Hambiswiritano, malandza ya Xikwembu a ma endli tano. Ma yingisa ndzayo ya muapostola Pawulo, loyi a tsundzuxeke vapfumeri-kulobye a ku: “Tikombeni mi ri ni ku nkhensa.”—Vakolosa 3:15.
Yehovha U Ni Moya Wa Ku Nkhensa
Yehovha Xikwembu u veka xikombiso lexi hetisekeke emhakeni ya ku kombisa ku tlangela. Xiya ndlela leyi a langutaka malandza yakwe lama tshembekaka ha yona. Pawulo u tsalele Vakreste va Vaheveru hi ku huhuteriwa a ku: “Xikwembu a xi pfumali ku lulama lerova xi nga rivala ntirho wa n’wina ni rirhandzu leri mi ri kombiseke hikwalaho ka vito ra xona, hileswi mi tirheleke vakwetsimi naswona ma ha ya emahlweni mi va tirhela.”—Vaheveru 6:10.
Swikombiso swa ku tlangela loku Yehovha a nga na kona eka malandza yakwe swi tele. U katekise Abrahama hi ku andzisa vatukulu va yena, lerova va “kotisa tinyeleti ta le tilweni, ni sav̌a ra le ribuweni ra lwandle.” (Genesa 22:17) Hi ku tlangela ku tshembeka ka Yobo loko a ringiwa, Yehovha a nga tlheriselanga Yobo rifuwo lerikulu ntsena, kambe u ri ‘andzise kambirhi.’ (Yobo 42:10) Ndlela leyi Yehovha a khomeke vanhu ha yona hi magidi ya malembe yi kombise ku pakanisa ka marito lama nge: “Mahlo ya Yehova ma famba-famba e misav̌eni hikwayo e ku tiyisa la’v̌a nga v̌a yena hi timbilu hikwato ta v̌ona.”—2 Tikronika 16:9.
Ku tlangela ka Xikwembu ni ku tinyiketela ka xona ku hakela lava va lavaka ku endla ku rhandza ka xona hi swona leswi rhangaka emahlweni eka vumunhu bya xona. Ku xiya mhaka leyi i nchumu wa risima eka ripfumelo ra Mukreste. Pawulo u tsarile a ku: “Handle ka ripfumelo a swi koteki ku xi tsakisa kahle, hikuva la tshinelelaka Xikwembu u fanele a kholwa . . . leswaku hi xona muhakeri wa lava xi lavaka hi mbilu hinkwayo.”—Vaheveru 11:6.
Ematshan’weni ya sweswo, loko Yehovha a a ri la kombisaka ku kariha ni ku xopaxopa, hinkwerhu ka hina a hi ta va hi file. Mupisalema u vule yinhla leyi khale swinene a ku: “Loko ngi u hlayisa ku ṭunḍuka ka ŝidyoho, Yehova, ku ta hanya mani, wee Hosi?” (Pisalema 130:3) Yehovha wa tlangela naswona a nga xopaxopi. Wa va rhandza lava n’wi tirhelaka. U tikombisa a ri la nkhensaka.
Yesu—Munhu La Tlangelaka Swinene
Hi ku kombisa timfanelo ta Tata wakwe wa le tilweni hi ku helela, Yesu Kreste u tikombise a ri la nkhensaka swilo leswi van’wana va swi endleke hi ripfumelo. Xiya swin’wana leswi nga tshama swi endleka etempeleni le Yerusalema: “Kuteloko [Yesu] a languta a vona lava fuweke va hoxa tinyiko ta vona emabokisini ya xuma. Hiloko a vona noni yin’wana leyi pfumalaka yi hoxa swimalana swimbirhi swa nsimbi swa ntikelo wa le hansi swinene, kutani a ku: ‘Ndzi mi byela ntiyiso, Noni leyi, hambileswi yi nga xisiwana, yi hoxe swo tlula leswi hoxiweke hi lavan’wana hinkwavo. Hikuva lava hinkwavo va hoxe tinyiko leti va ti pambuleke eka leswi swi va taleleke, kambe wansati loyi hambileswi a a pfumala u hoxe hinkwaswo leswi a a ri na swona swa ku tihanyisa.’”—Luka 21:1-4.
Hi ku ya hi tlhelo ra mali, munyikelo lowu a wu ri wutsongo, ngopfu-ngopfu loko wu ringanisiwa ni wa vafuwi. Vunyingi bya vanhu lava a va ri kona a va nga ta n’wi xiya nikatsongo. Kambe, Yesu u yi vonile noni yoleyo. U swi twisisile swiyimo swa yona. Yesu u n’wi vonile kutani a n’wi ndhundhuzela.
Xiendlakalo xin’wana xi khumba wansati la fuweke, Mariya. Loko Yesu a vurhamile eswakudyeni, wansati loyi u chele milenge ni nhloko ya Yesu hi mafurha yo nun’hwela lama durhaka swinene. Van’wana a va xi rhandzanga xiendlo xa wansati loyi, va vula leswaku mafurha lawa ingi ma xavisiwile ivi mali ya wona yi tirhisiwa ku pfuna swisiwana. Xana Yesu u angurise ku yini? U te: “Tshikani wansati loyi. Ha yini mi ringeta ku karhata wansati loyi? U ndzi endlele xiendlo lexinene. Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, Kun’wana ni kun’wana laha mahungu lamanene ma nga ta chumayeriwa kona emisaveni hinkwayo, leswi wansati loyi a swi endleke na swona swi ta vuriwa, a tsundzukiwa ha swona.”—Marka 14:3-6, 9; Yohane 12:3.
Yesu a nga rilelanga leswaku mafurha lawa ya risima a ma tirhisiwanga kahle. U tlangele ku hanana ka Mariya ka rirhandzu ni ka ripfumelo. Xiendlakalo lexi xi tsariwile eBibeleni leswaku leswinene leswi a swi endleke swi ta tsundzukiwa. Swiendlakalo leswi ni swin’wana swi kombisa leswaku Yesu a a ri munhu la nkhensaka ngopfu.
Loko u ri nandza wa Xikwembu, u nga tiyiseka leswaku Yehovha Xikwembu na Yesu Kreste va ma tlangela swinene matshalatshala ya wena ya ku yisa vugandzeri lebyi tengeke emahlweni. Ku tiva swoleswo ku endla leswaku hi va ekusuhi na vona naswona ku hi susumetela ku va tekelela hi ku tikombisa hi ri lava nkhensaka.
Moya Wa Sathana Wa Ku Xopaxopa
Sweswi a hi kambisiseni xikombiso xa loyi a nga riki na kona ku nkhensa—Sathana Diyavulosi. Hikwalaho ka leswi a a nga ri na kona ku tlangela, Sathana u ve wo sungula ku xandzukela Xikwembu.
Leswi Sathana a hlakuleleke moya wa ku nga eneriseki, u sungule ku wu byala ni le ka van’wana. Anakanya hi swiendlakalo swa le ntangeni wa Edeni. Yehovha u tumbuluxe wanuna ni wansati vo sungula, a va veka entangeni lowu nga paradeyisi, naswona u va byerile a ku: “U ta tidyela miri hikwayo ya ntanga.” Kambe u va sivele nchumu wun’we. Xikwembu xi te: “Loko wu ri muri wo tiv̌isa ŝo saseka ni ŝo biha, u nga ṭhuki u dya; hikuv̌a siku u dyaka, u ta fa.”—Genesa 2:16, 17.
Hambiswiritano, hi ku hatlisa Sathana u tlhontlhe xikhundla xa Yehovha. Hi ku komisa, a a lava ku endla leswaku Evha a va la nga nkhensiki nikatsongo eka Yehovha leswaku na yena a susumeteleka ku n’wi xandzukela, hilaha Sathana a n’wi xandzukeleke hakona. Sathana u vutisile a ku: “Xana hakunene i ntiyiso leswaku Xikwembu xi vule leswaku mi nga tshuki mi dya eka murhi wun’wana ni wun’wana wa ntanga?” (Genesa 3:1, NW) Kahle-kahle leswi a a swi vula hi leswaku Xikwembu a xi tsona Evha nchumu wo karhi wa risima, nchumu lowu a wu ta pfula mahlo yakwe kutani wu n’wi endla a fana ni Xikwembu hi xoxe. Ematshan’weni ya ku kombisa ku nkhensa mikateko yo tala leyi Yehovha a n’wi nyikeke yona, Evha u sungule ku navela nchumu lowu a wu siveriwile.—Genesa 3:5, 6.
Vuyelo bya kona lebyi veke ni khombo byi tiviwa kahle. Hambileswi a a nyikiwe vito ra Evha, “hikuv̌a o v̌e mana wa la’v̌a hanyaka hikwav̌o,” hi matwisiselo man’wana u ve mana wa hinkwavo lava faka. Vanhu hinkwavo va kume xidyoho lexi vangaka rifu eka Adamu.—Genesa 3:20; Varhoma 5:12.
Tekelela Xikwembu Na Kreste
Languta ku hambana loku nga kona exikarhi ka Sathana na Yesu. Sathana u hlamuseriwa tanihi “muhehli wa vamakwerhu . . . loyi a va hehlaka vusiku ni nhlikanhi emahlweni ka Xikwembu xa hina.” (Nhlavutelo 12:10) Yesu “nakambe wa swi kota ku va ponisa hi ku helela lava tshinelelaka Xikwembu ha yena, hikuva nkarhi hinkwawo wa hanya leswaku a va kombelela.”—Vaheveru 7:25.
Sathana u hehla malandza ya Xikwembu. Yesu wa ma tsakela naswona wa ma kombelela. Tanihi vatekeleri va Kreste, Vakreste va fanele va lwela ku vona leswinene eka van’wana, va tlangela van’wana ni ku va teka va ri va nkoka. Hi ku endla tano, va tikombisa va ri lava nkhensaka loyi a nga xikombiso lexikulu xa ku nkhensa, ku nga Yehovha Xikwembu.—1 Vakorinto 11:1.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 17]
Yesu u kombise ku tlangela xiendlo lexinene xa Mariya