Mutumbuluxi Wa Wena—Dyondza Leswaku I Munhu Wa Muxaka Muni

“Nḍi ta hunḍisa v̌unene hikwabyo bya mina e mahlweni ka wena; nḍi v̌ula v̌ito ra Yehova e mahlweni ka wena.”—EKSODA 33:19.

1. Ha yini Mutumbuluxi a fanele a xiximiwa?

MUAPOSTOLA YOHANE, mutsari wa buku yo hetelela eBibeleni, u tsale marito lawa ya nkoka malunghana ni Mutumbuluxi: “Swa ku fanela, Yehovha, wena Xikwembu xa hina, ku amukela ku vangama ni ku xiximiwa ni matimba, hikuva u tumbuluxe swilo hinkwaswo, naswona hikwalaho ka ku rhandza ka wena swi ve kona, swi tumbuluxiwile.” (Nhlavutelo 4:11) Hilaha xihloko lexi hundzeke xi kombiseke hakona, leswi tshuburiweke hi sayense ya manguva lawa hakanyingi swi nyikela swivangelo leswi engetelekeke swa ku pfumela eka Mutumbuluxi wa swilo hinkwaswo.

2, 3. (a) Vanhu va fanele va dyondza yini hi Mutumbuluxi? (b) Ha yini swi nga twali ku lava ku vona Mutumbuluxi hi xiviri?

² Tanihi leswi swi nga swa nkoka ku pfumela leswaku Mutumbuluxi u kona, nakambe i swa nkoka ku dyondza leswaku i munhu wa muxaka muni—leswaku i munhu wa xiviri, loyi a nga ni vumunhu ni tindlela leti rhandzekaka eka vanhu. Ku nga khathariseki leswaku hi swi endle ku fikela kwihi sweswo, xana a swi nga ta hi pfuna ku n’wi tiva ku antswa? Sweswo a swi kali swi lava leswaku hi n’wi vona hi xiviri, hilaha hi vonaka vanhu van’wana hakona.

³ Yehovha hi yena Muendli wa tinyeleti, laha dyambu ra hina ri nga nyeleti ya mpimo wa le xikarhi. Xana u nga anakanya hi ku ringeta ku ya edyambyini hi xiviri? Doo! Vanhu vo tala va papalata ni ku ri languta kunene kumbe ku tshika nhloge ya vona yi vavuriwa nkarhi wo leha hi miseve ya rona ya matimba. Mpimo wa ku hisa ka rona i 15 000 000 degrees Celsius. Sekoni yin’wana ni yin’wana, dyambu leri ro hisa ri hundzula tithani ta mune wa timiliyoni ta nkahelo ti va ntamu. Ko va mpimo wutsongo wa ku hisa kumbe ku voninga ka dyambu lowu fikaka laha misaveni, kambe mpimo wolowo hi wona wu endlaka leswaku swilo hinkwaswo leswi nga emisaveni swi hambeta swi hanya. Timhaka teto ta xisekelo ti fanele ti endla leswaku hi xiya matimba lama chavisaka ya Mutumbuluxi. Swa fanela leswi Esaya a tsaleke hi “ntamu lo’wukulu [wa Mutumbuluxi] ni matimba la’makulu ya yena.”—Esaya 40:26.

4. Muxe u kombele yini, naswona Yehovha u angurise ku yini?

⁴ Kambe, xana a wu swi tiva leswaku endzhaku ka tin’hwetinyana loko Vaisrayele va humile aEgipta hi 1513 B.C.E., Muxe u kombele Mutumbuluxi a ku: “Wa nga nḍi komba e ku v̌onakala ka wena.” (Eksoda 33:18) Loko u tsundzuka leswaku Xikwembu hi xona Muendli wa dyambu, u ta swi twisisa leswaku ha yini xi byele Muxe xi ku: “U nga ka u nga v̌oni mombo wa mina; hikuv̌a a ku na munhu l’a nga nḍi v̌onaka a v̌a a hanya.” Mutumbuluxi u pfumelele Muxe leswaku a tumbela eNtshaveni ya Sinayi loko A “hunḍa.” Kutani Muxe u vone ‘nhlana’ wa Xikwembu hi ndlela yo fanekisela, ku nga ndzhuti wa ku kwetsima kumbe vukona bya Mutumbuluxi.—Eksoda 33:20-23; Yohane 1:18.

5. Mutumbuluxi u enerise xikombelo xa Muxe hi ndlela yihi, xisweswo a kombisa yini?

⁵ Ku navela loku Muxe a a ri na kona ka ku n’wi tiva ku antswa Mutumbuluxi ku enerisiwile. Xikwembu xi hundze hi le tlhelo ka Muxe kutani handle ko kanakana xi vulavula hi ku tirhisa ntsumi xi ku: “Yehova, Šikwembu ša tintŝalo ni v̌unene, le’ši hlwelaka ku kariha, le’ši teleke tintŝalo ni ku ṭhembeka, le’ši ṭeṭelelaka e tinšaka ta madzana ya khume, le’ši khomelaka munhu e ku homboloka, ni ku dyoha, ni šiv̌i; kambe leši nga lanḍuriki nanḍu wa loyi a nga na wona.” (Eksoda 34:6, 7) Leswi swi komba leswaku ku tiva Mutumbuluxi wa hina ku antswa a swi vuli ku vona xivumbeko xa yena xa xiviri, kambe swi vula ku twisisa kahle leswaku i munhu wa muxaka muni, ni ku twisisa vumunhu ni timfanelo takwe.

6. Fambiselo ra hina ra nsawutiso i singita hi ndlela yihi?

⁶ Ndlela yin’wana leyi hi nga endlaka tano ha yona i ku twisisa timfanelo ta Xikwembu hi ku ya hi leswi xi swi tumbuluxeke. Xiya fambiselo ra wena ra nsawutiso. Enkandziyisweni lowu vulavulaka hi nsawutiso, magazini lowu vitaniwaka Scientific American wu te: “Ku sukela loko munhu a nga si velekiwa ku fikela loko a fa, fambiselo ra nsawutiso ri tshama ri ri eku tirheni. Timolekhuli ni tisele to hambana-hambana . . . ta hi sirhelela eka swidyeleri ni switsongwatsongwana. Loko vanhu a va nga ri na wona nsawutiso, a va nga ta hanya.” Xana fambiselo rero ra nsawutiso ri huma kwihi? Xihloko lexi nga eka magazini wolowo xi te: “Tisele to hambana-hambana leti tirhisanaka hi ndlela yo hlamarisa, leti sirhelelaka miri eka switsongwatsongwana ti huma eka tisele ti nga ri tingani leti sungulaka ku humelela loko n’wana a ri ni mavhiki ya kwalomu ka kaye ekhwirini ra mana wakwe.” Wansati la tikeke u hundzisela nsawutiso wo karhi eka n’wana wakwe la nga siki velekiwaka. Endzhaku, u hundzisela tisele tin’wana ta nsawutiso ni tikhemikhali leti pfunaka eka n’wana wa yena, hi ku n’wi mamisa.

7. Hi nga xiya yini malunghana ni fambiselo ra hina ra nsawutiso, leswi yisaka eka makumu wahi?

⁷ U ni xivangelo lexi twalaka xo gimeta hileswaku fambiselo ra wena ra nsawutiso ri tlula hambi ku nga va yini leswi nga nyikeriwaka hi vutshunguri bya namuntlha. Kutani ke, tivutise, ‘Xana leswi swi kombisa yini hi Musunguri ni Munyiki wa fambiselo leri?’ Fambiselo leri, ‘leri sungulaka ku humelela loko n’wana a ri ni mavhiki ya kwalomu ka kaye ekhwirini ra mana wakwe,’ ni leri kotaka ku sirhelela n’wana la ha ku tswariwaka, entiyisweni ri kombisa vutlhari ni nkunguhato. Kambe, xana fambiselo leri ri nga hi pfuna ku twisisa leswi engetelekeke hi Mutumbuluxi? Xana vo tala va hina hi ri yini hi Albert Schweitzer ni van’wana lava evuton’wini bya vona va tinyiketeleke ku khathalela vapfumari hi tlhelo ra vutshunguri? Hakanyingi hi vulavula kahle hi vanhu vo tano va ntwela-vusiwana. Hilaha ku fanaka, xana hi nga fikelela makumu wahi hi Mutumbuluxi wa hina, loyi a nyikaka swigwili ni swisiwana fambiselo ra nsawutiso? Ina, u ni rirhandzu, a nga yi hi nghohe, u ni ntwela-vusiwana naswona u lulamile. Xana sweswo a swi fambisani ni nhlamuselo leyi vulavulaka hi Mutumbuluxi, leyi Muxe a yi tweke?

Wa Tipaluxa Leswaku I Munhu Wa Muxaka Muni

8. Yehovha u tipaluxa eka hina hi ndlela yihi yo hlawuleka?

⁸ Kambe ku ni ndlela yin’wana ya ku tiva Mutumbuluxi wa hina ku antswa—hi ku tirhisa Bibele. Leswi i swa nkoka swinene hikuva ku ni swilo leswi sayense ni vuako swi nga ta ka swi nga swi paluxi hi yena, ni swilo swin’wana leswi hlamuseriweke hi ndlela yo twisiseka swinene eBibeleni. Xikombiso xo sungula i vito ra Mutumbuluxi. I Bibele ntsena leyi paluxaka vito ra Mutumbuluxi ni nhlamuselo ya rona. Eka matsalwa ya Xiheveru ya Bibele, vito ra yena ri humelela minkarhi ya kwalomu ka 7 000 tanihi switatisi swa mune leswi nga hundzuluxeriwaka hi ku landza mpfumawulo swi va YHWH kumbe JHVH, laha hi ntolovelo ku nga Yehovha hi Xitsonga.—Eksoda 3:15; 6:3.

9. Xana vito ra Mutumbuluxi ri vula yini, naswona hi nga fikelela makumu wahi ha swona?

⁹ Leswaku hi tiva Mutumbuluxi ku antswa, hi fanele hi twisisa leswaku a ngo va “Musunguri” kumbe “Ndzi Yena” ntsena, leswi vo tala va nga swi twisisiki. Kambe vito rakwe ri kombisa sweswo. Ri huma eka riendli ra Xiheveru leri vulaka “ku va tano” kumbe “ku tikomba u ri tano.”a (Ringanisa Genesa 27:29; Eklesiasta 11:3.) Vito ra Xikwembu ri vula leswaku “U Endla Leswaku Swi Humelela” naswona ri kandziyisa leswaku xi endla xikongomelo ni ku xi hetisisa. Loko hi tiva ni ku tirhisa vito ra xona, hi ta swi twisisa ku antswa leswaku xi hetisisa switshembiso ni swikongomelo swa xona hi ku hiseka.

10. Hi nga kuma vutivi byihi bya nkoka eka rungula ra Genesa?

¹⁰ Bibele hi yona yi tameleke vutivi bya swikongomelo ni vumunhu bya Xikwembu. Rungula ra Genesa ri paluxa leswaku eku sunguleni munhu a a ri ni ku rhula ni Xikwembu naswona a a ri ni ntshembo wa ku hanya vutomi byo leha lebyi nga ni xikongomelo. (Genesa 1:28; 2:7-9) Hikwalaho ka nhlamuselo ya vito ra yena, hi nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta herisa ku xaniseka ni gome leswi ku nga khale swi ri karhi swi komba vanhu maxangu. Ha hlaya malunghana ni ku hetiseka ka xikongomelo xa yena: “Misava yi ve ni gome, ku nga ri hi ku navela ka yona, kambe hi ku rhandza ka Mutumbuluxi, loyi loko a endla leswaku yi va tano, a yi nyikeke ntshembo leswaku siku rin’wana yi nga . . . endliwa leswaku na yona yi va ni ntshunxeko wa vana va Xikwembu.”—Varhoma 8:20, 21, The New Testament Letters, hi J. W. C. Wand.

11. Ha yini swi fanerile ku kambisisa marungula ya Bibele, naswona hi byihi vuxokoxoko byin’wana lebyi nyikeriwaka hi rin’wana ra marungula yo tano?

¹¹ Nakambe Bibele yi nga hi pfuna ku tiva Mutumbuluxi wa hina ku antswa hileswi yi vikaka swiendlo ni n’wangulo wakwe loko a tirhisana ni Vaisrayele va khale. Xiya xikombiso xa Elixa na Namani, ndhuna ya nyimpi ya Vasiriya va nsele. Loko u hlaya mhaka leyi eka 2 Tihosi ndzima 5, u ta kuma leswaku nhwanyana wa Muisrayele la endliweke hlonga u vule leswaku vuvabyi bya nhlokonho bya Namani a byi ta hola hi mpfuno wa Elixa wa le Israyele. Namani u kongome kona, a anakanya leswaku Elixa u to tshambuluta mavoko a n’wi horisa hi mihlolo. Ku ri na sweswo, Elixa u byele Musiriya loyi leswaku a ya hlamba eNambyeni wa Yordani. Hambileswi malandza ya Namani ma bohekeke ku n’wi xavelela leswaku a endla leswi a byeriweke swona, loko a endle tano, u hanyile. Namani u humese tinyiko ta risima, kambe Elixa u ale ku ti teka. Endzhaku nandza wakwe u nyengile a ya eka Namani a ya tikumela swilo swa risima hi ku hemba. Vukanganyisi byakwe byi n’wi vangele ku biwa hi vuvabyi bya nhlokonho. Leri i rungula leri tsakisaka, leri vulavulaka hi vanhu—leri hi nga dyondzaka eka rona.

12. Hi nga fikelela makumu wahi malunghana ni Mutumbuluxi eka rungula leri vulavulaka hi Elixa na Namani?

¹² Hi ndlela leyi fikelelaka mbilu, rungula leri ri kombisa leswaku Mutumbuluxi Lonkulu wa vuako a nga tlakukanga ngopfu lerova a nga vi na mhaka ni xinhwanyetana xo fana ni lexi, leswi hambanaka swinene ni mindhavuko yo tala namuntlha. Nakambe ri kombisa leswaku Mutumbuluxi a nga rhandzi rixaka kumbe tiko rin’wana ku tlula rin’wanyana. (Mintirho 10:34, 35) Lexi tsakisaka, ematshan’weni yo langutela leswaku vanhu va tirhisa mihiva-hivana—leswi a swi tolovelekile eka “vatshunguri” van’wana va nkarhi lowu hundzeke ni va namuntlha—Mutumbuluxi u kombise vutlhari lebyi hlamarisaka. A a yi tiva ndlela yo tshungula vuvabyi bya nhlokonho. U tlhele a kombisa vutivi ni vululami loko a endle leswaku vukanganyisi lebyi endliweke byi nga humeleli. Nakambe, xana sweswo a swi fambisani ni vumunhu bya Yehovha lebyi Muxe a tweke ha byona? Hambileswi rungula rero ra Bibele ri komeke, ri hi pfuna ku tiva swo tala swonghasi malunghana ni leswaku Mutumbuluxi wa hina i munhu wa muxaka muni!—Pisalema 33:5; 37:28.

13. Kombisa ndlela leyi hi nga kumaka tidyondzo ta risima ha yona eka marungula ya Bibele.

¹³ Marungula man’wana lama vulavulaka hi swiendlo swa Vaisrayele leswi kombisaka moya wa ku pfumala ku tlangela ni ndlela leyi Xikwembu xi anguleke ha yona ma kombisa leswaku Yehovha wa khathala hakunene. Bibele yi vula leswaku Vaisrayele va n’wi ringe hi ku phindha-phindha, va endla leswaku a twa ku vava naswona a karhateka. (Pisalema 78:40, 41) Hikwalaho, Mutumbuluxi u ni mintlhaveko, naswona wa khathala hi leswi vanhu va swi endlaka. Nakambe ku ni swo tala leswi nga dyondziwaka etimhakeni leti vulavulaka hi vanhu lava tiviwaka swinene. Loko Davhida a hlawuriwa leswaku a va hosi ya Israyele, Xikwembu xi byele Samuwele xi ku: “Yehova a nga languti le’ŝi langutiwaka hi v̌anhu, hikuv̌a v̌anhu v̌a languta ngohe.” (1 Samuwele 16:7) Ina, Mutumbuluxi u languta leswi hi nga swona endzeni, hayi ehandle. Sweswo swa enerisa swinene!

14. Loko hi ri karhi hi hlaya Matsalwa ya Xiheveru, i yini leswi hi nga swi endlaka hi ndlela leyi vuyerisaka?

¹⁴ Tibuku ta 39 eBibeleni ti tsariwe emahlweni ka nkarhi wa Yesu, naswona ha pfuneka loko hi ti hlaya. A hi fanelanga hi hlayela ku dyondza marungula kumbe matimu ya Bibele ntsena. Loko hi swi lava hi mbilu hinkwayo ku dyondza leswaku Mutumbuluxi wa hina i munhu wa muxaka muni, hi fanele hi anakanyisisa hi marungula wolawo, kumbexana hi tivutisa, ‘Xana rungula leri ri paluxa yini malunghana ni vumunhu bya yena? Hi tihi timfanelo takwe leti xiyekaka emhakeni leyi?’b Ku endla sweswo swi nga pfuna hambi ku ri vaxopaxopi ku vona leswaku Bibele yi fanele yi huma eka Xikwembu, xisweswo va veka xisekelo xa ku tiva Mutsari wa yona wa rirhandzu ku antswa.

Mudyondzisi Lonkulu U Hi Pfuna Ku Tiva Mutumbuluxi

15. Ha yini swiendlo ni tidyondzo ta Yesu swi fanele swi va leswi dyondzisaka?

¹⁵ Hambiswiritano, vanhu lava kanakanaka vukona bya Mutumbuluxi kumbe lava va nga ni mianakanyo leyi hoxeke hi Xikwembu swi nga endleka va nga yi tivi ngopfu Bibele. Kumbexana u tshama u hlangana ni vanhu lava nga swi tiviki loko Muxe a hanye emahlweni kumbe endzhaku ka Matewu, lava nga tiviki nchumu hi swiendlo ni tidyondzo ta Yesu. Sweswo swa vavisa swinene hikuva munhu a nga dyondza swo tala swinene hi Mutumbuluxi eka Mudyondzisi Lonkulu, Yesu. Tanihi leswi a veke ni vuxaka lebyikulu na Xikwembu, a a ta swi kota ku hlavutela leswaku Mutumbuluxi wa hina i munhu wa muxaka muni. (Yohane 1:18; 2 Vakorinto 4:6; Vaheveru 1:3) Kutani u endle tano. Kahle-kahle, u tshama a ku: “Loyi a ndzi voneke u vone na Tatana.”—Yohane 14:9.

16. Ku tihlanganisa ka Yesu ni wansati wa Musamariya swi kombisa yini?

¹⁶ Xiya xikombiso lexi. Siku rin’wana loko Yesu a karhele hi ku famba, u vulavule ni wansati wa Musamariya ekusuhi ni le Sikari. U n’wi byele ntiyiso lowu dzikeke, a kandziyisa xilaveko xa ku “gandzela Tatana hi moya ni ntiyiso.” Vayuda va nkarhi wolowo a va venga Vasamariya. Ku hambana ni sweswo, Yesu u kombise ku tiyimisela ka Yehovha ku amukela vavanuna ni vavasati va matiko hinkwawo lava tshembekaka, hilaha hi voneke hakona eka rungula leri vulavulaka hi Elixa na Namani. Leswi swi fanele swi hi tiyisekisa leswaku Yehovha a nga xi amukeli xihlawuhlawu xa vukhongeri bya vutianakanyi lexi lawulaka misava namuntlha. Nakambe hi nga xiya mhaka ya leswaku Yesu a a tiyimisele ku dyondzisa wansati, naswona loyi a a ri wansati loyi a a tshama ni wanuna loyi a a nga tekananga na yena. Ematshan’weni yo n’wi avanyisa, Yesu u n’wi kombise xichavo, hi ndlela leyi a yi ta n’wi pfuna hakunene. Endzhaku ka sweswo, Vasamariya van’wana va yingisele Yesu kutani va gimeta hi ku: “Ha swi tiva leswaku wanuna loyi hakunene i muponisi wa misava.”—Yohane 4:2-30, 39-42; 1 Tihosi 8:41-43; Matewu 9:10-13.

17. Rungula ra ku pfuxiwa ka Lazaro ri kombetela eka makumu wahi?

¹⁷ A hi kambisiseni xikombiso xin’wana xa ndlela leyi hi nga dyondzaka ha yona hi Mutumbuluxi hi ku titoloveta swiendlo ni tidyondzo ta Yesu. Anakanya hi nkarhi lowu Lazaro nakulobye wa Yesu a a file. Enkarhini lowu hundzeke, Yesu a a kombise leswaku u ni matimba ya ku pfuxa vafi. (Luka 7:11-17; 8:40-56) Kambe, xana u angurise ku yini loko a vona Mariya makwavo wa Lazaro a rila? Yesu u “[konyile] emoyeni, a karhateka.” A a khathala ni ku va ni ntwela-vusiwana; u ‘humese mihloti.’ (Yohane 11:33-35) Naswona lexi a xi nga ri xikombiso xa ku tlhaveka ntsena. Yesu u susumeteleke ku teka goza lerinene—u pfuxe Lazaro. U nga yi vona ndlela leyi leswi swi pfuneke vaapostola ha yona ku twisisa mintlhaveko ya Mutumbuluxi. Swi fanele swi pfuna na hina ni van’wana ku twisisa vumunhu ni tindlela ta Xikwembu.

18. Vanhu va fanele va titwa njhani malunghana ni ku dyondza Bibele?

¹⁸ A ku na xivangelo xa ku chava ku dyondza Bibele kutani u kuma vutivi lebyi engetelekeke hi Mutumbuluxi. Bibele a hi buku leyi hundzeriweke hi nkarhi. Un’wana loyi a yi dyondzeke kutani a va nakulobye lonkulu wa Yesu a ku ri Yohane. Endzhaku u tsarile a ku: “Ha swi tiva leswaku N’wana wa Xikwembu u tile, u hi nyike vuswikoti byo twisisa leswaku hi ta tiva loyi a nga wa ntiyiso. Naswona hi ni vun’we ni lowa ntiyiso, hi N’wana wa yena Yesu Kreste. Loyi i Xikwembu xa ntiyiso ni vutomi lebyi nga heriki.” (1 Yohane 5:20) Xiya leswaku ku tirhisa “vuswikoti byo twisisa” leswaku u tiva “loyi a nga wa ntiyiso,” ku nga Mutumbuluxi, swi nga endla leswaku u kuma “vutomi lebyi nga heriki.”

U Nga Va Pfuna Njhani Van’wana Leswaku Va Dyondza Ha Yena?

19. I goza rihi leri tekiweke leswaku ku pfuniwa vanhu lava kanakanaka?

¹⁹ Ku laveka swo tala leswaku vanhu van’wana va pfumela leswaku ku ni Mutumbuluxi wa ntwela-vusiwana loyi a khathalaka hi hina, ni ku twisisa leswaku i munhu wa muxaka muni. Ku ni vanhu va timiliyoni to tala lava va ha kanakanaka malunghana ni Mutumbuluxi kumbe lava ndlela leyi va n’wi langutaka ha yona yi nga pfumelelaniki ni leswi kumekaka eBibeleni. Xana u nga va pfunisa ku yini? Emintsombanweni ya 1998/99 ya Timbhoni ta Yehovha ya miganga ni ya matiko, ku humesiwe buku leyintshwa hi tindzimi to tala, leyi pfunaka—vito ra yona ri ri Is There a Creator Who Cares About You?

20, 21. (a) Buku leyi nge Creator yi nga tirhisiwa njhani hilaha ku humelelaka? (b) Hlamusela mintokoto leyi kombisaka ndlela leyi buku leyi nge Creator ana se yi tikombeke yi tirha ha yona.

²⁰ I buku leyi nga ta tiyisa ripfumelo leri u nga na rona eka Mutumbuluxi wa hina, naswona ku tlangela ka wena vumunhu ni tindlela ta yena swi ta kula. Ha yini swi ta va tano ke? Hikuva buku leyi nge Is There a Creator Who Cares About You? yi kunguhateriwe ngopfu sweswo. Mongo wa buku hinkwayo i xivutiso lexi nge, “I yini lexi nga fuwisaka vutomi bya wena?” Rungula leri yi ri tameleke ri vekiwe hi ndlela leyi nga ta koka ni vanhu lava dyondzekeke. Nakambe yi hlamusela ku navela loku hinkwerhu ka hina hi nga na kona. Ku ni rungula leri nga ta tsakisa ni ku khorwisa vahlayi lava kanakanaka vukona bya Mutumbuluxi. Buku leyi a yi sindzisi muhlayi leswaku a pfumela eka Mutumbuluxi. Lava va kanakanaka va ta tsakisiwa hi mahlamuselelo ya swilo leswa ha ku tshuburiwaka hi sayense kun’we ni tinhlamuselo ta yona. Timhaka to tano ti ta tiyisa ni ripfumelo ra lava va pfumelaka eka Xikwembu.

²¹ Loko u dyondza buku leyi leyintshwa, u ta kuma leswaku tindzima ta yona tin’wana ti nyikela nkatsakanyo wa matimu ya Bibele hi ndlela leyi kandziyisaka vumunhu bya Xikwembu, leswi nga ta pfuna vahlayi leswaku va tiva Xikwembu ku antswa. Vo tala lava ana se va yi hlayeke va hlamusele ndlela leyi sweswo swi veke ntiyiso ha yona eka vona. (Vona xihloko lexi landzelaka, eka matluka 25-6.) Onge swi nga va tano ni le ka wena loko u dyondza buku leyi naswona u yi tirhisa ku pfuna van’wana leswaku va tiva Mutumbuluxi wa vona ku antswa.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

Xana U Swi Xiyile?

◻ Muxe u tive Yehovha ku antswa eNtshaveni ya Sinayi hi ndlela yihi?

◻ Ha yini ku dyondza Bibele swi pfuna ku tiva leswaku Xikwembu i munhu wa muxaka muni?

◻ Loko hi ri karhi hi hlaya Bibele, hi nga endla yini leswaku hi va ni vuxaka lebyikulu na Mutumbuluxi wa hina?

◻ U kunguhate ku yi tirhisa njhani buku leyi nge Creator?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 20]

Fambiselo ra hina ra nsawutiso ri kombisa yini malunghana ni Mutumbuluxi wa hina?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 21]

Xiphemu xa Matsalwa-songwa ya le Lwandle leri Feke, laha ku kombisiweke Tetragrammaton (vito ra Xikwembu hi Xiheveru)

[Xihlovo Xa Kona]

Courtesy of the Shrine of the Book, Israel Museum, Jerusalem

[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]

Hi nga dyondza yini eka ndlela leyi Yesu a anguleke ha yona loko Mariya a rila mufi?