Swivutiso Swa Vahlayi
Tievhangheli tinharhu ti hlamusela hi xivilelo lexi veke kona loko Yesu a totiwa hi mafurha yo durha. Xana ku vilele vaapostola vo tala, kumbe a a ko va Yudasi a ri swakwe?
Xiendlakalo lexi hi xi kuma eka Tievhangheli ta Matewu, Marka na Yohane. Swi tikomba onge Yudasi a ri yena loyi a a vilela ngopfu, kutani vaapostola va nga ri vangani va yima na yena. Xiendlakalo lexi xi swi veka erivaleni leswaku hikwalaho ka yini hi fanele hi tlangela ku va ni Tievhangheli leti ta mune. Leswi mutsari ha un’we a swi tsaleke i ntiyiso, kambe a va boxi vuxokoxoko lebyi fanaka hinkwavo. Loko hi fananisa rungula leri kumekaka eka vona hinkwavo, hi kuma vuxokoxoko hinkwabyo bya swiendlakalo swo tala.
Rungula leri kumekaka eka Matewu 26:6-13 ri boxa ndhawu—yindlu ya Simoni lowa nhlokonho, eBetaniya—kambe a ri vuli vito ra wansati loyi a cheleke mafurha yo nun’hwela enhlokweni ya Yesu. Matewu wa hlamusela: “Loko vadyondzisiwa va vona leswi va hlundzuka” kutani va vula leswaku a ma ta va ma xavisiwile kutani mali ya kona yi nyikiwa swisiwana.
Rungula ra Marka na rona ri hlamusela mhaka leyi hi vuenti. Kambe u engetela hi ku vula leswaku wansati yoloye u faye xikutsu xi pfuleka. A xi ri ni mafurha yo nun’hwela lawa a ma ri “narda ya xiviri,” lawa ma nga ha vaka ma rhumeriwe ku suka eIndiya. Loko a hlamusela hi ta xivilelo lexi, Marka u vika leswaku “a ku ri ni van’wana lava a va hlundzukile hikwalaho ka leswi,” naswona “a va vilela swinene hi wansati loyi.” (Marka 14:3-9) Kutani timhaka leti hatimbirhi ti kombisa leswaku a ku nga ri muapostola un’we loyi a a katseka eka ku vilela loku. Kahle-kahle swi nga va swi sungule kwihi?
Yohane, loyi a a ri mbhoni yo swi vona hi mahlo, u nyike vuxokoxoko byin’wana emhakeni leyi. U boxa vito ra wansati loyi—Mariya, makwavo wa Marta na Lazaro. Yohane u tlhele a boxa vuxokoxoko lebyi, lebyi byi nga tekiwaka tanihi lebyi hetisisaka mhaka, ku nga ri ku yi kaneta: “A tota milenge ya Yesu ivi a sula milenge yakwe yi oma hi misisi yakwe.” Loko hi hlanganisa timhaka leti, ha swi vona leswaku Mariya u fanele a chele mafurha enhlokweni ni le milengeni ya Yesu, ma nga mafurha lawa Yohane a tiyisekisaka leswaku a a ma ri “narda ya xiviri.” Yohane na Yesu a a va ri vanghana swinene naswona a a hlundzuka loko ku vulavuriwa swo ka swi nga tivikani ha Yena. Ha hlaya: “Yudasi Iskariyota, un’wana wa vadyondzisiwa vakwe, loyi a a ri kusuhi ni ku n’wi xenga, a ku: ‘Ha yini mafurha lawa yo nun’hwela ma nga xavisiwanga hi tidenari ta 300 kutani ti nyikiwa swisiwana?’”—Yohane 12:2-8.
I ntiyiso leswaku Yudasi a a ri “un’wana wa vadyondzisiwa vakwe,” kambe hikwalaho ka ku hlundzuka ka Yohane u nga swi vona leswaku un’wana wa vona a a luke mano yo xenga Yesu. Loko Dok. C. Howard Matheny, la nga muhundzuluxeri, a hlamusela malunghana na Yohane 12:4 u te: “Riendli ra nkarhi wa sweswi leri nge ‘a ri kusuhi ni ku’ [kumbe, “a lava ku”] ni marito lama nge ‘ku n’wi xenga’ [kumbe, “a lava ku n’wi xenga”] hamambirhi ma kombisa xiendlo lexi yaka emahlweni. Leswi swi kombisa leswaku ku xengiwa ka Yesu hi Yudasi, a a ku nga ri mhaka leyi nga endlekaka hi ku copeta ka tihlo, kambe u tshame hansi a dya marhambu ya nhloko kutani a luka mano masiku yo tala.” Leswaku mhaka leyi yi twisiseka kahle, Yohane u engetele leswaku Yudasi a a vilela, “[ku nga ri hi leswaku] a khathala hi swisiwana, kambe hikuva a a ri khamba naswona a a tamela bokisi ra mali, a a tshamela ku pambula timali leti a ti nghenisiwa kona.”
Kutani, swa twisiseka leswaku Yudasi, la nga khamba, hi yena a sunguleke ku vilela loku, hikuva loko mafurha yo durha a ma xavisiwile naswona mali ya kona a yi hoxiwe ebokisini ra mali leri a a ri tamela, a ta kuma mali yo tala yo yi yiva. Loko Yudasi a sungule ku vilela, swi nga ha endleka vaapostola lavan’wana na vona va vilerile va vona onge u tiyisile. Hambiswiritano, Yudasi a a ri yena mutlhontlhi-nkulu wa mhaka.