Yehovha Hi Lonkulu Eka Timbilu Ta Hina

MUPISALEMA u tsale a ku: “Yehovha u tsakisiwa hi lava va n’wi chavaka.” Ina, Muvumbi u tsakisiwa hi ku vona vanhu hinkwavo lava nga malandza ya yena va tikarhatela ku hanya hi mimpimanyeto yakwe yo lulama. Xikwembu xi katekisa vanhu va xona lava tshembekeke, xa va khutaza ni ku va chavelela hi minkarhi ya gome. Xa swi tiva leswaku vagandzeri va xona a va hetisekanga, hikwalaho a xi langutelanga swilo leswi va nga ta ka va nga swi koti ku swi endla.—Pisalema 147:11.

Swi nga hi olovela ku pfumela leswaku Yehovha u ma rhandza swinene malandza yakwe. Kambe, van’wana va vonaka va karhateka ngopfu hi swihoxo swa vona lerova va rivala leswaku Yehovha wa va rhandza. Va nga ha ku: “Ndzi mudyohi lonkulu lerova Yehovha a nge ndzi rhandzi.” Ina, hinkwerhu hi va ni mintlhaveko leyi nga tsakisiki minkarhi yin’wana. Kambe van’wana va vonaka va tshamela ku lwa ni mintlhaveko ya ku titwa va nga pfuni nchumu.

Ku Titwa U Ri Ni Gome

Eminkarhini ya Bibele vanhu vo tala lava tshembekaka a va titwa va ri ni gome lerikulu. Yobo u venge vutomi kutani a titwa onge Xikwembu xi n’wi fularherile. Ku ve ni nkarhi lowu Hana, mana wa Samuwele, a a ri ni gome lerikulu hileswi a a nga ri na n’wana kutani a rila hi xiviti. Davhida u “nkhinsame ngopfu,” kasi Epafrodito u ve ni gome hikwalaho ka leswi vamakwavo va karhatiweke hi ku twa leswaku wa vabya.—Pisalema 38:6; 1 Samuwele 1:7, 10; Yobo 29:2, 4, 5; Vafilipiya 2:25, 26.

Ku vuriwa yini hi Vakreste namuntlha? Kumbexana vuvabyi, ku dyuhala kumbe swiyimo swin’wana swa munhu hi xiyexe swi sivela van’wana ku endla ntirho wo kwetsima hilaha va nga rhandzaka hakona. Leswi swi nga endla leswaku va fikelela makumu ya leswaku va khomisa Yehovha tingana ni vapfumeri-kulobye. Kumbe van’wana va nga ha tshamela ku tivona nandzu hikwalaho ka swihoxo swa nkarhi lowu hundzeke, va kanakana leswaku Yehovha u va rivalerile hakunene. Kumbexana, van’wana lava kuleke hi ndlela yo vava va khorwisekile leswaku a va fanelanga va rhandziwa. Xana sweswo swi nga endlekisa ku yini?

Van’wana va kulele emindyangwini leyi fumiwaka hi moya wa vutianakanyi, wa ku sapatela ni wa ku chava, ku nga ri wa rirhandzu. Swi nga endleka leswaku va nga swi koti ku vona tatana loyi a va rhandzaka hi xiviri, la lavaka tindlela ta ku va ndhundhuzela ni ku va khutaza, la honisaka swihoxo leswi nga vuriki nchumu naswona a tiyimisele ku rivalela hambiloko ku endliwe swihoxo leswikulu, ni loyi rirhandzu ra yena ri endlaka leswaku ndyangu hinkwawo wu titwa wu sirhelelekile. Tanihi leswi va nga si tshamaka va va ni tatana wa nyama la nga ni rirhandzu, swi nga ha va tikela ku twisisa leswi vuriwaka hi ku va ni Tatana wa le tilweni la nga ni rirhandzu.

Hi xikombiso, Fritz u ri: “Vuhlangi ni vuntshwa bya mina swi onhiwe ngopfu hi mukhuva wa tata wa mina wo pfumala rirhandzu.a A a nga ta pfuka a ku bumabumerile, kutani a ndzi si tshama ndzi titwa ndzi n’wi rhandza. Entiyisweni, minkarhi yo tala a ndzi n’wi chava.” Hikwalaho ka sweswo, Fritz, loyi sweswi a nga emalembeni ya va-50 hi vukhale, wa ha titwa a nga pfuni nchumu ni sweswi. Kutani Margarette u ri: “Vatswari va mina a va nga khathali naswona a va nga ri na rirhandzu. Loko ndzi sungula ku dyondza Bibele, swi ndzi tikerile ku vona tatana la nga ni rirhandzu emianakanyweni ya mina.”

Ku nga khathariseki leswaku swivangelo hi swihi, mintlhaveko yo tano minkarhi yin’wana yi nga hi vangela ku tirhela Xikwembu hi ku susumetiwa hi ku tivona nandzu kumbe ku chava, ku nga ri hi rirhandzu. A xi kona lexi hi xi endlaka hi matimba ya hina hinkwawo ivi hi eneriseka hi xona. Ku navela ku tsakisa Yehovha ni vapfumeri-kulorhi ku nga hi endla hi titwa hi nga swi koti ku endla leswi hi lavaka ku swi endla. Hikwalaho ka sweswo, hi nga tsandzeka ku fikelela tipakani ta hina, hi tivona nandzu naswona hi titwa hi hela matimba.

Xana hi nga endla yini? Kumbexana hi fanele hi titsundzuxa leswaku Yehovha u ni ntwela-vusiwana. Un’wanyana la twisiseke mfanelo leyi ya rirhandzu ya vumunhu bya Xikwembu a ku ri muapostola Yohane.

“Xikwembu I Xikulu Eka Timbilu Ta Hina”

Eku heleni ka lembe-xidzana ro sungula C.E., Yohane u tsalele vapfumeri-kulobye a ku: “Hi ku endla leswi hi ta swi tiva leswaku hi huma entiyisweni, naswona hi ta tiyisekisa timbilu ta hina emahlweni ka yena malunghana ni xin’wana ni xin’wana lexi timbilu ta hina ti nga hi solaka ha xona, hikuva Xikwembu i xikulu eka timbilu ta hina naswona xi tiva swilo hinkwaswo.” Ha yini Yohane a tsale marito lawa?—1 Yohane 3:19, 20.

Yohane a a swi tiva kahle leswaku nandza wa Yehovha a nga tiavanyisa hi ndlela yo biha. Kumbexana Yohane hi byakwe u tshame a titwa hi ndlela yoleyo. Loko Yohane a ha ri jaha ra xifafa, Yesu Kreste u tshama a n’wi khangata hikwalaho ko tirhisana ni van’wana hi ndlela yo biha. Entiyisweni, Yesu u nyike Yohane na makwavo Yakobo vito leri nge “Bowanergesi, leswi vulaka Vana va Dzindza-tilo.”—Marka 3:17; Luka 9:49-56.

Emalembeni yo tlula 60 lama landzeleke, Yohane u hundzuke munhu wo rhula kutani a va Mukreste la ringaniselaka, la nga ni rirhandzu ni musa. Loko a tsala papila rakwe ro sungula leri huhuteriweke, tanihi leswi a a ri yena muapostola ntsena loyi a a ha hanya, a a swi tiva leswaku Yehovha a nga konanisi nandza ha un’we hikwalaho ka xihoxonyana xin’wana ni xin’wana lexi a xi endleke. Ematshan’weni ya sweswo, i Tatana la nga ni rirhandzu, ntwela-vusiwana, la hananaka ni loyi a nga ni tintswalo, la va rhandzaka ngopfu hinkwavo lava n’wi rhandzaka ni ku n’wi gandzela hi ntiyiso. Yohane u tsale a ku: “Xikwembu i rirhandzu.”—1 Yohane 4:8.

Yehovha Wa Wu Tsakela Ntirho Lowu Hi N’wi Endlelaka Wona

Xikwembu xa swi tiva leswaku hi ni ku tsana ni ku nga hetiseki leswi hi velekiweke na swona, kutani xa swi tsundzuka sweswo. Davhida u tsale a ku: “Yena u ku tiva kahle ku vumbeka ka hina, wa tsundzuka leswaku hi ntshuri.” Yehovha wa swi xiya leswi ndhavuko wa hina wu hi endleke hi va swona. Entiyisweni, u hi tiva ku tlula leswi hina vini hi titivisaka xiswona.—Pisalema 103:14.

Wa swi tiva leswaku vunyingi bya hina ha swi lava ku cinca, kambe swa hi tsandza ku hlula ku nga hetiseki ka hina. Xiyimo lexi hi nga eka xona xi nga ringanisiwa ni lexi muapostola Pawulo a a ri eka xona, loko a tsala a ku: “Leswinene leswi ndzi swi navelaka a ndzi swi endli, kambe leswo biha leswi ndzi nga swi naveliki hi swona leswi ndzi hanyaka hi swona.” Hinkwerhu ka hina hi lwa nyimpi leyi fanaka. Swiyimo swin’wana swi nga endla leswaku hi tiavanyisa hi ndlela yo biha.—Varhoma 7:19.

Minkarhi hinkwayo tsundzuka leswi: Xa nkoka swinene i ndlela leyi Yehovha a hi langutaka ha yona, ku nga ri leyi hina hi tilangutaka ha yona. Nkarhi wun’wana ni wun’wana loko a hi vona hi endla matshalatshala ya ku n’wi tsakisa, wa tsaka swinene. (Swivuriso 27:11) Hambiloko leswi hi kotaka ku swi endla swi nga vonakaka swi ri switsongo ematihlweni ya hina, u tsakisiwa hi ku tiyimisela ka hina ni nsusumeto lowunene. A nga voni leswi hi swi hetisisaka ntsena; u twisisa leswi hi lavaka ku swi endla; u lemuka leswi hi swi navelaka ni leswi hi swi lavaka. Yehovha wa swi kota ku kambela timbilu ta hina.—Yeremiya 12:3; 17:10.

Hi xikombiso, Timbhoni ta Yehovha to tala hi ntolovelo a ti titshembi naswona ti ni tingana, i vanhu lava nga swi rhandziki ku kokela nyingiso eka vona. Eka vanhu vo tano, ku famba hi yindlu ni yindlu u chumayela mahungu lamanene wu nga va ntlhontlho lowukulu. Kambe, hi ku susumetiwa hi ku navela ku tirhela Xikwembu ni ku pfuna vaakelani va vona, hambi ku ri vanhu lava nga titshembiki va dyondza ku ya eka vaakelani va vona, va vulavula na vona hi Bibele. Va nga ha titwa va nga endli swo tala, kutani sweswo swi nga va tsona ntsako. Timbilu ta vona ti nga ha va byela leswaku vutirheli bya vona a byi pfuni nchumu. Kambe hakunene Yehovha u tsakisiwa hi matshalatshala lamakulu lawa vanhu vo tano va ma endlaka entirhweni wa vona. Tlhandlakambirhi, a va tivi nkarhi ni ndhawu leyi timbewu ta ntiyiso leti va ti byaleke ti nga ta mila, ti kula ni ku veka mihandzu eka tona.—Eklesiasta 11:6; Marka 12:41-44; 2 Vakorinto 8:12.

Timbhoni tin’wana ti xanisiwa hi ku tshamela ku vabya kumbe ku dyuhala. Eka tona, ku va kona eminhlanganweni minkarhi hinkwayo eHolweni ya Mfumo i ntlakula-va-xurhe. Loko ti twa nkulumo leyi vulavulaka hi ku chumayela, ti tsundzuka leswi a ti hamba ti swi endla ni leswi ta ha lavaka ku swi endla, hambileswi ku tsana ku yimeke endleleni ya tona. Timbhoni to tano, ti nga ha titwa ti ri ni nandzu hikwalaho ka leswi ti nga swi kotiki ku landzela xileriso hilaha xi nga hakona. Kambe, Yehovha u byi teka byi ri bya risima vutshembeki ni ku tiyisela ka tona. Loko ntsena to tshama ti tshembekile, a nga ka a nga yi rivali rhekhodo ya tona ya vutshembeki.—Pisalema 18:25; 37:28.

Ku “Tiyisekisa Timbilu Ta hina”

Loko Yohane a dyuhele, se a a wu tiva kahle ntwela-vusiwana wa Xikwembu. Tsundzuka leswaku u tsale a ku: “Xikwembu i xikulu eka timbilu ta hina naswona xi tiva swilo hinkwaswo.” Ku tlula kwalaho, Yohane u hi khutaze ku “tiyisekisa timbilu ta hina.” Xana Yohane a a vula yini hi marito wolawo?

Hi ku ya hi Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words, riendli ra Xigriki leri hundzuluxeriweke va ku “tiyisekisa” ri vula “ku khorwisa, ku hlula kumbe ku wonga, ku susumetela.” Hi marito man’wana, ku tiyisekisa timbilu ta hina swi lava leswaku hi ti wonga, hi ti susumetela ku pfumela leswaku Yehovha wa hi rhandza. Njhani?

Fritz, loyi a boxiweke eku sunguleni exihlokweni lexi, u ve nkulu malembe yo tlula 25 eka rin’wana ra mavandlha ya Timbhoni ta Yehovha, naswona u kume leswaku dyondzo ya munhu hi xiyexe yi tiyisekise mbilu yakwe leswaku Yehovha wa n’wi rhandza. U ri: “Minkarhi hinkwayo ndzi dyondza Bibele ni tibuku ta nhlengeletano ya hina hi vukheta. Leswi swi ndzi pfuna ku rivala leswi endlekeke kutani ndzi byi vona kahle vumundzuku byo saseka lebyi hi byi languteleke. Minkarhi yin’wana ndzi tsundzuka swilo swa nkarhi lowu hundzeke, kutani ndzi titwa onge Xikwembu a xi nge pfuki xi ndzi rhandzile. Kambe, hi ntolovelo, ndzi kuma leswaku ku dyondza nkarhi ni nkarhi swi tiyisa mbilu ya mina, swi kurisa ripfumelo ra mina naswona swi ndzi pfuna ku tshama ndzi tsakile ni ku ringanisela.”

I ntiyiso leswaku ku hlaya Bibele ni ku anakanyisisa hi leswi hi swi hlayaka swi nga endleka swi nga xi cinci xiyimo lexi hi nga eka xona. Kambe ku nga yi cinca ndlela leyi hi langutaka xiyimo xa hina ha yona. Ku nghenisa tidyondzo ta Rito ra Xikwembu etimbilwini ta hina swi hi pfuna ku ehleketa ku fana na xona. Tlhandlakambirhi, ku dyondza swi hi pfuna leswaku hi kula eku twisiseni ka ntwela-vusiwana wa Xikwembu. Hakatsongo-tsongo hi nga ha pfumela leswaku Yehovha a nga hi rhwexi nandzu wa ndlela leyi hi kuleke ha yona, ni leswaku a nga hi rhwexi nandzu wa ku tsana ka hina. Wa swi tiva leswaku mindzhwalo leyi vunyingi bya hina hi yi rhwaleke—ku nga khathariseki leswaku i ya mintlhaveko kumbe i ya nyama—hakanyingi a hi hina hi tirhwexeke yona, kutani hi rirhandzu wa swi tsundzuka sweswo.

Ku vuriwa yini hi Margarette, loyi a boxiweke eku sunguleni? Loko a tive Yehovha, dyondzo ya Bibele na yena yi n’wi vuyerisile. Na yena ku fana na Fritz, a a fanele ku tlhela a anakanyisisa hi leswi swi vuriwaka hi ku va na tatana. Xikhongelo xi pfune Margarette leswaku a anakanyisisa hi leswi a swi dyondzeke. U ri: “Ndzi sungule hi ku teka Yehovha a ri munghana lonkulu hikuva se a ndzi ri ni vanghana lava nga ni rirhandzu hambileswi a ndzi nga ri na tatana wa rirhandzu. Hakatsongo-tsongo, ndzi dyondze ku phofulela Yehovha leswi nga exifuveni xa mina, ku kanakana, mivilelo ni ku karhateka. Ndzi vulavule na yena hi xikhongelo hi ku phindha-phindha, hi nkarhi lowu fanaka ndzi ringeta ku anakanyisisa hi swilo hinkwaswo leswintshwa leswi a ndzi swi dyondza ha yena. Endzhaku ka nkarhi, ndzi sungule ku rhandza Yehovha lerova sweswi a ndza ha kanakani leswaku i Tatana la nga ni rirhandzu.”

Ku Ntshunxiwa Eka Mivilelo Hinkwayo

Loko xiyimiso lexi xo biha xa khale xa ha ri kona, a nga kona la nga langutelaka leswaku a nga ha vi na mivilelo. Eka Vakreste van’wana, leswi swi vula leswaku va nga ha titwa va ri ni mivilelo kumbe ku nga titshembi, kutani swi va vangela gome. Kambe hi nga tiyiseka leswaku Yehovha u xiya nsusumeto wa hina lowunene ni ku tirha hi matimba entirhweni wakwe. A nga ka a nga ri rivali rirhandzu leri hi ri kombisaka hikwalaho ka vito rakwe.—Vaheveru 6:10.

Emisaveni leyintshwa leyi nga ekusuhi, leyi nga ta va ehansi ka Mfumo wa Vumesiya, vanhu hinkwavo vo tshembeka va nga langutela ku ntshunxiwa eka mintshikilelo ya xiyimiso lexi xa Sathana. Mawaku ntshunxeko wonghasi! Kutani hi ta vona vumbhoni lebyi engetelekeke bya leswaku Yehovha u ni ntwela-vusiwana. Kukondza nkarhi wolowo wu fika, hinkwerhu ka hina a hi tiyisekeni leswaku “Xikwembu i xikulu eka timbilu ta hina naswona xi tiva swilo hinkwaswo.”—1 Yohane 3:20.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 30]

Yehovha a hi n’wafuma-yexe wa tihanyi kambe i Tatana wa rirhandzu, wa ntwela-vusiwana ni wa tintswalo

[Xifaniso lexi nga eka tluka 31]

Ku dyondza Rito ra Xikwembu swi hi pfuna ku ehleketa ku fana na xona