Xana U Mukreste La “Kuleke Hi Ku Helela”?

“LOKO ndza ha ri xihlangi, a ndzi vulavula tanihi xihlangi, ndzi ehleketa tanihi xihlangi, ndzi anakanya tanihi xihlangi.” Wolawo i marito lama tsariweke hi muapostola Pawulo. Entiyisweni, hinkwerhu hi tshame hi va swihlangi leswi nga pfuniki nchumu. Kambe a hi tshamanga hi ri swihlangi. Pawulo u te: “Leswi sweswi ndzi nga wanuna, ndzi tshike mikhuva ya xihlangi.”—1 Vakorinto 13:11.

Hi ndlela leyi fanaka, Vakreste hinkwavo va rhanga hi ku va swihlangi hi tlhelo ra moya. Kambe hi ku famba ka nkarhi, hinkwavo va nga “fikelela vun’we eka ripfumelo ni le ka vutivi lebyi kongomeke bya N’wana wa Xikwembu, [va] va vanhu lava kuleke hi ku helela, hi mpimo wa vukulu lebyi nga bya ku tala ka Kreste.” (Vaefesa 4:13) Eka 1 Vakorinto 14:20 ha khutaziwa: “Vamakwerhu, mi nga vi vana lavatsongo ematimbeni ya ku twisisa . . . Mi va lava kuleke hi ku helela ematimbeni ya ku twisisa.”

I nkateko eka vanhu va Xikwembu namuntlha loko va ri ni Vakreste lava kuleke hi ku helela exikarhi ka vona, ngopfu-ngopfu leswi ku nga ni vanhu vo tala ngopfu lava ha riki vantshwa. Vakreste lava kuleke hi ku helela va tiyisa vandlha. Va ni nsusumeto lowunene eka mboyamelo kumbe langutelo ra vandlha rin’wana ni rin’wana leri va hlanganyelaka na rona.

Hambileswi munhu a kulaka emirini hi ndlela ya ntumbuluko, ku kula hi tlhelo ra moya swi lava nkarhi ni matshalatshala. A swi hlamarisi leswi enkarhini wa Pawulo, hambileswi Vakreste van’wana va tirheleke Xikwembu nkarhi wo leha, va tsandzekeke ku ‘chivirikela ku wupfa.’ (Vaheveru 5:12; 6:1) Ku vuriwa yini hi wena? Ku nga khathariseki leswaku u tirhele Xikwembu malembe yo tala kumbe nkarhi wutsongo, swi ta va swinene ku tikambela hi vutshembeki. (2 Vakorinto 13:5) Xana u wela eka lava va nga vuriwaka Vakreste lava wupfeke, kumbe lava kuleke hi ku helela? Loko swi nga ri tano, xana u nga endla njhani leswaku u va tano?

Ku ‘Kula Hi Ku Helela eMatimbeni Ya Ku Twisisa’

Xihlangi hi tlhelo ra moya xi “ndlengandlengisiwa hi magandlati ni ku yingayingisiwa hi mheho yin’wana ni yin’wana ya ku dyondzisa hi mano ya vanhu, hi vukanganyisi eku kunguhateni ka xidyoho.” Xisweswo Pawulo u khutaze a ku: “A hi kuleni hi rirhandzu eka swilo hinkwaswo eka loyi a nga nhloko, Kreste.” (Vaefesa 4:14, 15) Xana munhu u swi endlisa ku yini sweswo? Vaheveru 5:14 yi ri: “Swakudya leswi tiyeke i swa vanhu lava wupfeke, lava va letelaka matimba ya vona ya ku twisisa hi ku ma tirhisa leswaku va hambanisa leswi lulameke ni leswi hoxeke.”

Xiya leswaku vanhu lava wupfeke va letela matimba ya vona ya ku twisisa hi ku ma tirhisa kumbe va kuma ntokoto hi ku tirhisa misinya ya milawu ya Bibele. Kutani, swi le rivaleni leswaku munhu a ngo na swi pfuketana a va la wupfeke; swi teka nkarhi ku kula hi tlhelo ra moya. Nilokoswiritano, ku ni swo tala leswi u nga swi endlaka leswaku u hatlisisa ku kula ka wena hi tlhelo ra moya, hi dyondzo ya munhu hi xiyexe—ngopfu-ngopfu ku dyondza swilo leswi enteke swa Rito ra Xikwembu. Eminkarhini ya sweswinyana, Xihondzo xo Rindza xi hlamusele timhaka to tala leti enteke. Vanhu lava wupfeke a va swi papalati swihloko swo tano hileswi swi tameleke “swilo swo karhi leswi nonon’hwaka ku swi twisisa.” (2 Petro 3:16) Ematshan’weni ya sweswo, va swi dya swakudya sweswo leswi tiyeke!

Vachumayeri Ni Vadyondzisi Lava Hisekaka

Yesu u lerise vadyondzisiwa vakwe a ku: “Hikokwalaho fambani mi ya endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa, mi va khuvula hi vito ra Tatana ni ra N’wana ni ra moya lowo kwetsima, mi va dyondzisa ku hlayisa swilo hinkwaswo leswi ndzi mi leriseke swona.” (Matewu 28:19, 20) Ku hlanganyela hi ku hiseka entirhweni wa ku chumayela na kona ku nga hatlisisa ku kula ka wena hi tlhelo ra moya. Ha yini u nga lweli ku hlanganyela hi xitalo entirhweni lowu hilaha swiyimo swa wena swi ku pfumelelaka hakona?—Matewu 13:23.

Minkarhi yin’wana, mintshikilelo ya vutomi yi nga endla leswaku swi tika ku kuma nkarhi wa ku chumayela. Kambe loko u ‘tikarhata hi matimba’ tanihi muchumayeri, u kombisa leswaku “mahungu lamanene” u ma teka ma ri ya risima. (Luka 13:24; Varhoma 1:16) Xisweswo u ta tekiwa u ri “xikombiso xa lava tshembekaka.”—1 Timotiya 4:12.

Lava Tshamaka Va Tshembekile

Ku kula leswaku u va la wupfeke swi katsa ni ku lwela ku tshama u tshembekile. Hilaha swi tsariweke hakona eka Pisalema 26:1, Davhida u te: “Oho Yehovha, ndzi avanyise, hikuva mina ndzi fambe hi vutshembeki byanga.” Vutshembeki i ku hluteka emahanyelweni ni ku endla swilo hi mbilu hinkwayo. Kambe a swi vuli ku hetiseka. Davhida hi byakwe u endle swidyoho leswikulu swo hlayanyana. Kambe leswi a amukeleke ku tshinyiwa ni ndzayo ni leswi a lulamiseke ndlela yakwe, u kombise leswaku wa ha rhandza Yehovha Xikwembu hilaha ku heleke. (Pisalema 26:2, 3, 6, 8, 11) Vutshembeki byi katsa ku tinyiketela hi mbilu leyi heleleke. Davhida u byele n’wana wakwe Solomoni a ku: “Tiva Xikwembu xa tata wa wena u xi tirhela hi mbilu leyi heleleke.”—1 Tikronika 28:9.

Ku tshama u tshembekile swi katsa ku nga vi “xiphemu xa misava,” ku fularhela tipolitiki ta matiko ni tinyimpi ta wona. (Yohane 17:16) Nakambe u fanele ku papalata mikhuva yo biha, yo fana ni vumbhisa, vuoswi ni ku tirhisa swidzidzirisi hi ndlela yo biha. (Vagalatiya 5:19-21) Kambe, ku tshama u tshembekile a swi katsi ku papalata swilo sweswo ntsena. Solomoni u tsundzuxe a ku: “Tinhongana leti feke hi tona leti endlaka leswaku mafurha ya muendli wa mafurha ma nun’hwa, ma vila. Vuphukuphuku lebyitsongo byi n’wi endla tano la nga ni vutlhari ni ku vangama ka risima.” (Eklesiasta 10:1) Ina, hambi ku ri “vuphukuphuku lebyitsongo,” byo fana ni mafenya lama nga fanelangiki kumbe ku tlanga hi rirhandzu ni vanhu va rimbewu leri hambaneke, swi nga onha ndhuma ya munhu “la nga ni vutlhari ni ku vangama ka risima.” (Yobo 31:1) Hikokwalaho, kombisa leswaku u wupfile hi ku lwela ku va xikombiso lexinene eku tikhomeni ka wena hinkwako, u papalata hambi ku ri “xikombiso xa vubihi.”—1 Vatesalonika 5:22, King James Version.

Lava Namarhelaka Leswinene

Mukreste la kuleke nakambe u namarhela leswinene. Hilaha hi hlayaka hakona eka Vaefesa 4:24, muapostola Pawulo u khutaza Vakreste a ku: “Mi fanele mi ambala vumunhu lebyintshwa lebyi tumbuluxiweke hi ku ya hi ku rhandza ka Xikwembu hi ku lulama ka ntiyiso ni vutshembeki.” Eka Matsalwa ya Xigriki, rito ra ririmi ro sungula leri tirhiseriweke ku vula “vutshembeki,” ri ni mianakanyo ya vukwetsimi, ku lulama ni xichavo. Munhu la namarhelaka leswinene u tinyiketerile, i mugandzeri; u endla mintirho yakwe hinkwayo leyi Xikwembu xi yi lavaka eka yena.

Hi tihi tindlela tin’wana leti ha tona u nga kurisaka vutshembeki byo tano? Yin’wana ya tona yi ta va ku tirhisana ni vakulu va vandlha ra ka n’wina. (Vaheveru 13:17) Hi ku xiya leswaku Kreste i Nhloko leyi vekiweke ya vandlha ra Vukreste, Vakreste lava wupfeke va tshembeka eka lava vekiweke ku “risa vandlha ra Xikwembu.” (Mintirho 20:28) Swi ta va swi nga fanelanga nikatsongo ku xopaxopa kumbe ku byi tekela ehansi vurhangeri bya vakulu lava vekiweke! Nakambe, u fanele ku tshembeka eka “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha” ni le ka vayimeri lava tirhisiwaka ku hangalasa “swakudya [swa moya] hi nkarhi lowu faneleke.” (Matewu 24:45) Hatlisela ku hlaya ni ku tirhisa rungula leri kumekaka eka Xihondzo xo Rindza ni tibuku tin’wana leti kandziyisiwaka, leti fambisanaka na xona.

Ku Kombisa Rirhandzu Hi Swiendlo Swa Wena

Pawulo u tsalele Vakreste va le Tesalonika a ku: “Rirhandzu ra n’wina hinkwenu ra kula exikarhi ka n’wina.” (2 Vatesalonika 1:3) Ku kula erirhandzwini i mhaka ya risima ngopfu eku kuleni hi tlhelo ra moya. Yesu u vule marito lama tsariweke eka Yohane 13:35: “Hinkwavo va ta tiva leswaku mi vadyondzisiwa va mina, loko mi rhandzana.” Rirhandzu ro tano ra vumakwerhu a ri kombisiwi ntsena hi mintlhaveko. Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words yi ri: “Rirhandzu ri vonaka eka swiendlo leswi susumetiwaka hi rona.” Ina, emhakeni leyi u kombisa leswaku wa kula u va munhu la wupfeke hi ku endla swiendlo swa rirhandzu!

Hi xikombiso, eka Varhoma 15:7, ha hlaya: “Amukelanani.” Ndlela yin’wana yo kombisa rirhandzu i ku pfuxela vapfumeri-kuloni ni vanhu lavantshwa eminhlanganweni ya vandlha—hi rirhandzu ni ku hiseka! Va tive. Tsakela ‘timhaka’ ta van’wana. (Vafilipiya 2:4) Kumbexana u nga kombisa ni moya wa ku amukela vaendzi kutani u rhamba vanhu vo hambana-hambana ekaya ra wena. (Mintirho 16:14, 15) Minkarhi yin’wana ku nga hetiseki ka van’wana ku nga ringa vuenti bya rirhandzu ra wena, kambe loko u ri karhi u va ‘lehisela mbilu hi rirhandzu,’ u kombisa leswaku wa kula hi ku helela.—Vaefesa 4:2.

Ku Tirhisa Rifuwo Ra Hina Ku Andzisa Vugandzeri Lebyi Tengeke

Eminkarhini ya khale, a hi vanhu hinkwavo va Xikwembu lava hetisiseke vutihlamuleri bya vona bya ku seketela tempele ya Yehovha. Xisweswo Xikwembu xi rhumele vaprofeta vo fana na Hagayi na Malakiya, leswaku va khutaza vanhu va xona emhakeni leyi. (Hagayi 1:2-6; Malakiya 3:10) Namuntlha Vakreste lava wupfeke va tsakela ku tirhisa rifuwo ra vona leswaku va seketela vugandzeri bya Yehovha. Tekelela vanhu vo tano hi ku landzela nsinya wa nawu lowu kumekaka eka 1 Vakorinto 16:1, 2, u hambeta u ‘veka swo karhi etlhelo’ leswaku u ta nyikela ha swona evandlheni ni le ntirhweni wa Timbhoni ta Yehovha wa misava hinkwayo. Rito ra Xikwembu ra tshembisa: “Loyi a byalaka hi xitalo, u ta tlhela a tshovela hi xitalo.”—2 Vakorinto 9:6.

U nga ri languteli ehansi rifuwo rin’wana leri u nga na rona ro kota nkarhi ni matimba ya wena. Ringeta ku ‘tixavela nkarhi’ eka mintirho leyi nga riki ya nkoka. (Vaefesa 5:15, 16; Vafilipiya 1:10) Dyondza ku tirhisa nkarhi wa wena hi ndlela leyi vuyerisaka. Ku endla tano, swi ta ku nyika nkarhi wa ku hlanganyela emintirhweni ya ku lunghisa Holo ya Mfumo ni yin’wana yo fana na yona leyi yisaka vugandzeri bya Yehovha emahlweni. Ku tirhisa rifuwo ra wena hi ndlela leyi swi nyikela vumbhoni lebyi engetelekeke bya leswaku u Mukreste la kuleke hi ku helela.

Hambeta U Wupfa

Vavanuna ni vavasati lava tinyiketeleke ku dyondza ni ku kuma vutivi, lava nga vachumayeri lava hisekaka, lava ku tshembeka ka vona ku nga riki na xisandzu, lava nga ni rirhandzu ni lava tiyimiseleke ku seketela ntirho wa Mfumo hi matimba ya vona ni swilo leswi vonakaka, i nkateko lowukulu hakunene. Kutani, a swi hlamarisi leswi muapostola Pawulo a khutazeke a ku: “Leswi se hi tshikeke dyondzo ya masungulo malunghana na Kreste, a hi chivirikeleni eku wupfeni”!—Vaheveru 6:1.

Xana u Mukreste la kuleke hi ku helela, la wupfeke? Kumbe hi tindlela tin’wana, wa ha fana ni xihlangi hi tlhelo ra moya? (Vaheveru 5:13) Ku nga khathariseki leswaku u wela kwihi, tiyimisele ku lwela ku va ni dyondzo ya munhu hi xiyexe, ku chumayela ni ku kombisa rirhandzu eka vamakwenu. Amukela ndzayo yin’wana ni yin’wana ni ku tshinyiwa leswi humaka eka lava wupfeke. (Swivuriso 8:33) Byarha vutihlamuleri bya wena hinkwabyo bya Vukreste. Hi ku tinyika nkarhi ni hi matshalatshala, na wena u nga “fikelela vun’we eka ripfumelo ni le ka vutivi lebyi kongomeke bya N’wana wa Xikwembu, [u] va [munhu la] kuleke hi ku helela, hi mpimo wa vukulu lebyi nga bya ku tala ka Kreste.”—Vaefesa 4:13.

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 27]

Vakreste lava kuleke hi ku helela va tiyisa vandlha. Va ni nsusumeto lowunene eka mboyamelo kumbe langutelo ra rona

[Swifaniso leswi nga eka tluka 29]

Vanhu lava wupfeke va kondletela moya lowunene wa vandlha hi ku kombisa ku tsakela vanhu van’wana