Ku Langutana Ni Ku Feriwa Hi Munghana Wa Vukati

BIBELE yi swi veka erivaleni yi ku: Wanuna u fanele a “[rhandza] nsati wakwe hilaha a tirhandzaka hakona.” Wansati na yena u fanele a “va ni xichavo xo enta eka nuna wakwe.” Havumbirhi bya vona va fanele va hetisisa swiphemu swa vona tanihi “nyama yin’we.” (Efe. 5:33; Gen. 2:23, 24) Hi ku famba ka nkarhi, vanhu vambirhi lava tekaneke va tinyiketela hi ku helela, un’wana eka lowun’wana naswona va ya emahlweni va rhandzana swinene. Ku tinyiketela koloko ku nga ha fanisiwa ni timitsu ta misinya yimbirhi leyi byariweke ekusuhi na kusuhi. Ndlela leyi vatekani lava tsakeke va titwaka ha yona ya kula.

Kambe ku vuriwa yini loko nuna kumbe nsati a fa? Xiboho lexi va hlanganiseke xa tsemeka. La saleke u sala a ri ni gome ni xivundza naswona swi nga endleka a hlundzuka kumbe a tivona nandzu. Loko Daniella a ri ni malembe ya 58 a tekiwile a a tiva vanhu vo tala lava feriweke hi vanghana va vona va vukati.a Kambe endzhaku ka loko nuna wa yena a file, u te: “A ndzi nga si tshama ndzi yi twisisa mhaka leyi. A wu nge yi twisisi kukondza u langutana na yona.”

KU VAVA LOKU TIKOMBAKA KU NGA HELI

Valavisisi van’wana va vula leswaku a wu kona ntshikilelo lowu vavaka swinene ku tlula ntshikilelo wa ku feriwa hi munhu loyi a wu tekane na yena loyi a wu n’wi rhandza. Vanhu vo tala lava feriweke va pfumelelana na yona mhaka yoleyo. Nuna wa Millie u ni malembe yo tala a file. Loko a hlamusela vutomi bya yena tanihi noni u ri: “Ndzi titwa onge ndzi lamarile.” A a hlamusela xiyimo xa mintlhaveko yakwe lexi a xi vangiwa hi ku feriwa hi nuna wakwe loyi a a ri ni malembe ya 25 a tekane na yena.

Susan a a anakanya leswaku tinoni leti a ti rila vanuna va tona malembe yo tala endzhaku ka ku fa ka vona a to swi hundzeleta. Hi ku famba ka nkarhi, nuna wakwe loyi a va ri ni malembe ya 38 va tekanile u file. Se ku hundze malembe yo tlula 20, kambe u ri: “Ndzi anakanya hi yena siku ni siku.” U tala ku xiririka mihloti hileswi a n’wi tsundzukaka swinene.

Bibele ya swi tiyisekisa leswaku ku vava loku twiwaka hi munhu loko a feriwe hi munghana wa vukati ka tika swinene naswona ku teka nkarhi wo leha. Endzhaku ka ku fa ka Sara, Abrahama nuna wakwe ‘u fikile a ta ba nkosi wa Sara ni ku n’wi rila.’ (Gen. 23:1, 2) Hambileswi a a pfumela eku pfuxiweni ka vafi, Abrahama u ve ni gome lerikulu loko a feriwa hi murhandziwa wakwe. (Hev. 11:17-19) Endzhaku ka ku fa ka nsati wakwe Rahele, Yakobe a nga hatlanga a n’wi rivala. U vulavule ha yena hi ndlela ya rirhandzu eka vana vakwe va majaha.—Gen. 44:27; 48:7.

Hi fanele hi dyondza yini eka swikombiso leswi swa le Matsalweni? Lava feriweke hi vanghana va vona va vukati va heta malembe yo tala va ha twa ku vava. A hi fanelanga hi teka mihloti ya vona ni gome ra vona tanihi xikombiso xa ku tsana, kambe hi fanele hi yi teka yi ri ndlela leyi kombisaka leswaku va titwa va lahlekeriwile swinene. Va nga ha lava leswaku hi va twela vusiwana hi tlhela hi va seketela ku ringana nkarhi wo leha.

KU LANGUTANA NI SIKU HA RIN’WE

Loko munhu a feriwa hi munghana wakwe wa vukati, vutomi a byi nambi byi tlhelela eka ndlela leyi a byi ri ha yona loko a nga si nghenela vukati. Endzhaku ka malembe yo tala a nghenele vukati, nuna hi ntolovelo u tiva ndlela yo chavelela nsati wakwe ni yo n’wi khutaza loko a ri ni gome kumbe a karhatekile. Loko nuna se a file, munhu loyi a a tshamela ku n’wi kombisa rirhandzu a tlhela a n’wi chavelela a nga ha ri kona. Hilaha ku fanaka, hi ku famba ka nkarhi nsati na yena u dyondza ndlela yo endla nuna wakwe a titwa a sirhelelekile naswona a tsakile. A ku na nchumu lowu fanaka ni ku n’wi khumba ka yena hi ndlela leyinene, marito yakwe yo chavelela ni ndlela leyi a swi khathalelaka ha yona swilo leswi nuna wakwe a swi tsakelaka ni swilaveko swakwe. Loko nsati wakwe a fa, a nga ha titwa a ri xikangalafula. Hikwalaho, van’wana lava feriweke va karhateka hi vumundzuku naswona va ni ku chava. Bibele yi nga va pfuna njhani leswaku va titwa va sirhelelekile naswona va ri ni ku rhula?

“Mi nga tshuki mi vilela hi siku leri tlhandlamaka, hikuva siku leri tlhandlamaka ri ta va ni mivilelo ya rona. Vubihi bya siku rin’wana ni rin’wana byi enele rona.” (Mat. 6:34) Marito wolawo ya Yesu ma tirha ngopfu eka swilaveko swa nyama evuton’wini, kambe ma pfune vo tala leswaku va tiyisela loko va feriwe hi munghana wa vukati la rhandzekaka. Endzhaku ka tin’hweti to tala a feriwe hi nsati, nuna un’wana la vuriwaka Charles u tsale a ku: “Ndza ha n’wi tsundzuka Monique, naswona minkarhi yin’wana ndzi n’wi tsundzuka ngopfu. Hambiswiritano, ndza swi xiya leswaku leswi swi tolovelekile ni leswaku loko nkarhi wu ri karhi wu famba ku vava loku ndzi ku twaka ku ta hetelela ku hungutekile.”

Charles a a fanele a tiyisela “loko nkarhi wu ri karhi wu famba.” U swi endlise ku yini sweswo? U te, “Yehovha u ndzi pfunile leswaku ndzi swi kota ku langutana ni siku ha rin’we.” Charles a nga hluriwanga hi gome. Ku vava loku a a ku twa a ku helanga hi siku rin’we, kambe a ku n’wi hlulanga. Loko u feriwe hi munghana wa vukati, u nga karhateki hi siku leri landzelaka. A wu swi tivi leswaku siku leri landzelaka ri ta ku khutaza njhani.

Rifu a ri nga ri xiphemu xa xikongomelo xa Yehovha xo sungula. Ku ri na sweswo, i “mintirho ya Diyavulosi.” (1 Yoh. 3:8; Rhom. 6:23) Sathana u tirhisa rifu ni ku chava rifu leswaku a lawula vanhu ku fana ni mahlonga ni ku va endla va nga vi na ntshembo. (Hev. 2:14, 15) Sathana wa tsaka loko munhu a lahlekeriwa hi ntshembo wa ku kuma ntsako wa xiviri ni ku eneriseka, hambi ku ri emisaveni leyintshwa ya Xikwembu. Hikwalaho, ku vava lokukulu loku twiwaka hi munhu la feriweke hi munghana wa vukati ku vangiwa hi xidyoho xa Adamu ni ku xandzuka ka Sathana. (Rhom. 5:12) Yehovha u ta ku herisa ku onhaka loku vangiweke hi Sathana naswona u ta hlula tlhari rakwe ra tihanyi, ku nga rifu. Vanhu lava ntshunxiweke eka ku chava loku Sathana a ku tirhisaka va katsa vanhu vo tala lava feriweke hi vanghana va vona va vukati, ku fana na wena.

Malunghana ni lava nga ta pfuxeriwa ku hanya laha misaveni, a swi kanakanisi leswaku ku ta cinca swo tala exikarhi ka vuxaka bya vanhu. Anakanya hi vatswari ni vakokwana lava nga ta pfuxiwa eku feni ivi va endliwa lava hetisekeke swin’we ni vana va vona ni vatukulu va vona. Vanhu a va nge he dyuhali. Xana vana va nga ha boheka ku dyondza ku teka vakokwa wa vona hi ndlela leyi hambaneke swinene ni leyi va va tekaka ha yona namuntlha? Naswona xana a hi pfumeli leswaku ku cinca koloko ku ta va xiphemu xa ku antswisiwa ka ndyangu wa vanhu?

Ku ni swivutiso swo tala leswi nga ha anakanyiwaka malunghana ni vanhu lava nga ta pfuxiwa eku feni, tanihi lava feriweke hi vanghana va vukati vambirhi kumbe ku tlula. Vasaduki va vutise xivutiso malunghana ni wansati loyi nuna wakwe wo sungula a feke, ivi ku fa ni wa vumbirhi, kutani va hetelela va fe va hlayile vavanuna lava. (Luka 20:27-33) Xana byi ta va byihi vuxaka bya vanhu volavo loko va pfuxiwile eku feni? A hi swi tivi naswona a swi pfuni ku kumbetela kumbe ku karhateka hi swilo swoleswo leswi hi nga swi tiviki. Leswi hi faneleke hi swi endla sweswi, i ku tshemba Xikwembu. Nchumu wun’we lowu hi nga tiyisekaka ha wona hileswaku, xin’wana ni xin’wana lexi Yehovha a nga ta xi endla enkarhini lowu taka xi ta va xinene, ku ta va nchumu lowu nga languteriwaka hi mahlo-ngati hayi lowu nga chaviwaka.

NTSHEMBO WA KU PFUXIWA KA VAFI WA HI CHAVELELA

Dyondzo yin’wana leyi nga erivaleni leyi kumekaka eRitweni ra Xikwembu i ya leswaku varhandziwa lava feke va ta pfuxiwa eku feni. Marungula ya le Bibeleni ya ku pfuxiwa ka vanhu enkarhini lowu hundzeke ma swi tiyisekisa leswaku “hinkwavo lava nga eka masirha-bako ya xitsundzuxo va . . . ta twa rito ra [Yesu] kutani va huma.” (Yoh. 5:28, 29) Vanhu lava nga ta va va hanya hi nkarhi wolowo va ta tsaka loko va tlhela va hlangana ni vanhu lava pfuxiweke eku feni. Hi hala tlhelo, a hi nge swi koti ku anakanya ntsako lowu lava nga ta pfuxiwa eku feni va nga ta va na wona.

Loko vafi va ri karhi va pfuxiwa, vanhu va ta tsaka hi ndlela leyi va nga si tshamaka va tsaka ha yona. Vanhu va tibiliyoni lava a va file va ta tlhela va hanya. (Mar. 5:39-42; Nhlav. 20:13) Ku anakanyisisa hi singita leri ra le nkarhini lowu taka swi fanele swi chavelela vanhu hinkwavo lava feriweke hi varhandziwa va vona.

Xana ku ta va ni munhu la nga ta va ni xivangelo lexi twalaka xo va ni gome loko vanhu va pfuxiwa eku feni? Nhlamulo ya Bibele i e-e. Hi ku ya hi Esaya 25:8, Yehovha “entiyisweni u ta mita rifu hi masiku.” Sweswo swi katsa ku herisiwa hi ku helela ka vuyelo lebyi vavaka bya rifu, hikuva vuprofeta byolebyo byi ya emahlweni byi ku: “Yehovha, Hosi leyi Lawulaka yi ta sula mihloti eswikandzeni hinkwaswo.” Loko sweswi u ri ni gome hikwalaho ka leswi u feriweke, entiyisweni ku pfuxiwa ka vafi ku ta ku nyika xivangelo xo tsaka.

A nga kona munhu la swi twisisaka hi ku helela swilo hinkwaswo leswi Xikwembu xi nga ta swi endla emisaveni leyintshwa. Yehovha u ri: “Tanihi leswi matilo ma tlakukeke ku tlula misava, hikwalaho tindlela ta mina ti tlakukile ku tlula tindlela ta n’wina, ni miehleketo ya mina ku tlula miehleketo ya n’wina.” (Esa. 55:9) Xitshembiso xa Yesu malunghana ni ku pfuxiwa ka vafi loku nga ta va kona xi hi nyika nkarhi wo tshemba Yehovha, hilaha Abrahama a endleke hakona. Nchumu wa nkoka lowu Mukreste un’wana ni un’wana a faneleke a wu endla sweswi i ku endla leswi Xikwembu xi hi kombelaka leswaku hi swi endla xisweswo hi ‘hlayiwa leswaku hi faneriwa hi ku kuma mafambiselo wolawo ya swilo’ swin’we ni lava nga ta pfuxiwa eku feni.—Luka 20:35.

XIVANGELO XO VA NI NTSHEMBO

Ematshan’weni ya ku nga dyi byi rhelela, hlakulela ntshembo. Hi ku ya hi langutelo ra vanhu, vumundzuku a byi nge tsakisi. Kambe Yehovha u hi tshembisa swilo leswinene ngopfu. A hi nge yi tivi hi ku kongoma ndlela leyi Yehovha a nga ta swi enerisa ha yona swilaveko swa hina ni ku navela ka hina, kambe a hi fanelanga hi kanakana leswaku u ta swi enerisa. Muapostola Pawulo u tsale a ku: “Ntshembo lowu voniwaka a hi ntshembo, hikuva loko munhu a vona xilo, xana u veka ntshembo wa yena eka xona? Kambe loko hi ri ni ntshembo eka lexi hi nga xi voniki, hi hambeta hi xi rindzela hi ku tiyisela.” (Rhom. 8:24, 25) Ku swi tshemba hi mbilu hinkwayo leswi Xikwembu xi swi tshembiseke swi ta ku pfuna leswaku u tiyisela. Loko u tiyisela, u ta tiphina hi vumundzuku lebyi tsakisaka laha Yehovha a nga ta “ku nyika leswi komberiwaka hi mbilu ya wena.” U ta enerisa “ku navela ka xilo xin’wana ni xin’wana lexi hanyaka.”—Ps. 37:4; 145:16; Luka 21:19.

Loko Yesu a ri kusuhi ni ku dlayiwa, vaapostola vakwe va ve ni gome lerikulu. Yesu u va chavelele hi marito lawa: “Mi nga pfumeleli timbilu ta n’wina ti karhateka. Kombisani ripfumelo eka Xikwembu, mi kombisa ripfumelo ni le ka mina.” U te: “A ndzi nge mi siyi mi ri swisiwana. Ndza ta eka n’wina.” (Yoh. 14:1-4, 18, 27) Marito yakwe a ma ta endla leswaku eka malembe-xidzana lawa a ma ta landzela, valandzeri vakwe lava totiweke va va ni xivangelo xo va ni ntshembo va tlhela va tiyisela. Lava navelaka ku vona varhandziwa va vona loko va pfuxiwa eku feni na vona a va na xivangelo xo va ni gome. Yehovha ni N’wana wa yena a va nge va tshiki va ri ni gome ra ku feriwa. U nga tiyiseka hi mhaka yoleyo!