Ha Swi Tlangela Swinene Leswi Yehovha A Hi Rivalelaka Swidyoho

1-2. Xiyimo xa vanhu xi fana njhani ni xa jaha leri boxiweke eka ndzimana 1?

EHLEKETA hi jaha leri kurisiweke endyangwini lowu nga swigwili. Siku rin’wana ku humelele mhaka yo vava, vatswari va rona va dlayiwile. Mhaka leyi yi ri twise ku vava swinene. Hambiswiritano, ri tlhele ri twa timhaka tin’wana leti tsemaka nhlana. Ri byeriwe leswaku vatswari va rona va mbumburhele ndzhaka ya ndyangu naswona va tipete eswikweletini leswikulu. Ematshan’weni yo ri siyela ndzhaka va ri siye ni swikweleti naswona vanhu lava vatswari va rona va va kolotaka va lava leswaku ri hakela hi ku hatlisa. Swikweleti swoleswo swi tele lerova a ri nge koti ku swi hakela.

² Hi tindlela to karhi, xiyimo xa hina xi fana ni xa jaha rolero. Vatswari va hina vo sungula ku nga Adamu na Evha, a va nga ri na xidyoho naswona a va tshama eparadeyisini yo saseka. (Gen. 1:27; 2:​7-9) A va ri ni ntshembo wo tiphina hi vutomi hilaha ku nga heriki. Kambe swilo hinkwaswo swi cincile. Va lahlekeriwe hi Paradeyisi leyi a ku ri kaya ra vona ku katsa ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki. I ndzhaka yihi leyi va yi hundziseleke eka vana va vona? Bibele yi hi byela leswi: “Leswi xidyoho xi ngheneke emisaveni hi munhu un’we [Adamu], ni rifu ri ngheneke hikwalaho ka xidyoho, kutani rifu ri tlulele vanhu hinkwavo hikuva hinkwavo va dyohile.” (Rhom. 5:12) Ndzhaka leyi Adamu a hi siyeleke yona i xidyoho lexi hi dlayaka. Xidyoho lexi hi velekiweke na xona xi fana ni xikweleti lexikulu lexi ku nga riki na un’we wa hina a nga kotaka ku xi hakela.—Ps. 49:8.

3. Hikwalahokayini swidyoho swa hina swi fanisiwa na “xikweleti”?

³ EBibeleni xidyoho xi fanisiwa ni “xikweleti.” (Mat. 18:​32-35) Loko hi dyoha swi fana ni loko hi kolota Yehovha. Hi fanele hi hakela loko hi dyoha. Kutani loko hi nga hakeli, xikweleti xi suriwa ntsena loko hi fa.—Rhom. 6:​7, 23.

4. (a) A ku ta endleka yini hi vadyohi hinkwavo loko a va nga pfuniwi? (Pisalema 49:​7-9) (b) EBibeleni, rito “xidyoho” ri kombetela eka yini? (Vona bokisi leri nge, “Xidyoho.”)

⁴ A hi nge swi koti hi hexe ku kuma hinkwaswo leswi Adamu na Evha va swi lahleke. (Hlaya Pisalema 49:​7-9.) Handle ko pfuniwa, a hi nga ta va ni ntshembo wa ku hanya enkarhini lowu taka kumbe wa ku va hi pfuxiwa. Kahlekahle a hi ta fa ku fana ni swiharhi leswi nga riki na ntshembo wo pfuxiwa.—Ekl. 3:19; 2 Pet. 2:12.

5. Tata wa hina wa rirhandzu u hi pfune njhani hi hakela xidyoho lexi hi velekiweke na xona? (Vona xifaniso.)

⁵ Loko hi ehleketa hi jaha leri ku buriweke ha rona eku sunguleni, a ri ta titwa njhani loko a ko va ni wanuna wa xikhumukani loyi a ri byeleke leswaku u ta ri hakelela swikweleti swa rona hinkwaswo? A swi kanakanisi leswaku a ri ta khensa swinene ri tlhela ri amukela malwandla wolawo. Hilaha ku fanaka, Tata wa hina wa rirhandzu Yehovha u hi nyike nyiko leyi hakelaka xikweleti xa xidyoho lexi hi xi kumeke eka Adamu. Yesu u swi hlamusele hi ndlela leyi: “Xikwembu xi rhandze misava swinene lerova xi nyikela hi N’wana wa xona loyi a tswariweke a ri swakwe, leswaku loyi a pfumelaka eka yena a nga lovisiwi kambe a kuma vutomi lebyi nga heriki.” (Yoh. 3:16) Ku engetela kwalaho, nyiko yoleyo yi endla swi koteka leswaku hi va ni vuxaka lebyinene na Yehovha.

6. I swiga swihi swa le Bibeleni leswi hi nga ta bula ha swona eka nhlokomhaka leyi naswona hikwalahokayini?

⁶ Yi nga hi vuyerisa njhani nyiko leyi yo hlamarisa leyi endlaka swi koteka leswaku hi rivaleriwa swidyoho kumbe “xikweleti” xa hina? Nhlamulo ya xivutiso xolexo yi kumeka eka swiga leswi tirhisiwaka eBibeleni swo tanihi ku vuyelelana, ku kombela ku rivaleriwa, nkutsulo, ku tshunxiwa ni ku vuriwa lava lulameke. Eka nhlokomhaka leyi, hi ta bula hi nhlamuselo ya xiga ha xin’we. Loko hi anakanyisisa hi tinhlamuselo ta swiga leswi, hi ta ya emahlweni hi tlangela leswi Yehovha a hi rivalelaka swidyoho.

YEHOVHA U LAVA LESWAKU HI VA NI VUXAKA LEBYINENE NA YENA

7. (a) I yini swin’wana leswi lahlekeleke Adamu na Evha? (b) Tanihi leswi hi nga vatukulu va Adamu na Evha, i yini leswi hi swi lavaka ngopfu? (Varhoma 5:​10, 11)

⁷ Adamu na Evha a va lahlekeriwanga hi ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki ntsena kambe va tlhele va lahlekeriwa hi vuxaka lebyinene ni Tata wa vona Yehovha. Eku sunguleni a va ri swirho swa ndyangu wa Xikwembu. (Luka 3:38) Kambe endzhaku ka loko va nga n’wi yingisanga Yehovha, va hlongoriwile endyangwini wakwe va nga si va ni vana. (Gen. 3:​23, 24; 4:1) Tanihi vatukulu va vona, hi lava ku vuyelelana na Yehovha. (Hlaya Varhoma 5:​10, 11.) Leswi swi vula leswaku hi fanele hi aka vuxaka lebyinene na yena. Hi ku ya hi buku yin’wana, rito ra Xigriki leri tirhisiweke laha ra “ku vuyelelana” ri nga ha vula “ku endla nala a va munghana wa hina.” Lexi hlamarisaka, Yehovha hi yena a sunguleke a teka goza ku endla leswaku leswi swi koteka. Hi ndlela yihi?

XIKWEMBU XI ENDLE SWI KOTEKA LESWAKU HI VA VANGHANA VA XONA

8. I yini ku kombela ku rivaleriwa?

⁸ Ku kombela ku rivaleriwa i lunghiselelo leri Yehovha a ri endleke leswaku a tlhela a va ni vuxaka lebyinene ni vadyohi. Swi katsa ku cincisa nchumu wo karhi hi wun’wana lowu na wona wu nga ni ntikelo lowu fanaka. Hi ndlela yoleyo, nchumu lowu lahlekeke kumbe lowu onhakeke wu nga tlhela wu kumeka kumbe wu siviwa hi wun’wana. Matsalwa ya Vukreste ya Xigriki na wona ma kombetela eka ndlela leyi Yehovha a endleke swi koteka leswaku munhu un’wana ni un’wana a va munghana wakwe.—Rhom. 3:25.

9. I lunghiselela rihi ra nkarhinyana leri Yehovha a ri endleke leswaku Vaisrayele va kota ku rivaleriwa swidyoho?

⁹ Leswaku Vaisrayele va tsakela vuxaka na yena, Yehovha u endle lunghiselelo ra nkarhinyana ra leswaku swidyoho swa vona swi rivaleriwa. EIsrayele Siku ro Kombela ku rivaleriwa a ri tlangeriwa lembe ni lembe. Hi siku rero, muprista lonkulu a a yimela vanhu hi ku nyikela hi magandzelo ya swiharhi. I ntiyiso leswaku magandzelo ya swiharhi a ma nga ta endla leswaku va rivaleriwa swidyoho hi ku helela hikuva vanhu va tlakukile eka swiharhi. Kambe, ntsena loko Vaisrayele lava hundzukeke va nyikela magandzelo hilaha Yehovha a a lava hakona, a a tiyimisele ku va rivalela. (Hev. 10:​1-4) Magandzelo lawa a va ma nyikela hi siku ro kombela ku rivaleriwa ni hi mikarhi yin’wana, a ma va pfuna va xiya leswaku a va ri vadyohi ni leswaku a ku laveka nchumu wun’wana lowu a wu ta endla leswaku swidyoho swa vona swi rivaleriwa hilaha ku heleleke.

10. I yini leswi Yehovha a swi endleke leswaku vanhu va rivaleriwa swidyoho swa vona hilaha ku heleleke?

¹⁰ Ku ni leswi Yehovha a a swi hlerile leswaku vanhu va rivaleriwa swidyoho hilaha ku heleke. U endle leswaku N’wana wakwe loyi a n’wi rhandzaka a ‘nyikeriwa kan’we swi helela kwalaho leswaku a rhwala swidyoho swa vo tala.’ (Hev. 9:28) Yesu u nyikele hi “vutomi byakwe leswaku byi va nkutsulo wa lavo tala.” (Mat. 20:28) I yini nkutsulo?

GANDZELO RA YESU RI ENDLE LESWAKU HI RIVALERIWA SWIDYOHO

11. (a) Hi ku ya hi Bibele, i yini nkutsulo? (b) I mani ntsena loyi a ta nyikela hi nkutsulo wolowo?

¹¹ Hi ku ya hi Bibele, nkutsulo i nchumu wo karhi lowu hakeriwaka leswaku munhu a rivaleriwa ivi a va munghana wa Xikwembu.a Hi ku ya hi Yehovha, nkutsulo hi wona ntsena wu kotaka ku sivaka leswi lahlekeke. Hi ndlela yihi? Tsundzuka, Adamu na Evha va lahlekeriwe hi vutomi lebyi hetisekeke ku katsa ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki. Kutani nkutsulo a wu fanele wu ringana na leswi lahlekeke. (1 Tim. 2:6) A wu ta nyikeriwa hi munhu un’we ntsena loyi (1) a a hetisekile, (2) a a ta swi kota ku hanya hilaha ku nga heriki emisaveni naswona (3) a a tiyimisele ku nyikela vutomi byakwe hikwalaho ka hina. Hi ndlela yoleyo, vutomi bya yena a byi ta siva kumbe ku hakela vutomi lebyi lahlekeke.

12. Hikwalahokayini Yesu a kote ku nyikela nkutsulo lowu a wu laveka?

¹² Xiya swivangelo swinharhu leswi endleke Yesu a kota ku nyikela hi nkutsulo. (1) A a hetisekile, “a nga xi endlanga xidyoho.” (1 Pet. 2:22) (2) Hikwalaho ka sweswo, a swi ta koteka leswaku a hanya hilaha ku nga heriki emisaveni. (3) A a tiyimisele ku fa kutani a nyikela hi vutomi bya yena hikwalaho ka hina. (Hev. 10:​9, 10) Yesu a a hetisekile ku fana ni wanuna wo sungula Adamu a nga si dyoha. (1 Kor. 15:45) Kutani hikwalaho ka rifu rakwe, Yesu u kote ku herisa xidyoho xa Adamu, ku nga ku siva leswi Adamu a swi lahleke. (Rhom. 5:19) Hi ndlela yoleyo, Yesu u ve “Adamu wo hetelela.” A ku nga ha laveki munhu un’wana la hetisekeke leswaku a ta hakela leswi Adamu a swi lahleke. Yesu u fe “kan’we swi helela kwalaho.”—Hev. 7:27; 10:12.

13. Ku rivaleriwa swidyoho ku hambana njhani ni nkutsulo?

¹³ Ku rivaleriwa swidyoho ku hambana njhani ni nkutsulo? Ku rivalela swidyoho i ndlela leyi Xikwembu xi teke na yona leswaku vanhu va tlhela va va ni vuxaka na xona. Nkutsulo i nchumu lowu hakeriwaka leswaku vanhu va rivaleriwa swidyoho. Nkutsulo wolowo wu yimeriwa hi ngati ya Yesu ya risima leyi halatiweke hikwalaho ka hina.—Efe. 1:7; Hev. 9:14.

YEHOVHA U HI TSHUNXA EKA XIDYOHO NI RIFU KUTANI A HI VULA LAVA LULAMEKE

14. Hi ta bula hi yini sweswi naswona hikwalahokayini?

¹⁴ Hi wihi mbuyelo wa lunghiselelo ra ku kombela ku rivaleriwa? Bibele yi tirhisa swiga swo hambanahambana ku kandziyisa mbuyelo wa kona. Hambileswi tinhlamuselo ta marito lawa ti fanaka, rito ha rin’we ri kandziyisa xiyenge xo karhi xa lunghiselelo ro kombela ku rivaleriwa leri endlaka Yehovha a hi rivalela swidyoho. Loko hi ri karhi hi kambisisa marito lawa, hi ta vona ndlela leyi ma hi khumbaka hayona hi ku kongoma.

15-16. (a) EBibeleni swi vula yini ku ‘tshunxiwa’? (b) Ku va hi tshunxiwe eka xidyoho ni rifu swi hi endla hi titwa njhani?

¹⁵ Bibele yi vula leswaku leswi nkutsulo wu humesiweke, hi tshunxiwile. Muapostola Pawulo u swi hlamusele hi ndlela leyi: “Ma swi tiva leswaku a mi tshunxiwanga [hi Xigriki, “kutsuriwanga”] hi swilo leswi onhakaka, silivhere kumbe nsuku, eka ndhavuko wa n’wina lowu nga pfuniki nchumu lowu mi wu kumeke eka vakokwa wa n’wina. Kambe a ku ri hi ngati ya risima, ngati ya Kreste, leyi fanaka ni ya xinyimpfana lexi nga solekiki lexi pfumalaka xivati.”—1 Pet. 1:​18, 19; nhlamuselo ya le hansi.

¹⁶ Hikwalaho ka gandzelo ra nkutsulo, ha tshunxiwa eka xidyoho ni rifu. (Rhom. 5:21) Hakunene hi ni xivangelo lexi twalaka xo titwa hi kolota Yehovha na Yesu hikwalaho ka nkutsulo lowu nyikeriweke hi ngati ya risima ya Yesu.—1 Kor. 15:22.

17-18. (a) Swi vula yini ku vuriwa la lulameke? (b) Ku vuriwa la lulameke swi hi vuyerisa hi ndlela yihi?

¹⁷ Ku vuriwa lava lulameke swi vula leswaku a ha ha hehliwi hi swo biha nileswaku milandzu ya hina yi suriwile. Hambiloko Yehovha a hi vula lava lulameke, a nga yi tluli milawu yakwe ya leswi lulameke. A nga hi vuli lava lulameke hikwalaho ka leswi swi hi fanelaka naswona a nga swi tsakeli loko hi dyoha. Kambe Yehovha u tiyimisele ku hi rivalela swidyoho hikwalaho ka ripfumelo leri hi ri kombisaka eka leswi yena na Yesu va swi endleke leswaku hi kutsuriwa.—Rhom. 3:24; Gal. 2:16.

¹⁸ Xana leswi swi vula yini eka un’wana ni un’wana wa hina? Lava hlawuriweke ku ya fuma na Yesu etilweni se va vuriwe lava lulameke tanihi vana va Xikwembu. (Tito 3:7; 1 Yoh. 3:1) Se va rivaleriwe swidyoho swa vona. Swi fana ni loko va nga si tshama va dyoha, xisweswo va fanelekela ku fuma na Yesu eMfun’weni wa Xikwembu. (Rhom. 8:​1, 2, 30) Lava nga ni ntshembo wo hanya emisaveni va vuriwe lava lulameke tanihi vanghana va Xikwembu naswona va rivaleriwe swidyoho. (Yak. 2:​21-23) Ntshungu lowukulu lowu nga ta pona Armagedoni wu ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki. (Yoh. 11:26) “Lava lulameke” ni “lava nga lulamangiki” lava feke va ta pfuxiwa. (Mit. 24:15; Yoh. 5:​28, 29) Eku heteleleni malandza hinkwawo lama yingisaka ya Yehovha lama nga emisaveni ma ta va “ni tshunxeko lowu vangamaka wa vana va Xikwembu.” (Rhom. 8:21) Hi swi langutele hi mahlongati ku tlhela hi va vana lava hetisekeke va Tata wa hina Yehovha!

19. Xiyimo xa hina xi cince hi ndlela yihi yo antswa? (Nakambe vona bokisi leri nge, “Leswi Vulaka Swona Eka Hina.”)

¹⁹ Hakunene xiyimo xa hina xi tshame xi fana ni xa jaha leri ku buriweke ha rona eku sunguleni, leri lahlekeriweke hi swilo hinkwaswo ri tlhela ri vangeriwa swikweleti leswikulu leswi a ri nga ta kota ku swi hakela. Kambe hi khensa Yehovha leswi a hi pfuneke. Xiyimo xa hina xi cincile hikwalaho ka nkutsulo ni lunghiselelo ro kombela ku rivaleriwa. Ripfumelo leri hi nga na rona eka Yesu Kreste ri endla hi tshunxiwa eka xidyoho ni rifu. Swidyoho swa hina swa suriwa onge hiloko hi nga si tshama hi dyoha. Lexi nga xa nkoka ku tlula hinkwaswo hileswaku sweswi hi nga va ni vuxaka lebyinene na Yehovha, Tata wa hina la nga ni rirhandzu wa le tilweni.

20. Hi ta bula hi yini eka nhlokomhaka leyi landzelaka?

²⁰ Loko hi anakanyisisa hileswi Yehovha na Yesu va hi endleleke swona, hi ya hi va khensa swinene. (2 Kor. 5:15) Loko a va nga hi pfunanga a hi nga ta va ni ntshembo nikatsongo! Kambe, xana hakunene ku rivalela ka Yehovha ku vula yini eka un’wana ni un’wana wa hina? Hi ta bula hi mhaka leyi eka nhlokomhaka leyi landzelaka.