‘Vitana Vakulu’

1. Yehovha u swi kombise njhani leswaku tinyimpfu takwe i ta nkoka swinene eka yena?

YEHOVHA u rhandza tinyimpfu takwe naswona i ta risima eka yena. U ti xave hi ngati ya Yesu ni ku tlhela a nyika vakulu vutihlamuleri byo ti khathalela. (Mit. 20:28) Xikwembu xi veke Kreste leswaku a va nhloko ya vandlha. Hikwalaho, xi lava leswaku vakulu va ti khoma hi ndlela ya musa ni ku ti pfuna leswaku ti va ni vuxaka lebyinene na xona.—Esa. 32:​1, 2.

2. I vamani lava Yehovha a khathalaka ngopfu ha vona? (Ezekiyele 34:​15, 16)

² Yehovha wa khathala swinene hi tinyimpfu ta yena hinkwato kambe u khathala ngopfu hi leti nga eku xanisekeni. U tirhisa vakulu leswaku va pfuna lava nga ha riki ni vuxaka na yena. (Hlaya Ezekiyele 34:​15, 16.) Hambiswiritano, u lava leswaku hi kombela mpfuno loko hi wu lava. Hi nga endla tano hi ku va hi kombela mpfuno eka “varisi ni vadyondzisi” lava nga kona evandlheni ni ku tlhela hi khongela eka Yehovha.—Efe. 4:​11, 12.

3. Swi ta hi pfuna hi ndlela yihi ku kambisisa vutihlamuleri bya vakulu?

³ Eka nhlokomhaka leyi, hi ta kambisisa lunghiselelo leri Xikwembu xi hi endleleke rona ra leswaku vakulu va pfuna lava nga ha riki ni vuxaka lebyinene na xona. Hi ta kuma tinhlamulo ta swivutiso leswi landzelaka: Hi fanele hi kombela mpfuno eka vakulu loko swi te yini? Hikwalahokayini hi fanele hi kombela mpfuno? Naswona va hi pfuna njhani? Hambiloko sweswi hi nga langutananga ni swiphiqo, tinhlamulo ta swivutiso leswi ti ta endla leswaku hi ya hi tlangela lunghiselelo ra Yehovha ni ku hi pfuna leswaku hi kombela mpfuno loko hi wu lava.

HI FANELE HI ‘VITANA VAKULU’ LOKO SWI TE YINI?

4. Hikwalahokayini hi vula leswaku Yakobo 5:​14-16, 19, 20 yi vulavula hi munhu loyi a nga ha riki na vuxaka lebyinene na Yehovha? (Nakambe vona swifaniso.)

⁴ Loko mudyondzisiwa Yakobo a vulavula hi lunghiselelo ra Xikwembu ro tirhisa vakulu leswaku va hi pfuna, u tsale a ku: “Xana ku ni loyi a vabyaka exikarhi ka n’wina? A a vitane vakulu va vandlha.” (Hlaya Yakobo 5:​14-16, 19, 20.) Mongo wa tsalwa leri wu kombisa leswaku Yakobo a a vulavula hi munhu loyi a vabyaka, ku nga munhu loyi a nga ha riki ni vuxaka lebyinene na Yehovha. Hi xikombiso, munhu yoloye u fanele a ya eka vakulu ku nga ri eka dokodela hikuva vuxaka bya yena na Yehovha byi onhakile kutani leswaku a tlhela a byi lunghisa, u fanele a rivaleriwa swidyoho. Eka swiyimo swin’wana, magoza lama faneleke ma tekiwa ku pfuna munhu loyi a nga ha riki ni vuxaka lebyinene na Yehovha, ma fana ni lawa ma endliwaka eka munhu loyi a vabyaka emirini. Loko hi vabya, hi ya eka dokodela hi fika hi n’wi byela hi vuvabyi bya hina ivi hi tirhisa vutshunguri lebyi a nga ta hi nyika byona. Hilaha ku fanaka, loko vuxaka bya hina na Yehovha byi onhakile, hi fanele hi ya eka nkulu hi fika hi n’wi byela hi xiyimo xa hina ivi hi tirhisa ndzayo ya le Matsalweni leyi a nga ta hi nyika yona.

5. I yini leswi nga hi pfunaka ku vona loko hi ri ekusuhi ni ku onha vuxaka bya hina na Yehovha?

⁵ Lunghiselelo leri hlamuseriweke eka Yakobo ndzima 5 ri hi khutaza leswaku loko hi vona onge a ha ha ri ni vuxaka lebyinene na Yehovha hi ya eka vakulu. Hikwalaho, ku ta va ku ri vutlhari ku ya eka vakulu hi ya kombela mpfuno vuxaka bya hina na Xikwembu byi nga si onhaka ngopfu! A hi fanelanga hi tixisa. Matsalwa ma hi lemukisa leswaku hi nga tikanganyisa hi tibyela leswaku hi ni vuxaka lebyinene na Yehovha. (Yak. 1:22) Vakreste van’wana va le vandlheni ra le Sarda va endle xihoxo lexi fanaka, hikwalaho Yesu u va byele leswaku a va nga ha ri ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu. (Nhlav. 3:​1, 2) Ndlela yin’wana ya ku vona loko ha ha ri ni vuxaka lebyinene na Yehovha, i ku tikambela ku vona loko ha ha rhandza Yehovha ku fana ni le ku sunguleni. (Nhlav. 2:​4, 5) Hi nga ha tivutisa leswi: ‘Xana a ndza ha swi rhandzi ku hlaya Bibele ni ku anakanyisisa hilaha a ndzi endla hakona khale? Xana a ndza ha lunghiseleli mihlangano hinkwayo ni ku va kona etidyondzweni mikarhi hinkwayo? Xana a ndza ha yi hisekeli nsimu? Xana ndzi rhangisa ku endla swilo leswi ndzi tsakisaka ni mali ku tlula eku sunguleni?’ Loko ku ve nhlamulo ya swivutiso leswi i ina, swi kombisa leswaku hi na xiphiqo naswona loko hi nga xi lulamisi, xi nga nyanya. Hikwalaho, hi fanele hi kombela mpfuno eka vakulu loko hi nga swi koti ku lulamisa vuxaka bya hina na Yehovha hi hexe kumbe loko xiphiqo xexo xi endle leswaku hi tlula milawu ya Xikwembu.

6. Lava endleke xidyoho lexikulu va fanele va endla yini?

⁶ I ntiyiso leswaku lava endleke xidyoho lexikulu lexi nga endlaka leswaku va susiwa evandlheni, va fanele va ya eka vakulu. (1 Kor. 5:​11-13) Vanhu vo tano va fanele va kuma mpfuno leswaku va kota ku lulamisa vuxaka bya vona na Yehovha. Leswaku Yehovha a kota ku hi rivalela hi fanele hi ‘endla mitirho leyi kombisaka leswaku hi hundzukile.’ (Mit. 26:20) Mitirho yoleyo yi katsa ku ya eka vakulu loko hi endle xidyoho lexikulu.

7. I vamani van’wana lava nga kombelaka mpfuno eka vakulu?

⁷ Vakulu a vo pfuna ntsena lava endleke xidyoho lexikulu kambe va tlhela va pfuna ni lava holeke. (Mit. 20:35) Hi xikombiso, u nga ha vona onge ku navela ko biha ku le ku ku hluleni. Kumbexana u nga ha titwa hi ndlela yoleyo ngopfungopfu hileswi loko u nga si dyondza ntiyiso a wu godzomberiwe hi tidraksi, phonografi kumbe a wu tikhome ku biha. Kambe u nga chavi, a wu wexe. U nga hlawula ku vulavula ni nkulu loyi a nga ta ku yingisela, a ku nyika switsundzuxo ni ku tlhela a ku tiyisekisa leswaku u nga swi kota ku tsakisa Yehovha hi ku va u papalata ku endla swo biha. (Ekl. 4:12) Loko u hela matimba, vakulu va nga ku tsundzuxa leswaku leswi swi kombisa leswaku u teka vuxaka bya wena na Yehovha byi ri bya nkoka naswona u papalata ku titshemba ngopfu.—1 Kor. 10:12.

8. I timhaka tihi leti nga laveki leswaku hi ya eka vakulu?

⁸ A hi mhaka yin’wana ni yin’wana leyi khumbaka vuxaka bya hina na Yehovha leyi lavaka leswaku hi ya eka vakulu. Hi xikombiso, a hi nge u tlhave makwerhu wo karhi hi marito kumbe u tsandzeke ku tikhoma ivi u hlundzuka ku tlula mpimo. Ematshan’wini yo tsutsumela eka vakulu, u nga tirhisa ndzayo ya Yesu leyi vulavulaka hi ku endla ku rhula ni makwenu. (Mat. 5:​23, 24) U nga tlhela u endla ndzavisiso hi ku tikhoma, ku lehisa mbilu ni ku va munhu wo rhula leswaku u kota ku swi tirhisa enkarhini lowu taka. Kambe loko u nga swi koti ku lulamisa xiphiqo lexi hi wexe, u nga chavi ku kombela mpfuno eka vakulu. Phela na Pawulo u kombele nkulu un’wana loyi a nga n’wi boxangiki hi vito loko a tsalela Vafilipiya papila leswaku nkulu yoloye a pfuna Efodiya na Sintika va lulamisa xiphiqo xa vona. Hikwalaho, ni nkulu a nga ku pfuna hilaha ku fanaka.—Filp. 4:​2, 3.

HIKWALAHOKAYINI HI FANELE HI VITANA VAKULU?

9. Hikwalahokayini hi nga fanelanga hi pfumelela ku nyuma ku hi sivela ku ya kombela mpfuno eka vakulu? (Swivuriso 28:13)

⁹ Hi fanele hi va ni ripfumelo ni xivindzi leswaku hi kota ku kombela mpfuno loko hi endle xidyoho lexikulu kumbe loko hi vona onge hi le ku hluriweni hi ku navela ko biha. Hikwalahokayini hi nga fanelanga hi pfumelela ku nyuma ku hi sivela ku ya kombela mpfuno eka vakulu? Hikuva loko hi kombela mpfuno eka vakulu hi kombisa leswaku hi tshemba Yehovha ni swileriso swakwe leswi hi pfunaka leswaku hi tshama hi ri ni ripfumelo leri tiyeke. Nakambe hi kombisa leswaku hi lava ku pfuniwa hi yena loko ho tshuka hi wile. (Ps. 94:18) Loko hi endle xidyoho, Xikwembu xi ta hi kombisa tintswalo loko hi vula swidyoho swa hina ni ku tlhela hi swi tshika.—Hlaya Swivuriso 28:13.

10. Ku nga endleka yini loko hi ringeta ku tumbeta swidyoho swa hina?

¹⁰ Xiyimo xi to ya xi nyanya loko hi tumbeta xidyoho xa hina ku ri ni ku ya eka vakulu leswaku hi ya kombela mpfuno leswaku Yehovha a ta kota ku hi rivalela. Loko Hosi Davhida a ringete ku tumbeta swidyoho swakwe, swilo swi n’wi fambele ximatsi. (Ps. 32:​3-5) Ku fana ni mavabyi lama nyanyaka loko hi nga kumi vutshunguri, swi tano ni hi vuxaka bya hina na Yehovha, byi ta ya byi onhaka loko hi nga byi lunghisi. Yehovha wa swi twisisa leswi, hikwalaho u hi byela leswaku hi “lulamisa timhaka” hi ku tirhisa vakulu lava a va vekeke.—Esa. 1:​5, 6, 18.

11. Vanhu van’wana va nga khumbeka njhani loko ho tumbeta swidyoho leswikulu?

¹¹ Van’wana va nga khumbeka loko hi tumbeta xidyoho lexikulu. Hi nga endla leswaku moya wo kwetsima wa Xikwembu wu nga ha tirhi evandlheni naswona vamakwerhu va nga ha vi na ku rhula. (Efe. 4:30) Hikwalaho, loko hi tiva leswaku makwerhu wo karhi evandlheni u endle xidyoho lexikulu, hi fanele hi n’wi byela leswaku a ya eka vakulu.a Phela loko na hina ho tumbeta swidyoho swa van’wana hi ta va na nandzu. (Lev. 5:1) Hikwalaho, ndlela leyi hi rhandzaka Yehovha hayona yi fanele yi hi susumetela ku vula leswi hi swi tivaka. Loko hi endla tano, hi pfuneta leswaku vandlha ri tshama ri basile ni ku pfuna vadyohi leswaku va tlhela va va ni vuxaka lebyinene na Yehovha.

VAKULU VA HI PFUNA NJHANI?

12. Vakulu va nga va pfuna njhani lava holeke?

¹² Vakulu va leteriwile leswaku va pfuna lava nga ha riki ni vuxaka lebyinene na Yehovha. (1 Tes. 5:14) Loko u dyohile, va nga ha ku vutisa swivutiso leswaku va kota ku twisisa leswi u swi ehleketaka ni ndlela leyi u titwaka hayona. (Swiv. 20:5) U nga va olovisela hi ku va u vulavula na vona u tshunxekile, hambiloko swi ku tikela ku endla tano hikwalaho ka ndhavuko, vumunhu bya wena kumbe hi leswi xiphiqo lexi u langutaneke na xona xi ku khomisaka tingana. U nga chavi ku tiphofula hi leswi u ehleketaka leswaku u ta vula “leswi humeke endleleni.” (Yobo 6:3) Ematshan’weni yo ehleketa sweswo, vakulu va ta ku yingisela hi vukheta leswaku va ta kota ku twisisa timhaka hinkwato va nga si ku nyika ndzayo. (Swiv. 18:13) Va swi twisisa leswaku ku risa ntlhambi wa Xikwembu swi lava nkarhi naswona a va langutelanga ku lulamisa xiphiqo xa wena hi siku rin’we.

13. Swikhongelo swa vakulu ni ndzayo ya vona leyi humaka eMatsalweni swi nga hi pfuna njhani? (Nakambe vona swifaniso.)

¹³ Loko u ya eka vakulu, a va nge endli leswaku u ya u titwa nandzu hikwalaho ka xidyoho lexi u xi endleke. Ku ri na sweswo, va ta ku khongelela. Yi ta ku hlamarisa ndlela leyi swikhongelo swa vona swi nga ni “matimba” hayona. Va ta tlhela va ku “tota mafurha hi vito ra Yehovha.” (Yak. 5:​14-16) “Mafurha” i Rito ra Xikwembu. Vakulu va ta ku thova loko va ri karhi va ku pfuna leswaku u lunghisa vuxaka bya wena na Yehovha hi ku tirhisa Bibele. (Esa. 57:18) Ndzayo ya le Matsalweni leyi va nga ta ku nyika yona yi ta ku pfuna leswaku u ya emahlweni u endla leswinene. Yehovha u tirhisa vakulu ku ku byela leswi: ‘Ndlela hi leyi. Famba ha yona.’—Esa. 30:21.

14. Hi ku ya hi Vagalatiya 6:​1, vakulu va nga va pfuna njhani lava tekeke “goza leri hoxeke”? (Nakambe vona swifaniso.)

¹⁴ Hlaya Vagalatiya 6:1. Mukreste loyi a tekaka “goza leri hoxeke” a nga hanyi hi milawu ya Xikwembu yo lulama. Ku teka goza leri hoxeke swi nga ha vula ku endla xiboho lexi nga riki xinene kumbe ku endla xidyoho lexikulu. Rirhandzu hi rona ri susumetelaka vakulu leswaku va ‘ringeta ku va pfuna hi moya wo rhula.’ Rito ra Xigriki leri hundzuluxeriweke ri va “ku pfuna” ri nga tlhela ri vula ku tlherisela rhambu leri tshovekeke endhawini ya rona leswaku munhu a nga lamali. Ku fana ni dokodela leri nga ni vuswikoti leri tlheriselaka rhambu leri tshovekeke endhawini ya rona kambe ri nga n’wi vavisi munhu loyi ri n’wi pfunaka, hilaha ku fanaka vakulu va ringeta ku pfuna munhu loyi vuxaka bya yena na Yehovha byi onhakeke handle ko va va nyanyisa xiyimo. Bibele yi tlhela yi va lemukisa leswaku va “tivonela.” Loko va ri karhi va hi pfuna, vakulu va swi tiva leswaku va swi endla swihoxo naswona na vona va nga teka goza leri hoxeke. Loko va ri karhi va n’wi pfuna hi ndlela ya musa, vakulu a va tiendli va n’wamunene, va n’wi avanyisa kumbe va titeka va tlakukile eka yena.—1 Pet. 3:8.

15. Hi fanele hi endla yini loko hi ri na xiphiqo?

¹⁵ Hi nga va tshemba vakulu lava nga le mavandlheni ya hina. Phela va leteriwile leswaku va va ni xifuva eka timhaka leti nga xihundla. Nakambe va hi nyika ndzayo leyi humaka eBibeleni ku nga ri leyi humaka eka vona ni ku tlhela va hi pfuna loko hi ri na swiphiqo. (Swiv. 11:13; Gal. 6:2) I ntiyiso leswaku va ni ntokoto lowu nga faniki ni vumunhu byo hambana kambe hi fanele hi titwa hi tshunxekile ku ya eka nkulu un’wana ni un’wana loko hi ri na swiphiqo. Kambe i swa nkoka ku tsundzuka leswaku a hi fanelanga hi kombela switsundzuxo eka vakulu vo hambanahambana hileswi hi lavaka ku kuma nkulu loyi a nga ta hi nyika switsundzuxo leswi hi lavaka ku swi twa. Loko hi endla tano, hi ta fana ni lava va lavaka ku ‘nyangalatiwa tindleve’ ematshan’weni ya ku dyondza “dyondzo leyi pfunaka” leyi humaka eRitweni ra Xikwembu. (2 Tim. 4:3) Loko hi ya byela nkulu wo karhi hi xiphiqo xa hina, a nga ha hi vutisa loko hi vulavule ni vakulu van’wana hi xiphiqo xexo ni leswaku va hi nyike xitsundzuxo xihi. Hikwalaho, leswi a titsongahataka, a nga rhanga a ya kombela xitsundzuxo eka nkulu un’wana.—Swiv. 13:10.

VUTIHLAMULERI LEBYI HI NGA NA BYONA

16. Hi byihi vutihlamuleri lebyi hi nga na byona?

¹⁶ Hambileswi vakulu va hi khathalelaka tanihi tinyimpfu ta Xikwembu, a va hi byeleteli leswi hi faneleke hi swi endla. I vutihlamuleri bya hina ku va hi hanya vutomi lebyi tsakisaka Xikwembu. Hikuva hinkwerhu hi ta tihlamulela eka xona hikwalaho ka mahanyelo ni mavulavulelo ya hina. Hi ku pfuniwa hi Xikwembu, hi ta swi kota ku hlula swiphiqo leswi hi langutanaka na swona ni ku tshama hi tshembekile eka xona. (Rhom. 14:12) Hikwalaho, vakulu a va hi byeleteli leswi hi faneleke hi swi endla kambe va hi nyika switsundzuxo leswi humaka eBibeleni leswaku hi tiendlela swiboho. Loko hi yingisa switsundzuxo swa vona leswi humaka eBibeleni, hi ta kota ku letela ‘matimba ya hina ya ku twisisa’ leswaku hi kota ku endla swiboho swa vutlhari.—Hev. 5:14.

17. Hi fanele hi tiyimisela ku endla yini?

¹⁷ Hakunene i nkateko ku va tinyimpfu ta Yehovha! Yehovha u rhumele Yesu, loyi a nga murisi lonene leswaku a hi kutsula naswona hikwalaho ka sweswo hi kota ku kuma vutomi lebyi nga heriki. (Yoh. 10:11) Hi ku va Yehovha a hi nyike vakulu evandlheni ra Vukreste, u hetisise xitshembiso xakwe lexi nge: “Ndzi ta mi nyika varisi lava tsakisaka mbilu ya mina naswona va ta mi wundla hi vutivi ni ku twisisa.” (Yer. 3:15) Hikwalaho, loko vuxaka bya hina ni Xikwembu byi nga ri kahle kumbe hi vabya, hi nga kanakani ku kombela mpfuno eka vakulu. Onge hinkwerhu hi nga tiyimisela ku ri tirhisa hilaha ku heleleke lunghiselelo leri Yehovha a hi endleleke rona, ro va ni vakulu emavandlheni.