Yehovha Hi Yena ‘Ntsako Wa Hina Lowukulu’

1-2. (a) Vanhu vo tala va titwa njhani namuntlha? (b) Hi ta bula hi yini eka nhlokomhaka leyi?

NAMUNTLHA vanhu va endla hinkwaswo leswi va nga swi kotaka leswaku va tsaka. Kambe a va tsaki. Ku ri na sweswo, vanhu vo tala va twa ku ri ni leswi kayivelaka. Mikarhi yin’wana, na vanhu va Yehovha va nga titwa hi ndlela yoleyo. Leswi hi hanyaka “emasikwini yo hetelela,” hi langutana ni swiphiqo leswi endlaka leswaku hi nga tsaki naswona ‘swi tikaka ku langutana na swona.’—2 Tim. 3:1.

² Eka nhlokomhaka leyi, hi ta bula hi swilo leswi nga hi tekelaka ntsako ni leswi nga hi pfunaka leswaku hi tlhela hi tsaka loko wu hi helerile. Kambe a hi rhangeni hi bula hi leswaku, i Mani loyi a nga hi pfunaka hi tsaka.

XIHLOVO XA NTSAKO WA XIVIRI

3. Xana ntumbuluko wu hi dyondzisa yini hi Yehovha? (Nakambe vona swifaniso.)

³ Mikarhi hinkwayo Yehovha u tshama a tsakile. Hikwalaho ka sweswo, u lava leswaku na hina hi tsaka. Nakambe hi tlhela hi vona ndlela leyi a tsakeke hayona eka swilo leswi a swi tumbuluxeke leswi katsaka pulanete ya hina yo xonga, mihlovo ya tsandzavahlayi, ndlela leyi swiharhi swi tlangaka hayona ni ndzalo ya swakudya swo nandziha leswi a hi nyikeke swona. Hakunene Xikwembu xa hi rhandza naswona xi lava leswaku hi tiphina hi vutomi!

Baby elephant: Image © Romi Gamit/Shutterstock; penguin chicks: Vladimir Seliverstov/500px via Getty Images; baby goats: Rita Kochmarjova/stock.adobe.com; two dolphins: georgeclerk/E+ via Getty Images

4. (a) Xana Yehovha u swi kotisa ku yini ku tshama a tsakile hambiloko a vona vanhu va xaniseka? (b) Yehovha u hi nyike nyiko yihi? (Pisalema 16:11)

⁴ Hambileswi Yehovha a nga “Xikwembu lexi tsakeke,” wa ku vona ku xaniseka ni swilo swo biha leswi hi langutanaka na swona laha misaveni. (1 Tim. 1:11) Kambe a nga swi pfumeleli sweswo leswaku swi n’wi tekela ntsako. Wa swi tiva leswaku ku xaniseka ku ta hela ku nga ri khale naswona u veke siku leri a nga ta ku herisa ha rona. Loko a ha rindzele sweswo, u lehisa mbilu ku fikela loko a ta ku herisela makumu ku xaniseka. Kambe leswi a swi vuli swona leswaku Yehovha a nga swi twisisi swilo leswi hi langutanaka na swona. Ku ri na sweswo, u lava ku hi pfuna. Xana u hi pfuna njhani? Hi ku va a hi nyika ntsako tanihi nyiko. (Hlaya Pisalema 16:11.) Sweswi a hi buleni hi ndlela leyi a nyikeke N’wana wakwe Yesu nyiko yoleyo.

5-6. Hikwalahokayini Yesu a ri la tsakeke?

⁵ Hikwalahokayini Yesu a ri la tsakeke ngopfu eka swivumbiwa hinkwaswo leswi Yehovha a swi vumbeke? Xiya swivangelo swimbirhi. (1) “I xifaniso xa Xikwembu lexi nga vonakiki” naswona u kota ku tekelela vumunhu bya Tata wakwe kwatsaa, hi tindlela hinkwato. (Kol. 1:15; vona study note xa Xinghezi lexi nge, “happy” eka 1 Timotiya 6:15.) (2) Yesu u hete nkarhi wo tala a ri ni Tata wakwe loyi a nga Xihlovo xa ntsako.

⁶ Mikarhi hinkwayo Yesu swa n’wi tsakisa ku endla hinkwaswo leswi Tata wakwe a n’wi kombelaka ku swi endla. (Swiv. 8:​30, 31; Yoh. 8:29) Hikwalaho ka leswi a tshembekaka, Yehovha wa n’wi tsakela naswona wa n’wi rhandza.—Mat. 3:17.

7. Hi nga wu kuma kwihi ntsako wa xiviri?

⁷ Loko hi tshinela eka Yehovha loyi ku nga yena Xihlovo xa ntsako, na hina hi ta kuma ntsako wa xiviri. Nakambe loko hi ya hi tinyika nkarhi wo dyondza hi Yehovha ni ku tlhela hi n’wi tekelela hi ta tsaka. Hi ta tlhela hi tsaka loko hi endla ku rhandza ka yena ni ku tiva leswaku wa hi amukela.a (Ps. 33:12) Kambe ku vuriwa yini loko nkarhi na nkarhi kumbe mikarhi yin’wana hi heleriwa hi ntsako? Xana sweswo swi vula leswaku Xikwembu a xa ha hi tsakeli? Doo! Hi endla swihoxo naswona mikarhi yin’wana hi twa ku vava enyameni, embilwini ni ku tlhela hi tshikileleka. Hikwalaho, Yehovha wa swi twisisa sweswo. (Ps. 103:14) Sweswi a hi buleni hi swilo leswi nga hi tekelaka ntsako ni leswi hi nga swi endlaka leswaku hi tlhela hi tsaka.

U NGA PFUMELELI NCHUMU XI KU TEKELA NTSAKO

8. Xana swiphiqo swa vutomi swi nga hi endla hi titwa njhani?

⁸ Xo sungula, swiphiqo swa vutomi. Xana u langutane ni nxaniso, mhangu ya ntumbuluko, vusiwana, vuvabyi kumbe u dyuharile? Hi nga heleriwa hi ntsako loko hi langutane ni swiphiqo leswi, ngopfungopfu leswi hi nga kotiki ku endla nchumu ha swona. Na Bibele ya pfumela leswaku “mbilu leyi vavaka yi heta munhu matimba.” (Swiv. 15:13) Nkulu loyi eka malembe ya mune a loveriweke hi buti ni vatswari vakwe hinkwavo, u ri: “A ndzi titwa ndzi ri ndzexe naswona ku nga ri na loyi a nga ndzi pfunaka. Mikarhi yin’wana a ndzi twa ku vava hileswi ndzi nga hetangiki nkarhi na buti ni vatswari va mina loko va ha hanya, hileswi a ndzi tshama ndzi ri ni swo tala swo swi endla.” Hakunene swiphiqo swa vutomi swi nga hi heta matimba ni ku tlhela swi hi dyisa mbitsi.

9. I yini leswi nga hi pfunaka leswaku hi tlhela hi tsaka? (Yeremiya 29:​4-7, 10)

⁹ I yini leswi nga hi pfunaka leswaku hi tlhela hi tsaka? I ku va hi khensa ni ku tshika ku vilela hi swilo leswi hi nga taka hi nga swi cinci. Vanhu va misava leyi va ehleketa leswaku munhu u tsaka ntsena loko swilo swi khuluka. Kambe sweswo a hi ntiyiso. Hi xikombiso, Yehovha u lerise Vayuda lava a va ri eBabilona leswaku va amukela xiyimo xa vona lexintshwa tanihi mahlonga etikweni rin’wana ni ku tlhela va endla leswi va nga swi kotaka eka swiyimo sweswo swo tika. (Hlaya Yeremiya 29:​4-7, 10.) Xana hi dyondza yini? Ringeta ku amukela xiyimo xa wena ni ku tlhela u tlangela swilo leswinene leswi endlekaka evuton’wini bya wena. Tsundzuka leswaku Yehovha u ta ku pfuna mikarhi hinkwayo. (Ps. 63:7; 146:5) Effie, loyi a weriweke hi mhangu leyi n’wi siyeke a lamarile, u ri: “Yehovha, ndyangu wa ka hina ni vamakwerhu va ndzi pfunile swinene ni ku tlhela va ndzi seketela. Hikwalaho ndzi ringeta ku tshama ndzi tsakile hikuva ndzi lava ku va komba leswaku ndza swi tlangela leswi va ndzi endleleke swona.”

10. Hi nga swi kotisa ku yini ku tsaka hambiloko hi ri ni swiphiqo?

¹⁰ Hi nga swi kota ku tsaka hambiloko hi ri na swiphiqo kumbe loko hina kumbe mindyangu ya hina yi weriwa hi makhombo.b (Ps. 126:5) Hikwalahokayini? Hikuva ntsako wa hina a wu titsheganga hi swiyimo leswi hi langutanaka na swona. Maria la nga phayona, u ri: “Ku tshama u tsakile a swi vuli swona leswaku a wu ku twi ku vava loko u langutane ni swiphiqo. Ku ri na sweswo, swi vula leswaku a wu swi rivalanga switshembiso swa Yehovha. Tata wa hina u ta hi pfuna leswaku hi tshama hi tsakile.” Tsundzuka ku swi nga ri na mhaka leswaku swilo leswi hi langutaneke na swona sweswi swi tika ku fikela kwihi, swiphiqo swa hina hinkwaswo i swa xinkarhana. Ku nga ri khale swi ta herisiwa hi nga ha swi tsundzuki.

11. Xikombiso xa muapostola Pawulo xi ku khutaza njhani?

¹¹ Ku vuriwa yini loko hi sungula ku ehleketa leswaku swiphiqo swa hina swi kombisa leswaku Yehovha a nga ha hi seketeli? Loko hi titwa tano, swi ta hi pfuna ku ehleketa hi malandza yo tshembeka ya Yehovha lama langutaneke na swiyimo swo tika. Hi xikombiso, ehleketa hi muapostola Pawulo. A a hlawuriwe hi Yesu leswaku a chumayela mahungu lamanene eka “matiko swin’we ni le ka tihosi ni le ka vana va Israyele.” (Mit. 9:15) Mawaku nkateko wo tano! Nilokoswiritano, Pawulo u langutane ni swiphiqo swo tala. (2 Kor. 11:​23-27) Xana swiphiqo sweswo a swi kombisa leswaku Yehovha a nga ha n’wi seketeli? Nikatsongo! Ku ri na sweswo, hi ku va a swi tiyisela a swi kombisa leswaku Yehovha wa n’wi katekisa. (Rhom. 5:​3-5) Sweswi ehleketa hi xiyimo xa wena. Na wena u nga tiyiseka leswaku Yehovha wa ku seketela hileswi u tiyiselaka miringo leyi u langutaneke na yona hi ku tshembeka.

12. Xana loko hi nga swi koti ku fikelela leswi hi lavaka ku swi endla swi nga hi tekela ntsako hi ndlela yihi?

¹² Xa vumbirhi, loko hi nga swi koti ku endla leswi hi lavaka ku swi fikelela. (Swiv. 13:12) Hi tiyimisela ku fikelela swo karhi entirhweni wa Yehovha hileswi hi n’wi rhandzaka ni leswi hi lavaka ku n’wi khensa. Hambiswiritano, loko hi nga swi koti ku swi fikelela hikwalaho ka swiyimo swa hina, hi nga hela matimba. (Swiv. 17:22) Holly loyi a nga phayona, u ri: “A ndzi lava ku ya eXikolweni xa Vachumayeri va Mfumo, ku ya tirha laha ku nga ni xilaveko etikweni rin’wana kumbe ku ya tirha eka projeke yo aka ya le Ramapo. Kambe leswi se swiyimo swa mina a swi cincile, a ndzi nga ha swi koti ku fikelela leswi a ndzi lava ku swi endla naswona sweswo swi ndzi hete matimba. Swi dyisa mbitsi loko u lava ku fikelela swilo swo karhi kambe u nga swi koti.” Vo tala va titwa hi ndlela leyi fanaka.

13. Loko swiyimo swa hina swi hi sivela ku endla leswi a hi ta tsakela ku swi fikelela, i yini swin’wana leswi hi nga tiyimiselaka ku swi endla?

¹³ I yini leswi nga hi pfunaka leswaku hi tlhela hi tsaka? Tsundzuka leswaku Yehovha a nga lavi hi endla swilo leswi hi nga swi kotiki. Nakambe u hi teka hi ri va nkoka hambiloko hi nga swi koti ku endla leswi van’wana va kotaka ku swi endla entirhweni wakwe. Kambe Yehovha u lava hi titsongahata ni ku tlhela hi tshembeka. (Mik. 6:8; 1 Kor. 4:2) U languta ngopfu timbilu ta hina ku tlula leswi hi swi endlaka. Hikwalaho, a swi twali ku titwa hi boheka ku endla swilo swo tala ku tlula leswi Yehovha a swi languteleke eka hina.c Kutani, loko swiyimo swa wena swi nga ku pfumeleli ku endla swo tala entirhweni wa Yehovha, endla leswi u nga swi kotaka. Hi xikombiso, u nga letela vantshwa kumbe u pfuna lava dyuhaleke. Nakambe u nga khutaza makwerhu wo karhi hi ku n’wi endzela, u n’wi fonela kumbe u n’wi tsalela meseji. Yehovha u ta ku katekisa loko u tikarhatela ku endla swilo leswi u nga kotaka ku swi fikelela. Nakambe tsundzuka leswaku ku nga ri khale hi ta kuma nkarhi wo tala emisaveni leyintshwa ya Yehovha, wo n’wi tirhela hilaha hi nga kotaka hakona. Sweswo hileswi swi khutazeke Holly, u ri: “Ndzi tibyela leswi, ‘Ndzi ta hanya hilaha ku nga heriki.’ Hi ku pfuniwa hi Yehovha ndzi ta swi kota ku endla swin’wana swa leswi ndzi swi lavaka emisaveni leyintshwa.”

14. Hi swihi swilo swin’wana leswi nga hi tekelaka ntsako?

¹⁴ Xa vunharhu, loko hi rhangisa ngopfu ku titsakisa evuton’wini bya hina. Van’wana va tirhisa social media ku komba vanhu leswaku ntsako wa xiviri wu tisiwa hi ku va munhu a titsakisa. Va endla tano hi ku va va va khutaza ku rhangisa swilo swo fana ni ku tihungasa, ku xavaxava swilo ni ku tihumesa. A swi bihanga ku tiphina hi swilo swo tano. Phela Yehovha u hi vumbe hi ri ni vuswikoti byo tsakela swilo swo xonga. Hambiswiritano, vo tala va kume leswaku swilo leswi a va ehleketa leswaku swi ta va tisela ntsako, entiyisweni swi va hetela wona. Eva, loyi a nga phayona, u ri: “Loko u hanyela ku titsakisa, a wu nge pfuki u enerisiwe hi nchumu.” Hikwalaho, loko hi rhangisa ku titsakisa evuton’wini bya hina, a hi nge tsaki naswona hi ta titwa hi kayivela swin’wana.

15. Hi nga dyondza yini eka xikombiso xa Hosi Solomoni?

¹⁵ Loko swi ta eka vuyelo byo ka byi nga tsakisi lebyi tisiwaka hi ku rhangisa ngopfu ku titsakisa, hi nga dyondza swo karhi eka leswi swi endlekeleke Hosi Solomoni. U ringete ku titsakisa hi ku va a tiphina hi swakudya, vunanga byo tsakisa ni swilo hinkwaswo leswinene leswi mali a yi kota ku swi xava enkarhini wakwe. Kambe swilo leswi hinkwaswo, a swi n’wi nyikanga ntsako wa xiviri. U te: “Tihlo a ri eneriseki hi ku vona; hambi ku ri ndleve a yi tali hi ku yingisela.” (Ekl. 1:8; 2:​1-11) Vanhu van’wana va ehleketa leswaku loko va ri na mali, va ta endla xin’wana ni xin’wana lexi va xi lavaka naswona va ta tsaka. Kambe wolowo a hi ntiyiso hikuva mali a yi nge endli leswaku hi kuma ntsako wa xiviri.

16. Loko hi endlela van’wana swo karhi swi nga hi pfuna njhani leswaku hi tlhela hi tsaka? (Nakambe vona swifaniso.)

¹⁶ I yini leswi nga hi pfunaka leswaku hi tlhela hi tsaka? Yesu u hi dyondzise leswaku “ku nyika swi tisa ntsako lowukulu ku tlula ku amukela.” (Mit. 20:35) Alekos loyi a nga nkulu, u ri: “Ndzi rhandza ku pfuna van’wana hi ku va endlela swo karhi. Loko ndzi endla tano, ndza tsaka hikuva swi endla ndzi nga ehleketi hi mina.” U nga va endlela yini van’wana? Loko u vona un’wana a nga tsakanga, n’wi khutaze. Swi nga endleka u nga swi koti ku tlhantlha swiphiqo swakwe kambe u nga n’wi chavelela hi ku va u n’wi yingisela, u n’wi twela vusiwana ni ku tlhela u n’wi tsundzuxa leswaku a lahlela ndzhwalo wakwe eka Yehovha. (Ps. 55:22; 68:19) U nga tlhela u n’wi tiyisekisa leswaku Yehovha a nga n’wi lahlanga. (Ps. 37:28; Esa. 59:1) Nakambe u nga n’wi pfuna hi swo karhi, swo fana ni ku n’wi swekela kumbe mi tiolola milenge swin’we. Tlhela u n’wi rhamba ensin’wini, leswi nga ta n’wi pfuna a rivala hi swiphiqo swakwe. Nakambe pfumelela Yehovha a ku tirhisa leswaku u pfuna van’wana. Hi ta tsaka loko hi rhangisa ku endlela van’wana swo karhi.—Swiv. 11:25.

17. Loko hi lava ku kuma ntsako wa xiviri hi fanele hi endla yini? (Pisalema 43:4)

¹⁷ Loko hi ya emahlweni hi tshinela eka Tata wa hina wa le tilweni hi ta kuma ntsako wa xiviri. Bibele yi hi tiyisekisa leswaku Yehovha hi yena ‘ntsako wa hina lowukulu.’ (Hlaya Pisalema 43:4.) Hikwalaho, swi nga ri na mhaka leswaku hi langutana na yini evuton’wini, hi nga chavi. A hi yeni emahlweni hi tshemba Yehovha loyi ku nga yena Xihlovo xa ntsako wa hina!—Ps. 144:15.