NHLOKOMHAKA LEYI DYONDZIWAKA YA VU-42
RISIMU 44 Xikhongelo Xa Munhu La Titsongahataka
Leswi Nga Ku Pfunaka U Antswisa Swikhongelo Swa Wena
“Ndzi ku vitanile hi mbilu hinkwayo. Ndzi hlamule, Yehovha Xikwembu xanga.”—PS. 119:145.
LESWI HI NGA TA SWI DYONDZA
Hi ta kambisisa ndlela leyi swikhongelo leswi boxiwaka eBibeleni swi nga hi pfunaka hayona hi antswisa swikhongelo swa hina.
1-2. (a) I yini leswi nga hi sivelaka ku tiphofula loko hi khongela eka Yehovha? (b) Hi swi tiva njhani leswaku Yehovha wa hi yingisela loko hi khongela?
XANA mikarhi yin’wana u twa onge swikhongelo swa wena swi hundzuke risimu ra chela nileswaku a wu swi koti ku hlamusela Yehovha ndlela leyi u titwaka hayona? Loko swi ri tano, a wu wexe. Leswi hi nga riki na nkarhi, hi nga ha komisa swikhongelo swa hina kumbe swi nga hi tikela ku byela Yehovha ta le mbilwini hileswi hi vonaka onge a hi faneleki ku vulavula na yena hi xikhongelo.
2 Bibele ya hi tiyisekisa leswaku xa nkoka eka Yehovha a hi ku va hi n’wi hlamarisa hi marito lawa hi ma tirhisaka loko hi khongela kambe hi loko hi khongela swi huma embilwini. U twa “xikombelo xa lavo rhula.” (Ps. 10:17) Wa hi yingisela hikuva wa khathala swinene hi hina.—Ps. 139:1-3.
3. Hi ta bula hi swivutiso swihi eka nhlokomhaka leyi?
3 Eka nhlokomhaka leyi, hi ta bula hi swivutiso leswi landzelaka: Hikwalahokayini hi fanele hi nga chavi ku khongela eka Yehovha? I yini leswi nga hi pfunaka leswaku swikhongelo swa hina swi hi tshineta ekusuhi na Yehovha? Xana ku anakanyisisa hi swikhongelo swa malandza ya Yehovha ya le Bibeleni swi nga hi pfuna njhani leswaku hi antswisa swikhongelo swa hina? Nakambe hi nga endla yini loko hi nga swi koti ku tiphofula eka Yehovha hikwalaho ka leswi hi karhatekeke ngopfu? A hi kambisiseni tinhlamulo ta swivutiso leswi.
U NGA CHAVI KU KHONGELA EKA YEHOVHA
4. I yini leswi nga hi pfunaka leswaku hi khongela eka Yehovha hi nga chavi? (Pisalema 119:145)
4 Loko hi teka Yehovha a ri munghana wo tshembeka loyi a hi navelelaka leswinene, swi ta hi olovela ku khongela eka yena, hi n’wi byela ndlela leyi hi titwaka hayona. Mutsari wa Pisalema 119 a a teka Yehovha a ri munghana wo tano loko a khongela eka yena. Kambe leswi a swi vuli swona leswaku swilo a swo khuluka kunene evuton’wini byakwe. U twisiwe ku vava hi vanhu vo biha. (Ps. 119:23, 69, 78) Nakambe mikarhi yin’wana swihoxo swakwe a swi n’wi heta matimba. (Ps. 119:5) Nilokoswiritano, a a nga chavi ku tiphofula eka Yehovha.—Hlaya Pisalema 119:145.
5. Hikwalahokayini hi nga fanelanga hi pfumelela ndlela leyi nga riki yinene leyi hi titwaka hayona yi hi sivela ku khongela? Kombisa.
5 Yehovha u lava leswaku ni lava va endleke swidyoho leswikulu va khongela eka yena. (Esa. 55:6, 7) Hikwalaho, a hi fanelanga hi pfumelela nchumu wu hi sivela ku khongela. Hi lexi xikombiso, muhahisi wa xihahampfhuka wa swi tiva leswaku a nga vulavurisana ni valawuri va swihahampfhuka loko a lava mpfuno. Xana a nga pfumelela tingana ti n’wi sivela ku kombela mpfuno hileswi a endleke xihoxo kumbe a lahlekeke? Nikatsongo! Hilaha ku fanaka, na hina hi nga khongela eka Yehovha hi nga chavi nchumu hambiloko hi dyohile kumbe hi titwa hi lahlekile.—Ps. 119:25, 176.
U NGA ENDLA YINI LESWAKU SWIKHONGELO SWA WENA SWI KU TSHINETA EKUSUHI NA XIKWEMBU?
6-7. Xana ku ehleketisisa hi Xikwembu lexi Yehovha a nga xona swi ta hi pfuna njhani leswaku hi ya hi tshinela eka yena? Nyika xikombiso. (Nakambe vona nhlamuselo ya le hansi.)
6 Loko hi nga chavi ku byela Yehovha leswi hi swi ehleketaka ni ndlela leyi hi titwaka hayona, hi ta ya hi tshinela swinene eka yena. Hikwalaho, hi nga endla yini leswaku swikhongelo swa hina swi hi tshineta ekusuhi na yena?
7 Ehleketisisa hi Xikwembu lexi Yehovha a nga xona.a Loko hi ya hi ehleketisisa hi vumunhu bya Yehovha, a hi nge chavi ku tiphofula eka yena. (Ps. 145:8, 9, 18) Xiya ntokoto wa makwerhu wa xisati Kristine, loyi a kurisiweke hi bava loyi a a ri ni madzolonga. U ri: “A swi ndzi tikela ku vulavula na Yehovha tanihi Bava wa mina. Nakambe a ndzi twa onge swihoxo swa mina swi ta endla leswaku a ndzi fularhela.” Xana u pfuniwe hi yini leswaku a cinca langutelo? U ri: “Rirhandzu ra Yehovha ri ndzi endle ndzi titwa ndzi sirhelelekile. Ndza swi tiva leswaku hambiloko ndzo wa, u ta ndzi pfuxa naswona a nge pfuki a ndzi tshikile. Leswi swi endla ndzi nga chavi ku n’wi byela leswi ndzi tsakisaka ni leswi ndzi twisaka ku vava.”
8-9. Swi hi pfuna njhani ku rhanga hi ehleketa hi leswi hi lavaka ku swi vula hi nga si khongela? Kombisa.
8 Ehleketa hi leswi u nga ta swi vula. Loko u nga si khongela, u nga rhanga hi ku tivutisa swivutiso swi nga ri swingani. Hi xikombiso: ‘Hi swihi swiphiqo leswi sweswi ndzi langutaneke na swona? Xana ku ni loyi ndzi faneleke ndzi n’wi rivalela? Xana ndzi langutane ni tlhontlho lowu ndzi nga si tshamaka ndzi langutana na wona naswona ndzi lavaka Yehovha leswaku a ndzi pfuna ndzi wu hlula?’ (2 Tih. 19:15-19) Nakambe hi nga tlhela hi tekelela xikombiso lexi Yesu a hi vekeleke xona hi ku va hi ehleketisisa hileswi hi nga kombelaka Yehovha mayelana ni vito Rakwe, Mfumo Wakwe ni ku rhandza Kakwe.—Mat. 6:9, 10.
9 Loko makwerhu wa xisati Aliska a twa leswaku nuna wakwe u khomiwe hi khensa ya byongo naswona a a saleriwe hi nkarhi wutsongo wo hanya, a swi n’wi tikela ku khongela. U ri: “A ndzi tshikilelekile lerova a ndzi nga swi tivi ni leswi ndzi faneleke ku swi vula loko ndzi khongela.” I yini leswi n’wi pfuneke? U ri: “Loko ndzi nga si khongela, a ndzi tinyika nkarhi wo vuyetela miehleketo ya mina naswona leswi swi ndzi pfune leswaku ndzi nga khongeli ntsena hi swilo leswi ndzi vilerisaka. Ku endla tano, swi ndzi pfune leswaku miehleketo ya mina yi nga tsendzeleki ni ku tlhela ndzi va ni ku rhula loko ndzi khongela.”
10. Hikwalahokayini hi fanele hi titoloveta ku lehisa swikhongelo swa hina? (Nakambe vona swifaniso.)
10 Lehisa swikhongelo swa wena. I ntiyiso leswaku hi nga kota ku tiphofula hambiloko swikhongelo swa hina swi komile kambe loko hi swi lehisa hi kota ku byela Yehovha ta le mbilwini.b Elijah nuna wa Aliska u ri: “Ndzi ringeta ku khongela ko tala esikwini naswona ndzi ye ndzi tshinela eka Yehovha hi ku heta nkarhi wo tala ndzi ri karhi ndzi khongela. Yehovha a nga ndzi jahi leswaku ndzi hatla ndzi heta ku khongela, hikwalaho na mina a ndzi jahi.” Ringeta leswi: Tinyike nkarhi ni ku tlhela u kuma ndhawu leyi u nga ta khongela handle ko kavanyeteka. Kumbexana u nga khongelela ehenhla naswona u titoloveta ku lehisa swikhongelo swa wena.
Tinyike nkarhi ni ku kuma ndhawu leyi u nga ta kota ku khongela nkarhi wo leha (Vona ndzimana 10)
ANAKANYISISA HI SWIKHONGELO LESWI BOXIWEKE EBIBELENI
11. Hi vuyeriwa njhani loko hi anakanyisisa hi swikhongelo leswi humaka embilwini swa le Bibeleni? (Nakambe vona bokisi leri nge, “Xana U Titwa Ku Fana Na Vona?”)
11 Swi nga ku pfuna ku ehleketisisa hi swikhongelo leswi humaka embilwini swa vanhu va le Bibeleni ku katsa ni tinsimu ni tipisalema. Loko u ri karhi u kambisisa ndlela leyi malandza ya Xikwembu ma ti phofuleke hayona, swi ta ku pfuna leswaku na wena u tiphofula eka Yehovha. U nga kuma ni swiga leswintshwa swo dzunisa leswi na wena u nga swi tirhisaka loko u ri karhi u khongela. Nakambe swi nga endleka u kuma leswaku ku ni nandza wo karhi wa Yehovha loyi a khongeleke hi xiphiqo lexi u langutaneke na xona.
12. Hi nga tivutisa swivutiso swihi loko hi ri karhi hi kambisisa swikhongelo swa le Bibeleni?
12 Loko u ri karhi u ehleketisisa hi xikhongelo lexi boxiweke eMatsalweni, tivutise leswi: ‘I mani loyi a khongela naswona a a ri eka xiyimo xa njhani? Xana xikhongelo lexi xa ndzi khumba? Ndzi nga dyondza yini eka xona?’ Swi nga endleka swi lava u endla ndzavisiso lowu engetelekeke leswaku u kuma tinhlamulo ta swivutiso leswi kambe matshalatshala ya wena ku ta va ku nga ri nyuku wa mbyana. Xiya swikombiso leswi landzelaka.
13. Hi swihi swin’wana leswi hi swi dyondzaka hi xikhongelo eka Hana? (1 Samuwele 1:10, 11) (Nakambe vona xifaniso.)
13 Hlaya 1 Samuwele 1:10, 11. Loko Hana a vula xikhongelo lexi, a a langutane ni swiphiqo swimbirhi leswikulu. A a ri mhika naswona nkatikulobye wakwe a a n’wi dyisa mbitsi. (1 Sam. 1:4-7) Loko u langutane ni xiphiqo lexi ku dyisaka mbitsi, u nga dyondza yini eka xikhongelo xa Hana? U chavelelekile hi ku va a heta nkarhi wo leha a ri karhi a khongela eka Xikwembu ni ku va a xi chululela ta le mbilwini. (1 Sam. 1:12, 18) Na hina hi nga chaveleleka loko hi ‘lahlela ndzhwalo wa hina eka Yehovha,’ hi ku va hi n’wi hlamusela ndlela leyi hi titwaka hayona hi swilo leswi hi karhataka.—Ps. 55:22.
Hana u chululele Yehovha ta le mbilwini hileswi a a ri mhika naswona nkatikulobye a a n’wi dyisa mbitsi (Vona ndzimana 13)
14. (a) Hi swihi swin’wana leswi hi swi dyondzaka eka xikombiso xa Hana? (b) Hi nga swi antswisa njhani swikhongelo swa hina loko hi anakanyisisa hi leswi hi swi hlayaka eMatsalweni? (Vona nhlamuselo ya le hansi.)
14 Endzhaku ka malembe ma nga ri mangani Samuwele n’wana wa Hana a tswariwile, Hana u n’wi yise eka Muprista Lonkulu Eli. (1 Sam. 1:24-28) Eka xikhongelo xakwe lexi humaka embilwini, Hana u khense Yehovha hileswi a khathalaka ni ku tlhela a sirhelela malandza yakwe yo tshembeka.c (1 Sam. 2:1, 8, 9) Swi nga endleka xiyimo a xi nga cincanga ekaya kambe Hana a dzike ngopfu eka ndlela leyi Yehovha a n’wi katekiseke hayona. Xana hi dyondza yini? Hi ta kota ku langutana na mitlhontlho loko hi anakanyisisa hi ndlela leyi Yehovha a hi seketeleke hayona ku ta fikela sweswi.
15. Hi nga dyondza yini eka xikhongelo xa muprofeta Yeremiya loko hi nga khomiwi kahle? (Yeremiya 12:1)
15 Hlaya Yeremiya 12:1. Ku ve ni nkarhi lowu muprofeta Yeremiya a a karhateka hileswi a a vona lavo homboloka swi va fambela kahle. Nakambe a a karhateka hileswi Vaisrayele a va n’wi khoma ku biha. (Yer. 20:7, 8) Na hina hi nga titwa ku fana na yena loko hi vona vanhu lava nga tshembekiki swi va fambela kahle kumbe loko hi hlekuriwa. Hambileswi xiyimo lexi a xi n’wi karhata swinene Yeremiya kambe a nga byi solanga vululami bya Xikwembu. Nakambe loko a vona Yehovha a xupula vanhu Vakwe lava a va xandzukile, u ye a byi tshemba swinene vululami bya Yena. (Yer. 32:19) Na hina hi nga phofulela Yehovha leswi hi karhataka hi xikhongelo, hi ri karhi hi tshemba leswaku hi nkarhi wakwe u ta herisa ku xaniseka loku hi langutanaka na kona sweswi.
16. Loko hi nga koti ku endla swilo swo tala hikwalaho ka swiyimo swa hina, hi nga dyondza yini eka Mulevhi loyi a a ri evuhlongeni? (Ps. 42:1-4) (Nakambe vona swifaniso.)
16 Hlaya Pisalema 42:1-4. Risimu leri ri tsariwe hi Mulevhi loyi a a ri evuhlongeni naswona a a nga swi koti ku hlangana ni vagandzerikulobye. Pisalema leyi yi kombisa ndlela leyi a a titwa hayona. Hi nga twisisa ndlela leyi a a titwa hayona loko hi pfalelekile ekaya kumbe hi khomiwile hikwalaho ka ripfumelo ra hina. Ndlela leyi hi titwaka hayona yi nga cincacinca kambe hi ta va hi endla kahle loko hi byela Yehovha ta le mbilwini. Leswi swi ta hi pfuna hi twisisa leswi hi swi ehleketaka ni ku va ni langutelo lerinene hi xiyimo xa hina. Hi xikombiso, Mulevhi luya u swi xiyile leswaku u pfulekeriwe hi tindlela letintshwa to dzunisa Yehovha. (Ps. 42:5) U tlhele a anakanyisisa hi ndlela leyi Yehovha a a n’wi khathalela hayona. (Ps. 42:8) Na hina loko hi khongela eka Xikwembu hi mbilu hinkwayo, swi ta hi pfuna hi twisisa ndlela leyi hi titwaka hayona, hi va ni langutelo lerinene ni ku kuma matimba yo tiyisela.
Mulevhi loyi a tsaleke Pisalema 42 u byele Xikwembu ta le mbilwini. Loko hi byela Yehovha leswi hi karhataka swi ta endla hi va ni langutelo lerinene hi xiyimo xa hina (Vona ndzimana 16)
17. (a) Hi nga dyondza yini eka xikhongelo xa muprofeta Yonasi? (Yonasi 2:1, 2) (b) Swiga swin’wana leswi nga eka Tipisalema swi nga hi pfuna njhani loko hi langutane ni swiyimo swo tika? (Vona nhlamuselo ya le hansi.)
17 Hlaya Yonasi 2:1, 2. Muprofeta Yonasi u vule xikhongelo lexi loko a ri ekhwirini ra nhlampfi leyikulu. Hambileswi a nga n’wi yingisangiki Yehovha, a a tiyiseka leswaku loko a khongela u ta n’wi twa. Eka xikhongelo xakwe u tirhise swiga swo tala leswi kumekaka eka Tipisalema.d Swi vonaka onge a a ti toloverile Tipisalema leti. Ku anakanyisisa hi tona swi n’wi tiyisekisile leswaku Yehovha u ta n’wi pfuna. Hilaha ku fanaka, loko hi khoma tindzimana tin’wana ta Bibele hi nhloko, hi nga ti tsundzuka ni ku tlhela ti hi chavelela loko hi khongela eka Yehovha loko hi ri eka swiyimo swo tika.
YANA EMAHLWENI U TSHINELA EKA YEHOVHA HI XIKHONGELO
18-19. Loko mikarhi yin’wana swi hi tikela ku hlamusela ndlela leyi hi titwaka hayona loko hi khongela, Varhoma 8:26, 27 yi hi tiyisekisa yini? Nyika xikombiso.
18 Hlaya Varhoma 8:26, 27. Mikarhi yin’wana hi nga titwa hi hlangahlanganile swinene lerova hi tsandzeka ku hlamusela ndlela leyi hi titwaka hayona. Nilokoswiritano, hi na wona mpfuno. Loko hi ri eka xiyimo xo tano, moya wo kwetsima wa Xikwembu wa hi “kombelela.” Njhani? Hi ku tirhisa moya wakwe, Yehovha u endle leswaku eRitweni rakwe ku tsariwa swikhongelo swo tala. Loko hi tsandzeka ku hlamusela ndlela leyi hi titwaka hayona, Yehovha a nga tirhisa swin’wana swa leswi vuriweke hi malandza yakwe eka swikhongelo swa wona ku ri leswi a hi ta swi vula naswona a nga swi hlamula.
19 Sweswo hi leswi pfuneke makwerhu waxisati Yelena wa le Rhaxiya, loyi a a khomiwile hileswi a a khongela ni ku hlaya Bibele. Sweswo swi endle leswaku a karhateka swinene naswona a swi n’wi tikela ni ku khongela. U ri: “Ndzi tsundzuke leswaku loko ndzi tshikilelekile swinene naswona ndzi nga swi tivi leswi ndzi nga swi khongelelaka, Yehovha u ta tirhisa swin’wana swa swikhongelo swa malandza yakwe ya khale . . . ku ri leswi a ndzi ta tsakela ku swi vula. . . . Naswona leswi swi ndzi chavelerile loko ndzi ri eka xiyimo xo tika swinene.”
20. Hi nga yi lunghiselela njhani miehleketo ya hina leswaku hi kota ku khongela loko hi tshikilelekile?
20 Loko hi tshikilelekile, miehleketo ya hina yi nga kavanyeteka hi ku olova loko hi ri karhi hi khongela. Leswaku hi lunghiselela miehleketo ya hina, hi nga yingisela Tipisalema leti rhekhodiweke. Hi nga tlhela hi tsala ndlela leyi hi titwaka hayona ehansi ku fana na Hosi Davhida. (Ps. 18, 34, 142; marito yo rhanga.) I ntiyiso leswaku a hi xikolokolo ku endla leswi leswaku u ta kota ku tilunghiselela ku khongela. (Ps. 141:2) Endla leswi ku tirhelaka.
21. Hikwalahokayini hi fanele hi khongela hi mbilu hinkwayo?
21 Swi hi khuma mbilu ku tiva leswaku Yehovha wa yi twisisa ndlela leyi hi titwaka hayona hambiloko hi nga si n’wi byela. (Ps. 139:4) Hambiswiritano, wa tsaka loko hi n’wi byela ndlela leyi hi titwaka hayona ni ndlela leyi hi n’wi tshembaka hayona. Hikwalaho, u nga kanakani ku khongela eka Tata wa wena wa le tilweni. Dyondza eka swikhongelo leswi nga eRitweni rakwe naswona khongela hi mbilu ya wena hinkwayo. N’wi byele leswi ku tsakisaka ni leswi ku twisaka ku vava naswona leswi a nga Munghana wa wena wa ntiyiso, Yehovha a nge ku tshiki!
RISIMU 45 Ku Anakanyisisa Ka Mbilu Ya Mina
a Kambisisa “Vumunhu byin’wana bya Yehovha lebyi xiyekaka” lebyi boxiwaka eka buku leyi nge, Matsalwa Ya Mahanyelo Ya Vakreste ehansi ka nhlokomhaka leyi nge, “Yehovha.”
b Hi ntolovelo loko vamakwerhu va khongela emahlweni ka vandlha va komisa.
c Loko Hana a khongela u tirhise marito lama yelanaka ni lawa Muxe a tsaleke ha wona. Swi le rivaleni leswaku a a tinyika nkarhi wo anakanyisisa hi Matsalwa. (Det. 4:35; 8:18; 32:4, 39; 1 Sam. 2:2, 6, 7) Endzhaku ka malembe yo tala, Mariya mana wa Yesu u tirhise marito yo dzunisa lama yelanaka ni lama boxiweke hi Hana.—Luka 1:46-55.
d Ringanisa Yonasi 2:3-9 na Pisalema 69:1; 16:10; 30:3; 142:2, 3; 143:4, 5; 18:6 ni 3:8 leswaku u vona nxaxamelo wa tindzimana ta Bibele ta xikhongelo xa Yonasi.