Vaprofeta Va Mavunwa
Nhlamuselo: I vanhu ni tinhlengeletano leti twarisaka mahungu lawa ku vuriwaka leswaku ma huma eka loyi a nga ni matimba yo tlula ya munhu kambe lama nga humiki eka Xikwembu xa ntiyiso ni lama nga pfumelelaniki ni ku rhandza ka xona loku paluxiweke.
Xana vaprofeta va ntiyiso ni va mavunwa va nga voniwa hi ndlela yihi?
Vaprofeta va ntiyiso va twarisa ripfumelo ra vona eka Yesu, kambe ku laveka swin’wana swo tlula ku vula leswaku va chumayela hi vito ra yena
1 Yoh. 4:1-3: “Kambisisani mimoya ku vona loko hakunene yi ri ya Xikwembu; hikuva vaprofeta va mavunwa va hangalakile ni misava. Mi ta tiva Moya wa Xikwembu hi ndlela leyi: Moya wihi na wihi lowu vulaka leswaku Yesu Kriste ú tile emisaveni a va munhu, i wa Xikwembu. Kutani moya wihi na wihi lowu nga vuriki sweswo hi tlhelo ra Yesu, a hi wa Xikwembu.”
Mt. 7:21-23: “A hi hinkwavo lava nge ka mina: ‘Hosi, Hosi’ lava nga ta nghena eMfun’weni wa matilo, kambe ku ta nghena la endlaka ku rhandza ka Tata wa mina la nge matilweni. Hi siku rolero lavo tala va ta ku ka mina: ‘Hosi, Hosi, xana a hi vulavulanga hi vito ra wena ke? . . . ’ Enkarhini wolowo ndzi ta va byela erivaleni, ndzi ku: A ndzi mi tivanga, ni siku ni rin’we; sukani eka mina, n’wina lava endlaka leswo homboloka!”
Vaprofeta va ntiyiso va vulavula hi vito ra Xikwembu, kambe ku vula ntsena leswaku va yimela xona a swi ringananga
Det. 18:18-20: “Nḍi ta v̌a pfušela muprofeta kukotisa wena [ku kotisa Muxe] e šikari ka v̌amakwav̌o, nḍi ta nghenisa marito ya mina e noṅwini wa yena, kutani o ta v̌a byela hikwaŝo leŝi nḍi nga ta ṅwi lerisa ŝona. Kungaku loko munhu a nga yingisi marito ya mina lawa muprofeta a nga ta ma v̌ula hi v̌ito ra mina, nḍi ta ṅwi v̌utisa mhakeni leyi. Kambe muprofeta l’a nga ta tikurisa hi ku v̌ula hi v̌ito ra mina e rito leri nḍi nga ṅwi lerisangiki ku ri v̌ula, kumbe loko a v̌ulav̌ula hi mav̌ito ya ŝikwembu ŝiṅwana, e muprofeta loyi o ta fa.” (Ringanisa Yeremiya 14:14; 28:11, 15.)
Yesu u te: “A ndzi endli nchumu hi ku tirhandzela ka mina, kambe ndzi vula swilo leswi hilaha Tatana a ndzi dyondziseke hakona.” (Yoh. 8:28) U te: “Mina ndzi tile hi vito ra Tata wa mina.” (Yoh. 5:43) Yesu nakambe u te: “Loyi a vulavulaka swo huma emiehleketweni ya yena, ú tilavela ku dzunisiwa.”—Yoh. 7:18.
Loko vanhu vo karhi kumbe tinhlengeletano to karhi ti vula leswaku ti yimela Xikwembu kambe ti ala ku tirhisa vito ra Xikwembu, naswona ti ri ni mukhuva wo phofula mianakanyo ya tona etimhakeni, xana ta yi fikelela mfanelo leyi ya nkoka ya muprofeta wa ntiyiso?
Vuswikoti byo endla ‘swikombiso leswikulu,’ kumbe “masingita,” kahle-kahle a hi xikombiso xa muprofeta wa ntiyiso
Mt. 24:24: “Ku ta humelela Vamesiya va mavunwa, ni vaprofeta va mavunwa, va ta endla mahlori lamakulu [“masingita,” TEV] ni swihlamariso, ku xisa hambi va ri vona vahlawuriwa.”
2 Tes. 2:9, 10: “Loko munhu lowo homboloka a humelela hi matimba ya Sathana, ú ta vanga mahlori ya tinxaka-xaka, ni swikombiso swa vunwa, ni swihlamariso; ú ta tirhisa tindlela hinkwato leto biha ta vuxisi ehenhla ka lava yaka eku loveni, va nga lava nga amukelangiki ntiyiso hikuva a va nga wu rhandzi, va ala ni ku ponisiwa.”
Hi hala tlhelo, Muxe u endle mahlori a ri karhi a kongomisiwa hi Yehovha. (Eks. 4:1-9) Yehovha u tlhele a nyika Yesu matimba yo endla mahlori. (Mint. 2:22) Kambe ku ve ni swin’wana swo tlula mahlori leswi kombiseke leswaku hakunene a va rhumiwe hi Xikwembu.
Leswi vaprofeta va ntiyiso va swi vhumbhaka swa humelela, kambe va nga ha va va nga swi twisisi leswaku swi ta endleka rini kumbe hi ndlela yihi
Dan. 12:9: “Famba, Daniel, hikuv̌a timhaka leti ti ta sala ti funengetiwile, ti lemeriwile ku fikela nkarini wa makumu.”
1 Pet. 1:10, 11: “Vaprofeta . . . va kambisisile hi ku lava ku tiva leswaku xana Moya wa Mesiya lowu a va ri na wona, a wu komba mani kumbe nkarhi wihi xana, loko wu ri karhi wu tivisa ta mahlomulo ya Mesiya loyi ni ku dzunisiwa loku a ku ta landza endzhaku.”
1 Kor. 13:9, 10: “Vutivi bya hina a byi hetisekanga, ni matimba ya hina yo vula Rito a ma hetisekanga; kambe loko ku ta fika leswi hetisekeke, leswi nga hetisekangiki swi ta hundza.”
Swiv. 4:18: “Ndlela ya la’v̌o lulama yi kotisa ku v̌onakala, ku hatima ka kona ku engeteleka ku fikela nhlekanhi lo’wukulu.”
Vaapostola ni vadyondzisiwa van’wana va Vakreste vo sungula a va ri ni ku langutela kun’wana loku hoxeke, kambe Bibele a yi vuli leswaku i “vaprofeta va mavunwa.”—Vona Luka 19:11; Yohane 21:22, 23; Mintirho 1:6, 7.
Muprofeta Natani u khutaze Hosi Davhida leswaku a ya emahlweni ni leswi a swi ri embilwini yakwe malunghana ni ku aka yindlu ya vugandzeri bya Yehovha. Kambe endzhaku Yehovha u lerise Natani leswaku a byela Davhida leswaku a yi nga ta akiwa hi yena. Yehovha a nga n’wi fularhelanga Natani hi mhaka ya leswi a swi vuleke eku sunguleni kambe u ye emahlweni a n’wi tirhisa hikuva u lulamise mhaka leyi hi ku titsongahata loko Yehovha a n’wi hlamusela yona.—1 Tikr. 17:1-4, 15.
Marito ya muprofeta wa ntiyiso ma seketela vugandzeri bya ntiyiso naswona ma pfumelelana ni ku rhandza ka Xikwembu loku paluxiweke
Det. 13:1-4: “Kungaku loko muprofeta kumbe mulori a tikurisa e šikari ka ṅwina, kutani a ku bvumbela šikombiso, kumbe masingita, ni loko ku humelela šikombiso ni masingita leŝi a ku byeleke loko a te: ‘A hi lanḍeni ŝikwembu ŝiṅwana leŝi u nga ŝi tiv̌angiki, hi ta ŝi tirela;’ u nga ṭhuki u yingisa marito ya muprofeta loyi, ni ya mulori loyi, hikuv̌a Yehova, Šikwembu ša ṅwina, a mi ringa e ku tiv̌a šana mi ranḍa Yehova, Šikwembu ša ṅwina, hi timbilu hikwato ta ṅwina, ni mimoya hikwayo ya ṅwina. Mi ta lanḍa Yehova, Šikwembu ša ṅwina; mi ṅwi tšhav̌a, mi hlayisa milawu ya yena, mi yingisa rito ra yena; mi ṅwi tirela, kambe mi ṅwi namarela.”
Tanihi leswi Bibele yi vulaka leswaku ‘munghana wa misava’ i nala wa Xikwembu, xana vafundhisi lava khutazaka valandzeri va vona leswaku va nghena etimhakeni ta misava, va seketela vugandzeri bya ntiyiso ke? (Yak. 4:4; 1 Yoh. 2:15-17) Xikwembu xa ntiyiso xi vula leswaku matiko “ma ta tiv̌a leŝaku hi mina Yehova,” naswona Bibele yi vula leswaku Xikwembu xi ta teka “vanhu lava nga ta vuriwa va xona” exikarhi ka matiko, kambe xana tinhlengeletano ta vukhongeri leti ti ku tekelaka ehansi ku tirhisiwa ka vito ra Xikwembu, ti endla hi ku pfumelelana ni ku rhandza loku ka Xikwembu loku paluxiweke? (Ezek. 38:23; Mint. 15:14) Yesu u dyondzise valandzeri vakwe leswaku va khongelela Mfumo wa Xikwembu, naswona Bibele ya tsundzuxa emhakeni ya ku tshembela eka vanhu va misava, kutani, xana vafundhisi kumbe tinhlengeletano ta tipolitiki leti khutazaka vanhu leswaku va tshemba vulawuri bya vanhu i vaprofeta va ntiyiso?—Mt. 6:9, 10; Ps. 146:3-6; ringanisa Nhlavutelo 16:13, 14.
Vaprofeta va ntiyiso ni va mavunwa va nga voniwa hi mihandzu leyi vonakaka evuton’wini bya vona ni vutomi bya lava va va landzelaka
Mt. 7:15-20: “Tivoneleni eka vaprofeta va mavunwa lava taka ka n’wina va ambele tanihi tinyimpfu, kasi etimbilwini ta vona, i timhisi leti bvanyengetaka. Mi ta va tiva hi mintirho ya vona. . . . Murhi lowunene wu tswala mihandzu leyo nandziha, ni murhi lowo biha wu tswala mihandzu leyo biha . . . Hikokwalaho mi ta va tiva hi [mihandzu, NW] ya vona.”
I yini lexi kongomisaka mahanyelo ya vona? “Mintirho ya ntumbuluko wa nyama . . . I ku oswa, ni mikhuva ya thyaka, ni manyala, ni ku phahla swikwembu swa hava, ni xiloyiloyi, ni rivengo, ni timholovo, ni vukwele, ni ku kariha, ni ku tirhandza, ni ku avana, ni ku lwetana, ni mavondzo, ni vudakwa, ni makampfu, ni swo kota sweswo. . . . Lava endlaka leswo tano, va nga ka va nga vi na ku averiwa eku fumeni ka Xikwembu. Kasi mihandzu ya Moya [wa Xikwembu] i rirhandzu, ni ku tsaka, ni ku rhula, ni ku leha mbilu, ni vunene, ni ku hanana, ni ku tshembeka, ni musa, ni ku tikhoma.”—Gal. 5:19-23; nakambe vona 2 Petro 2:1-3.
Xana Timbhoni ta Yehovha a ti swi endlanga swihoxo etidyondzweni ta tona?
Timbhoni ta Yehovha a ti vuli leswaku tona i vaprofeta lava huhuteriweke. Ti swi endlile swihoxo. Kukotisa vaapostola va Yesu Kreste, nkarhi wun’wana ti ve ni ku langutela loku hoxeke.—Lk. 19:11; Mint. 1:6.
Matsalwa ma boxa swiphemu swa minkarhi leyi yelanaka ni vukona bya Kreste, naswona Timbhoni ta Yehovha ti swi dyondze hi ku tinyiketela lokukulu. (Lk. 21:24; Dan. 4:10-17) Yesu nakambe u hlamusele xikombiso xa swiphemu swo tala lexi a xi ta fambisana ni ku hetiseka ka vuprofeta bya minkarhi lebyi kombisaka rixaka leri a ri ta hanya ri ko ri vona makumu ya mafambiselo yo biha ya swilo ya Sathana. (Lk. 21:7-36) Timbhoni ta Yehovha ti kombise vumbhoni bya ku hetiseka ka xikombiso lexi. I ntiyiso leswaku Timbhoni ti swi endlile swihoxo eku twisiseni ka leswi a swi ta endleka eku heleni ka minkarhi yo karhi, kambe a ti xi endlanga xihoxo xa ku tshika ripfumelo kumbe ku tshika ku xalamukela ku vona ku hetiseka ka swikongomelo swa Yehovha. Emianakanyweni ya vona va hambete va rhangisa ndzayo leyi nyikeriweke hi Yesu: “Hitekani ke, hikuva a mi tivi siku leri Hosi ya n’wina yi nga ta ta ha rona.”—Mt. 24:42.
Timhaka leti a ti lava mindzulamiso a ti nga talanga loko ti ringanisiwa ni ntiyiso wa nkoka wa Bibele lowu va wu twisiseke ni ku wu hangalasa. Yin’wana ya mintiyiso ya kona hi leyi landzelaka: Yehovha i Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso. Yesu Kreste a hi xiphemu xa nhloko ya xikwembu xa Vunharhu-un’we kambe i N’wana wa Xikwembu la tswariweke a ri swakwe. Ku kutsuriwa exidyohweni swi koteka ntsena hi ku pfumela egandzelweni ra nkutsulo wa Kreste. Moya lowo kwetsima a hi munhu kambe i matimba ya Yehovha lama tirhaka naswona mihandzu ya wona yi fanele yi vonaka evuton’wini bya vagandzeri va ntiyiso. Moya-xiviri wa munhu a hi nchumu lowu nga fiki, hi laha vahedeni va khale a va vula ha kona; wa fa, naswona ntshembo wa vutomi bya nkarhi lowu taka wu kona hi ku pfuxiwa. Ku pfumelela ka Xikwembu vubihi ku vangiwe hi mphikamakaneta ya vuhosi bya vuako hinkwabyo. Mfumo wa Xikwembu hi wona ntsena ntshembo wa vanhu. Ku sukela hi 1914 a hi hanya emasikwini ya makumu ya mafambiselo yo biha ya swilo ya misava hinkwayo. Vakreste va 144 000 hi vona ntsena lava nga ta va tihosi ni vaprista kun’we na Kreste etilweni, kasi vanhu lavan’wana hinkwavo lava yingisaka, va ta kuma vutomi lebyi nga heriki emisaveni ya paradeyisi.
Yinhla yin’wana leyi faneleke ku langutiwa malunghana ni tidyondzo ta Timbhoni ta Yehovha hi leyi: Xana hakunene ti va pfunile vanhu emahanyelweni? Xana lava namarhelaka tidyondzo leti va hambanile ni van’wana emigangeni ya vona hi ku tshembeka ka vona? Xana vutomi bya vona bya ndyangu bya vuyeriwa hikwalaho ko tirhisa tidyondzo leti? Yesu u vule leswaku vadyondzisiwa vakwe a va ta voniwa hi ku olova hikwalaho ka ku rhandzana ka vona. (Yoh. 13:35) Xana mfanelo leyi ya vonaka eka Timbhoni ta Yehovha? A hi tshikeni mintiyiso yi tivulavulela.
Loko Munhu A Ku—
‘Mufundhisi wa mina u te Timbhoni ta Yehovha i vaprofeta va mavunwa’
U nga ha hlamula u ku: ‘Ndzi kombela ku vutisa, Xana ku na leswi a nga ku komba swona eBibeleni, leswi hlamuselaka leswi hi pfumelaka eka swona kumbe leswi hi swi endlaka, leswi kombaka leswaku vanhu va muxaka wolowo i vaprofeta va mavunwa? . . . Xana ndzi nga ku kombisa ndlela leyi Bibele yi va hlamuselaka ha yona vaprofeta va mavunwa? (Kutani tirhisa yinhla yin’we kumbe ku tlula, eka leti xaxametiweke eka matluka 308-11.)’
Kumbexana u nga ha ku: ‘Ndza tshemba u ta pfumela leswaku vumbhoni lebyi kongomeke byi fanele byi xi seketela xihehlo lexikulu swonghasi. Xana mufundhisi wa wena u boxe swikombiso swo karhi? (Loko n’wini wa muti a vulavula hi “swilo leswi languteriweke” leswi nga siki humelelaka, tirhisa mhaka leyi nga ehansi eka tluka 309, ni ku sukela eka tluka 311 ku ya eka 312.)’
Swin’wana leswi u nga ha swi vulaka: ‘Ndza tshemba leswaku loko munhu a ku hehla hi swin’wana swo fana ni leswi, a wu ta tsakela ku kuma nkarhi wo hlamusela xiyimo xa wena kumbe langutelo ra wena, a swi tano ke? . . . Xana ndzi nga ku komba eBibeleni . . . ?’