Ndlela Leyi U Nga Angulaka Ha Yona Eka Lava Lavaka Ku Siva Bulo
Tinhlamuselo: Mintshembo ya vanhu ya vutomi yi titshege hi langutelo leri va nga na rona hi Yehovha Xikwembu ni Mfumo wa yena hi Kreste Yesu. Rungula ra Mfumo wa Xikwembu ra nyanyula, naswona ri kombetela eka ntshembo lowu tiyeke wa vanhu. I rungula leri hundzulaka vutomi. Hi lava leswaku un’wana ni un’wana a ri twa. Hi xiya leswaku a hi vangani lava ri amukelaka hi ntsako, kambe ha swi tiva leswaku vanhu va fanele va ri twa leswaku va ta endla nhlawulo hi nchumu lowu va wu twisisaka. Kambe a hi hinkwavo lava tsakelaka ku yingisa, naswona a hi ringeti ku va sindzisa. Kambe, hakanyingi, hi ku twisisa swa koteka ku hundzula lava lavaka ku siva bulo va amukela bulo leri engetelekeke. Hi leswi swikombiso swa leswi tirhisiweke hi Timbhoni tin’wana leti nga ni ntokoto eka matshalatshala ya tona ya ku lavisisa lava fanelekaka. (Mt. 10:11) A hi bumabumeli swona leswaku u tiva tinhlamulo leti hi nhloko kambe hi lava leswaku u ti tiva, u ti vula hi marito ya wena n’wini naswona u ti phofula hi mukhuva lowu kombisaka ku tsakela loku u nga na kona eka munhu loyi u vulavulaka na yena. Loko u ri karhi u endla sweswo, u nga va ni ntshembo wa leswaku lava nga ni timbilu letinene va ta yingisa va tlhela va amukela leswi Yehovha a swi endlaka leswaku a va tshineta eka malunghiselelo yakwe ya rirhandzu ya vutomi.—Yoh. 6:44; Mint. 16:14.
‘A NDZI SWI TSAKELI’
● ‘Ndzi kombela ku vutisa, Xana u vula leswaku a wu yi tsakeli Bibele, kumbe i vukhongeri hinkwabyo lebyi u nga byi tsakeriki? Ndzi vutisa leswi hikuva hi hlangane ni vanhu vo tala lava eku sunguleni a va tinyiketele evukhongerini kambe sweswi a va ha yi ekerekeni hikuva va vona vukanganyisi byo tala etikerekeni (kumbe, va vona onge vukhongeri i bindzu rin’wana ro endla mali; kumbe, a va pfumelelani na swona leswaku vukhongeri byi nghena eka tipolitiki; ni swin’wana). Bibele na yona a yi swi amukeli swiendlo swo tano naswona yi nyika xisekelo xin’we xa ntiyiso lexi hi nga langutelaka vumundzuku ha xona hi ri ni ntshembo.’
● ‘Loko u vula leswaku a wu byi tsakeli vukhongeri byin’wana, ndzi nga swi twisisa sweswo. Kambe swi le rivaleni leswaku wa swi tsakela ku tiva vumundzuku lebyi hi nga byi rindzelaka, tanihi leswi hi langutaneke ni nxungeto wa nyimpi ya nyutliya (kumbe, ndlela leyi hi nga sirhelelaka vana va hina ha yona eku tirhisiweni loko biha ka swidzidzirisi; kumbe, leswi swi nga herisaka vugevenga leswaku hi nga ha chavi loko hi famba eswitarateni; ni swin’wana). Xana u vona onge wu kona ntshembo wo kuma ntlhantlho wa ntiyiso?’
● ‘Xana swi vangiwa hi leswi se u nga ni vukhongeri bya wena? . . . Ndzi byele, Xana u ehleketa leswaku hi ta kala hi vona nkarhi lowu vanhu hinkwavo va nga ta va eka vukhongeri lebyi fanaka? . . . Hi xihi xihinga xa kona? . . . Leswaku byi va ni xikongomelo, xana byi fanele byi va ni masungulo wahi?’
● ‘Sweswo ndza swi twisisa. Malembe ma nga ri mangani lama hundzeke a ndzi titwa ku fana na wena. Kambe ndzi hlaye swin’wana eBibeleni leswi ndzi pfuneke ku languta swilo hi ndlela yin’wana. (N’wi kombe swona.)’
● ‘Xana u nga swi tsakela loko ndzo ku komba eBibeleni, ndlela leyi ha yona u nga tlhelaka u vona varhandziwa va wena lava feke (kumbe, ndzi ku komba xikongomelo xa ntiyiso xa vutomi; kumbe, ndzi ku komba ndlela leyi yi nga hi pfunaka ha yona ku hlayisa mindyangu ya hina yi ri ni vun’we; ni swin’wana)?’
● ‘Loko swi ri leswaku a wu swi tsakeli ku xava nchumu wo karhi, swa antswa ndzi ku hlamusela kahle. Mina a ndzi le ntirhweni wa bindzu. Kambe xana u nga ri tsakela lunghelo ra ku hanya emisaveni ya paradeyisi, leyi nga riki na vuvabyi ni vugevenga, u tshama ni vaakelani lava ku rhandzaka hakunene?’
● ‘Xana u tolovele ku hlamula tano loko Timbhoni ta Yehovha ti ta? . . . Xana u tshama u tivutisa leswaku ha yini hi hambeta hi ta kumbe leswaku i yini leswi hi lavaka ku swi vula? . . . Hi ku komisa, lexi vangaka leswaku ndzi ku endzela hi leswaku ku ni xilo xin’wana lexi ndzi xi tivaka, lexi na wena u faneleke u xi tiva. Swi nga va njhani loko wo yingisa kan’we ntsena?’
‘VUKHONGERI A NDZI BYI TSAKELI’
● ‘Ndzi twisisa ndlela leyi u titwaka ha yona. Kahle-kahle, tikereke a ti yi endli misava leyi yi va ndhawu leyi hlayisekeke yo tshama eka yona, a swi tano ke? . . . Ndzi kombela ku vutisa, Xana ni khale a wu titwa hi laha u titwaka ha kona sweswi? . . . Kambe xana wa pfumela eka Xikwembu?’
● ‘Va tele vanhu lava nga ni mavonelo yo fana ni ya wena. Entiyisweni vukhongeri a byi va pfunanga. Lexi i xivangelo xin’wana lexi endlaka leswaku hi endzela vanhu—hikuva tikereke a ti va byelanga ntiyiso vanhu, malunghana ni Xikwembu ni xikongomelo xa xona lexi hlamarisaka hi vanhu.’
● ‘Kambe ndza tiyiseka leswaku u ni mhaka ni vumundzuku bya wena. Xana a wu swi tiva leswaku Bibele yi vhumbhe swiyimo leswi nga kona namuntlha? . . . Naswona yi kombisa leswaku vuyelo byi ta va byihi.’
● ‘Xana ni khale a wu titwa hi ndlela yoleyo? . . . Xana u titwa njhani hi vumundzuku?’
‘A NDZI TI TSAKELI TIMBHONI TA YEHOVHA’
● ‘Vanhu vo tala va hi byela sweswo. Xana u tshama u tivutisa leswaku ha yini vanhu vo fana na mina va endla maendzo lawa hi ku tirhandzela, hambi loko hi swi tiva leswaku vini va miti vo tala a va nge hi amukeli? (Nyika mongo wa Matewu 25:31-33, u hlamusela leswaku ku hlawuriwa ka vanhu va matiko hinkwawo ka endliwa naswona ku amukela ka vona rungula ra Mfumo i yinhla ya nkoka eka leswi. Kumbe u vula mongo wa Ezekiyele 9:1-11, u hlamusela leswaku, hi ku ya hi n’wangulo wa vanhu eka rungula ra Mfumo, un’wana ni un’wana u ‘fungheriwa’ ku hlayisiwa eka nhlomulo lowukulu kumbe ku lovisiwa hi Xikwembu.)’
● ‘Ndza swi twisisa sweswo, hikuva na mina a ndzi titwa tano. Kambe, leswaku ndzi kombisa vumunhu, ndzi ehlekete ku yingisela un’wana wa vona. Kutani ndzi kume leswaku a ndzi nga byeriwanga ntiyiso ha vona. (Boxa leswi hi hemberiwaka ha swona ivi u hlamusela leswi hi pfumelaka eka swona.)’
● ‘Ku nga ri khale na mina ndzi vule sweswo eka Mbhoni leyi a yi te ekaya ka mina. Kambe a nga si famba ndzi vutise xivutiso lexi a ndzi tiyiseka leswaku a nge xi hlamuli. Xana u nga tsakela ku xi tiva? . . . (Hi xikombiso: Xana Kayini u n’wi kume kwihi nsati wakwe?)’ (Xi fanele ku tirhisiwa ntsena hi lava swi va humeleleke hakunene.)
● ‘Loko u ri munhu wa vukhongeri, ndza swi twisisa leswi u swi vulaka. A swi kanakanisi leswaku vukhongeri bya wena byi hlawulekile eka wena. Kambe ndzi ehleketa leswaku u ta pfumela leswaku hinkwerhu hi tsakela (vula mhaka leyi faneleke).’
● ‘Kutani a swi kanakanisi leswaku u ni vukhongeri bya wena. Xana ndzi nga vutisa leswaku hi byihi vukhongeri bya kona? . . . Ha swi rhandza ku vulavula ni vanhu va ripfumelo ra n’wina. Xana mi ri yini hi (boxa nhloko-mhaka ya wena yo vulavurisana)?’
● ‘Ina, ndza swi twa. Kambe lexi vangelaka leswaku hi endza hi leswaku hina hi ndyangu lowu tsakelaka ku vona vanhu va hanyisana hi ku rhula. A ha ha lavi nchumu hi mahungu lawa madyambu man’wana ni man’wana ma vikaka tinyimpi ni ku xaniseka. Ndza tshemba leswaku na wena u titwisa sweswo. . . . Kambe i yini lexi nga tisaka ku hundzuka loku lavekaka? . . . Hi kume xikhutazo eka switshembiso swa Bibele.’
● ‘Ndzi tsakela ku twa ndlela leyi u titwaka ha yona. Xana u nga swi tsakela ku ndzi byela xilo lexi endlaka leswaku u nga hi rhandzi? Xana i mhaka leyi hi ku kombaka yona eBibeleni kumbe i ku ta ka hina hi ku endzela?’
‘NDZI NI VUKHONGERI BYA MINA’
● ‘Ndzi byele leswi, Xana vukhongeri bya wena bya swi dyondzisa leswaku ku ta fika nkarhi lowu vanhu lava rhandzaka swo lulama va nga ta hanya emisaveni hi laha ku nga heriki? . . . Yoleyo i mhaka leyi tsakisaka, a hi swona ke? . . . Yi kona kwala Bibeleni. (Ps. 37:29; Mt. 5:5; Nhlav. 21:4)’
● ‘Ndza pfumela leswaku emhakeni leyi munhu un’wana ni un’wana u fanele ku endla xiboho xa yena n’wini. Kambe xana a wu swi tiva leswaku Xikwembu xi lava vanhu vo karhi lava nga ta va vagandzeri va xona va ntiyiso? Xiya leswi eka Yohane 4:23, 24. Xana swi vula yini ku gandzela Xikwembu “hi ntiyiso”? . . . Xana Xikwembu xi hi nyike yini leswaku hi kota ku vona leswi nga ntiyiso ni leswi nga riki ntiyiso? . . . (Yoh. 17:17) Naswona xiya ndlela leyi swi nga swa nkoka ha yona eka hina vini. (Yoh. 17:3)’
● ‘Xana u velekiwe u ri munhu wa vukhongeri? . . . Xana u vona onge vanhu va ta kala va hlangana eka vukhongeri byin’we? . . . Ndzi anakanyisise ngopfu hi sweswo, hikwalaho ka leswi tsariweke laha eka Nhlavutelo 5:13. . . . Hi fanele hi endla yini leswaku hi fanelekela leswi?’
● ‘A ndzi lava ku kuma munhu wo fana na wena la tsakelaka swilo swa moya. Vo tala namuntlha a va swi tsakeli. Ndzi kombela ku ku vutisa leswaku u titwisa ku yini hi xitshembiso xa Bibele xa leswaku Xikwembu xi ta susa vubihi hinkwabyo ivi xi endla misava leyi yi va ndhawu leyi ku nga ta tshama ntsena vanhu lava rhandzaka ku lulama? Xana wa swi tsakela sweswo?’
● ‘Xana wa swi hisekela swilo swa kereke? . . . Xana vanhu va tshama va tele ekerekeni masiku lawa? . . . Xana swirho swo tala swa kereke swi tiyimisele ku tirhisa Rito ra Xikwembu evuton’wini bya siku na siku? (Kumbe, Xana ku ni mianakanyo leyi fanaka exikarhi ka swirho malunghana ni ntlhantlho wa swiphiqo leswi langutaneke ni misava?) Hi kuma leswaku dyondzo ya munhu hi xiyexe ya le kaya ya Bibele ya pfuna.’
● ‘Swi le rivaleni leswaku vukhongeri bya wena bya ku enerisa. Kambe vanhu vo tala a va eneriseki hi swiyimo swa misava. Kumbexana na wena a wu eneriseki; a swi tano ke? . . . Xana leswi hinkwaswo swi kongome kwihi?’
● ‘Xana u munhu la tsakelaka ku hlaya Bibele? . . . Xana wa wu kuma nkarhi wa ku yi hlaya nkarhi na nkarhi?’
● ‘Ndza tsaka leswi u ndzi byelaka sweswo. Ndza tshemba leswaku u ta pfumelelana na mina leswaku, ku nga khathariseki leswaku vukhongeri bya hina hi byihi, hinkwerhu hi tsakela ku rhula ka misava (kumbe, tindlela to sirhelela vana va hina eka minkucetelo yo biha; kumbe, ku tshama laha vanhu va rhandzanaka hi xiviri; kumbe, ku va ni vuxaka lebyinene ni vanhu van’wana, naswona sweswo swi nga nonon’hwa loko un’wana ni un’wana a tshikileriwa).’
● ‘Ndzi tsakela ku tiva leswaku u rhandza vukhongeri. Vanhu vo tala namuntlha a va na mhaka ni vukhongeri. Van’wana va anakanya ni leswaku Xikwembu a xi kona. Kambe, hi ku ya hi leswi u dyondzisiweke swona, xana u ehleketa leswaku Xikwembu i munhu wa muxaka muni? . . . Xiya leswaku Bibele yi hi byela vito ra xona. (Eks. 6:3; Ps. 83:18)’
● ‘Loko Yesu a rhuma vadyondzisiwa vakwe va ya chumayela, u va byele leswaku va ya eka xiphemu xin’wana ni xin’wana xa misava, kutani a va ta hlangana ni vanhu vo tala lava vukhongeri bya vona a byi nga fani ni bya vona. (Mint. 1:8) Kambe a a swi tiva leswaku lava nga ni ndlala ni torha ra leswo lulama va ta yingisela. Hi rihi rungula leri a vuleke leswaku ri ta twarisiwa namuntlha? (Mt. 24:14) Mfumo wolowo wu vula yini eka hina?’
‘HINA SE HI VAKRESTE LAHA KAYA’
● ‘Ndzi tsakela ku tiva sweswo. Kutani handle ko kanakana wa swi tiva leswaku Yesu u wu endlile ntirho lowu, a endzela vanhu emakaya ya vona, naswona u rhume vadyondzisiwa vakwe leswaku va wu endla na vona. Xana wa yi tiva nhloko-mhaka ya ku chumayela ka vona? . . . Hi leswi hi teleke ku ta vulavula ha swona namuntlha. (Lk. 8:1; Dan. 2:44)’
● ‘Kutani ndza tshemba leswaku u ta vona nkoka wa leswi Yesu a swi vuleke laha eDyondzweni ya le Ntshaveni. U swi vule hi ku kongoma naswona a ri ni rirhandzu loko a ku . . . (Mt. 7:21-23) Kutani, xivutiso lexi hi faneleke hi tivutisa xona hi lexi, Xana ku rhandza ka Tatana ndzi ku tiva kahle ku fikela kwihi? (Yoh. 17:3)’
‘NDZI KHOMEKILE’
● ‘Kutani ndzi ta komisa. Ndzi tele ku ta avelana na wena yinhla yin’we ya nkoka. (Vula mongo wa nhloko-mhaka leyi u vulavulaka ha yona hi swivulwa swimbirhi.)’
● ‘Hi swona. Ndzi ta tsaka ku ta hi nkarhi wun’wana, lowu nga ta va wunene eka wena. Kambe ndzi nga si famba, ndzi rhandza ku ku hlayela tsalwa rin’we ntsena leri hi nyikaka xin’wana xa nkoka xo anakanya ha xona.’
● ‘Ndza swi twisisa. Tanihi manana (kumbe, wanuna la tirhaka; kumbe, xichudeni) na mina ndzi ni mintirho yo tala. Kutani ndzi ta komisa. Hinkwerhu hi langutane ni xiyimo xo tika. Bibele yi komba leswaku hi le kusuhi swinene ni nkarhi lowu Xikwembu xi nga ta lovisa mafambiselo ya sweswi ya swilo yo biha. Kambe vaponi va ta va kona. Xivutiso hi lexi, Xana mina na wena hi fanele hi endla yini leswaku hi va exikarhi ka vona? Bibele ya xi hlamula xivutiso xexo. (Sof. 2:2, 3)’
● ‘Phela, xexo hi xona xivangelo xa ku ta ka mina laha. Hinkwerhu hi khomekile—hi khomeke ngopfu lerova swilo swa nkoka hakunene evuton’wini nkarhi wun’wana ha swi honisa, a swi tano ke? . . . Ndzi ta komisa, kambe ndza tshemba leswaku ndzimana leyi yin’we u ta yi tsakela. (Lk. 17:26, 27) A nga kona ni un’we wa hina loyi a lavaka ku va eka xiyimo xexo, kutani hi fanele hi tinyika nkarhi evuton’wini bya hina lebyi khomekeke, hi xiyisisa leswi Bibele yi swi vulaka. (Fambisa buku.)’
● ‘Xana swi nga va kahle loko ho tlhela hi vuya endzhaku ka hafu ya awara, loko hi huma eka van’wana va vaakelani va wena?’
● ‘Kutani a ndzi nge ku hlwerisi. Kumbexana ndzi ta ta siku rin’wana. Kambe ndzi nga si famba, ndzi rhandza leswaku u kuma nyiko leyi yo hlawuleka. (Kombisa nyiko ya n’hweti.) Buku leyi yi tamele dyondzo leyi nga ta ku toloveta tinhlamulo ta Bibele eka swivutiso swo tanihi (boxa xin’we kumbe swimbirhi ntsena).’
● ‘I mhaka yo biha leswi ndzi nga fika hi nkarhi lowu nga riki wunene. Hi laha kumbexana u swi tivaka ha kona, ndzi un’wana wa Timbhoni ta Yehovha. A ndzi lava ku ku byela yinhla yin’wana ya nkoka leyi humaka eBibeleni. Kambe tanihi leswi u nga riki na nkarhi wo yingisela sweswi, ndzi tsakela ku ku nyika xiphephana lexi, lexi vulavulaka hi (vula nhloko-mhaka ya kona). A swi nge ku dyeli nkarhi loko u xi hlaya, kambe u ta kuma leswaku xa tsakisa.’
● ‘Sweswo a swi ndzi tikeli ku swi twisisa. Swi tikomba onge nkarhi wa ku endla xin’wana ni xin’wana a wu kona. Kambe xana u tshama u anakanya leswaku vutomi byi nga va njhani loko wena wo kota ku hanya hi laha ku nga heriki? Ndza swi tiva leswaku sweswo swi nga ha ku hlamarisa. Kambe ndzi lava ku ku komba ndzimana yin’we ntsena ya Bibele leyi hlamuselaka leswaku sweswo swi nga endleka njhani. (Yoh. 17:3) Kutani, leswi hi faneleke hi swi endla sweswi i ku kuma vutivi lebyi bya Xikwembu ni N’wana wa xona. Hi yona mhaka leyi hi ku fambiselaka buku leyi.’
‘HA YINI MI TA NKARHI NA NKARHI?’
● ‘Hikuva hi tshemba leswaku hi hanya emasikwini ya makumu lawa ku vulavuriwaka ha wona eBibeleni. Hi vona leswaku i swa nkoka eka hina hinkwerhu ku anakanya hi leswaku vuyelo bya swiyimo swa sweswi byi ta va byihi. (Boxa xiendlakalo xin’we kumbe swimbirhi swa sweswinyana kumbe swiyimo swa sweswinyana.) Xivutiso hi lexi, Hi fanele hi endla yini leswaku hi pona makumu ya mafambiselo lawa ya swilo?’
● ‘Hikuva hi rhandza Xikwembu ni vaakelani va hina. Sweswo hi leswi hinkwerhu hi faneleke hi swi endla, a swi tano ke?’
‘MINA SE NDZI WU TIVA KAHLE NTIRHO WA N’WINA’
● ‘Ndza tsaka swinene ku twa sweswo. Xana u ni xaka kumbe munghana lonkulu loyi a nga Mbhoni? . . . Ndzi kombela ku vutisa: Xana wa swi pfumela leswi hi swi dyondzisaka eBibeleni, ku nga leswaku, hi hanya “emasikwini ya makumu,” leswaku ku nga ri khale Xikwembu xi ta lovisa lavo biha, ni leswaku misava leyi yi ta va paradeyisi leyi vanhu va nga hanyaka eka yona hi laha ku nga heriki, va ri ni rihanyo leri hetisekeke exikarhi ka vaakelani lava rhandzanaka hi xiviri?’
‘A HI NA MALI’
● ‘Hina a hi lavi mali. Kambe hi nyika dyondzo ya le kaya ya mahala ya Bibele. Yin’wana ya tinhloko-mhaka leti hlanganisiwaka hi buku leyi hi leyi (tirhisa xihloko xa ndzima ya buku leyi fambisiwaka). Xana ndzi nga tirhisa timinete ti nga ri tingani ndzi ku komba leswaku yi tirha njhani? A wu nge humesi hambi sente yinene.’
● ‘Xa nkoka i vanhu ku nga ri mali ya vona. (Yana emahlweni ni bulo. Va kombe yin’wana ya tibuku kutani u hlamusela ndlela leyi yi nga va pfunaka ha yona. Loko va kombisa ku tsakela ka xiviri naswona va tshembisa leswaku va ta yi hlaya, va siyele yona. Loko swi fanela, hlamusela ndlela leyi ntirho wa hina wo chumayela wa misava hinkwayo wu hakeriwaka ha yona.)’
LOKO MUNHU A KU, ‘NDZI MUBUDHA’
● U nga gimeti hi leswaku tidyondzo ta munhu yoloye ti fana ni ta Mabudha man’wana. Tidyondzo ta Mabudha ti rharhanganile naswona tinhlamuselo ta tona ti hambana hi ku ya hi vanhu. Vubudha bya le Japani byi hambane ngopfu ni Vubudha bya le Dzonga-vuxa wa Asia. Vanhu na vona, a va fani hi mavonelo ya vona. Hambi swi ri tano, eka hinkwavo tinhla leti landzelaka ti nga pfuna: (1) Vubudha a byi pfumeli eka Xikwembu xa le handle, Muvumbi la nga munhu. Kambe Mabudha yo tala ma gandzela swifaniso ni swilo leswi siyiweke swa Budha. (2) Siddhartha Gautama, loyi a thyiweke vito leri nge Budha, u langutiwe tanihi xikombiso xa vukhongeri xa valandzeri vakwe, loyi va faneleke va n’wi tekelela hinkwavo. U khutaze ku kuma ku voningeriwa hi ku dyondza vanhu hi ku ya hi mavonelo ya munhu, ni ku simula timitsu ta ku xaniseka hi ku lawula mianakanyo leswaku u herisa ku navela hinkwako ka misava. U dyondzise leswaku hi ndlela leyi munhu a nga fikelela Nirvana (ku tshamiseka), a nga ha tswariwi ra vumbirhi loko a fa. (3) Mabudha ma gandzela vakokwana wa vona, hikuva ma va languta tanihi xihlovo xa vutomi bya wona.
Swiringanyeto swa bulo: (1) Loko u vulavula ni Mabudha, kandziyisa leswaku a wu xiphemu xa Vujagana. (2) Mabudha ma xixima “tibuku to kwetsima,” naswona hi ntolovelo va xixima Bibele hikwalaho ka sweswo. Ematshan’weni yo vulavula ngopfu hi filosofi ya Vubudha, humesa rungula leri akaka ra Bibele. Va tivise leswaku Bibele a hi filosofi ya munhu, kambe i Rito ra matimba ra Muvumbi wa munhu, Yehovha Xikwembu. Kombela khwatsi leswaku u va komba yinhla yo tsakisa ebukwini leyi yo kwetsima, ku nga Bibele. (3) Mabudha yo tala ma rhandza ku rhula ni vutomi bya ndyangu naswona ma lava ku hanya vutomi lebyi baseke. Hakanyingi ma tsakela mabulo ya timhaka leti. (4) Kombisa leswaku Bibele yi kombetela eka hulumendhe yo lulama ya le tilweni leyi nga ta fuma misava tanihi ntlhantlho wa ntiyiso wa swiphiqo leswi vanhu va langutaneke na swona. Yi hlamusela vumundzuku bya misava ni ntshembo lowu tsakisaka wa ku hanya hi laha ku nga heriki emisaveni ya paradeyisi. (5) U nga ha kombisa leswaku Bibele yi hlamusela masungulo ya vutomi, xikongomelo xa vutomi, xiyimo xa vafi ni ntshembo wa ku pfuxiwa, xivangelo xa vukona bya vubihi. Rungula ra musa ra ntiyiso lowu kongomeke wa Rito ra Xikwembu ri ta amukeriwa kahle hi timbilu ta lava fanaka ni tinyimpfu.
Xibukwana lexi nge In Search of a Father xi lunghiseleriwe hi laha ku hlawulekeke leswaku xi pfuna Mabudha ya timbilu letinene.
LOKO MUNHU A KU, ‘NDZI MUHINDU’
● U fanele u xiya leswaku filosofi ya Mahindu yi rharhangane ngopfu naswona a yi fambisani ni mianakanyo leyi hlutekeke. U nga ha pfuneka loko wo tiva tinhla leti landzelaka: (1) Vuhindu byi dyondzisa leswaku xikwembu Brahman xi katsa swivumbeko swinharhu—Muvumbi Brahma, Muhlayisi Vishnu ni Mulovisi Siva. Kambe Mahindu a ma pfumeli leswaku xikwembu xin’wana ni xin’wana eka leswi xi nga hanya xi ri xoxe. (2) Mahindu ma pfumela leswaku swilo hinkwaswo swa ntumbuluko swi ni moya-xiviri lowu nga fiki, leswaku moya-xiviri wu ni ndzhendzheleko lowu nga heriki wa ku velekiwa nakambe, leswaku tindlela leti wu tswariwaka ha tona ra vumbirhi ti lawuriwa hi swiendlo (Karma), byi dyondzisa leswaku ku ntshunxeka eka “vhilwa leri leri nga heriki” swi koteka ntsena hi ku herisa ku navela hinkwako ka nyama, ni leswaku loko leswi swi endliwa, moya-xiviri wu ta humelela wu ri ni moya wa vuako hinkwabyo. (3) Hi ntolovelo, Mahindu ma xixima vukhongeri byin’wana. Mahindu ma pfumela leswaku, ku nga khathariseki leswaku byi dyondzisa tidyondzo leti kanetanaka, vukhongeri hinkwabyo byi yisa eka ntiyiso wun’we.
Ematshan’weni yo ringeta ku hlamusela ku rharhangana ka filosofi ya Mahindu, vula ntiyiso lowu enerisaka lowu kumekaka eBibeleni yo Kwetsima. Malunghiselelo ya Yehovha ya rirhandzu ya vutomi ma nga kumiwa hi vanhu va tinxaka hinkwato, naswona ntiyiso lowu nga erivaleni wa Rito ra yena wu ta fikelela timbilu ta lava nga ni ndlala ni torha ra leswo lulama. I Bibele ntsena leyi nyikaka ntshembo wa ntiyiso wa vumundzuku; i Bibele ntsena leyi nyikaka tinhlamulo leti enerisaka hakunene eka swivutiso swa nkoka leswi vanhu va langutaneke na swona. Va nyike nkarhi wa ku twa tinhlamulo teto. Swa tsakisa leswi buku ya tinsimu ta Mahindu, Rig-Veda, 10. 121, yi nga ni xihloko lexi nge “Eka Xikwembu Lexi Nga Tiviwiki.” Nkarhi wun’wana swi nga ha fanela ku vulavula ha rona hi mukhuva lowu fanaka ni nhlamuselo ya muapostola Pawulo eka altari ya “Xikwembu lexi nga tiviwiki” eAtena. (Mint. 17:22, 23) Lexi tsakisaka, vito ra xikwembu xa Mahindu, ku nga Vishnu, handle ka xirhangi, i Ish-nuh, leri hi Xikalediya ri vulaka “wanuna Nowa.” Kombisa leswi Bibele yi swi vulaka hi nkoka wa Ndhambi wa misava hinkwayo emasikwini ya Nowa. Lava nga ni gome hikwalaho ko ehleketa hi ku velekiwa nakambe loku nga heriki, va nga pfuniwa hi mhaka leyi nga eka matluka 210-11, ehansi ka xihloko-nkulu lexi nge “Ntswariwo-nyingi.”
Swibukwana leswi nge The Path of Divine Truth Leading to Liberation na From Kurukshetra to Armageddon—And Your Survival swi ni rungula leri ri nga pfunaka swinene eka Mahindu ya timbilu letinene.
LOKO MUNHU A KU, ‘NDZI MUYUDA’
● Rhanga hi ku kuma leswaku munhu yoloye u tilanguta njhani tanihi Muyuda. A hi vangani lava rhandzaka vukhongeri. Eka vo tala, ku va Muyuda ko va ntsena vito ra ndhavuko.
Hi leti tinhla ti nga ri tingani leti swi pfunaka ku ti tiva: (1) Vayuda va vukhongeri va swi languta tanihi leswi yilaka ku vitana vito ra Xikwembu. (2) Vayuda vo tala va ehleketa leswaku “Bibele” i buku ya Vukreste, kambe loko u vulavula hi “Matsalwa ya Xiheveru,” “Matsalwa,” kumbe “Torah,” xiphiqo xexo a xi vi kona. (3) Ndhavuko i xiphemu lexikulu xa ripfumelo ra vona naswona Vayuda vo tala va vukhongeri va wu languta tanihi lowu ringanaka ni Matsalwa. (4) Va nga ha hlanganisa Yesu Kreste ni ku xanisiwa ka Vayuda hi tihanyi emavokweni ya Vujagana evitweni ra Yesu. (5) Nkarhi na nkarhi va pfumela leswaku Xikwembu xi lava leswaku Vayuda va hlayisa Savata, ku nga ku pfumela loku hlanganisaka ku ka va nga khomi mali hi siku rero.
Leswaku u endla xisekelo, u nga ha ku: (1) ‘Handle ko kanakana u ta pfumela leswaku, ku nga khathariseki leswaku hi kulele kwihi, hinkwerhu hi langutana ni maxangu lama fanaka emisaveni ya namuntlha. Xana wa pfumela leswaku hakunene ku ta va ni ntlhantlho wa ntiyiso wa swiphiqo leswikulu leswi langutaneke ni rixaka leri? (Ps. 37:10, 11, 29; Ps. 146:3-5; Dan. 2:44)’ (2) ‘Hina a hi xona xiphemu xa Vujagana naswona a hi pfumeli eka Vunharhu-un’we kambe hi gandzela Xikwembu xa Abrahama. Lexi hi xi tsakelaka ngopfu i mhaka ya ntiyiso wa vukhongeri. Xana ndzi nga ku vutisa leswaku u wu vonisa ku yini ntiyiso, ngopfu-ngopfu hi ku xiya leswaku ku ni ku hambana lokukulu ka tidyondzo exikarhi ka Vayuda? . . . (Det. 4:2; Esa. 29:13, 14; Ps. 119:160)’ (3) ‘Hi xi tsakela swinene xitshembiso xa Xikwembu eka Abrahama xa leswaku hi ku tirhisa mbewu ya xona, vanhu va matiko hinkwawo va ta katekisiwa. (Gen. 22:18)’
Loko munhu a ri hava ripfumelo eka Xikwembu, n’wi vutise leswaku xana a a titwisa xisweswo ku sukela ni khale. Kumbexana u hlamusela xivangelo xa ku pfumelela ka Xikwembu vubihi ni ku xaniseka. Ku tsundzuka ndzoviso wa Manazi ku endle Vayuda vo tala va karhateka hi leswi.
Loko u bula hi nkoka wa ku tirhisa vito ra Xikwembu, rhanga hi ku kuma leswaku munhu loyi u vulavulaka na yena u titwisa ku yini hi mhaka leyi. Kombisa leswaku Eksoda 20:7 a yi swi pfumeleli ku tlanga hi vito ra Xikwembu, kambe a yi swi siveli ku ri tirhisa hi xichavo. Kutani hlamulana na yena hi tindzimana to tanihi Eksoda 3:15 (kumbe Pisalema 135:13); 1 Tihosi 8:41-43; Esaya 12:4; Yeremiya 10:25; Malakiya 3:16.
Loko u bula hi Mesiya: (1) Rhanga hi ku vulavula hi mikateko ya nkarhi lowu taka ehansi ka ku fuma kakwe, ematshan’weni ya ku n’wi hlamusela. (2) Kutani hlamulana na yena hi tindzimana leti kombetelaka eka Mesiya hi byakwe. (Gen. 22:17, 18; Zak. 9:9, 10; Dan. 7:13, 14) (3) U nga ha hlamusela ku ta ka Mesiya hi makhamba mambirhi. (Ringanisa Daniyele 7:13, 14 na Daniyele 9:24-26.) (4) Loko u vulavula hi Yesu, tirhisa mongo lowu kandziyisaka ku humelela ka xikongomelo xa Xikwembu. Boxa leswaku loko Yesu a dyondzisa, nkarhi a wu tshinele lowu Xikwembu xi tshikeke tempele ya vumbirhi yi lovisiwa, yi nga ha tlheli yi pfuxiwa. Kambe Yesu u kandziyise ku hetiseka ka Nawu ni ka Vaprofeta ni vumundzuku lebyi vangamaka laha vanhu lava a va ta yisa kona lava nga ni ripfumelo.