Famba eTindleleni Ta Yehovha Hi Xivindzi
“Ku katekile mani na mani l’a tšhav̌aka Yehova, l’a fambaka tindleleni ta yena!”—PISALEMA 128:1.
1, 2. Rhekhodo ya Bibele ya marito ni swiendlo swa timbhoni to sungula ta Yehovha yi pfuna ku fikela kwihi?
RITO ra Yehovha lero Kwetsima ri ni timhaka to tala ta miringo ni mintsako leyi malandza yakwe lama tshembekaka ya veke na yona. Mintokoto ya Nowa, Abrahama, Sara, Yoxuwa, Debora, Baraka, Davhida ni van’wana yi le rivaleni. Hinkwavo ka vona a va ri vanhu va xiviri lava a va ri ni nchumu wun’we lowu hlawulekeke. A va ri ni ripfumelo eka Xikwembu, naswona a va famba etindleleni ta xona hi xivindzi.
2 Marito ni swiendlo swa timbhoni to sungula ta Yehovha swi nga hi khutaza loko hi tikarhatela ku famba etindleleni ta Xikwembu. Ku tlula kwalaho, hi ta kuma ntsako loko hi xixima Xikwembu ni ku chava ku xi hlundzukisa. Leswi swi tano, hambi loko hi hlangana ni miringo evuton’wini, hikuva mupisalema la huhuteriweke u yimbelerile a ku: “Ku katekile mani na mani l’a tšhav̌aka Yehova, l’a fambaka tindleleni ta yena!”—Pisalema 128:1.
Leswi Ku Va Ni Xivindzi Swi Vulaka Swona
3. Ku va ni xivindzi swi vula yini?
3 Loko hi ta famba etindleleni ta Yehovha, hi fanele ku va ni xivindzi. Kahle-kahle Matsalwa ma lerisa vanhu va Xikwembu ku kombisa mfanelo leyi. Hi xikombiso, mupisalema Davhida u yimbelerile a ku: ‘N’wina hinkwenu lava langutelaka Yehovha, vanani ni xivindzi, naswona timbilu ta n’wina a ti tiye.’ (Pisalema 31:24) Ku va ni xivindzi swi vula “ku va ni matimba ya mianakanyo ni mahanyelo yo kanya mbilu, ku phikelela ni ku langutana ni khombo, nchumu lowo chavisaka kumbe xihinga.” (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary) Munhu wa xivindzi u tiyile, u ni vurhena, naswona a nga chavi nchumu. Marito lama landzelaka ya muapostola Pawulo lama a ma tsaleleke mutirhi-kulobye Timotiya ma swi kombisa erivaleni leswaku Yehovha u nyika malandza yakwe xivindzi: “Hikuva Xikwembu a xi hi nyikanga moya wa vutoya, kambe xi hi nyikile moya wa matimba, ni wa rirhandzu, ni wa ku tikhoma.”—2 Timotiya 1:7.
4. Hi yihi yin’wana ya tindlela to kuma xivindzi?
4 Ndlela yin’wana yo kuma xivindzi lexi humaka eka Xikwembu i ku xiyisisa Rito ra Yehovha, Bibele hi xikhongelo. Timhaka to tala leti nga eMatsalweni ti nga hi pfuna ku va ni xivindzi swinene. Hikwalaho, xo sungula a hi voneni leswaku hi nga dyondza yini eMatsalweni ya Xiheveru, malunghana ni van’wana lava fambeke etindleleni ta Yehovha hi xivindzi.
Xivindzi Xo Twarisa Rungula Ra Xikwembu
5. Xivindzi xa Enoko xi nga ma pfuna njhani malandza ya Yehovha ya manguva lawa?
5 Xivindzi xa Enoko xi nga pfuna malandza ya Yehovha ya manguva lawa ku nyikela rungula ra Xikwembu hi xivindzi. Enoko a nga si velekiwa, ‘a ku sunguriwile ku vitana vito ra Yehovha.’ Vadyondzi van’wana va vula leswaku vanhu ‘va sungule’ ku vitana vito ra Yehovha ‘hi ndlela leyi nga fanelangiki.’ (Genesa 4:25, 26; 5:3, 6) Vito ra Xikwembu ri nga ha va ri tirhiseriwe ku vitana vanhu hambi ku ri swikwembu swa hava. Hikwalaho, vukhongeri bya mavunwa a byi tinyike matimba loko Enoko a velekiwa hi 3404 B.C.E. Entiyisweni, swi vonaka onge hi yena ntsena loyi a a ‘famba na Xikwembu,’ a landzela ndlela leyi lulameke, leyi fambelanaka ni ntiyiso lowu wa Yehovha lowu paluxiweke.—Genesa 5:18, 24.
6. (a) Enoko u twarise rungula rihi ra matimba? (b) I ku tiyiseka kwihi loku hi nga vaka na kona?
6 Enoko u twarise rungula ra Xikwembu hi xivindzi, kumbexana a ri twarisa hi ku chumayela. (Vaheveru 11:5; ringanisa 2 Petro 2:5.) Mbhoni leyi yi nga riki na nakulobye yi twarisile yi ku: “Vonani, Hosi yi fikile ni mavandla ya yona layo hlawuleka ya madzanadzana, ku ta avanyisa hinkwavo; yi ta veka nandzu eka hinkwavo lava nga chaviki Xikwembu, hi mhaka ya mintirho ya vona hinkwayo leyi lwaka na xona, leyi va yi endleke hi ndlela yo pfumala xichavo eka xona. Hosi yi ta avanyisa ni swilo hinkwaswo leswo biha leswi vadyohi lava vo ka va nga chavi Xikwembu va swi vuleke ehenhla ka xona.” (Yuda 14, 15) Enoko a a ri na xivindzi xo tirhisa vito ra Yehovha loko a twarisa rungula rero leri solaka vanhu lava nga chaviki Xikwembu. Naswona, tanihi leswi Xikwembu xi nyikeke Enoko xivindzi xo twarisa rungula rero ra matimba, Yehovha u nyike Timbhoni Takwe ta manguva lawa matimba lama fanaka yo nyikela rito ra Yena hi xivindzi evutirhelini, exikolweni, ni kun’wana.—Ringanisa Mintirho 4:29-31.
Ku Va Ni Xivindzi Hambi U Ringiwa
7. Nowa u nyikela xikombiso xihi xa xivindzi?
7 Xikombiso xa Nowa xi nga hi pfuna ku endla mintirho leyinene hi xivindzi loko hi ringiwa. Hi xivindzi ni ripfumelo, u amukele xitsundzuxo xa Xikwembu xa ndhambhi ya misava hinkwayo, kutani “a aka ngalava ku ta ponisa va ndyangu wa yena.” Hi swiendlo leswi kombisaka ku yingisa ni leswo lulama, Nowa u avanyise misava leyi nga pfumeriki hikwalaho ka mintirho ya yona leyo homboloka, a kombisa leswaku swi fanerile leswaku yi lovisiwa. (Vaheveru 11:7; Genesa 6:13-22; 7:16) Ku anakanyisisa hi ndlela ya Nowa swi pfuna malandza ya Xikwembu ya manguva lawa ku khomeka swinene emintirhweni yo lulama, yo tanihi vutirheli bya Vukreste.
8. (a) Nowa u langutane na yini tanihi “mutwarisi wa leswo lulama” la nga ni xivindzi? (b) Yehovha u ta hi endlela yini loko hi ri vachumayeri va leswo lulama lava nga ni xivindzi?
8 Loko hi landzela ndlela leyi lulameke kambe hi nga swi tivi leswaku hi nga langutana njhani ni ndzingo wo karhi, a hi khongeleleni vutlharhi byo hlangavetana na wona. (Yakobo 1:5-8) Ku tshembeka ka Nowa eka Xikwembu loko a ringiwa swi kombisa leswaku swa koteka ku hlangavetana ni miringo hi xivindzi, na hi ku tshembeka. U lwisane ni ntshikilelo wa misava leyo homboloka ni tintsumi leti tiambexeke mimiri ya nyama, kun’we ni vana va tona lava nga kumiwangiki hi ndlela ya ntumbuluko. Ina, Nowa a a ri “mutwarisi wa leswo lulama” la nga ni xivindzi, eka “misava ya khale” leyi a yi ta lovisiwa. (2 Petro 2:4, 5; Genesa 6:1-9) Hambi leswi a a vulavula hi xivindzi tanihi mutwarisi wa xitsundzuxo xa Xikwembu eka vanhu va le mahlweni ka ndhambhi, “a va nga anakanyi nchumu ku kondza loko ndhambi leyi ya mati yi ta, kutani yi va kukula hinkwavo.” (Matewu 24:36-39) Kambe hi nga tshuki hi rivala leswaku hambi leswi namuntlha vanhu vo tala va hi xanisaka ni ku ala rungula ra hina leri sekeriweke eBibeleni, Yehovha u ta hi tiyisa, hi laha a tiyiseke Nowa ha kona, loko hi kombisa ripfumelo ni xivindzi xo fana ni xa yena tanihi vatwarisi va leswo lulama.
Ku Endla Ku Rhandza Ka Xikwembu Hi Xivindzi
9, 10. Abrahama, Sara na Isaka va kombise ku yingisa ka xivindzi etimhakeni tihi?
9 Abrahama, “nakulobye wa Xikwembu” i xikombiso lexinene xa ku endla ku rhandza ka Xikwembu hi xivindzi. (Yakobo 2:23) Abrahama a a fanele a va ni ripfumelo ni xivindzi leswaku a endla ku rhandza ka Yehovha, a suka eUru leri ku nga tiko ra Vakalediya, ku nga muti lowu a wu tele hi rifuwo ra misava. U xi amukerile xitshembiso xa Xikwembu xa leswaku “tinšaka hikwato ta misav̌a” a ti ta tidzunisa hi yena ni leswaku mbewu ya yena a yi ta nyikiwa tiko. (Genesa 12:1-9; 15:18-21) Hi ripfumelo Abrahama “ú tshamile etikweni leri a tshembisiweke rona wonge hi loko a ri etikweni ra van’wana,” a langutele “muti lowu nga ni masungulo lamanene”—Mfumo wa Xikwembu wa le tilweni, lowu a a ta pfuxiwa enkarhini wa wona leswaku a hanya emisaveni.—Vaheveru 11:8-16.
10 Sara nkata Abrahama a a ri ni ripfumelo ni xivindzi lexikulu lerova a rhurha eUru, a famba ni nuna wa yena etikweni rimbe, a hlangavetana ni swiphiqo swihi na swihi leswi va langutaneke na swona kwalaho. Kutani u kume hakelo hikwalaho ka ku endla ku rhandza ka Xikwembu hi xivindzi! Hambi leswi a a ri mhika ku fikela loko a ri ni malembe ya kwalomu ka 90, “a hundzeriwile hi nkarhi,” Sara u nyikiwe matimba ‘yo tswala mbewu, tanihi leswi a a tshemba Xikwembu lexi n’wi tshembiseke swona.’ Hi ku famba ka nkarhi u tswale Isaka. (Vaheveru 11:11, 12; Genesa 17:15-17; 18:11; 21:1-7) Endzhaku ka malembe, Abrahama u endle ku rhandza ka Xikwembu hi xivindzi, ‘a lava ku nyikela Isaka.’ Loko a tshikisiwile hi ntsumi, mupatriarka loyi u kume n’wana wakwe la nga ni xivindzi ni loyi a yingisaka, a nga si fa ‘hi ndlela yo fanekisela.’ Xisweswo yena na Isaka va kombise hi vuprofeta leswaku Yehovha Xikwembu a a ta nyikela N’wana wakwe, Yesu Kreste, tanihi nkutsulo, leswaku lava va kombisaka ripfumelo eka yena va ta kuma vutomi lebyi nga heriki. (Vaheveru 11:17-19; Genesa 22:1-19; Yohane 3:16) Kunene, ku yingisa loku nga tsekatsekiki ka Abrahama, Sara na Isaka ku fanele ku hi susumetela ku yingisa Yehovha ni ku endla ku rhandza ka yena minkarhi hinkwayo.
Xivindzi Xo Yima Ni Vanhu Va Xikwembu
11, 12. (a) Muxe u xi kombise njhani xivindzi malunghana ni vanhu va Yehovha? (b) Hikwalaho ka xivindzi xa Muxe, hi xihi xivutiso lexi nga vutisiwaka?
11 Muxe u ve ni xivindzi a yima ni vanhu va Xikwembu lava tshikileriweke. Hi lembe xidzana ra vu-16 B.C.E., vatswari va Muxe na vona va kombise xivindzi. Handle ko chava xileriso xa hosi xo dlayetela vana va xinuna lava ha ku velekiwaka va Vaheveru, va tumbete Muxe, va n’wi nghenisa endzeni ka xirhundzu xa tinhlanga, exikarhi ka tinhlanga, eribuweni ra Nambu wa Nile. Loko a kumiwile hi n’wana wa xisati wa Faro, u kurisiwile tanihi n’wana wakwe, hambi leswi a sunguleke a leteriwa hi tlhelo ra moya ekaya ka vatswari vakwe. Tanihi xirho xa ndyangu wa Faro, Muxe “[u dyondzisiwe] vutlhari hinkwabyo bya Vaegipta,” kutani a va “munhu wa matimba eku vulavuleni ni le ku tirheni,” ku nga vutshila byo ehleketa ni byo tirha.—Mintirho 7:20-22; Eksoda 2:1-10; 6:20.
12 Ku nga khathariseki rifuwo ra swilo leswi vonakaka ra le ndlwini ya vuhosi, Muxe hi xivindzi u hlawule ku yima ni vagandzeri va Yehovha, lava hi nkarhi wolowo a va endliwe mahlonga hi Vaegipta. Leswaku a sirhelela Muisrayele, u dlaye Muegipta, ivi a balekela eMidiyani. (Eksoda 2:11-15) Endzhaku ka malembe ya 40, Xikwembu xi n’wi tirhisile leswaku a rhangela Vaisrayele va huma evuhlongeni. Kutani Muxe “ú sukile etikweni ra Egipta a nga chavi vukari bya hosi,” leyi vuleke leswaku yi ta n’wi dlaya hikwalaho ka leswi a a vulavulela Yehovha malunghana ni tiko ra Israyele. Muxe a a famba onge hi loko a vona “loyi a nga voniwiki,” ku nga Yehovha Xikwembu. (Vaheveru 11:23-29; Eksoda 10:28) Xana u na rona ripfumelo ni xivindzi xo tano lerova u nga namarhela Yehovha ni vanhu vakwe ku nga khathariseki muxaka wa xihinga ni nxaniso lowu u langutanaka na wona?
Xivindzi Xo ‘Landzela Yehovha Hi Mbilu Hinkwayo’
13. Yoxuwa na Kalebe va xi nyikele njhani xikombiso xa xivindzi?
13 Yoxuwa na Kalebe lava a va ri ni xivindzi va nyikele vumbhoni bya leswaku hi nga swi kota ku famba etindleleni ta Xikwembu. Va ‘landzele Yehovha hi mbilu hinkwayo.’ (Tinhlayo 32:12) Yoxuwa na Kalebe a ku ri van’wana va vavanuna va 12 lava rhumiweke ku ya kambela Tiko leri Tshembisiweke. Hi ku chava vaaki va rona, tinhlori ta khume ti ringete ku kucetela tiko ra Israyele leswaku ri nga ngheni eKanana. Hambi swi ri tano, Yoxuwa na Kalebe hi xivindzi va te: “Loko Yehova a tiṭakele ha hina, o ta hi nghenisa e tikweni leri, o ta hi nyika rona, ri nga tiko le’ri pfelelaka hi nṭwamba ni v̌ulombe. Ntsena mi nga ṭhuki mi pfukela Yehova; loko mi ri ṅwina, mi nga tšhav̌eni v̌anhu v̌a tiko leri, hikuv̌a ŝi ta v̌a ŝakudya ŝa hina; e nḍuti wa v̌ona wu sukile henhla ka v̌ona, kasi Yehova o na hina; mi nga ṭhuki mi v̌a tšhav̌a.” (Tinhlayo 14:8, 9) Hi ku pfumala ripfumelo ni xivindzi, rixaka rero ra Vaisrayele a ri fikanga etikweni ra xitshembiso. Kambe ku nghene Yoxuwa na Kalebe, kun’we ni rixaka lerintshwa.
14, 15. (a) Tanihi leswi Yoxuwa a tirhiseke marito lama nga eka Yoxuwa 1:7, 8, xana yena na Vaisrayele va humeleriwe hi yini? (b) Hi yihi dyondzo leyi hi yi dyondzaka eka Yoxuwa na Kalebe, malunghana ni xivindzi?
14 Xikwembu xi byele Yoxuwa xi ku: “[Vana ni xivindzi], u tiya ŝinene, u hiseka e ku endla hi nawu hikwawo lowu Moše, nanḍa wa mina, a ku leriseke wona; u nga ṭhuki u hambuka ka wona e šineneni, hambi ku ri šimaṭini, leŝaku u ta kateka e ŝilweni hikwaŝo leŝi u nga ta ŝi sungula. Buku ya nawu lowu yi nga ṭhuki yi v̌a kule ni nomu wa wena, kambe u yi anakanya v̌usiku ni nhlekanhi, u hiseka ku endla hikwaŝo le’ŝi ṭariweke kona, hi kona u nga ta kateka e tindleleni ta wena, u ta ṭaka.”—Yoxuwa 1:7, 8.
15 Tanihi leswi Yoxuwa a tirhiseke marito wolawo, Yeriko ni miti yin’wana yi tekiwe hi Vaisrayele. Xikwembu xi tlhele xi endla leswaku dyambu ri yima ndhawu yin’we leswaku ri voninga ku kondza Israyele a hlula Gibiyoni. (Yoxuwa 10:6-14) Loko a ri ekhombyeni ro lava ku hlaseriwa hi mavuthu lama n’wi hlengelaka, “byi ri v̌unyingi le’byikulu ngopfu, byi fana ni sav̌a le’ri nge ribuweni ra lwandle,” Yoxuwa u ve ni xivindzi, kutani Xikwembu xi tlhele xi endla leswaku tiko ra Israyele ri hlula. (Yoxuwa 11:1-9) Hambi leswi hi nga vanhu lava nga hetisekangiki, ku fana na Yoxuwa na Kalebe, hi nga landzela Yehovha hi mbilu hinkwayo, kutani Xikwembu xi nga hi nyika matimba yo famba etindleleni ta xona hi xivindzi.
Xivindzi Xo Tshemba Xikwembu
16. Debora, Baraka na Yaele va kombise xivindzi hi tindlela tihi?
16 Ku tshemba Yehovha hi mbilu hinkwayo swa pfuna, hi laha swi kombisiweke ha kona hi swiendlakalo swa le masikwini lawa vaavanyisi a va avanyisa ha wona le Israyele. (Rhuti 1:1) Hi xikombiso, Muavanyisi Baraka na muprofeta wa xisati Debora a va tshemba Xikwembu hi mbilu hinkwayo. Yabini hosi ya le Kanana a a tshikilele Israyele hi malembe ya 20 loko Yehovha a endla leswaku Debora a khutaza Baraka ku hlengeleta vavanuna va 10 000 eNtshaveni ya Taboro. Sisera, ndhuna ya mavuthu ya Yabini, u tsutsumele exinambyanini xa Kixoni, hi ku tiyiseka leswaku vavanuna va Israyele a va nga ta humelela loko va ri endhawini leyi yi andlalekeke loko va lwa ni vuthu rakwe leri nga ni makalichi ya 900 lawa a ma ri na mavhilwa ya nsimbhi. Loko Vaisrayele va macha va ya erivaleni ra nkova, Xikwembu xi va lwerile, ivi ndhambhi leyikulu yi endla leswaku rivala ra nyimpi ri va ni nhlangasi, leswi endleke leswaku makalichi ya Sisera ma nga ha swi koti ku famba. Vavanuna va Baraka va humelerile, ivi ‘magovela hinkwawo ya Sisera ma dlayiwa hi vukarhi bya tlharhi.’ Sisera u balekele entsongeni wa Yaele, kute loko a khomiwe hi vurhongo, Yaele a kuma xivindzi xo dlaya ndhuna leyi hi ku belela mhingu ya ntsonga enhlokweni ya yona. Ku tiyisa marito ya Debora ya vuprofeta lawa a ma byeleke Baraka, xisweswo “ku ḍunisiwa” wansati hikwalaho ka ku hlula loku. Hikwalaho ka leswi Debora, Baraka na Yaele va tshembeke Xikwembu hi mbilu hinkwayo, Israyele “ri [etlerile] hi malembe ya mune wa makume.”—Vaavanyisi 4:1-22; 5:31.
17. Hi xihi xikombiso xa ku tshemba Yehovha hi mbilu hinkwayo lexi nyikeriweke hi Muavanyisi Gidiyoni?
17 Muavanyisi Gidiyoni u tshembe Yehovha Xikwembu hi mbilu hinkwayo loko Vamidiyani ni van’wana va hlasele Israyele. Hambi leswi vahlaseri va vona va 135 000 a va tele ku tlula vona, vavanuna va nyimpi ya Israyele lava a va ri 32 000 kumbexana a va ta anakanya leswaku va hlule hi vurhena bya vona, kasi i Xikwembu xi nga va nyika matimba yo hlula. Hi ku kongomisiwa hi Yehovha, Gidiyoni u hungute mavuthu ya yena ma va mintlawa yinharhu ya vavanuna va 100. (Vaavanyisi 7:1-7, 16; 8:10) Loko vavanuna lava va 300 va rhendzela magovela ya Midiyani ni vusiku, un’wana ni un’wana a a ri ni mhalamhala ni xikhuwana lexi nga ni ndzilo endzeni. Loko va kowetiwa, va chaye timhalamhala, va faya swikhuwana, va tlakusela ndzilo lowu pfurhaka ehenhla, kutani va huwelela va ku: “Tlhari ra Yehova ni ra Gideon!” (Vaavanyisi 7:20) Vamidiyani lava tshukisiweke va sungule ku baleka, kutani va hluriwa. Swiendlakalo swo tano swi fanele ku hi tiyisekisa leswaku ku tshemba Xikwembu hi mbilu hinkwayo ni namuntlha swa pfuna.
Xivindzi Xo Dzunisa Yehovha Ni Ku Kondletela Vugandzeri Lebyi Tengeke
18. Davhida u endle yini hi xivindzi, loko a dlaye Goliyadi?
18 Swikombiso swin’wana swa Bibele swi kombisa xivindzi xo dzunisa Yehovha ni ku kondletela vugandzeri lebyi tengeke. Davhida la ha riki jaha, loyi a poniseke tinyimpfu ta tata wakwe hi xivindzi, u ve ni xivindzi emahlweni ka Goliyadi, xihontlovila xa Mufilista. Davhida u te: “U tile ka mina hi banga, ni tlhari, ni ntlhuv̌ana, kambe mina nḍi ta ka wena hi v̌ito ra Yehova wa mav̌andla, ni ra Šikwembu ša tinyimpi ta Israel leti u ti sanḍeke. Namuntlha Yehova o ta ku nyiketa mav̌okweni ya mina; nḍi ta ku tlhav̌a, nḍi ku ṭema nhloko; . . . misava hikwayo yi ta tiv̌a leŝaku Šikwembu ša Israel ši kona. Nhlengeletano hikwayo leyi yi ta tiv̌a leŝaku Yehova wa ponisa, kambe ku nga ri hi banga ni matlhari; hikuv̌a [nyimpi i ya] Yehova.” (1 Samuwele 17:32-37, 45-47) Hi mpfuno wa Xikwembu, Davhida u dzunise Yehovha hi xivindzi, a dlaya Goliyadi, xisweswo a endla ntirho lowukulu eku heriseni ka nxungeto wa Vafilista eka vugandzeri lebyi tengeke.
19. Solomoni a a lava xivindzi eka ntirho wihi, naswona ndlela leyi a wu endleke ha yona yi nga tirhisiwa njhani namuntlha?
19 Loko Solomoni n’wana wa Hosi Davhida a lava ku aka tempele ya Xikwembu, tata wakwe la dyuhaleke u n’wi khutazile a ku: “[Vana ni xivindzi] u tiya, u endla ha kona! U nga tšhav̌i, u nga heli mbilu, hikuv̌a Yehova, Šikwembu, Šikwembu ša mina, o ta v̌a na wena, a nga ka a nga ku ṭhiki, a nga ka a nga ku riv̌ali, mitiro hikwayo ya ntiro wa yindlu ya Yehova yi ko yi hela.” (1 Tikronika 28:20) Hi ku teka goza ra xivindzi, Solomoni u hete tempele hi ndlela leyi humelelaka. Loko xiyimiso xo aka miako ya swa le tilweni xi tisa ntlhontlho namuntlha, a hi tsundzukeni marito ya Davhida lama nge: ‘Vana ni xivindzi, u tiya, u tirha.’ Vona ndlela leyinene swonghasi yo dzunisa Yehovha ni ku kondletela vugandzeri lebyi tengeke!
20. Hosi Asa u ve ni xivindzi loko a endla yini?
20 Hikwalaho ka ku navela ka Hosi Asa ku dzunisa Xikwembu ni ku kondletela vugandzeri lebyi tengeke, u herise swifaniso eYuda, a hlongola vavanuna lava endlaka vunghwavava etempeleni. U suse ni kokwa wakwe wa xisati loyi a gwinehile exiyin’weni xa yena lexi tlakukeke, kutani a hisa ‘xifaniso xakwe xa manyala.’ (1 Tihosi 15:11-13) Ina, Asa “[u ve ni xivindzi], kutani a susa manyala ya tiko hikwaro ra Yuda ni ra Benyamin, ni ya miti leyi a yi tekeke nṭhav̌eni ya Efraim; a pfuša ni altari ya Yehova leyi ngi yi ri mahlweni ka nyangwa ya Yehova.” (2 Tikronika 15:8) Xana na wena u lwisana na byona vugwinehi hi xivindzi, kutani u kondletela vugandzeri lebyi tengeke? Xana u tirhisa rifuwo ra wena ra swilo leswi vonakaka leswaku u yisa swilaveko swa Mfumo emahlweni? Naswona xana u lava ku dzunisa Yehovha hi ku hlanganyela nkarhi na nkarhi eku twariseni ka mahungu lamanene tanihi un’wana wa Timbhoni takwe?
21. (a) Timhaka ta vahlayisi va vutshembeki va le mahlweni ka Vukreste ti nga hi pfuna njhani? (b) I yini lexi nga ta kambisisiwa eka xihloko lexi landzelaka?
21 Ha tlangela swonghasi leswi Xikwembu xi hlayiseke timhaka ta Matsalwa, lama hi byelaka hi ta vahlayisi va vutshembeki va le mahlweni ka Vukreste! Kunene, swikombiso swa vona leswinene swi nga hi pfuna ku tirhela Yehovha hi ndlela leyi hlawulekeke, hi xivindzi, ni ku n’wi chava hi ndlela leyi faneleke. (Vaheveru 12:28) Kambe ni Matsalwa ya Vukreste ya Xigriki ya ni swikombiso swa xivindzi lexi kombisiwaka hi ku chava Xikwembu. Xana tin’wana ta timhaka leti ti nga hi pfuna njhani leswaku hi famba etindleleni ta Yehovha hi xivindzi?
A Wu Ta Hlamurisa Ku Yini Ke?
◻ Ku va ni xivindzi swi vula yini?
◻ Enoko na Nowa va kombise xivindzi hi ndlela yihi?
◻ Abrahama, Sara na Isaka va ve ni xivindzi loko va endla yini?
◻ Hi swihi swikombiso swa ku va ni xivindzi leswi nyikeriweke hi Muxe, Yoxuwa na Kalebe?
◻ Van’wana va swi kombise njhani leswaku va ni xivindzi xa ku tshemba Xikwembu?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]
Gidiyoni ni ntlawa wakwe lowutsongo a va tshemba Yehovha hi mbilu hinkwayo