“Hambeta U Ndzi Landzela”

1-3. (a) Xana ku endleke yini loko Yesu a hambana ni vaapostola vakwe, naswona ha yini ku famba ka yena a ku nga twisi ku vava? (b) Ha yini hi fanele ku tiva leswi Yesu a swi endleke ku sukela loko a sukile laha misaveni a tlhelela etilweni?

VAVANUNA va 11 a va yime swin’we entshaveni. Hinkwavo a va langute munhu un’wana la nga exikarhi ka vona loyi va n’wi rhandzaka ni ku n’wi xixima ngopfu. A a ri ni xivumbeko xa munhu wa nyama, kambe kahle-kahle i Yesu la pfuxiweke, loyi a nga tlhela a va n’wana wa Yehovha wa moya, la nga ni matimba swinene. Yesu u hlengelete vaapostola vakwe kwalaho laha a a ta hlangana na vona ro hetelela, kona kwale Ntshaveni ya Mitlhwari.

² Ntshava leyi, leyi nga xiphemu xa swintshabyana swa ribye ra muhuthu leswi nga entsungeni wa Nkova wa Kedroni loko munhu a ri hala Yerusalema, entiyisweni yi tsundzuxe Yesu swo tala. Eswintshabyanini leswi ku ni muti wa Betaniya, laha Yesu a pfuxeke Lazaro kona. Eka mavhiki ma nga ri mangani lawa a ma ha ku hundza, Yesu u suke eBetefage a nghena eYerusalema hi mbhongolo tanihi muhluri. Nakambe eNtshaveni ya Mitlhwari kumbexana hilaha ntanga wa Getsemani a wu ri kona, laha Yesu a heteke nkarhi wo leha kona a ri enhlomulweni loko a nga si khomiwa. Yesu u hlele ku lelana ni valandzeri va yena tlhelo vanghana vakwe lavakulu entangeni wolowo. U lelane na vona hi musa. Kutani a sungula ku tlhandlukela etilweni! Vaapostola va sale va yime kwalaho, va langute N’wini wa vona la rhandzekaka loko a ri karhi a tlhandlukela etilweni. Eku heteleleni, u funengetiwe hi papa kutani va nga ha n’wi voni.—Mintirho 1:6-12.

³ Xana mhaka yoleyo eka wena yi vonaka yi hele hi ndlela leyi pfilunganyaka, onge hiloko vanghana va yena va sale va titwe va lahliwile? A swi tano. Entiyisweni, loko tintsumi timbirhi ti vulavula ni vaapostola, a ka ha ri ni swin’wana leswi a swi ta humelela Yesu. (Mintirho 1:10, 11) Ku ya ka yena etilweni a ko va masungulo ya swo tala leswi a swa ha ta humelela. Rito ra Xikwembu a ri hi siyi emunyameni emhakeni ya leswi swi humeleleke Yesu. I swa nkoka ku tiva leswi Yesu a swi endleke ku sukela loko a sukile laha misaveni. Ha yini? Tsundzuka leswi Yesu a swi byeleke Petro, loko a ku: “Hambeta u ndzi landzela.” (Yohane 21:19, 22) Hinkwerhu hi fanele ku yingisa xileriso xexo, ku nga ri swa xinkarhana ntsena kambe vutomi bya hina hinkwabyo. Leswaku hi xi yingisa, hi fanele hi twisisa leswi N’wini wa hina a swi endlaka sweswi ni mintirho leyi a nyikiweke yona le tilweni.

Vutomi Bya Yesu Endzhaku Ko Tlhelela eTilweni

4. Xana Bibele yi swi paluxe njhani ka ha ri emahlweni leswi a swi ta humelela etilweni endzhaku ka loko Yesu a tlhelele kona?

⁴ Matsalwa a ma hi byeli nchumu hi ta Yesu loko a fika etilweni, ndlela leyi a amukeriweke ha yona ni leswi a a tsakise xiswona loko a tlhela a vonana ni Tata wakwe. Hambiswiritano, Bibele yi hi byele ka ha ri emahlweni leswi a swi ta humelela etilweni endzhakunyana ka loko Yesu a tlhelele kwale. Phela kwalomu ka malembe-xidzana yo tlula 15, Vayuda a va tlangela nkhuvo wo kwetsima. Siku rin’we, lembe ni lembe, muprista lonkulu a a nghena eNdhawini yo Kwetsima Ngopfu etempeleni a xuva ngati ya magandzelo ya Siku ra ku Kombela ku Rivaleriwa emahlweni ka areka ya ntwanano. Hi siku rero, muprista lonkulu a a fanekisela Mesiya. Yesu u swi hetisise hilaha ku heleleke leswi nkhuvo wolowo a wu profeta swona loko a tlhelele etilweni. U nghene etilweni evukwetsimelweni lebyikulu bya Yehovha—endhawini yo kwetsima ngopfu evuakweni hinkwabyo—kutani a nyika Tata wa yena ntikelo wa gandzelo ra nkutsulo lowu a wu humeseke. (Vaheveru 9:11, 12, 24) Xana Yehovha u wu amukerile?

5, 6. (a) Hi byihi vumbhoni lebyi kombiseke leswaku Yehovha u amukele gandzelo ra Kreste ra nkutsulo? (b) I vamani lava vuyeriwaka eka gandzelo ra nkutsulo naswona va vuyeriwa njhani?

⁵ Nhlamulo hi yi kuma hi ku kambisisa leswi humeleleke endzhaku ka masiku ma nga ri mangani Yesu a tlhandlukile. Ntlawa lowutsongo wa Vakreste va kwalomu ka 120 a wu hlengeletane eYerusalema ekamareni leri nga exithezini xa le henhla loko ku twakala rimoyana leri hungaka hi matimba. Hiloko ku vonaka ndzilo ehenhla ka tinhloko ta vona lowu a wu fanekisela tindzimi to hambana-hambana, kutani hinkwavo va tala hi moya lowo kwetsima ivi va sungula ku vulavula hi tindzimi to hambana-hambana. (Mintirho 2:1-4) Mhaka leyi a yi kombisa ku tswariwa ka tiko lerintshwa, ra Israyele wa moya leri a ri ri “rixaka leri hlawuriweke,” lerintshwa ni “vaprista va vuhosi” lava nga ta endla ku rhandza ka Xikwembu laha misaveni. (1 Petro 2:9) Swi le rivaleni leswaku Yehovha Xikwembu u amukele gandzelo ra Kreste ra nkutsulo. Ku chuluriwa loku ka moya lowo kwetsima a ku ri wun’wana wa mikateko yo sungula leyi veke kona hikwalaho ka nkutsulo.

⁶ Ku sukela kwalaho, gandzelo ra Kreste ri pfune valandzeri va yena emisaveni hinkwayo. Ku nga khathariseki leswaku hi va “ntlhambinyana” lowu totiweke wa lava nga ta fuma na Kreste etilweni kumbe hi va “tinyimpfu tin’wana” lava nga ta fumiwa hi yena laha misaveni, ha vuyeriwa eka gandzelo rakwe. (Luka 12:32; Yohane 10:16) Hi rona xisekelo xa ntshembo wa hina ni ku rivaleriwa ka swidyoho swa hina. Loko ntsena hi ya emahlweni hi ‘kombisa ripfumelo’ egandzelweni ra nkutsulo, naswona hi landzela Yesu siku ni siku, hi ta va ni ripfalo ro basa ni vumundzuku lebyinene.—Yohane 3:16.

7. Hi byihi vulawuri lebyi Yesu a nyikiweke byona endzhaku ka loko a tlhelele etilweni naswona u nga n’wi seketela njhani?

⁷ Xana Yesu u endla yini etilweni hi mpfhuka a tlhelele kona? U nyikiwe vulawuri hinkwabyo etilweni. (Matewu 28:18) Entiyisweni, Yehovha u n’wi veke ku va mufumi ehenhla ka vandlha ra Vukreste, ku nga xiavelo lexi a xi endleke hi rirhandzu naswona hi ndlela yo lulama. (Vakolosa 1:13) Hilaha swi vuriweke hakona, Yesu u veke vavanuna lava nga ni vutihlamuleri leswaku va khathalela swilaveko swa ntlhambi wa yena. (Vaefesa 4:8) Hi xikombiso, u hlawule Pawulo leswaku a va “muapostola eka matiko,” a n’wi rhuma leswaku a hangalasa mahungu lamanene ematikweni ya le kule. (Varhoma 11:13; 1 Timotiya 2:7) Loko lembe-xidzana ro sungula ri ya eku heleni, Yesu u tsalele mavandlha ya nkombo lama a ma ri eRhoma exifundzheni xa Asiya, a ma nyika rungula leri ma bumabumelaka, leri ma layaka ni leri ma byelaka laha ma faneleke ma lulamisa kona. (Nhlavutelo, tindzima 2-3) Xana u teka Yesu a ri Nhloko ya vandlha ra Vukreste? (Vaefesa 5:23) Leswaku u ya emahlweni u n’wi landzela, u fanele u yingisa u tlhela u tirhisana kahle ni vamakwerhu evandlheni ra n’wina.

8, 9. Hi byihi vulawuri lebyi Yesu a nyikiweke byona hi 1914, naswona sweswo swi vula yini hi swiboho leswi hi swi endlaka?

⁸ Yesu u nyikiwe vulawuri byin’wana hi lembe ra 1914. Lembe rero u vekiwe ku va Hosi leyi nga Mesiya ya Mfumo wa Yehovha. Loko Yesu a sungula ku fuma, ku “tlhekeke nyimpi etilweni.” Xana vuyelo byi ve byihi? Sathana ni madimona yakwe va cukumeteriwe emisaveni, hiloko ku sungula nguva ya nhlomulo. Ku ve ni ku andza ka tinyimpi, vugevenga, ku chava, mintungu, ku tsekatseka ka misava ni tindlala leswi weleke vanhu va le minkarhini leyi, ku nga swona leswi hi kombisaka leswaku sweswi Yesu wa fuma etilweni. Sathana wa ha ri “mufumi wa misava leyi” kambe swa “nkarhi wo koma” ntsena. (Nhlavutelo 12:7-12; Yohane 12:31; Matewu 24:3-7; Luka 21:11) Hambiswiritano, Yesu u nyike vanhu nkarhi wo amukela vuhosi bya Yena emisaveni hinkwayo.

⁹ I swa nkoka leswaku hi yima na Hosi leyi nga Mesiya. Eka swiboho hinkwaswo leswi hi swi endlaka siku ni siku, hi fanele hi swi endla hi ku pfumelelana na yena ku nga ri hi ku pfumelelana ni misava leyi yo homboloka. Loko “Hosi [leyi] ya tihosi ni Mufumi wa vafumi” yi kambisisa vanhu, mbilu ya yona leyo lulama ya pfurha hi ku hlundzuka hi hala tlhelo ya khapa-khapa hi ntsako. (Nhlavutelo 19:16) Ha yini?

Ku Hlundzuka Ni Ntsako Wa Hosi Leyi Nga Mesiya

10. Xana Yesu i munhu wa njhani hi ntumbuluko, kambe i yini leswi hlundzukisaka N’wini wa hina?

¹⁰ N’wini wa hina u tshama a tsakile hi ntumbuluko ku fana ni Tata wa yena. (1 Timotiya 1:11) Loko Yesu a ha ri emisaveni a a nga ri munhu loyi swi tikaka ku n’wi tsakisa. Kambe, namuntlha emisaveni ku humelela swilo swo tala leswi n’wi hlundzukisaka. Entiyisweni u hlundzukisiwa hi tinhlengeletano ta vukhongeri leti ti hembaka ti vula leswaku ti yimela yena. U vule leswi ha tona: “A hi hinkwavo lava nge eka mina, ‘Hosi, Hosi,’ lava nga ta nghena emfun’weni wa matilo, kambe ku ta nghena la endlaka ku rhandza ka Tata wa mina la nge matilweni. Vo tala va ta ku eka mina hi siku rero, ‘Hosi, Hosi, xana a hi . . . [endlanga] mintirho yo tala ya matimba hi vito ra wena ke?’ Kutani hi nkarhi wolowo ndzi ta va byela ndzi ku: A ndzi kalanga ndzi mi tiva! Sukani eka mina, n’wina vaendli va leswo kala nawu.”—Matewu 7:21-23.

11-13. Ha yini van’wana va nga ha hlamarisiwaka hi marito ya Yesu ya vukarhi lawa ma kongomisiweke eka lava va ‘endlaka mintirho yo tala ya matimba’ hi vito ra yena, naswona ha yini a hlundzuka? Kombisa.

¹¹ Namuntlha vanhu vo tala lava tivulaka Vakreste va nga ha hlamarisiwa hi marito wolawo. Xana Yesu a nga ma vurisa ku yini marito yo tano ya vukarhi eka vanhu lava ‘endleke mintirho yo tala ya matimba’ hi vito ra yena? Tikereke ta Vujagana ti seketela mavandla lama pfunaka swisiwana hi timali, ti aka swibedlhele, swikolo ni ku endla mintirho yin’wana yo tala. Leswaku u twisisa xivangelo xa ku va swi fanerile leswaku Yesu a ti hlundzukela, anakanya hi xifaniso lexi landzelaka.

¹² A hi nge, tatana na manana va lava ku teka riendzo. Kambe a va nge swi koti ku famba ni vana va vona, kutani va kuma munhu loyi a nga ta va salela na vona. Leswi va n’wi lerisaka swona a swi tiki, va ri: “U sala u hi hlayisela vana. U va phamela swakudya, u vona leswaku va tshama va basile u tlhela u vona leswaku va sirhelelekile.” Kambe loko vatswari va vuya, va fika va yima tinhloko, loko va kuma vana va vona va ri karhi va sika hi ndlala. Va lo pyii hi thya, va vabya naswona va ri eku rileni. Va rilela munhu yoloye leswaku a va pfuna kambe ko fana ni kwala. Ha yini? Hikuva u khandziye xitepisi u karhi u hlantswa mafasitere. Vatswari va hlundzuka ngopfu kutani va lava leswaku a va hlamusela kahle mihlolo leyi va yi vonaka. Munhu yoloye u ri: “Ma nga vona hinkwaswo leswi ndzi nga swi endla! Mafasitere ma basile. Ndzi tlhele ndzi lunghisa ni swin’wana swo tala laha ndlwini!” Xana vatswari volavo va ta vohla? Doo! Phela, a va n’wi kombelanga ku endla mintirho yoleyo; vona a va lava ntsena leswaku a khathalela vana va vona. Va hlundzuke ngopfu hi leswi a nga swi endlangiki leswi va n’wi leriseke swona.

¹³ Vujagana byi fana ni munhu yoloye. Yesu u suke a lerise vayimeri va yena leswaku va phamela vanhu hi tlhelo ra moya, va va dyondzisa ntiyiso wa Rito ra Xikwembu, ni ku va pfuna leswaku va basa hi tlhelo ra moya. (Yohane 21:15-17) Kambe Vujagana byi tsandzeke hilaha ku heleleke ku yingisa swileriso swa yena. Byi tshike vanhu va sika hi tlhelo ra moya, va pfilunganyekile hikwalaho ka tidyondzo ta mavunwa naswona va nga tivi nchumu hi tidyondzo ta xisekelo ta Bibele. (Esaya 65:13; Amosi 8:11) Hambiloko byi ringeta ku antswisa misava leyi, sweswo a swi vuli nchumu. Phela, mafambiselo ya misava leyi ma fana ni yindlu leyi yimeleke ku mbindzimuxiwa! Rito ra Xikwembu ri swi veka erivaleni leswaku mafambiselo ya misava ya Sathana ma ta lovisiwa ku nga ri khale.—1 Yohane 2:15-17.

14. Hi wihi ntirho lowu tsakisaka Yesu namuntlha, naswona ha yini?

¹⁴ Hi hala tlhelo, Yesu u fanele a tsaka ngopfu loko a languta a ri etilweni kutani a vona vanhu va timiliyoni va ri karhi va endla ntirho wo endla vadyondzisiwa lowu a wu nyikeke valandzeri va yena a nga si suka laha misaveni. (Matewu 28:19, 20) Mawaku lunghiselelo leri hi nga na rona ro tsakisa Hosi leyi nga Mesiya! A hi tiyimiseleni ku hambeta hi pfuna “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha.” (Matewu 24:45) Ntlawa lowu wa Vakreste lava totiweke wu sungule ntirho wo chumayela naswona wu phamele tinyimpfu ta Kreste hi ku tshembeka, ku nga ri ku fana ni vafundhisi va Vujagana.

15, 16. (a) Xana Yesu u titwa njhani hi tihanyi leti nga kona namuntlha, naswona hi swi tivisa ku yini sweswo? (b) Vujagana byi hlundzukisa Yesu hi yini?

¹⁵ Swi le rivaleni leswaku Hosi ya hlundzuka loko yi vona tihanyi leti endliwaka laha misaveni namuntlha. Hi nga ha tsundzuka ndlela leyi Vafarisi va n’wi soleke ha yona Yesu loko a hanyisa munhu hi Savata. A va tinonon’hwisa timbilu lerova va hlamusela Nawu wa Muxe hi ku pfumelelana ni xihlawuhlawu xa vona ni hi ku ya hi nawu wa vona vini. Vanhu va pfuneke ngopfu hi masingita ya Yesu! Kambe vavanuna volavo a va nga swi voni nikatsongo leswaku masingita wolawo ma tisele vanhu ntsako ni ntshunxeko, ma tlhela ma tiyisa ripfumelo ra vona. Xana Yesu u titwe njhani hi vona? Siku rin’wana u ‘rhalarhale hi ku hlundzuka, a ri ni gome swinene hikwalaho ko tlanyala ka timbilu ta vona.’—Marka 3:5.

¹⁶ Namuntlha, Yesu u vona swo tala leswi n’wi khomisaka “gome swinene.” Varhangeri va Vujagana va pfariwe mahlo hikwalaho ka leswi va tinyiketeleke eka mikhuva ni tidyondzo leti nga pfumelelaniki ni Matsalwa. Ku tlula kwalaho, va hlundzuka ngopfu hikwalaho ka ku chumayeriwa ka mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu. Etindhawini to tala emisaveni, vafundhisi va pfurhetele ndzilo leswaku ku xanisiwa Vakreste lava ringetaka hi mbilu hinkwayo ku chumayela rungula leri Yesu a ri chumayeleke. (Yohane 16:2; Nhlavutelo 18:4, 24) Hi nkarhi lowu fanaka, nkarhi hinkwawo vafundhisi volavo va khutaza valandzeri va vona leswaku va ya enyimpini va ya dlaya—onge hiloko sweswo swi tsakisa Yesu Kreste!

17. Xana valandzeri va Yesu va ntiyiso va n’wi tsakisa hi yini?

¹⁷ Ku hambana ni sweswo, valandzeri va Yesu va ntiyiso va tikarhatela ku rhandza vanhu-kulobye. Va chumayela mahungu lamanene eka “vanhu va mixaka hinkwayo,” hilaha Yesu a endleke hakona hambiloko a kanetiwa. (1 Timotiya 2:4) Ndlela leyi va rhandzanaka ha yona ya hlamarisa; i mfungho wa vona lowu va tiviwaka ha wona. (Yohane 13:34, 35) Loko va khoma Vakreste-kulobye hi rirhandzu, va va xixima ni ku va komba xichavo, sweswo swi swi veka erivaleni leswaku i valandzeri va xiviri va Yesu—naswona sweswo swi tsakisa Hosi leyi nga Mesiya!

18. I yini leswi karhataka N’wini wa hina, kambe xana hi nga n’wi tsakisa njhani?

¹⁸ Nakambe hi nga rivali leswaku N’wini wa hina wa karhateka loko valandzeri va yena va tsandzeka ku tiyisela, va tshika rirhandzu leri va rhandzaka Yehovha ha rona ri hola kutani va tshika ku va malandza ya Yena. (Nhlavutelo 2:4, 5) Hambiswiritano, Yesu wa tsaka hi lava va tiyiselaka ku ya fika emakumu. (Matewu 24:13) Hi nga tshuki hi rivala nawu wa Kreste lowu nge: “Hambeta u ndzi landzela.” (Yohane 21:19) A hi languteni yin’wana ya mikateko leyi Hosi leyi nga Mesiya yi nga ta yi tisela lava tiyiselaka ku ya fika emakumu.

Malandza Lama Tshembekaka Ya Hosi Ma Hambeta Ma Kuma Mikateko Yo Tala

19, 20. (a) Hi yihi mikateko leyi hi yi kumaka hi ku landzela Yesu sweswi? (b) Xana ku landzela Kreste swi hi pfuna njhani leswaku hi titwa hi ri na tatana?

¹⁹ Ku landzela Yesu i ndlela leyi nga ta ku tisela mikateko evuton’wini sweswi. Loko hi amukela Kreste tanihi N’wini wa hina hi landzela nkongomiso wa yena naswona hi tekelela xikombiso xa yena, hi ta kuma rifuwo leri vanhu emisaveni hinkwayo va lavanaka na rona kambe va nga ri kumi. Hi ta va ni ntirho lowu nga ni xikongomelo evuton’wini bya hina, ndyangu wa vapfumeri-kulorhi lowu hlanganisiwaka hi rirhandzu ra xiviri, ripfalo leri tengeke ni ku rhula ka mianakanyo. Hi marito man’wana, hi ta kuma vutomi lebyi enerisaka ni lebyi tsakisaka. Kambe a swi heleli kwalaho.

²⁰ Lava nga ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki emisaveni, Yehovha u va nyike Yesu leswaku a va “Tatana [wa vona] La Nga Riki Na Makumu.” Yesu u hundzuka Tata wa vanhu hinkwavo tanihi leswi Adamu a hoxeke vana va yena hinkwavo enhlomulweni. (Esaya 9:6, 7) Loko hi amukela Yesu tanihi “Tatana [wa hina] La Nga Riki Na Makumu” ni ku va ni ripfumelo eka yena, hi va ni ntshembo wo kuma vutomi lebyi nga heriki. Ku tlula kwalaho, hi ya hi tshinela swinene eka Yehovha Xikwembu. Hilaha hi dyondzeke hakona, ku tikarhatela ku landzela xikombiso xa Yesu siku ni siku hi yona ndlela leyinene ngopfu yo yingisa nawu wa Xikwembu lowu nge: “Leswi mi nga vana lava rhandzekaka, vanani vatekeleri va Xikwembu.”—Vaefesa 5:1.

21. Xana valandzeri va Kreste va ku tisa njhani ku vonakala emisaveni leyi gugurhutekaka emunyameni?

²¹ Loko hi ri karhi hi tekelela Yesu na Yehovha, Tata wa yena, hi kota ku endla mintirho leyi hlamarisaka. Ha voninga swinene emisaveni. Hina lava hi landzelaka Kreste hi twarisa ku vonakala—ka ntiyiso wa Matsalwa, ka timfanelo letinene ta Vukreste, ka ntsako wa xiviri swin’we ni ku rhula ka ntiyiso ni rirhandzu ra xiviri—emisaveni leyi funengetiweke hi munyama, laha timiliyoni ta vanhu ti hambukisiwaka hi Sathana ni ku tekelela mikhuva ya yena. Hi nkarhi lowu fanaka, hi tshinela eka Yehovha naswona yoleyo hi yona pakani leyikulu ngopfu eka munhu wihi ni wihi.

22, 23. (a) Hi yihi mikateko ya nkarhi lowu taka leyi nga ta kumiwa hi lava hambetaka va landzela Yesu? (b) I yini leswi hi faneleke hi tiyimisela swona?

²² Nakambe ehleketa hi leswi Yehovha a lavaka ku ku endlela swona enkarhini lowu taka hi ku tirhisa Hosi leyi nga Mesiya. Ku nga ri khale, Hosi leyi yi ta lwa nyimpi yo lulama yi susa mafambiselo ya Sathana yo homboloka. Swo boha leswaku Yesu a hlula! (Nhlavutelo 19:11-15) Endzhaku ka sweswo Kreste u ta sungula ku fuma misava eku Fumeni ka yena Ka Gidi Ra Malembe. Hulumendhe ya yena ya le tilweni yi ta tirhisa gandzelo ra nkutsulo leswaku vanhu hinkwavo lava tshembekaka va va lava hetisekeke. Tivone hi mahlo ya mianakanyo u ri ni rihanyo lerinene, u nga ha dyuhali, u tirha u tsakile hi vun’we ni vanhu hinkwavo mi ri karhi mi cinca misava leyi yi va paradeyisi! Eku heleni ka Gidi rero ra Malembe, Yesu u ta tlherisela vulawuri eka Tata wakwe. (1 Vakorinto 15:24) Loko u ya emahlweni u landzela Kreste hi vutshembeki, u ta kuma nkateko lowu swi tikaka ni ku wu vona kahle hi mahlo ya mianakanyo—ku nga “ntshunxeko lowu vangamaka wa vana va Xikwembu.” (Varhoma 8:21) Ina, hinkwerhu hi ta kuma mikateko leyi lahlekeleke Adamu na Evha. Hina vana va Yehovha va laha misaveni, hi ta va hi basisiwile exidyohweni xa Adamu. Hakunene “rifu a ri nge he vi kona.”—Nhlavutelo 21:4.

²³ Tsundzuka jaha leri fuweke ngopfu leri hi dyondzeke ha rona eka Ndzima 1. Ri ale xirhambo xa Yesu lexi nge: ‘Tana u va mulandzeri wa mina.’ (Marka 10:17-22) U nga pfuki u endle xihoxo xexo! Onge u nga hisekela ku amukela xirhambo xa Yesu hi ntsako. Onge u nga tiyimisela ku tiyisela, u hambeta u landzela Murisi Lonene siku ni siku, lembe ni lembe kutani u vona loko eku heteleleni a hetisisa swikongomelo hinkwaswo leswinene swa Yehovha!