Tinhla Ta Bibele Psalma 107 ku ya eka 150

Xikwembu Lexi Tsakeke, Vanhu Lava Tsakeke!

Ntsako i pakani leyi vanhu vo tala va nga kalangiki va yi kuma. Hambi swi ri tano, eka ntlawa lowuntsongo wa van’wana, ntsako i ndlela ya vutomi. Mpfungura wa vona hi wihi? Vugandzeri bya ntiyiso! Tipisalema ti hi tshembisa leswaku Yehova i Xikwembu lexi tsakeke, kutani ke hi nga va lava tsakeke hi ku n’wi gandzela. Ku kuma vumbhoni bya leswi, a hi languteni Buku ya Vuntlhanu ya Tipisalema, hi leswaku, Psalma 107 ku ya ka 150.

Yehova Muponisi

Hlaya Tipsalma 107 ku ya eka 119. Xikhongelo xa Vayuda xa ku ntshunxiwa evuhlongeni bya Babilona xi hlamuriwile, kutani “v̌akuṭuriwa v̌a Yehova” va tlangela ku vuya hi risimu. (Psalma 107) Hi ku va a ntshunxiwile ka ha ri emahlweni, Davhida ‘u yimbelele risimu’ eka Xikwembu a twarisa vunene ni rirhandzu ra Xona. (Tipsalma 108, 109) Hi matimba eka Yehova, Hosi ya Davhida, loyi a nga Yesu Kriste, a a ta hlula valala va Xikwembu. (Psalma 110) Ku tlhandlekela eku poniseni ka vanhu Vakwe, Yehova u katekisa munhu lonene loyi a n’wi chavaka. (Tipsalma 111, 112) Endzhaku ka ku ntshunxiwa ka vona eBabilona, Vayuda va yimbelele Tipsalma ta ku Dzunisa, kumbe tinsimu to dzunisa, eka minkhuvo leyikulu ya lembe na lembe. (Tipsalma 113–118) Psalma ya vu-119 hi yona yo leha, kutani hinkwato handle ka 2 wa tindzimana ta yona ta 176 ti kombetela eka rito kumbe nawu wa Xikwembu.

◆ 107:27—‘Vutlhari bya vona byi hangalake’ hi ndlela yihi?

Ku fana ni vatluti lava kumiweke hi bubutsa leri lovisaka, vutlhari bya Vayuda byi tikombe byi nga tivikani enkarhini wa vuhlonga bya vona etikweni ra Babilona; rifuwo hinkwaro ri hlulekile ku va ponisa. Kambe hi ku tlhelela eka Yehova exikarhi ka xiyimo lexi xa bubutsa, ku ntshunxeka ku tile. U vangele bubutsa ro fanekisela ku hela ni ku va yisa “laha v̌a ranḍeke ku ya kona” laha ku hlayisekeke—tiko ra Yuda.—Psalma 107:30.

◆ 110:3—I yini nkoka wa leswaku ‘lavantshwa va huma kukotisa mbera’?

Mbera yi fambisana ni nkateko, mihandzu ni ndzalo. (Genesa 27:28) Nakambe mbera ya olova, ya phyuphyisa, yi seketela vutomi ni ku tala. Esikwini ra vuthu ra nyimpi ra Hosi ya Vumesiya, vafumiwa va yona hi ku hatlisa, hi ntsako va tinyiketela hi tinhlayo letikulu lerova va ringanisiwa ni mbera. Ku fana ni mbera leyi phyuphyisaka, enhlengeletanweni ya Yehova namuntlha majaha ni vanhwana vo tala va tirhela Xikwembu ni vagandzeri-kulobye.

◆ 116:3—I yini “mapinḍa ya rifu”?

Swi tikombe onge hi loko rifu ri bohe mupisalema swinene hi mapindza lama nga tsemekiki laha ku pona a swi nonon’hwa. Mapindza lama boheke swinene swirho ya tisa switlhavi leswi karihaka, kumbe ku vaviseka, naswona ku hundzuluxela ka Septuagint ka Xigriki ku hlamusela rito ra Xiheveru ra “mapindza” tanihi “ku vaviseka.” Kutani ke, loko Yesu Kriste a file, a a khomiwe hi xalamela, kumbe ku vaviseka, ka rifu. Hikokwalaho, loko Yehova a pfuxile Yesu, A a ‘ntshunxa ku vaviseka ka rifu.’—Mintirho 2:24.

◆ 119:83—Xana mupisalema a a “fana ni nkwama lowu omeke” hi ndlela yihi?

Loko a rindzele Yehova ku n’wi anerisa, mupisalema u fane ni nkwama lowu omeke lowu a wu ta hayekiwa loko wu nga tirhi. Hikwalaho ka musi ethendheni kumbe endlwini leyi pfumalaka chimela, muxaka lowu wa nkwama hakantsongo-ntsongo a wu ta punyala, wu oma ni ku khwanyala. Kahle-kahle, leswi hi leswi swi humeleleke mupisalema emavokweni ya vaxanisi. (Ndzimana 84) Xiyimo xakwe xo tshikileriwa entiyisweni xi vonakile eku xanisekeni kakwe ni xikandza lexi khwanyaleke, naswona miri wakwe hinkwawo wu nga ha va wu khumbiwile lerova wu lahlekeriwa hi wun’wana wa ndzhongo wa wona. (Ringanisa Psalma 32:4.) Xisweswo a nga ha va a titwe a nga pfuni nchumu tanihi nkwama lowu khwanyaleke lowu van’wana va nga wu cukumetaka tanihi lowu nga fanelekiki ku khoma swihalaki. Kambe a nga yi ‘rivalanga milawu ya Xikwembu.’

◆ 119:119—Xana Xikwembu xi herisa vabihi tanihi “khuv̌i” hi ndlela yihi?

Khuvi leri vumbiwaka hi ntsopfu lowu n’okisiweke kumbe eka onto yo n’okisa i nchumu lowu nga pfuneki nchumu, nchumu wa thyaka lowu fanelaka ku cukumetiwa. Xisweswo muhlantswi u hambanisa ntsopfu wo tano tanihi nsuku kumbe silivere hi “khuv̌i.” Hi ku fanana, Yehova u languta vanhu lavo biha tanihi nhulu ya thyaka ivi a va herisa, a va hambanisa eka lava va nkoka lava a va amukelaka.—Ringanisa Ezekiel 22:17-22.

Dyondzo eka Hina: Ku fana ni Vayuda va khale, Timbhoni ta Yehova namuntlha ti rindzele ku ntshunxeka—sweswi hi bubutsa ra Armagedoni. (Nhlavutelo 16:14, 16) Hi nkarhi lowu hlawuriweke wa Xikwembu, mafambiselo lawa ya swilo ya ta kukuriwa hi nyimpi leyi yikulukumba. Lava va nga laviki ku ponisiwa hi Yehova va ta pfumala matimba loko va karhi va ngandzavanyiwa hi magandlati ya ndzoviso lowu wukulukumba. Hambi swi ri tano, vaponi va ta ‘nkhensa Yehova hikwalaho ka tintswalo ta yena.’ Hikokwalaho ke, emasikwini lawa ya makumu, valandzeri lava totiweke va Yesu ni “ntshungu lowukulu” va nga veka ntshembo wa vona lowu heleleke eka Yehova.—Psalma 107:31; Nhlavutelo 7:9.

‘Tinsimu Ta Ku Tlhandluka’

Hlaya Tipsalma 120 ku ya eka 134. Tipisalema leti ta 15 ti vuriwa tinsimu ta “ku tlhandluka.” Vangheni va xikolo va kanetana hi nhlamuselo leyi kongomeke ya “ku tlhandluka,” kambe kumbexana tipisalema leti ti yimbeleriwe hi Vaisrayele loko va khupukile, kumbe va tlhandlukele, emutini lowu tlakukeke wa Yerusalema va ya endla minkhuvo ya vona minharhu ya lembe na lembe.—Psalma 122:1.

◆ 120:4—A ku ri yini “misev̌e le’yi karihaka” ni “makhala ya šiv̌av̌ula”?

Ririmi leri vulaka swa hava ra onha kukota tlhari kumbe ndzilo. (Swivuriso 12:18; Yakobo 3:6) Loko a tirihisela, Yehova u vona leswaku ririmi leri vulaka swa hava ri miyetiwile tanihi miseve ya tinhenha. Hi laha ku tsakisaka, makala lama endliweke hi murhi wa nkukulo (wo tanihi nsihana) wu tshwa hi matimba, ku komba ku tika ka ku avanyisa ka Xikwembu ehenhla ka “ririmi le’ri šisaka.”—Psalma 120:2, 3.

◆ 131:2—Xana moya wu fana ni “ṅwana l’a lumuriweke” hi ndlela yihi?

Xi nga si lumuriwa, xihlangi xi lava mana wa xona ku anerisa ku navela ka xona ko phameriwa. Naswona n’wana la lumuriweke la nga emavokweni ya mana wa yena u kuma ku aneriseka, nsirhelelo ni ku chaveleriwa. Hi ku anerisiwa hi ndlela yo titsongahata (ndzimana 1) mupisalema u titwe ‘a rhulisiwile ni ku miyetiwa,’ ku fana ni ndzumula emavokweni ya mana wa yona. Ku rindzela Yehova hi ku titsongahata ni ku endla ku rhandza ka yena swi ta tisa nsirhelelo ni mikateko leyi fuweke.

Dyondzo eka Hina: Hambi loko Yehova a swi kota ku ponisa vanhu va yena ekhombyeni, a nga va sirheleti eka makhombo hinkwawo. Hakunene, makhombo ya susumetele tinsini ku vula tipisalema leti. Hambi swi ri tano, Xikwembu “xi nga ka xi nga pfumeri leswaku mi humeleriwa hi ndzingo lowu wu mi hlulaka” kambe “xi ta mi nyika ndlela ya ku huma eka wona.” (1 Vakorinto 10:13) Yehova Xikwembu wa hi sirheleta eku herisiweni ka moya. A nga vanga na swiendlakalo swo susa khombo hi roxe kumbe ku hi tiyisa leswaku hi ta kota ku tiyisela ntshikilelo. Emhakeni yoleyo, lexi phyuphyisaka ni ku pfuna i vun’we lebyi hi byi tsakelaka eminhlanganweni ya hina ya Vukriste.—Psalma 133:1-3.

Xikwembu Lexi Faneriwaka Hi Ku Dzunisiwa

Hlaya Tipsalma 135 ku ya eka 145. Ku hambana ni swifaniso leswi vaendli va swona va fanaka na swona, Yehova i Xikwembu ni Muponisi la faneriwaka hi ku dzunisiwa. (Tipsalma 135, 136) Hambi loko vanhu va yena va ri eBabilona, a va ti rivalanga “tinsimu ta Sion.” (Psalma 137) Davhida u ri ‘tihosi ti ta tlangela Yehova’ ivi a tsakisisa hikwalaho ka leswi a endliweke hi ndlela yo hlamarisa. (Psalma 138, 139) U khongelela nsirhelelo wa Xikwembu ni ku dzunisa vunene bya Xona, a tiva leswaku i vuxaka lebyinene na Yehova ntsena byi tisaka ntsako wa ntiyiso.—Tipsalma 140–145.

◆ 138:2—Xikwembu xi kurise ku twarisa vito ra xona hi ndlela yihi?

Loko Yehova a twarisa nchumu wun’wana exisekelweni xa vito ra yena, hi rindzela swo tala leswaku swi hetiseka. Hambi swi ri tano, minkarhi hinkwayo u endla leswi tlulaka ku rindzela ka hina, a endla leswaku leswi swi humelelaka swi tlula kule leswi a hi swi languterile. Xikwembu xi kurise ku “twarisa” ka xona hi ku endla ku hetiseka ka wona ku va kunene ku tlula leswi hi swi rindzelaka.

◆ 139:9—Ku vuriwa yini hi ‘timpapa ta vurhonga’?

Rito leri ri hlamusela ku vonakala ka vurhonga, wonge hi loko ku ri na timpapa, ku hatlisa ku hangalaka empfhukeni ku suka evuxeni ku ya evupela-dyambu. Ku va Davhida a a “khanḍiya timpapeni ta v̌uronga” ivi a fikelela xiphemu xa le kule swinene xa le vupela-dyambu, kwalaho a a ta tama a va ehansi ka nsirhelelo ni vulawuri bya Yehova.—Psalma 139:10; ringanisa Amos 9:2, 3.

◆ 141:3—Hikwalaho ka yini Davhida a lave ‘ku langutela nyangwa ya milomu ya yena’?

Davhida a a tiva ku onha loku ririmi ri nga ku endlaka ni hi laha vanhu lava nga hetisekangiki va ringiwaka ha kona va vulavula hi magugu, ngopfu-ngopfu loko va tlhontlhiwile. Muxe a a ri wanuna wo titsongahata swinene emisaveni, kambe u dyohile hi ririmi rakwe mayelana ni mati ya Meriba. (Tinhlayo 12:3; 20:9-13) Kutani ke, ku lawula milomu i swa nkoka, ku papalata ku vulavula loku vavisaka ni ku hlayisa mbilu leyinene.—Yakobo 3:5-12.

◆ 142:7—Hikwalaho ka yini Davhida a anakanye leswaku moya wakwe a wu ri “e khoṭweni”?

U titwe a ri swakwe ni swiphiqo swakwe, tanihi le khotsweni ra munyama, ra khombo, a nga twisisiwi naswona a hambanisiwe ni vanhu hinkwavo. Loko hi ri ni matitwelo lama fanaka ivi hi anakanya leswaku ‘voko ra hina ra xinene’ ri ri khombyeni ro hlaseriwa, hi ku tiyiseka hi nga kombela Yehova leswaku a hi pfuna.—Psalma 142:3-7.

Dyondzo eka Hina: Eka Psalma 139, Davhida u kombise ku nkhensa vuswikoti bya Xikwembu byo n’wi ‘kambela’ ni ku n’wi “tiv̌a” ni tindlela ta yena. Ku ri na ku lava ku pona, Davhida u lave ku tinyikela hi xitalo eka vuleteri ni vufambisi bya Yehova. U swi tivile leswaku Xikwembu nkarhi na nkarhi xi n’wi xiya-xiyile. Vutivi byo tano a byi siveli munhu vudyoho ntsena kambe swi lunghiselela munhu na hi ku aneriseka lokukulu. Mhaka ya leswaku Yehova u vona swiendlo swa hina, a twisisa swiphiqo swa hina, naswona nkarhi na nkarhi u tiyimisele ku hi pfuna swi nyika nsirhelelo ni ku rhula lokukulu, leyi nga ya nkoka eka ntsako wa hina.

Dzunisani Yehova!

Hlaya Tipsalma 146 ku ya eka 150. Tipisalema leti ti humesa xihloko xa Buku hinkwayo ya Tipisalema—“Ḍunisani Yehova!” Yin’wana ni yin’wana ya tona yi sungula ni ku hetelela hi marito wolawo yo dzunisa. Hinkwaswo leswi swi fika enhlohlorhini eka Psalma ya vu-150, leyi rhambelaka swivumbiwa hinkwaswo ku ‘dzunisa Yehova!’

◆ Psalma 146:3—Ha yini a nga tshembi eka varhangeli va vanhu?

Varhangeri va vanhu va fa. Va nga ka va nga tiponisi kumbe ku ponisa lava va va tshembaka. Xisweswo, ku tshemba varhangeri va vanhu ku tsongahatiwa hi khombo ra rifu. Kambe “ku katekile loyi . . . ku ṭhemba ka yena ku nga ka Yehova, Šikwembu ša yena.” (Psalma 146:5, 6) Mupisalema u vone xilaveko xa vufambisi lebyi tlulaka lebyi vanhu hi voxe va nga byi nyikelaka.

◆ 148:4—I yini “mati la’ma nge henhla e matilweni”?

Kahle-kahle mupisalema a a vula mapapa lama khomeke mati ehenhla ka misava lama nkarhi na nkarhi ma tihungutaka hi xivumbeko xa mpfula, leyi eku heteleleni yi khulukaka yi tlhelela emalwandle. Ndzhendzeleko lowu i wa nkoka eka vutomi, naswona vukona bya wona hi byoxe byi dzunisa Muvumbi. Tanihi leswi mpfhuka lowu nga exikarhi ka misava ni mapapa wu nga vuriwaka matilo, mupisalema u kombetela eka mapapa tanihi ‘mati lama nga ehenhla ematilweni.’

Tipisalema ti endla leswaku ntiyiso lowu wu vonaka: Leswaku hi tsaka hakunene, hi lava vuxaka lebyinene na Yehova. Xisweswo, xikongomelo hinkwaxo xa vanhu va Xikwembu ni kungu ra vukona bya hina swi nga nhlokohatiwa eka xirhambo lexi hetelelaka xa mupisalema: “Le’ŝi hefemulaka hikwaŝo a ŝi ḍunise Yehova. Ḍunisani Yehova!”—Psalma 150:6.