Ku Tshikileriwa Leswaku U Nga Tshembeki

“Ku tshembeka etimhakeni ta mabindzu swi hundzeriwe hi nkarhi naswona lava ringetaka ku tshembeka va languteka va ri swiphukuphuku.”—Stephen, wa le U.S.A.

XANA u pfumelelana na wona marito wolawo lama kanganyisaka? I ntiyiso leswaku ku nga tshembeki swa vuyerisa, kambe swa xinkarhana. Xisweswo, vanhu lava ringetaka ku tshembeka va tshikileriwa hi swiyimo leswi landzelaka.

Ku Ringeka. I mani la nga swi laviki ku va ni mali yo tala kumbe swilo swa xiyimo xa le henhla? Loko munhu a pfulekeriwa hi nkarhi wo kuma mali hi vukanganyisi, swi nga n’wi nonon’hwela ku ala.

● “Ntirho wa mina i ku hlawula leswaku hi yihi khamphani leyi nga ta hi tisela nhundzu. Swi tolovelekile leswaku tikhamphani ti ku fumbarherisa. Vanhu vo tala va wela endzingweni wo kuma mali hi ku olova.”—Franz, wa le Vuxa Xikarhi.

Ku Tshikileleka Leswaku Ku Va Ni Ntswalo Wo Tala. Emalembeni ya sweswinyana, mabindzu lama nga kona emisaveni hinkwayo ma karhatiwe hi ku wa ka ikhonomi. Hi hala tlhelo, ma boheke ku langutana ni ku cinca ka swilo swa thekinoloji ni ku phikizana loku yaka ku andza emisaveni hinkwayo. Vatirhi va nga ha vona onge ku nga tshembeki hi swona ntsena swi nga ta va pfuna leswaku va fikelela tipakani leti laviwaka hi vathori ni timininjhere ta vona.

● “A hi anakanya leswaku hi fanele hi swi endla. . . . Handle ka swona khampani a yi ta wa.”—Reinhard Siekaczek, la khomeriweke ku fumbarherisa.—The New York Times.

Ku Tshikileriwa Hi Vanhu Van’wana. Minkarhi yin’wana vatirhi-kuloni kumbe vaxavi va nga ha ringanyeta kumbe va ku sindzisa ku va joyina eka swiendlo swa vona swa vukungundzwana.

● “Mininjhere wa khampani yin’wana leyikulu u ndzi byele leswaku ndzi ta lahlekeriwa hi bindzu loko ndzi nga n’wi fumbarherisi.”—Johan, wa le Afrika Dzonga.

Ndhavuko. Eka mindhavuko yin’wana i mhaka leyi tolovelekeke ku va mabindzu ma nyikana tinyiko loko ma xaviselana swo karhi. Swi titshege hi vukulu ni swiyimo leswi endlaka leswaku u nyikiwa nyiko ya kona, kwalaho swi nga ha tika ku vona loko nyiko yoleyo yi ta hi xikongomelo lexinene kumbe xo biha. Ematikweni yo tala, vatirhela-mfumo lava nga ni vukungundzwana va lava ku fumbarherisiwa va nga si ku endlela leswi u swi lavaka, nakambe va lava ku hakeriwa leswaku va ta ku khoma hi ndlela yo hlawuleka.

● “Hakanyingi a swi olovi ku vona loko u fumbarherisiwa kumbe u kombiwa musa.”—William, wa le Colombia.

Ndhawu Leyi U Tshamaka Eka Yona. Vanhu lava hanyaka hi rikoko ra xilondza kumbe lava tshamaka ematikweni lama nga ni nkitsikitsi va langutana ni ntshikilelo lowukulu. Etindhawini to tano, vanhu lava nga swi laviki ku hanya hi vukungundzwana kumbe ku yiva, va nga ha tekiwa tanihi lava xanisaka mindyangu ya vona.

● “Ku nga tshembeki swi tekiwa tanihi leswi tolovelekeke naswona swa amukeleka, ntsena loko u nga kumiwi.”—Tomasi, wa le Congo eKinshasa.

Ndlela Leyi Ku Tshembeka Ku Helaka Ha Yona

Ntshikilelo wa ku nga tshembeki wu ni vuyelo byo karhi eka vanhu. Nkambisiso lowu endliweke eka van’wamabindzu va le Australia wu kombise leswaku timininjhere ta kaye eka ta khume ti teka ku fumbarherisa ni vukanganyisi ku ri nchumu wo “biha kambe lowu nga papalatekiki.” Van’wamabindzu volavo va vule leswaku va nga tlula milawu ya vona ya mahanyelo leswaku va kuma mpfumelelo wo endla swo karhi kumbe va vuyerisa tikhampani ta vona.

Hakanyingi vanhu lava nga tshembekiki va tivona va tshembeka. Xana va ma teka njhani mahanyelo ya vona? Magazini wa Journal of Marketing Research wu ri: “Vanhu va endla vukanganyisi leswaku va tivuyerisa kambe va tikhoma onge va ni mahanyelo lamanene naswona va tshembeka.” Leswaku va tiyimelela, vanhu va ringeta ku tikhoma onge i vanhu vo tshembeka.

Hi xikombiso, ku nga tshembeki ku nga ha hlamuseriwa hi marito lama nga kombisiki leswaku a hi swinene. Vuxisi byi tekiwa tanihi ku tlulanyana nawu lowu nga nyawuriki. Ku fumbarherisiwa ku nga ha hlamuseriwa tanihi ku kombisa musa.

Vanhu van’wana va yimelela mahanyelo ya vona lama nga riki manene hi ku hundzula leswi ku tshembeka swi vulaka swona. Tom, la tirhaka ebangi u ri: “Vanhu va tshembeka ntsena loko va swi tiva leswaku va ta vuyeriwa naswona a va lwisani ni nawu, ntiyiso a va na mhaka na wona.” David, khale ka n’wamabindzu u ri: “Hambileswi vanhu va pfumelaka leswaku a va tshembekanga loko va kumiwa, ku nga tshembeki swi tekiwa tanihi leswi amukelekaka loko u nga kumiwi. Vanhu lava nga kumiwiki va tekiwa tanihi vanhu vo tlhariha.”

Vanhu vo tala va vula leswaku ku nga tshembeki hi swona leswi endlaka leswaku munhu swi n’wi fambela kahle. N’wamabindzu un’wana loyi se ku nga khale a ri entirhweni lowu u ri: “Moya wo phikizana wu endla leswaku vanhu va tibyela leswi, ‘U fanele u endla hinkwaswo leswi u nga swi kotaka leswaku u kuma ntirho.’” Kambe, xana leswi i ntiyiso? Xana lava va yimelelaka mhaka ya ku nga tshembeki a vo “[tixisa] hi mianakanyo ya mavunwa”? (Yakobo 1:22) Xiya vuyelo lebyinene bya ku tshembeka lebyi hlamuseriwaka eka xihloko lexi landzelaka.

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 5]

“Vanhu va tshembeka ntsena loko va swi tiva leswaku va ta vuyeriwa naswona a va lwisani ni nawu, ntiyiso a va na mhaka na wona”

[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]

Vanhu vo tala vula leswaku ku nga tshembeki hi swona leswi endlaka leswaku munhu swi n’wi fambela kahle