I Yini Leswi Ndzi Nga Swi Langutelaka eVukatini?—Xiyenge 1

U NGA ha va u tibyele leswaku marito yo sungula lama nga laha henhla ma vuriwe hi nhwanyana loyi a nga siki nghenelaka vukati; kasi marito ya vumbirhi ma vuriwe hi munhu loyi se a ngheneleke vukati. Kambe ntiyiso wa mhaka hileswaku ma vuriwe hi munhu un’we.

Timhaka ti onhake kwihi? Loko u swi langutele hi mahlo-ngati ku nghenela vukati siku rin’wana, u nga endla yini leswaku vukati bya wena byi nga ku dyisi mbitsi?

Ntiyiso wa mhaka: Ntsako lowukulu evukatini u wu kuma loko swilo leswi a wu swi languterile eka byona swi hetiseka.

Xihloko lexi swin’we ni lexi nga ta landzela eka Xalamuka! ya n’hweti leyi taka lexi nge “Vantshwa Va Vutisa,” swi ta ku pfuna leswaku u langutela swilo leswi twisisekaka evukatini.

Hi swihi swilo leswi twisisekaka leswi u nga swi langutelaka evukatini? Hi ku komisa, u nga:

1. Langutela swilo leswi vuyerisaka

2. Langutela mintlhontlho

3. Langutela swilo leswi a wu nga swi rindzelanga

A hi kambisiseni ha xin’we xa swona.

LANGUTELA SWILO LESWI VUYERISAKA

Bibele yi vulavula kahle hi vukati. (Swivuriso 18:22) Hi leswi swin’wana swa swilo leswi vuyerisaka leswi u nga swi langutelaka.

Xinakulobye. Bibele yi vula leswaku endzhaku ka nkarhi loko Xikwembu xi vumbe munhu wo sungula Adamu, xi te: “A hi swinene leswaku munhu a hambeta a tshama a ri yexe,” naswona endzhaku ka sweswo xi vumbe Evha leswaku va ta tshama swin’we. (Genesa 2:18) Xikwembu xi vumbe ha un’we wa vona a ri ni timfanelo to hlawuleka leti a ti ta endla leswaku va hambana kambe va kota ku hanyisana. Hikwalaho, nuna ni nsati va va vanakulobye lavakulu swinene.—Swivuriso 5:18.

Ntirhisano. Bibele yi ri: “Vambirhi va antswa ku tlula un’we, hikuva havambirhi va nga tirhisana kahle ngopfu.” (Eklesiasta 4:9, Good News Translation) Hakunene mhaka leyi i ntiyiso loko swi ta evukatini. Brenda,a wansati un’wana loyi a ha ku tekiwaka, u ri: “Evukatini swi lava ntirhisano, ku titsongahata ni ku pfumelelana ni swiyimo minkarhi yin’wana.”

Vuxaka bya rimbewu. Bibele yi ri: “Wanuna a a nyike nsati wa yena mfanelo yakwe; kambe na yena wansati a a endle leswi fanaka eka nuna wa yena.” (1 Vakorinto 7:3) Loko u catile, u nga hlanganyela timhaka ta masangu handle ko karhateka ni ku tisola, leswi hakanyingi ku nga vuyelo lebyi nga tsakisiki lebyi tisiwaka hi ku hlanganyela timhaka ta masangu u nga si nghenela vukati.—Swivuriso 7:22, 23; 1 Vakorinto 7:8, 9.

Makumu ya mhaka: Vukati i nyiko leyi humaka eka Xikwembu. (Yakobo 1:17) Loko u hanya hi ku pfumelelana ni milawu ya xona, u nga langutela ku kuma ntsako evukatini.

Swivutiso swo anakanyisisa ha swona: Xana u languta vukati hi ndlela leyi hoxeke hileswi u tshameke u vona vatekani lava nga swikombiso swo biha—kumbexana endyangwini wa ka n’wina? Loko swi ri tano, hi vahi vatekani lava nga swikombiso leswinene lava u nga va tekelelaka?

LANGUTELA MINTLHONTLHO

Bibele yi hlamusela vukati hi ndlela leyi twisisekaka. (1 Vakorinto 7:28) Hi leyi yin’wana ya mintlhontlho leyi u nga yi langutelaka.

Timholovo. A va kona vanhu vambirhi lava fanaka hi ku helela, kambe hinkwavo a va hetisekanga. (Varhoma 3:23) Hikwalaho, minkarhi yin’wana vatekani va pfa va holova, ku nga khathariseki leswaku va tikomba va hanyisana kahle ku fikela kwihi. Minkarhi yin’wana va nga ha vula swilo leswi hoxeke leswi va nga tisolaka ha swona hi ku famba ka nkarhi. Bibele yi ri: “Loko munhu a nga hoxi eku vulavuleni ka yena, munhu yoloye u hetisekile.” (Yakobo 3:2, Bibele—Mahungu Lamanene) Mimpatswa leyi humelelaka yi tikarhatela ku lulamisa timholovo leti vaka kona ematshan’weni yo ringeta ku ti papalata hi ku helela.

Ku hela matimba. Nhwanyana un’wana loyi a vuriwaka Karen u ri: “Hi tshamela ku kombiwa tifilimi ni minongonoko ya TV leyi eka yona nhwanyana a tekanaka ni jaha leri tikombaka ri hetisekile eka yena, ivi va hanya vutomi lebyi tsakisaka endzhaku ka sweswo.” Kutani vatekani va nga ha hela matimba loko vukati bya vona byi nga fambi hi ndlela leyi vukati byi hlamuseriwaka ha yona eka tibuku kumbe eka tifilimi. I ntiyiso leswaku endzhaku ka loko vatekani va catile, va ta ya va vonana swihoxo ni mikhuva yin’wana leyi nga rhandzekiki. Kambe nchumu wa nkoka lowu va faneleke va wu tsundzuka hileswaku rirhandzu ra ntiyiso “ri tiyisela swilo hinkwaswo” hambi ku ri ku hetiwa matimba.—1 Vakorinto 13:4, 7.

Ku vilela. Bibele yi vula leswaku vanhu lava tekaneke va “vilela hi swilo swa misava.” (1 Vakorinto 7:33, 34) Ku vilela ko tano ku tolovelekile naswona hakanyingi ku fanerile. Hi xikombiso, u nga ha kuma swi ku tikela ku hakelela swikoxo swa nkoka swa ndyangu. Vatekani va nga ha boheka ku tirha leswaku va kota ku xava swakudya, swiambalo ni ku hakelela ndhawu yo tshama. Kambe loko mi khomisana mi nga swi kota ku khathalela swilaveko swa ndyangu wa n’wina.—1 Timotiya 5:8.

Makumu ya mhaka: Loko ku rhandzana swi fana ni ku hahisa khayiti, ku nghenela vukati swi fana ni ku hahisa xihaha-mpfhuka. Swi lava vutshila ni ku tikarhata lokukulu leswaku mi kota ku langutana ni mintlhontlho evukatini loko ku ri ni swin’wana leswi mi nga twananiki ha swona, kambe mi nga yi hlula mintlhontlho yoleyo.

Swivutiso swo anakanyisisa ha swona: U tilulamisa njhani timholovo leti u vaka na tona ni vatswari va wena swin’we ni vamakwenu sweswi? Xana wa swi kota ku languta mhaka hi tihlo lerinene hambiloko u hele matimba? U langutana njhani ni mivilelo?