Xiyenge 2: Leswi Languteriweke Eka Vakreste

Loko u ri karhi u dyondza Bibele, u kote ku tiva leswi Yehovha a swi languteleke eka wena ni ndlela leyi u faneleke u hanya ha yona hi ku pfumelelana ni milawu yakwe yo lulama. Ku kombisa leswaku wa swi twisisa leswi u swi dyondzeke, u boheke ku lulamisa swilo swo hlayanyana emahanyelweni ya wena ni le ka ndlela leyi u langutaka vutomi ha yona. Leswi se u tiyimiseleke ku hanya hi milawu ya Yehovha yo lulama, wa faneleka ku n’wi tirhela hi ndlela leyi amukelekaka eka yena, u ri muchumayeri wa mahungu lamanene.

Loko u ri karhi u kambisisa swivutiso leswi landzelaka, swi ta endla leswaku milawu ya Yehovha yo lulama yi dzika emianakanyweni ya wena swi tlhela swi ku tsundzuxa swilo swin’wana leswi u nga swi endlaka leswaku u va nandza wa yena la amukelekaka. Rungula leri ri ta ku pfuna ku vona nkoka wo endla swilo hinkwaswo hi ripfalo leri tengeke leswaku u yisa ku dzuneka eka Yehovha.—2 Kor. 1:12; 1 Tim. 1:19; 1 Pet. 3:16, 21.

Leswi se u fikeke laha hi dyondzo ya wena, a swi kanakanisi leswaku u tiyimisele ku titsongahatela vuhosi bya Yehovha ni ku va xiphemu xa nhlangano wakwe. Swivutiso ni Matsalwa lama tshahiweke laha swi ta ku pfuna ku kambisisa ndlela leyi u ku twisisaka ha yona ku titsongahatela lunghiselelo ra Yehovha, ku nga ha va evandlheni, endyangwini kumbe ni le ka valawuri va tipolitiki. A swi kanakanisi leswaku u ta ya u swi teka swi ri swa nkoka swinene leswi Yehovha a swi endleke leswaku a dyondzisa vanhu vakwe ni ku tiyisa ripfumelo ra vona. Sweswo swi katsa tinhlengeletano ta vandlha leti u nga ta fanela ku va kona eka tona u tlhela u hoxa xandla eka leswi endliwaka loko swiyimo swa wena swi ku pfumelela.

Ku engetela kwalaho, eka xiyenge lexi hi ta tlhela hi vulavula hi nkoka wo va kona nkarhi na nkarhi entirhweni wo chumayela hi Mfumo, u pfuna van’wana ku tiva Yehovha ni leswi a swi endlelaka vanhu. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Xo hetelela, xiyenge lexi xi ta ku pfuna u xiya leswaku ku tinyiketela ka wena eka Yehovha ni ku khuvuriwa a hi mhaka ya matlangwana. Swi tive leswaku Yehovha wa swi tlangela leswi u kombiseke leswaku wa wu nkhensa musa lowukulu lowu a ku kombeke wona.

1. Hi wihi nawu wa Vukreste hi vukati? Hi xihi xivangelo xin’we ntsena xa Matsalwa lexi pfumelelaka munhu ku dlaya vukati?

• “Xana a mi hlayanga leswaku loyi a va tumbuluxeke eku sunguleni u va endle va va waxinuna ni waxisati kutani a ku, ‘Hikwalaho ka sweswo, wanuna u ta siya tata wakwe ni mana wakwe naswona u ta namarhela nsati wakwe, kutani lavambirhi va ta va nyama yin’we’? Kutani a va ha ri vambirhi, kambe i nyama yin’we. Hikokwalaho, leswi Xikwembu xi swi paneke swin’we, ku nga tshuki ku va ni munhu la swi hambanisaka. . . . Mani na mani la tshikaka nsati wakwe, a teka un’wana, ku nga ri hi xivangelo xa vumbhisa, u endla vuoswi.”—Mat. 19:4-6, 9.

2. Ha yini lava hanyaka swin’we tanihi nuna na nsati va fanele va va va tekane hi nawu? Loko ku ri hi ku u nghenele vukati, xana wa tiyiseka leswaku vukati bya wena byi tsarisiwe ximfumo eka hulumendhe?

• “Hambeta u va tsundzuxa leswaku va tiveka ehansi ka tihulumendhe ni valawuri naswona va va yingisa hileswi va nga vafumi.”—Tito 3:1.

• “Vukati a byi xiximeke exikarhi ka hinkwavo, ni sangu ra vukati ri nga vi ni xilo lexi nyamisaka, hikuva Xikwembu xi ta avanyisa timbhisa ni vaoswi.”—Hev. 13:4.

3. Hi byihi vutihlamuleri bya wena endyangwini?

• “N’wananga, yingisa ndzayo ya tata wa wena, naswona u nga wu fularheli nawu wa mana wa wena.”—Swiv. 1:8.

• “Wanuna i nhloko ya nsati wakwe tanihi leswi Kreste na yena a nga nhloko ya vandlha . . . Vavanuna, hambetani mi rhandza vasati va n’wina, hilaha Kreste na yena a rhandzeke vandlha hakona.”—Efe. 5:23, 25.

• “Vatatana, mi nga karhati vana va n’wina, kambe hambetani mi va kurisa hi ku tshinya ni nkongomiso wa mianakanyo wa Yehovha.”—Efe. 6:4.

• “N’wina vana, yingisani vatswari va n’wina eka xin’wana ni xin’wana, hikuva leswi swa tsakisa swinene eHosini.”—Kol. 3:20.

• “N’wina vavasati lava tekiweke, tivekeni ehansi ka vanuna va n’wina.”—1 Pet. 3:1.

4. Hikwalaho ka yini hi fanele hi xixima vutomi?

• “[Xikwembu] xi nyika vanhu hinkwavo vutomi ni ku hefemula ni swilo hinkwaswo. . . . Ha xona hi ni vutomi, ha famba hi tlhela hi va kona.”—Mint. 17:25, 28.

5. Hikwalaho ka yini hi nga fanelanga hi dlaya munhu ku katsa ni n’wana loyi a nga si velekiwaka?

• “Loko vanhu vo tshuka va lwa kutani va vavisa wansati la tikeke naswona . . . loko ko humelela khombo a fa, u ta humesa moya-xiviri hi moya-xiviri.”—Eks. 21:22, 23.

• “Mahlo ya wena ma vone ni xitumbulukwa xa mina, naswona swiphemu swa xona hinkwaswo swi tsariwe ebukwini ya wena, malunghana ni masiku lawa swi vumbiweke ha wona ku nga si va ni xin’we xa swona.”—Ps. 139:16.

• “Yehovha [u venga] mavoko lama halataka ngati leyi nga riki na nandzu.”—Swiv. 6:16, 17.

6. Hi xihi xileriso xa Xikwembu mayelana ni ngati?

• “Papalatani . . . ngati ni swilo leswi dlayiweke hi ku tlimbiwa nkolo ni vumbhisa.”—Mint. 15:29.

7. Hikwalaho ka yini hi fanele hi rhandza Vakreste-kulorhi?

• “Ndzi mi nyika xileriso lexintshwa, leswaku mi rhandzana; tanihi leswi ndzi mi rhandzeke, rhandzanani na n’wina. Hinkwavo va ta tiva leswaku mi vadyondzisiwa va mina, loko mi rhandzana.”—Yoh. 13:34, 35.

8. Leswaku vuvabyi lebyi tlulelaka ni lebyi nga ni khombo byi nga tluleli van’wana: (a) Hikwalaho ka yini munhu la nga na byona a nga fanelanga a angarha ni ku tswontswa van’wana? (b) Hikwalaho ka yini a fanele a swi teka hi moya wa kahle loko van’wana va nga n’wi rhambi emakaya ya vona? (c) Hikwalaho ka yini munhu loyi a ehleketaka leswaku a nga ha va a ri ni vuvabyi lebyi tlulelaka a fanele a ya kamberiwa ngati hi ku swi rhandza a nga si sungula ku gangisana ni un’wana? (d) Hikwalaho ka yini munhu loyi a nga ni vuvabyi lebyi tlulelaka a fanele a tivisa muhlanganisi wa huvo ya vakulu a nga si khuvuriwa?

• “Mi nga koloti munhu xanchumu, loko ku nga ri ku rhandzana. . . . ‘U fanele u rhandza warikwenu kukota loko u tirhandza.’ Rirhandzu a ri endli leswo biha eka warikwavo.”—Rhom. 13:8-10.

• “Mi nga veki tihlo etimhakeni ta n’wina ntsena, kambe ni le timhakeni ta van’wana.”—Filp. 2:4.

9. Hikwalaho ka yini Yehovha a langutele leswaku hi rivalela van’wana?

• “Hambetani mi lehiselana mbilu ni ku rivalelana hi ku ntshunxeka loko un’wana a ri ni xivangelo xa ku vilerisiwa hi un’wanyana. Tanihi leswi Yehovha a mi rivaleleke hi ku ntshunxeka, na n’wina endlani sweswo.”—Kol. 3:13.

10. U fanele u endla yini loko makwerhu a ku onha vito kumbe a ku dyelela?

• “Loko makwenu a endla xidyoho, yana u ya andlala xihoxo xakwe erivaleni mi ri swenu. Loko a ku yingisa, u ta va u kume makwenu. Kambe loko a nga yingisi, famba ni un’we kumbe ni van’wana vambirhi, leswaku mhaka yi ta tiyisiwa hi nomu wa timbhoni timbirhi kumbe tinharhu. Loko a nga va yingisi, vulavula ni vandlha. Loko a nga ri yingisi hambi vandlha, eka wena a a kotise munhu wa matiko ni muluvisi.”—Mat. 18:15-17.

11. Yehovha u swi teka njhani swidyoho leswi landzelaka?

▪ Vumbhisa

▪ Ku gandzela swifaniso

▪ Ku rhandzana ka vanhu va rimbewu rin’we

▪ Ku yiva

▪ Ku gembula

▪ Vudakwa

• “Mi nga xisiwi. Loko ti ri timbhisa, kumbe vagandzeri va swifaniso swa hava, kumbe vaoswi, kumbe vanhu lava hlayiseriweke swikongomelo leswi nga riki swa ntumbuluko, kumbe vavanuna lava etlelaka ni vavanuna-kulobye, kumbe makhamba, kumbe vanhu va makwanga, kumbe swidakwa, kumbe varhuketeri, kumbe vadyeleri, va nga ka va nga yi dyi ndzhaka ya mfumo wa Xikwembu.”—1 Kor. 6:9, 10.

12. Loko swi ta eka vumbhisa, lebyi katsaka swiendlo swo hambana-hambana swa timhaka ta masangu leswi endliwaka hi vanhu lava nga tekanangiki, xana u tiyimisele ku endla yini?

• “Balekelani vumbhisa.”—1 Kor. 6:18.

13. Hikwalaho ka yini hi fanele hi papalata ku tirhisa swilo leswi godzombelaka kumbe leswi dungaka miehleketo loko hi nga swi tirhiseli swa vutshunguri?

• “Mi nyikela mimiri ya n’wina yi va xitlhavelo lexi hanyaka, xo kwetsima ni lexi amukelekaka eka Xikwembu, ku nga ntirho wo kwetsima, hi matimba ya n’wina ya ku anakanya. Naswona tshikani ku titwananisa ni mafambiselo lawa ya swilo, kambe mi hundzuka hi ku hundzula mianakanyo ya n’wina, leswaku mi ta tiyiseka hi ku rhandza ka Xikwembu loku nga kunene ni loku amukelekaka ni loku hetisekeke.”—Rhom. 12:1, 2.

14. Hi swihi swiendlo swin’wana swa vudimona leswi Xikwembu xi swi vengaka?

• “Ku nga tshuki ku kumiwa eka wena . . . un’wana ni un’wana la hlahluvaka, la endlaka masalamusi kumbe un’wana ni un’wana la endlaka mihlolo kumbe noyi, kumbe la loyaka van’wana kumbe un’wana ni un’wana la vutisaka mungoma kumbe muvhumbhi lonkulu wa swiendlakalo kumbe un’wana ni un’wana la vutisisaka lava feke.”—Det. 18:10, 11.

15. Loko munhu a endle xidyoho lexikulu kutani a lava leswaku Yehovha a n’wi komba tintswalo, i yini leswi a faneleke a swi endla hi ku hatlisa?

• “Ndzi phofule xidyoho xa mina eka wena, nandzu wa mina a ndzi wu funengetanga. Ndzi te: ‘Ndzi ta phofulela Yehovha ku tlula ka mina nawu.’”—Ps. 32:5.

• “Xana u kona loyi a vabyaka exikarhi ka n’wina? A a vitane vakulukumba va vandlha, kutani a va n’wi khongelele, va n’wi tota mafurha hi vito ra Yehovha. Kutani xikhongelo xa ripfumelo xi ta hanyisa la nga pfukiki swinene, naswona Yehovha u ta n’wi pfuxa. Nakambe, loko a lo endla swidyoho, u ta rivaleriwa swona.”—Yak. 5:14, 15.

16. Loko u swi tiva leswaku makwerhu wo karhi u endle xidyoho lexikulu, u fanele u endla yini?

• “Loko moya-xiviri wo tshuka wu dyoha hi ku va wu twe ku rhukaniwa ka le rivaleni naswona wu ri mbhoni kumbe wu swi vonile kumbe wu swi tivile, loko wu nga swi viki, wu ta hlamula hikwalaho ka xihoxo xa wona.”—Lev. 5:1.

17. Loko ku endliwa xitiviso xa leswaku munhu wo karhi a nga ha ri Mbhoni ya Yehovha, hi fanele hi n’wi khoma njhani?

• “Mi tshika ku tihlanganisa na mani na mani loyi a vuriwaka makwerhu, kasi i mbhisa kumbe munhu wa makwanga kumbe mugandzeri wa swifaniso swa hava kumbe murhuketeri kumbe xidakwa kumbe mudyeleri, hambi ku ri ku dya mi nga dyi na yena munhu wo tano.”—1 Kor. 5:11.

• “Loko un’wana a ta eka n’wina a nga tisi dyondzo leyi, mi nga tshuki mi n’wi amukela emakaya ya n’wina kumbe ku n’wi xeweta.”—2 Yoh. 10.

18. Hikwalaho ka yini vanghana va wena lavakulu ku fanele ku va vanhu lava rhandzaka Yehovha?

• “Loyi a fambaka ni vanhu vo tlhariha u ta tlhariha, kambe loyi a tirhisanaka ni lavo hunguka, a swi nge n’wi fambeli kahle.”—Swiv. 13:20.

• “Mi nga xisiwi. Vunakulobye byo biha byi onha mikhuva leyi pfunaka.”—1 Kor. 15:33.

19. Hikwalaho ka yini Timbhoni ta Yehovha ti nga ngheneleli eka swa tipolitiki?

• “Vona a hi xiphemu xa misava, tanihi leswi mina [Yesu] ndzi nga riki xiphemu xa misava.”—Yoh. 17:16.

20. Hikwalaho ka yini u fanele u yingisa mfumo?

• “Moya-xiviri wun’wana ni wun’wana a wu tiveke ehansi ka valawuri lava tlakukeke, hikuva a ku na vulawuri lebyi nga humiki eka Xikwembu; valawuri lava nga kona va vekiwe hi Xikwembu eswiyin’weni swa vona leswi hikiweke.”—Rhom. 13:1.

21. U nga endla yini loko nawu lowu mfumo wu lavaka u wu yingisa wu lwisana ni nawu wa Xikwembu?

• “Hi fanele ku yingisa Xikwembu tanihi mufumi ku tlula vanhu.”—Mint. 5:29.

22. Hi wahi matsalwa lama nga ku pfunaka leswaku u nga ngheneleli eka swilo swa misava loko u hlawula ntirho?

• “A va nge ri tlakusi banga, tiko rin’wana ku lwa ni tiko rin’wana, naswona a va nge he dyondzi nyimpi.”—Mik. 4:3.

• “Humani eka yena, vanhu va mina, loko mi nga lavi ku hlanganyela na yena eswidyohweni swa yena, ni loko mi nga lavi ku amukela xiphemu xa makhombo ya yena.”—Nhlav. 18:4.

23. I vuhungasi bya muxaka muni lebyi u nga ta byi hlawula naswona hi byihi lebyi u nga ta byi ala?

• “Yehovha . . . wa n’wi venga un’wana ni un’wana la rhandzaka madzolonga.”—Ps. 11:5.

• “Nyenyani leswi hombolokeke, mi namarhela leswi nga swinene.”—Rhom. 12:9.

• “Swilo swin’wana ni swin’wana swa ntiyiso, swilo swin’wana ni swin’wana swa ntikelo lowukulu, swilo swin’wana ni swin’wana swo lulama, swilo swin’wana ni swin’wana swo tenga, swilo swin’wana ni swin’wana leswi rhandzekaka, swilo swin’wana ni swin’wana leswi ku vulavuriwaka kahle ha swona, hinkwaswo leswi nga kona swa vunene ni hinkwaswo leswi nga kona leswi dzunekaka, hambetani mi xiya swilo leswi.”—Filp. 4:8.

24. Hikwalaho ka yini Timbhoni ta Yehovha ti nga gandzeli swin’we ni vukhongeri byin’wana?

• “A mi nge dyi ‘etafuleni ra Yehovha’ swin’we ni le tafuleni ra madimona.”—1 Kor. 10:21.

• “‘Mi tihambanisa,’ ku vula Yehovha, ‘naswona tshikani ku khumba xilo lexi nga basangiki’; ‘kutani ndzi ta mi amukela.’”—2 Kor. 6:17.

25. Hi yihi misinya ya milawu leyi nga ku pfunaka ku vona loko u fanerile ku ya enkhubyeni wo karhi?

• “Va tipfanganisa ni matiko va dyondza mintirho ya vona. Va hambeta va tirhela swifaniso swa vona swa hava, kutani swi va ntlhamu eka vona.”—Ps. 106:35, 36.

• “Lava feke, a va tivi nchumu nikatsongo.”—Ekl. 9:5.

• “Vona a hi xiphemu xa misava, tanihi leswi mina ndzi nga riki xiphemu xa misava.”—Yoh. 17:16.

• “Wu ringene nkarhi lowu hundzeke lowu ha wona a mi endla ku rhandza ka matiko loko ma ha ya emahlweni ni swiendlo swa ku tikhoma ko biha, ku navela ko biha, ku kukutlela vhinyo, minkhuvo ya huwa, mimphikizano ya ku nwa, ni ku gandzela swifaniso swa hava loku hambaneke ni nawu.”—1 Pet. 4:3.

26. Leswi endliweke hi vanhu van’wana va le Bibeleni swi ku pfuna njhani ku teka xiboho xa loko swi fanerile leswaku u tlangela masiku ya ku velekiwa?

• “Hi siku ra vunharhu ku va siku ra ku velekiwa ka Faro, hiloko a endlela malandza ya yena hinkwawo nkhuvo naswona a tlakusa nhloko ya murhangeri wa vacheri va vhinyo ni nhloko ya murhangeri wa vabaki exikarhi ka malandza yakwe. Hikwalaho a tlherisela murhangeri wa vacheri va vhinyo entirhweni wa yena wa ku chela vhinyo . . . Kambe murhangeri wa vabaki a n’wi hayeka.”—Gen. 40:20-22.

• “Loko ku tlangeriwa siku ra ku velekiwa ka Heroda, n’wana wa Herodiya wa nhwanyana a ri cinela kutani a tsakisa Heroda swinene ngopfu lerova a n’wi tshembisa hi xihlambanyo ku n’wi nyika xin’wana ni xin’wana lexi a nga ta xi kombela. Kutani yena, hi ku byeleteriwa hi mana wakwe, a ku: ‘Ndzi nyike nhloko ya Yohane Mukhuvuri yi ri enkambaneni.’”—Mat. 14:6-8, 10.

27. Hikwalaho ka yini u fanele u yingisa vakulu?

• “Yingisani lava rhangelaka exikarhi ka n’wina naswona mi titsongahata, hikuva va tshama va rindze mimoya-xiviri ya n’wina hikuva hi vona va nga ta hlamusela; leswaku va endla leswi hi ntsako ku nga ri hi ku vilela, hikuva leswi swi nga mi vavisa.”—Hev. 13:17.

28. Hikwalaho ka yini swi ri swa nkoka leswaku wena ni ndyangu wa wena mi tinyika nkarhi wo hlaya ni ku dyondza Bibele nkarhi na nkarhi?

• “U tsakela nawu wa Yehovha, naswona nawu wakwe u wu hlaya hi rito ra le hansi vusiku ni nhlikanhi. Kunene u ta fana ni murhi lowu byariweke etlhelo ka swinambyana swa mati, lowu humesaka mbhandzu wa wona hi nguva ya kona, lowu switluka swa wona swi nga vuniki, hinkwaswo leswi a swi endlaka swi ta humelela.”—Ps. 1:2, 3.

29. Hikwalaho ka yini u rhandza ku va kona etinhlengeletanweni ta vandlha ni ku hoxa xandla eka tona?

• “Ndzi ta vula vito ra wena eka vamakwerhu; ndzi ta ku dzunisa exikarhi ka nhlengeletano.”—Ps. 22:22.

• “A hi khathalelaneni leswaku hi khutazana erirhandzwini ni le mintirhweni leyinene, hi nga fularheli ku hlengeletana ka hina, hilaha ku nga ntolovelo wa van’wana, kambe hi khutazana, naswona hi endla tano hilaha ku engetelekeke ngopfu tanihi leswi mi vonaka siku ri tshinela.”—Hev. 10:24, 25.

30. Hi wihi ntirho wa nkoka swinene lowu Yesu a hi nyikeke wona leswaku hi wu endla?

• “Hikokwalaho fambani mi ya endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa, mi va khuvula . . . mi va dyondzisa ku hlayisa swilo hinkwaswo leswi ndzi mi leriseke swona.”—Mat. 28:19, 20.

31. Hi rihi langutelo leri Yehovha a tsakelaka leswaku hi va na rona loko hi nyikela eka ntirho wa Mfumo kumbe hi pfuna vamakwerhu?

• “Xixima Yehovha hi swilo swa wena swa nkoka.”—Swiv. 3:9.

• “Un’wana ni un’wana a a endle hilaha a boheke hakona embilwini yakwe, ku nga ri hi ku vilela kumbe hi ku sindzisiwa, hikuva Xikwembu xi rhandza munyiki la tsakeke.”—2 Kor. 9:7.

32. Hi swihi swiyimo swo tika leswi Vakreste va languteleke ku hlangana na swona?

• “Va tsaka lava xanisiweke hikwalaho ka ku lulama, hikuva mfumo wa matilo i wa vona. Ma tsaka n’wina loko vanhu va mi rhukana ni ku mi xanisa ni ku mi hembela hi swilo hinkwaswo swo homboloka hikwalaho ka mina. Tsakani mi khana, hikuva hakelo ya n’wina i yikulu ematilweni; hikuva ni vaprofeta lava mi rhangeleke va xanisiwe tano.”—Mat. 5:10-12.

33. I yini leswi endlaka ku khuvuriwa u va Mbhoni ya Yehovha ku ri nkateko lowukulu?

• “Marito ya wena ma kumekile, hiloko ndzi ma dya; kutani eka mina, rito ra wena ri va ku khana ni ku tsaka ka mbilu ya mina; hikuva vito ra wena ri vitaniwe ehenhla ka mina.”—Yer. 15:16.