Buku Ya Yobo Yi Nga Ku Pfuna Loko U Ri Eku Xanisekeni

1-2. Hikwalahokayini swi ri nkoka eka hina ku hlaya buku ya Yobo?

XANA sweswinyana wa ha ku tiphina hi ku hlaya buku ya Yobo? Hambileswi yi nga ni malembe ya 3 500 yi tsariwile, buku leyi ya khale hi yin’wana ya tibuku letinene ngopfu emisaveni hinkwayo leti tshameke ti tsariwa. Buku yin’wana loko yi vulavula hi ndlela yo olova leyi buku leyi yi tsariweke hayona ni ririmi leri tirhisiweke, yi vula leswaku mutsari wa yona, “i ngwenya.” Muxe hi yena la tsaleke buku leyi leyinene ngopfu kambe leswi a swi tsaleke a swi huma eka Yehovha Xikwembu.—2 Tim. 3:16.

² Hikwalahokayini buku ya Yobo yi ri ya nkoka swinene? Hikuva yi vulavula hi mhaka ya nkoka swinene leyi khumbaka vanhu ni tintsumi, ku nga ku basisiwa ka vito ra Yehovha. Yi tlhela yi hi dyondzisa hi rirhandzu ra Yehovha, vutlhari, vululami ni matimba. Hi xikombiso, buku ya Yobo yi vitana Yehovha “Lowa Matimba Hinkwawo” ka 31, ku tlula tibuku letin’wana hinkwato ta Bibele. Yi tlhela yi hlamula swivutiso swo tala swa nkoka leswi vanhu va nga na swona evuton’wini ku katsa ni lexi xa ha karhataka vanhu vo tala, lexi nge: Hikwalahokayini Xikwembu xi pfumelela ku xaniseka?

3. Hi ta vuyeriwa hi yini loko hi hlaya buku ya Yobo?

³ Ku fana na leswi loko hi ri ehenhla ka ntshava hi kotaka ku vona swilo kahle, buku ya Yobo yi hi pfuna leswaku hi va ni langutelo lerinene hi miringo ya hina, ku nga langutelo leri Yehovha a nga na rona. A hi voneni ndlela leyi buku leyi yi nga hi pfunaka hayona loko hi xaniseka. Hi ta dyondza ndlela leyi mhaka ya Yobo yi nga ha vaka yi va pfune hayona Vaisrayele ni ndlela leyi hina yi nga hi vuyerisaka hayona namuntlha. Hi ta tlhela hi dyondza hi ndlela leyi hi nga yi tirhisaka hayona mhaka leyi ya le Bibeleni leswaku hi pfuna van’wana.

XIKWEMBU XI PFUMELELE YOBO LESWAKU A XANISEKA

4. Hi kwihi ku hambana lokukulu loku a ku ri kona eka Yobo ni Vaisrayele loko va ri eEgipta?

⁴ Hi nkarhi lowu Vaisrayele a va ri mahlonga eEgipta, wanuna loyi a vitaniwaka Yobo a a tshama etikweni ra Uzi, leri kumbexana a ri kumeka evuxeni bya Tiko leri Tshembisiweke ni kun’wana en’walungu wa Arabiya. Ku hambana ni Vaisrayele lava va sunguleke ku gandzela swifaniso eEgipta, Yobo u gandzele Yehovha hi ku tshembeka. (Yox. 24:14; Ezek. 20:8) Yehovha u vule leswi hi Yobo: “A nga kona loyi a fanaka na yena emisaveni.”a (Yobo 1:8) Yobo a a ri xikhumukani naswona a a xiximiwa ku tlula munhu un’wana ni un’wana wa le Vuxeni. (Yobo 1:3) A swi kanakanisi leswaku Sathana swi n’wi hlundzukisile ku vona wanuna loyi, loyi a a dumile naswona a a xiximiwa a gandzela Xikwembu hi ku tshembeka!

5. Hikwalahokayini Yehovha a pfumelele Yobo leswaku a xaniseka? (Yobo 1:​20-22; 2:​9, 10)

⁵ Sathana u vule leswaku Yobo u ta tshika ku gandzela Yehovha loko a xaniseka. (Yobo 1:​7-11; 2:​2-5) Swihehlo swa Sathana swi endle leswaku ku va ni timhaka ta nkoka to tala leti a ti fanele ti lulamisiwa. Hikwalaho, Yehovha u pfumelele Sathana leswaku a ringa Yobo hambileswi a a n’wi rhandza swinene, leswaku swi ta va erivaleni ku leswi Sathana a swi vulaka i mavunwa. (Yobo 1:​12-19; 2:​6-8) Kutani Sathana u dlaye vana va Yobo va khume, a endla leswaku Yobo a huma marhumba yo vava swinene ku suka enkondzweni ku ya fika ethavathaveni. U dlaye swifuwo swa Yobo ni ku tlhela a endla leswaku vanhu va teka swifuwo swakwe. Kambe swilo leswi hinkwaswo, a swi endlanga leswaku Yobo a tshika ku tshembeka. (Hlaya Yobo 1:​20-22; 2:​9, 10.) Hi ku famba ka nkarhi, Yehovha u herise maxangu ya Yobo, a n’wi tlherisela rifuwo rakwe, a endla leswaku a tlhela a va ni ndhuma leyinene ni ku n’wi engetelela vana van’wana va khume. Hi singita u tlhele a endla leswaku Yobo a hanya malembe ya 140, leswi endleke a kota ku vona vatukuluxinguwe vakwe ni vana va vona. (Yobo 42:​10-13, 16) Xana mhaka leyi yi nga va yi va vuyerise njhani vanhu lava a va hanya hi nkarhi wakwe naswona yi nga hi vuyerisa njhani namuntlha?

6. Ku tiva leswaku hikwalahokayini Xikwembu xi pfumelela ku xaniseka, swi nga va swi va pfune njhani Vaisrayele? (Nakambe vona xifaniso.)

⁶ Ndlela leyi Vaisrayele va nga vaka va vuyeriwe hayona. Vaisrayele a swi va tikela ku hanya eEgipta. Hi xikombiso, loko Yoxuwa na Kalebe va ha ri vantshwa, va hete malembe yo tala va ri mahlonga. Hambileswi a va nga dyohanga, va boheke ku tshama emananga malembe ya 40. Loko ku ve Vaisrayele va twile hi ta maxangu ya Yobo ni vuyelo lebyi veke kona evuton’wini byakwe, a swi kanakanisi leswaku swi va pfunile ku katsa ni vatukulu va vona leswaku va twisisa ku i mani loyi a xanisaka vanhu. Nakambe va fanele va swi twisisile leswaku hikwalahokayini Xikwembu xi pfumelela ku xaniseka ni ndlela leyi xi swi tlangelaka hayona loko vanhu va tshembeka.

7-8. Xana buku ya Yobo yi nga hi pfuna njhani loko hi xaniseka? Nyika xikombiso.

⁷ Ndlela leyi hi nga vuyeriwaka hayona. Lexi twisaka ku vava, vanhu vo tala namuntlha a va xi tshembi Xikwembu hikuva a va swi twisisi leswaku hikwalahokayini swilo swo biha swi endlekela vanhu lavanene. Twana xikombiso xa Hazelb wa le Rwanda. Loko a ha ri ntsongo, a a tshemba Xikwembu kambe swilo swi sungule ku cinca. Vatswari vakwe va dlaye vukati, hikwalaho u kurisiwe hi bava wakwe loyi a nga riki wa ngati naswona a a n’wi khoma ku biha. Nakambe loko a ha ri ntsongo, u pfinyiwile naswona loko a ya ekerekeni leswaku a ta chaveleriwa, a nga chaveleriwanga. Hi ku famba ka nkarhi, Hazel u tsalele Xikwembu papila. Eka rona u te: “Xikwembu, ndzi khongerile eka wena, ndzi ringete ku endla leswinene kambe u ndzi hakele hi leswo biha. Sweswi ndza tshika ku ku gandzela naswona ndzi lava ku endla leswi ndzi tsakisaka.” Swa vava ku tiva leswaku vanhu vo tala vo fana na Hazel, va byeriwe mavunwa hi Xikwembu naswona va tshemba ku hi xona xi endlaka leswaku va xaniseka!

⁸ Hambiswiritano, hina hi dyondze eka buku ya Yobo leswaku a hi Xikwembu lexi endlaka ku hi xaniseka kambe i Sathana! Hi tlhele hi dyondza leswaku a hi fanelanga hi ehleketa ku lava xanisekaka va tshovela leswi va swi byaleke. Matsalwa ma hi byela leswaku “nkarhi ni swiendlakalo leswi nga languteriwangiki” swi nga hi wela hinkwerhu nkarhi wun’wana ni wun’wana. (Ekl. 9:11; Yobo 4:​1, 8) Nakambe hi dyondze ku loko hi tiyisela miringo hi ku tshembeka, hi endla leswaku Yehovha a hlamula swihehlo swa Sathana. Sweswo swi pfuneta leswaku ku basisiwa vito Rakwe. (Yobo 2:3; Swiv. 27:11) Leswi hi swi dyondzeke i swa nkoka hikuva swi hi pfuna leswaku hi tiva ntiyiso mayelana ni leswaku hikwalahokayini hina ni varhandziwa va hina hi xaniseka. Hi ku famba ka nkarhi, Hazel u dyondze ni Timbhoni ta Yehovha naswona u twisise leswaku Xikwembu a hi xona lexi endleke leswaku a xaniseka. U ri: “Ndzi tlhele ndzi khongela eka Xikwembu hi mbilu ya mina hinkwayo. Ndzi byele Yehovha leswaku hambileswi ndzi vuleke leswaku ndza tshika ku n’wi gandzela, a ndzi nga swilavi ku endla tano. Kahlekahle a ndzi nga n’wi tivi kahle. Sweswi ndza swi twisisa leswaku Yehovha wa ndzi rhandza. Ndzi tsakile naswona ndzi enerisekile.” Ha swi tlangela ku tiva leswaku hikwalahokayini Xikwembu xi pfumelela ku xaniseka! Sweswi a hi buleni hi ndlela leyi mhaka ya Yobo yi nga pfunaka un’wana ni un’wana wa hina loko a langutane ni miringo.

NDLELA LEYI MHAKA YA YOBO YI HI PFUNAKA HAYONA HI TIYISELA

9. Hlamusela xiyimo lexi Yobo a a ri eka xona loko a tshame enkumeni. (Yakobo 5:11)

⁹ Vona Yobo hi tihlo ra miehleketo a tshame enkumeni a ri yexe, a hume marhumba miri hinkwawo naswona a ri karhi a twa ku vava swinene. Miri wakwe wa chavisa hikwalaho ka marhumba wolawo naswona u ondzile swinene. Leswi a karhaleke, Yobo swa n’wi tikela hambi ku ri ku tinwaya hi xirhengele lexi a xi khomeke naswona u le ku phofuleni ka ku vava loku a ku twaka. Hambileswi Yobo a a ri eka xiyimo lexi xo vava, a nga tshikanga ku tshama a tshembekile. (Hlaya Yakobo 5:11.) I yini leswi n’wi pfuneke leswaku a tiyisela?

10. Hi byihi vuxaka lebyi Yobo a a ri na byona na Yehovha? Hlamusela.

¹⁰ Yobo u byele Yehovha ndlela leyi a titwaka hayona. (Yobo 10:​1, 2; 16:​20) Hi xikombiso, ndzima 3 yi hi byela leswaku Yobo u vulavule hi mbilu yo vava hikwalaho ka maxangu lama n’wi weleke, lawa hi xihoxo a a ehleketa leswaku i Yehovha loyi a a n’wi vangele wona. Nakambe loko a ri karhi a vulavula ni vanghana vakwe vanharhu, Yobo u tiyimelerile swinene a vula leswaku u tshembekile naswona mikarhi yo tala a a sola Yehovha. Marito ya Yobo a ma kombisa leswaku a a titeka a lulamile ku tlula Xikwembu. (Yobo 10:​1-3; 32:​1, 2; 35:​1, 2) Kambe u pfumerile leswaku u ‘vulavule leswi humeke endleleni’ loko a ri karhi a ringeta ku tiyimelela. (Yobo 6:​3, 26) Eka ndzima 31 hi hlaya leswaku Yobo a a lava leswaku Xikwembu xi vula leswaku a nga na nandzu. (Yobo 31:35) I ntiyiso leswaku Yobo a a nga fanelanga a sindzisa leswaku Xikwembu xi n’wi byela leswaku hikwalahokayini a xaniseka.

11. Xana Yehovha u n’wi hlamule njhani Yobo loko a vula leswaku u tshembekile?

¹¹ Loko hi anakanyisisa hi mhaka ya Yobo, hi swi vona kahle leswaku xikombelo xakwe a xi kombisa ndlela leyi a a tinyiketele hayona eka Yehovha ni leswaku a a tshemba leswaku Yehovha u ta n’wi avanyisa hi ndlela leyinene. Eku heteleleni, Yehovha u hlamule Yobo a ri exidzedzeni kambe A nga n’wi hlamuselanga hi vuenti swilo leswi a swi endla a xaniseka. Nakambe A nga n’wi xupulanga Yobo hi leswi a n’wi byeleke ndlela leyi a a titwa hayona kumbe hi leswi a vuleke leswaku a nga na nandzu. Ku ri na sweswo, Yehovha u vulavule kahle na yena hilaha tatana a a ta endla hakona eka n’wana wakwe. Naswona yoleyo a ku ri ndlela leyinene yo pfuna Yobo. Hikwalaho ka sweswo, Yobo u titsongahatile ni ku tlhela a swi xiya leswaku a a nga tivi swilo swo tala naswona u tisorile hikwalaho ka marito yo biha lama a ma vuleke. (Yobo 31:6; 40:​4, 5; 42:​1-6) Xana mhaka leyi yi nga va yi va pfune njhani vanhu lava a va hanya hi nkarhi wakwe naswona yi nga hi pfuna njhani hina namuntlha?

12. Xana mhaka ya Yobo yi nga va yi va pfune njhani Vaisrayele?

¹² Ndlela leyi Vaisrayele va nga vaka va vuyeriwe hayona. Swi nga endleka Vaisrayele va dyondzile eka leswi endlekeleke Yobo. Ehleketa hi leswi endlekeleke Muxe. A a fanele a tiyisela miringo yo hambanahambana, ku khomisiwa tingana ni ku hetiwa matimba loko a ri karhi a rhangela tiko ra Israyele. Ku hambana ni Vaisrayele lava xandzukeke, lava mikarhi yo tala a va gungulela Yehovha, Muxe u phofulele Yehovha leswi a swi n’wi karhata. (Eks 16:​6-8; Tinhl. 11:​10-14; 14:​1-4, 11; 16:​41, 49; 17:5) Muxe na yena a a fanele a tiyisela loko a lulamisiwa. Hi xikombiso, loko Vaisrayele va dzime matende eKadexi kumbexana hi lembe ra vona ra vu-40 va ri karhi va tsendzeleka emananga, Muxe u ‘holovele’ Vaisrayele naswona u tsandzeke ku kwetsimisa vito ra Yehovha. (Ps. 106:​32, 33) Hikwalaho ka sweswo, Yehovha a nga n’wi pfumelelanga Muxe ku nghena eTikweni leri Tshembisiweke. (Det. 32:​50-52) Xiboho lexi Yehovha a xi tekeke xi fanele xi n’wi twise ku vava Muxe kambe u xi amukerile. Swi nga endleka mhaka ya Yobo yi pfune Vaisrayele lava hanyeke endzhaku kakwe leswaku va tiyisela miringo leyi a va langutana na yona. Loko Vaisrayele vo tshembeka va anakanyisisa hi mhaka yoleyo, swi nga endleka va dyondze ku byela Yehovha ndlela leyi va titwaka hayona ni ku papalata ku tiyimelela. Nakambe va nga va va dyondze ku titsongahata loko Yehovha a va tshinya.

13. Mhaka ya Yobo yi nga hi pfuna njhani leswaku hi tiyisela? (Vaheveru 10:36)

¹³ Ndlela leyi hi nga vuyeriwaka hayona. Na hina leswi hi nga Vakreste hi fanele hi tiyisela. (Hlaya Vaheveru 10:36.) Hi xikombiso, van’wana va hina ha vabya kumbe ku ni swilo leswi hi vilerisaka, hi ni swiphiqo emindyangwini ya hina, hi loveriwile kumbe hi langutane ni swiphiqo swin’wana leswikulu. Mikarhi yin’wana, marito ni swiendlo swa van’wana swi nga endla swi hi tikela swinene ku tiyisela. (Swiv. 12:18) Hambiswiritano, buku ya Yobo yi hi dyondzisa leswaku hi nga phofulela Yehovha ndlela leyi hi titwaka hayona, hi ri karhi hi tiyiseka leswaku u ta hi twa. (1 Yoh. 5:14) A nge hi soli hambiloko mikarhi yin’wana swilo leswi hi n’wi phofulelaka swona ku ri “leswi humeke endleleni,” hilaha swi veke hakona eka Yobo. Ematshan’weni ya sweswo, Xikwembu xi ta hi nyika matimba ni vutlhari lebyi hi byi lavaka leswaku hi tiyisela. (2 Tikr. 16:9; Yak. 1:5) Loko swi fanerile, xi nga hi lulamisa hilaha xi endleke hakona eka Yobo. Buku ya Yobo yi tlhela yi hi dyondzisa ku tiyisela loko hi kuma ndzayo leyi humaka eRitweni ra Yehovha, nhlangano Wakwe kumbe eka vanghana lava wupfeke. (Hev. 12:​5-7) Hilaha Yobo a vuyeriweke hakona loko a nyikiwa ndzayo, na hina ha vuyeriwa loko hi pfumela ku lulamisiwa. (2 Kor. 13:11) Mawaku tidyondzo to xonga leti hi ti dyondzaka eka Yobo! Sweswi a hi kambisiseni ndlela leyi hi nga tirhisaka rungula ra Yobo ku pfuna van’wana.

TIRHISA BUKU YA YOBO LESWAKU U PFUNA VAN’WANA

14. Hi yihi ndlela yin’wana leyi hi nga yi tirhisaka ku hlamusela munhu ensin’wini leswaku hikwalahokayini hi xaniseka?

¹⁴ Xana u tshama u hlangana na munhu ensin’wini a ku vutisa leswaku hikwalahokayini hi xaniseka? U n’wi hlamule njhani? Kumbexana u n’wi hlamusele hi leswi Bibele yi vulaka leswaku swi endlekile entangeni wa Edeni kutani u n’wi byela leswaku Sathana ntsumi yo homboloka u hembele vatekani vo sungula, leswi endleke leswaku va xandzukela Xikwembu. (Gen. 3:​1-6) Swi nga endleka u tlhele u n’wi byela leswaku endzhaku ka loko Adamu na Evha va xandzukile, vanhu va sungule ku xaniseka ni ku tlhela va fa. (Rhom. 5:12) Eku heteleleni, u nga va u hlamusele leswaku Xikwembu xi pfumelela leswaku ku hundza nkarhi lowu eneleke leswaku swi ta va erivaleni ku leswi Sathana a swi vulaka i mavunwa ni leswaku ku chumayeriwa mahungu lamanene ya leswaku enkarhini lowu taka, vanhu va ta va va nga ha ri na xidyoho. (Nhlav. 21:​3, 4) Leyi i ndlela leyinene yo hlamula xivutiso lexi naswona yi pfune vanhu vo tala va twisisa leswaku hikwalahokayini vanhu lavanene va xaniseka.

15. Hi nga yi tirhisa njhani buku ya Yobo ku pfuna munhu loyi a vutisaka leswaku hikwalahokayini hi xaniseka? (Nakambe vona swifaniso.)

¹⁵ Ehleketa hi ndlela yin’wana leyi u nga yi tirhisaka ku hlamula xivutiso xexo hi ku tirhisa buku ya Yobo. U nga sungula hi ku bumabumela munhu hileswi a vutiseke xivutiso xexo xa nkoka. Kutani u vula leswaku Yobo wanuna wo tshembeka loyi a xanisekeke swinene u tshame a vutisa xivutiso lexi fanaka. U kale a tshemba leswaku hi ndlela yo karhi Xikwembu hi xona xi nʼwi vangelaka maxangu. (Yobo 7:​17-21) Swi nga endleka munhu loyi u vulavulaka na yena a tsakisiwa hileswaku i khale xivutiso xakwe xi karhata vanhu vo tala. Endzhaku ka sweswo, u nga n’wi hlamusela leswaku Yobo a a xanisiwa hi Diyavulosi ku nga ri Xikwembu. Diyavulosi u endle tano hi xikongomelo xo lava ku kombisa leswaku vanhu va gandzela Xikwembu hi leswi va lavaka ku vuyeriwa. U nga tlhela u ku, hambileswi Xikwembu ku nga riki xona xi vangeleke Yobo maxangu kambe hikuva xi pfumelele leswaku a ringiwa, a xi kombisa leswaku xa tshemba ku vanhu vo tshembeka va ta kombisa ku Sathana i muhembi. Eku heteleleni u nga n’wi byela leswaku hi ku famba ka nkarhi, Xikwembu xi katekise Yobo hileswi a tshameke a tshembekile. Hikwalaho, hi nga chavelela van’wana hi ku va tiyisekisa leswaku a hi Yehovha a va xanisaka.

16. Vula xikombiso xa ndlela leyi buku ya Yobo yi nga pfunaka munhu loyi a nga eku xanisekeni.

¹⁶ Ehleketa ndlela leyi buku ya Yobo yi pfuneke Mario hayona. Siku rin’wana hi 2021, makwerhu waxisati a a ri karhi a chumayela hi ku tirhisa foni. Loko a fona ro sungula, u hlayele Mario tsalwa ni ku tlhela a hlamusela leswaku Xikwembu xi yingisa swikhongelo swa hina, xi hi tshembisa vumundzuku ni ku hi nyika ntshembo. Loko a n’wi vutisa leswi a swi ehleketa hi tsalwa rero, Mario u n’wi byele leswaku a a ri eku tsaleni ka papila ro lela ndyangu wakwe hi leswi a a lava ku tidlaya. U te: “Ndza pfumela eka Xikwembu kambe ndzi vona onge a xi khathali hi mina.” Loko makwerhu waxisati a n’wi fonela ra vumbirhi, va bule hi ta maxangu ya Yobo. Endzhaku ka sweswo, Mario u teke xiboho xo hlaya buku hinkwayo ya Yobo. Hikwalaho, makwerhu waxisati u n’wi rhumele linki ya Bibele ya Matsalwa Yo Kwetsima Ya Misava Leyintshwa. Ku endleke yini endzhaku ka sweswo? Mario u pfumele ku dyondzeriwa Bibele naswona u swi langutele emahlweni ku dyondza swo tala hi Xikwembu lexi nga ni rirhandzu naswona xi nga ni mhaka na yena.

17. Hikwalahokayini u swi tlangela leswi Yehovha a endleke leswaku ku katsiwa buku ya Yobo eRitweni Rakwe leri huhuteriweke? (Yobo 34:12)

¹⁷ Swi le rivaleni leswaku Rito ra Xikwembu ri ni matimba lamakulu yo pfuna vanhu ku katsa ni lava xanisekaka. (Hev. 4:12) Ha swi tlangela swinene leswi Yehovha a endleke leswaku ku katsiwa mhaka ya Yobo eRitweni Rakwe leri huhuteriweke. (Yobo 19:​23, 24) Buku ya Yobo yi hi tiyisekisa leswaku “ntiyiso wa mhaka hi leswaku, Xikwembu a xi endli leswo homboloka.” (Hlaya Yobo 34:12.) Yi tlhela yi hi dyondzisa leswaku hikwalahokayini Xikwembu xi pfumelela ku xaniseka ni ndlela leyi hi nga ku tiyiselaka hayona. Nakambe yi tlhela yi hi pfuna ku chavelela lava xanisekaka. Eka nhlokomhaka leyi landzelaka, hi ta bula hi ndlela leyi buku ya Yobo yi nga hi pfunaka hayona loko hi nyika un’wana ndzayo.