Buku Ya Bibele Ya Vu-18—Yobo

Mutsari: Muxe

Ndhawu Ya Vutsari: eMananga

Ku Hetiwa Ka Vutsari: c. 1473 B.C.E.

Nkarhi Lowu Hlanganisiweke: Ku tlula malembe ya 140 exikarhi ka 1657 na 1473 B.C.E.

1. Vito ra Yobo ri vula yini, naswona i swivutiso swihi leswi buku ya Yobo yi swi hlamulaka?

HI YIN’WANA ya tibuku ta khale swinene ta Matsalwa lama huhuteriweke! Buku leyi xiximiwaka swinene ni leyi hakanyingi yi tshahiwaka, kambe leyi nga twisisiwiki ngopfu hi vanhu. Ha yini buku leyi yi tsariwile, naswona yi na ntikelo wo tani hi kwihi eka hina? Nhlamulo yi kombisiwa hi nhlamuselo ya vito ra Yobo: “Muhlaseriwa Wa Rivengo.” Ina, buku leyi yi tlakusa swivutiso swimbirhi swa ntikelo: Ha yini vanhu lava nga riki na nandzu va xaniseka? Ha yini Xikwembu xi pfumelela vuhomboloki emisaveni? Hi na rhekhodo ya ku xaniseka ka Yobo ni ku tiyisela ka yena lokukulu leswaku hi yi kambisisa eku hlamuleni swivutiso leswi. Hinkwayo yi tsariwe ehansi hi laha Yobo a kombeleke ha kona.—Yobo 19:23, 24.

2. I yini lexi kombisaka leswaku Yobo a a ri munhu wa xiviri?

² Yobo a a lehe mbilu ni ku tiyisela. Kambe xana a ku ri na munhu wo tano loyi a vitaniwaka Yobo? Ku nga khathariseki matshalatshala hinkwawo ya Diyavulosi yo susa xikombiso lexi xi tshembekaka xa vutshembeki eka timhaka ta matimu, nhlamulo yi le rivaleni. Yobo a a ri munhu wa xiviri! Yehova wa n’wi boxa kun’we ni timbhoni ta Yena Nowa na Daniyele, lava vukona bya vona byi amukeriweke hi Yesu Kriste. (Ezek. 14:14, 20; ringanisa Matewu 24:15, 37.) Rixaka ra khale ra Vaheveru ri teke Yobo tanihi munhu wa xiviri. Yakobo mutsari wa Mukriste u kombetela eka xikombiso xa Yobo xo tiyisela. (Yak. 5:11) I xikombiso xa xiviri xa vutomi ntsena, hayi xa ntsheketo, lexi a xi ta va ni ntikelo, xi khorwisa vagandzeri va Xikwembu leswaku vutshembeki byi nga hlayisiwa ehansi ka swiyimo hinkwaswo. Ku tlula kwalaho, matimba ni ntlhaveko wa mimbulavulo leyi rhekhodiweke eka Yobo swi tiyisa ntiyiso wa xiyimo.

3. I vumbhoni byihi lebyi tiyisaka ku huhuteriwa ka buku ya Yobo?

³ Leswaku buku ya Yobo yi tshembekile naswona yi huhuteriwile nakambe swi kombisiwa hi leswi Vaheveru va khale nkarhi na nkarhi a va yi katsa eka nxaxamelo wa vona wa Bibele, ntiyiso lowu xiyekaka wa leswaku Yobo hi yexe a a nga ri Muisrayele. Ku tlhandlekela eka tinhlamuselo ta Ezekiyele na Yakobo, buku leyi yi tshahiwa hi muapostola Pawulo. (Yobo 5:13; 1 Vakor. 3:19) Vumbhoni bya matimba bya ku huhuteriwa ka buku leyi byi nyikiwa hi ku twanana ka yona loku hlamarisaka ni mintiyiso leyi kambisisiweke ya sayense. Xana a swi ta tivisiwa ku yini leswaku Yehova u “lengeleta misava ehenhla ka hava,” leswi vanhu va khale a va ri na mianakanyo leyi nga twisisiki swinene loko swi ta eka ndlela leyi misava yi tshegiweke ha yona? (Yobo 26:7) Mianakanyo yin’wana leyi a yi pfumeriwa eminkarhini ya khale a ku ri leswaku misava a yi tshegiwe hi tindlopfu leti yimeke ehenhla ka xibodze lexikulu xa le lwandle. Ha yini buku ya Yobo yi nga yi kombisi mhaka yo tano leyi nga hava mongo? Handle ko kanakana ku ve hikwalaho ka leswi Yehova Muvumbi a nyikeleke ntiyiso hi ku huhutela. Tinhlamuselo tin’wana to tala ta misava ni swihlamariso swa yona swa swiharhi swa nhova ni tinyenyana etindhawini ta swona ta ntumbuluko swi pakanisa swinene lerova i Yehova Xikwembu ntsena loyi a a ta va Mutsari ni Muhuhuteri wa buku ya Yobo.a

4. Drama leyi yi endliwe kwihi naswona rini, naswona ku tsariwa ka buku ya Yobo ku hetiwe rini?

⁴ Yobo a a tshama eUsi, laha hi ku ya hi vativi van’wana va ntivo-misava ku nga en’walungwini wa le Arabia ekusuhi ni tiko leri a ri akiwe hi Vaedomu ni le vuxeni bya tiko leri a ri tshembisiwe vana va Abrahama. Vaxeba a va ri edzongeni, Vakalediya va ri evuxeni. (1:1, 3, 15, 17) Nkarhi wa ku ringiwa ka Yobo wu ve endzhaku swinene ka siku ra Abrahama. A ku ri nkarhi lowu a ku ‘nga ri na munhu la fanaka na Yobo emisaveni, wanuna loyi a nga riki na xisolo ni loyi a lulameke.’ (1:8) Lowu wu tikomba wu ri nkarhi lowu nga exikarhi ka rifu ra Yosefa (1657 B.C.E.), wanuna wa ripfumelo leri xiyekaka, ni nkarhi lowu Muxe a ngheneke endleleni ya yena ya vutshembeki ha wona. Yobo a a endla leswinene eka vugandzeri lebyi tengeke enkarhini lowu wa ku thyakisiwa ka Israyele hi vugandzeri bya mademona bya Egipta. Nakambe, mikhuva leyi boxiweke eka ndzima yo sungula ya Yobo, ni ku amukela ka Xikwembu Yobo tanihi mugandzeri wa ntiyiso, yi kombetela eka minkarhi ya vapatriarka ematshan’wini ya nkarhi wa le ndzhaku lowu sukelaka eka 1513 B.C.E. ku ya emahlweni, loko Xikwembu xi tirhisane na Israyele loyi a nga ehansi ka Nawu ntsena. (Amos 3:2; Vaef. 2:12) Xisweswo, hi ku pfumelela vutomi byo leha bya Yobo, swa vonaka leswaku buku leyi yi hlanganisa nkarhi lowu nga exikarhi ka 1657 B.C.E. na 1473 B.C.E., lembe ra ku fa ka Muxe; buku leyi yi hetisiwe hi Muxe nkarhi wun’wana endzhaku ka ku fa ka Yobo ni loko Vaisrayele va ri emananga.—Yobo 1:8; 42:16, 17.

5. I yini lexi kombisaka vutsari bya Muxe bya Yobo?

⁵ Ha yini hi vula leswaku Muxe a a ri mutsari? Leswi swi hi malunghana ni ndhavuko wa khale, exikarhi ka vadyondzi va Vuyuda ni Vukriste byo sungula. Maandlalelo ya matimba, yo tshembeka ya vutlhokovetseri bya Xiheveru lebyi tirhisiweke ebukwini ya Yobo ma swi veka erivaleni leswaku a ku ri vutsari byo sungula bya Xiheveru, ririmi ra Muxe. A ku nga ta va ku hundzuluxela loku sukaka eka ririmi rin’wana ro tanihi Xiaraba. Nakambe, swiyenge swa ririmi swi kombisa ku yelana lokukulu ni Tibuku ta Ntlhanu to Sungula ku tlula matsalwa wahi ni wahi lama nga eBibeleni. Mutsari u fanele a ve Muisrayele, hi laha Muxe a a ri ha kona, hikuva Vayuda ‘a va nyikiwe switshembiso leswo kwetsima swa Xikwembu.’ (Varhoma 3:1, 2) Endzhaku ka loko a fikelele xiyimo lexi vupfeke, Muxe u hete malembe ya 40 eMidiyani, laha ku nga riki ekule na Usi, laha a a ta kuma rungula leri nga ni vuxokoxoko leri rhekhodiweke eka Yobo. Endzhakunyana, loko a hundza ekusuhi ni tiko-xikaya ra ka va Yobo hi nkarhi wa riendzo ra Israyele ra malembe ya 40 ra le mananga, Muxe a a ta tiva ni ku rhekhoda vuxokoxoko byo hetelela ebukwini leyi.

6. Buku ya Yobo yi tlula swinene ntirho lowunene wa vutsari bya tibuku etimhakeni tihi?

⁶ Hi ku ya hi The New Encyclopædia Britannica, buku ya Yobo hakanyingi “yi hlayiwa exikarhi ka mintirho leyinene ya tibuku ta misava.”b Hambi swi ri tano, buku leyi yi tlula swinene ntirho lowunene wa vutsari bya tibuku. Yobo yi hlawulekile exikarhi ka tibuku ta Bibele eku tlakuseni ka matimba, vululami, vutlhari ni rirhandzu ra Yehova. Yi paluxa mphikamakaneta leyikulu leyi nga emahlweni ka vuako hi laha ku twisisekaka. Yi voningela swo tala leswi vuriwaka eka tibuku tin’wana ta Bibele, ngopfu-ngopfu Genesa, Eksoda, Eklesiasta, Luka, Varhoma na Nhlavutelo. (Ringanisa Yobo 1:6-12; 2:1-7 na Genesa 3:15; Eksoda 9:16; Luka 22:31, 32; Varhoma 9:16-19 na Nhlavutelo 12:9; nakambe Yobo 1:21; 24:15; 21:23-26; 28:28 u yi ringanisa na Eklesiasta 5:15; 8:11; 9:2, 3; 12:13.) Yi nyikela tinhlamulo eka swo tala swa swivutiso swa vutomi. Hakunene i xiyenge lexi tshembekaka xa Rito leri huhuteriweke ra Xikwembu, leri yi pfunetaka swinene eka rona hi ndlela ya ku twisisa loku pfunaka.

LESWI NGA ENDZENI KA YOBO

7. Hi kuma Yobo a ri exiyin’weni xihi loko buku yi sungula?

⁷ Manghenelo ya buku ya Yobo (1:1-5). Leswi swi hi tivisa Yobo, wanuna “la fambaka hi ku tenga ni ku lulama; a chava Xikwembu, a tinga swo biha.” Yobo u katekile, a ri ni vana va nkombo va xinuna ni vana vanharhu va xisati. I n’wini wa ndhawu loyi a fumeke hi tlhelo ra swilo leswi vonakaka a ri ni mintlhambi yo tala ya tinyimpfu ni tihomu. U na malandza yo tala naswona u “tlula vavanuna hinkwavo va le vuxeni hi vukulu.” (1:1, 3) Hambi swi ri tano, a nga hlongorisi ngopfu swilo leswi vonakaka hikuva a nga veki ntshembo wa yena eka rifuwo ra yena ra swilo leswi vonakaka. Nakambe u fumile hi tlhelo ra moya, u fumile hi mintirho leyinene, hi minkarhi hinkwayo a tiyimisele ku pfuna un’wana loyi a nga ekhombyeni kumbe loyi a khomiweke hi gome, kumbe ku nyika nguvu eka un’wana ni un’wana loyi a yi pfumalaka. (29:12-16; 31:19, 20) Hinkwavo va n’wi xixima. Yobo u gandzela Yehova, Xikwembu xa ntiyiso. U ala ku nkhinsamela dyambu, n’weti ni tinyeleti hi laha matiko ya vahedeni a ma endla ha kona, kambe u tshembekile eka Yehova, a hlayisa vutshembeki eka Xikwembu xa yena naswona u tsakela vuxaka bya le kusuhi na xona. (29:7, 21-25; 31:26, 27; 29:4) Yobo u tirha tanihi muprista wa ndyangu wa yena, a nyikela magandzelo lama hisiweke nkarhi na nkarhi, loko va dyohile.

8. (a) Sathana u tlhontlha vutshembeki bya Yobo hi ndlela yihi? (b) Yehova u amukela mphikamakaneta hi ndlela yihi?

⁸ Sathana u tlhontlha Xikwembu (1:6–2:13). Hi laha ku hlamarisaka nguvu ya swilo leswi nga vonakiki ya pfuriwa leswaku hi ta kota ku vona swilo swa le tilweni. Yehova u voniwa a ungamele nhlengeletano ya vana va Xikwembu. Sathana na yena wa humelela exikarhi ka vona. Yehova u yisa nyingiso eka nandza wa yena loyi a tshembekaka Yobo, kambe Sathana u tlhontlha vutshembeki bya Yobo, a endla xihehlo xa leswaku Yobo u tirhela Xikwembu hikwalaho ka mimbuyelo ya swilo leswi vonakaka leyi a yi kumeke. Loko Xikwembu a xo pfumelela Sathana ku teka swilo leswi, Yobo u ta fularhela vutshembeki bya yena. Yehova u amukela mphikamakaneta leyi, hi nsivelo wa leswaku Sathana a nga fanelanga ku khumba Yobo hi yexe.

9. (a) I miringo yihi leyi vavaka leyi welaka Yobo? (b) I yini lexi kombisaka leswaku u hlayisa vutshembeki?

⁹ Makhombo yo tala ya sungula ku wela Yobo la nga ehleketeleliki nchumu. Minhlaselo ya Vaxeba ni Vakalediya yi susa rifuwo ra yena lerikulu. Xidzedze xi dlaya vana va yena va xinuna ni va xisati. Ndzingo lowu wu vavaka wa hluleka ku endla leswaku Yobo a rhukana Xikwembu kumbe ku xi fularhela. Ku ri na sweswo, u ri, “A ku dzunisiwe vito ra Yehova!” (1:21) Sathana, a hluriwile ni ku tikombisa a ri muhembi eka rhengu leri, u humelela nakambe emahlweni ka Yehova ivi a tisa xivilelo lexi nge: “Dzovo ri ringana ni dzovo! Hinkwaswo leswi munhu a nga na swona, a nga swi humesela vutomi bya yena.” (2:4) Sathana u vula leswaku loko a a lo pfumeleriwa ku khumba miri wa Yobo, a a ta endla leswaku Yobo a rhukana Xikwembu emahlweni ka xona. Hi mpfumelelo wo endla xin’wana ni xin’wana handle ko koxa vutomi bya Yobo, Sathana u ba Yobo hi vuvabyi byo chavisa. Nhlonge ya yena yi “tlhomene hi swivungu ni mabuwu ya misava,” naswona miri ni ku hefemula ka yena swi sungula ku nun’hwa swinene eka nsati ni maxaka ya yena. (7:5; 19:13-20) Lexi kombisaka leswaku Yobo a nga tshovanga vutshembeki bya yena, nsati wa yena wa n’wi khutaza a ku: “Xana wa ha tiyisile ku lulameni ka wena-ke? Rhukana Xikwembu, u ta fa!” Yobo wa n’wi tshinya naswona a nga “[dyohi nchumu] hi nomu wa yena.”—2:9, 10.

10. I ‘ku chavelela’ kwihi ko miyela loku Sathana a ku nyikelaka?

¹⁰ Sathana sweswi u pfuxa vanghana vanharhu, lava taka ku ta “chavelela” Yobo. Vona i Elifasi, Bilidada na Sofara. Loko va ha ri ekule a va n’wi xiyi Yobo, kambe endzhaku va hambeta va tlakusa marito ya vona ivi va rila ni ku tichela ntshuri etinhlokweni ta vona. Endzhaku ka sweswo va tshama emahlweni ka yena emisaveni va nga vulavuli nchumu. Endzhaku ka masiku ni vusiku bya nkombo ka ‘ku chavelela’ loku ko miyela, Yobo eku heteleleni u herisa ku miyela hi ku sungula njhekanjhekisano wo leha ni lava va tivulaka vachaveleri va yena.—2:11.

11-13. Yobo u sungula njhekanjhekisano hi ndlela yihi, i xihehlo xihi lexi Elifasi a xi endlaka, naswona hi yihi nhlamulo ya Yobo ya mahika?

¹¹ Njhekanjhekisano: rhengu ro sungula (3:1–14:22). Ku sukela eka yinhla leyi ku ya emahlweni, drama yi paluxiwa hi vutlhokovetseri lebyi xiyekaka bya Xiheveru. Yobo u vitana ndzhukano eka siku ra ku velekiwa ka yena naswona u tivutisa mhaka leyi Xikwembu xi n’wi pfumeleleke ha yona leswaku a hambeta a hanya.

¹² Loko a hlamula, Elifasi u hehla Yobo hi ku pfumala ku tshembeka. U vula leswaku lava lulameke a va si tshama va lovisiwa. U tsundzuka xivono xa vusiku lexi eka xona rito ri n’wi byeleke leswaku Xikwembu a xi ma tshembi malandza ya xona, ngopfu-ngopfu lamaya ma vumba ntsena, ntshuri wa misava. U kombisa leswaku ku xaniseka ka Yobo i ndzayo leyi humaka eka Xikwembu xa Matimba Hinkwawo.

¹³ Yobo u hlamula Elifasi hi mahika. U huwelela ku fana ni xivumbiwa xihi ni xihi lexi tokotaka ku xanisiwa ni gome. Rifu a ku ta va ku ntshunxeka. U holovela vanghana va yena hikwalaho ko kunguhata ku lwisana na yena ivi a ku: “Ndzi dyondziseni, ndzi ta miyela, ndzi hlamuseleni laha ndzi hoxeke.” (6:24) Yobo u tiyisa ku lulama ka yena n’wini emahlweni ka Xikwembu, ‘Muxiyi wa vanhu.’—7:20.

14, 15. Hi wahi marito ya Bilidada, naswona ha yini Yobo a chava leswaku u ta hluriwa emhakeni ya yena ni Xikwembu?

¹⁴ Bilidada sweswi u phofula nhlamuselo ya yena, a vula leswaku vana va Yobo va dyohile ni leswaku Yobo hi byakwe a nga lulamanga, handle ka swona a a ta twiwa hi Xikwembu. U tsundzuxa Yobo ku langutisa eka tinxaka to sungula ni le ka swilo leswi handzisisiweke hi vakokwa wa vona tanihi vukongomisi.

¹⁵ Yobo wa hlamula, a tiyisa leswaku Xikwembu a xi hombolokanga. Naswona Xikwembu a xi fanelanga ku phikisana na munhu, hikuva xi “[endla] swilo leswikulu leswi nga tiviwiki, swilo leswi hlamarisaka leswi nga hlayiwiki.” (9:10) Yobo a nga ka a nga hluli Yehova tanihi loyi a phikisanaka na yena enawini. A nga kombela tintswalo ta Xikwembu ntsena. Naswona hambi swi ri tano, xana ku na vuyelo byo karhi eku laveni ka ku endla leswi lulameke? “Xi [herisa] la nga riki na nandzu ni lowa nandzu.” (9:22) Ku hava ku avanyisa ko lulama emisaveni. Yobo u chava leswaku u ta hluriwa emhakeni ya yena hambi ku ri hi Xikwembu. U lava muhlanganisi. U vutisa mhaka leyi a ringiwaka ha yona kutani a kombela Xikwembu ku tsundzuka leswaku u endliwe ‘hi ntshuri.’ (10:9) U tlangela tintswalo leti hundzeke ta Xikwembu, kambe u vula leswaku Xikwembu xi ta hlundzuka ngopfu loko a endla njhekanjhekisano, hambi loko a ri eku lulameni. Phela a nga fa!

16, 17. (a) I xitsundzuxo xihi xa vutianakanyi lexi Sofara a xi nyikaka? (b) Yobo u ringanisa ntikelo wa “vachaveleri” va yena hi ndlela yihi, naswona i ntshembo wihi lowu tiyeke lowu a wu phofulaka?

¹⁶ Sofara sweswi u nghenelela njhekanjhekisano. Kahle-kahle u ri: Xana hi vana, leswaku hi yingisa ku vulavula ka hava? U vula leswaku u basile hakunene, kambe loko a ko vulavula Xikwembu ntsena, a xi ta paluxa nandzu wa wena. U vutisa Yobo a ku: ‘Xana u nga kumisisa swilo leswi enteke swa Xikwembu?’ (11:7) U tsundzuxa Yobo ku tshika mikhuva leyi vavisaka, hikuva mikateko yi ta tela lava va endlaka leswi, kasi ‘mahlo ya lavo homboloka ma ta hluleka.’—11:20.

¹⁷ Yobo u huwelela hi marito lama tlhavaka swinene a ku: “Kunene ingi mi tiko hinkwaro, kutani vutlhari, mi ta fa nabyo.” (12:2) A nga ha va xihlekiso, kambe a hi munhu loyi a nga nyawuriki. Loko vanghana va yena a vo languta swivumbiwa swa Xikwembu, hambi ku ri swona a swi ta va dyondzisa swo karhi. Matimba ni vutlhari lebyi tirhaka i swa Xikwembu, lexi lawulaka swilo hinkwaswo, hambi ku ri ku “andzisa matiko, kutani xi ma lovisa.” (12:23) Yobo u kuma ntsako hi ku kanerisana mhaka ya yena na Xikwembu, kambe loko ku ri “vachaveleri” va yena vanharhu—“n’wina mi luka mavunwa, mi tin’anga leti nga pfuniki nchumu.” (13:4) A ku ta va vutlhari eka vona ku tshama va miyerile! U phofula ntshembo eku lulameni ka mhaka ya yena kutani a vitana Xikwembu leswaku xi n’wi yingisela. U hundzulukela emianakanyweni ya leswaku “munhu la velekiweke hi wansati u ni masiku ma nga ri mangani, u xurhe makhombo.” (14:1) Munhu u hundza hi ku hatlisa, tanihi xiluva kumbe ndzhuti. U nge humesi munhu loyi a baseke eka munhu loyi a nga basangiki. Loko a khongelela leswaku onge Xikwembu xi nga n’wi tumbeta e-Sheol kukondza vukari bya xona byi hela, Yobo wa kombela: ‘Loko munhu la tiyeke a fa, xana a nga tlhela a hanya?’ Loko a hlamula u phofula ntshembo wa matimba: ‘Ndzi ta rindza, kukondza ku ntshunxiwa ka mina ku fika.’—14:13, 14.

18, 19. (a) Elifasi u sungula rhengu ra vumbirhi ra njhekanjhekisano hi ku hlekula kwihi? (b) Yobo u wu teka njhani ‘nchavelelo’ wa vanghana va yena, naswona u languta eka Yehova leswaku a kuma yini?

¹⁸ Njhekanjhekisano: rhengu ra vumbirhi (15:1–21:34). Loko a sungula njhekanjhekisano wa vumbirhi, Elifasi u hlekula vutivi bya Yobo, a vula leswaku u ‘tate khwiri ra yena hi mheho ya le vuxeni.’ (15:2) Nakambe u sandza marito ya Yobo ya vutshembeki, a tiyisa leswaku munhu la faka kumbe vakwetsimi lava nga ematilweni va nga ka va nga hlayisi ripfumelo emahlweni ka Yehova. Hi ku gega u hehla Yobo hi ku ringeta ku tikombisa a ri la tlakukeke eka Xikwembu ni ku tirhisa vugwinehi, ku ba mati ni vukanganyisi.

¹⁹ Yobo u hlamula hi ku hlundzuka leswaku vanghana va yena ‘i vachaveleri lava nga ni khombo lava nga ni marito ya mheho.’ (16:2, 3) Loko a vo va exivandleni xa yena, a a nga ta va sandza. U swi lava swinene ku lulamisiwa, naswona u languta eka Yehova, loyi a nga na rhekhodo ya yena ni loyi a nga ta boha mhaka ya yena. Yobo a nga kumi vutlhari eka vanghana va yena. Va susa ntshembo hinkwawo. ‘Ku chavelela’ ka vona swi fana ni ku vula leswaku vusiku i nhlekanhi. Ntshembo wu ri woxe i ku ‘xikela e-Sheol.’—17:15, 16.

20, 21. I ku hlundzuka kwihi loku Bilidada a ku phofulaka, Yobo u tiyisa yini, naswona Yobo u kombisa leswaku ntshembo wa yena wu le kwihi?

²⁰ Njhekanjhekisano wu tinyika matimba. Bilidada sweswi u bava a khalakasa, hikuva u vona leswaku Yobo u fanise vanghana va yena ni swivandzana leswi nga riki na ku twisisa. U vutisa Yobo a ku, “Xana misava yi ta hundzuka swa hava hikwalaho ka wena-ke?” (18:4) U tsundzuxa leswaku Yobo u ta wela exirimbanini lexi nga ni khombo, tanihi xikombiso eka van’wana. Yobo a nge vi na rixaka leri nga ta hanya endzhaku ka yena.

²¹ Yobo wa hlamula a ku: ‘Xana vavanuna-ndzi-n’wina mi ta hambeta mi karhata moya-xiviri wa mina ni ku hambeta mi ndzi tshikelela hi marito ku fikela rini ke?’ (19:2) U lahlekeriwe hi ndyangu ni vanghana, nsati wa yena ni mulanguteri wa ndyangu u n’wi fularherile, naswona yena hi yexe u pone ‘ni nhlonge ya meno ya yena’ ntsena. (19:20) U tshemba ku humelela ka mukutsuri leswaku a tshamisisa mphikamakaneta leyi hikwalaho ka yena, leswaku eku heteleleni a ta “vona Xikwembu.”—19:25, 26.

22, 23. (a) Ha yini Sofara a twa a vavisekile, naswona u ri yini hi swidyoho leswi ku vuriwaka leswaku Yobo u na swona? (b) Yobo u hlamula hi marito wahi lama hetaka matimba?

²² Sofara, ku fana na Bilidada u titwa a vavisekile hi ku yingisela ‘ku tshinya ka ndzhukano’ ka Yobo. (20:3) U phindha leswaku swidyoho swa Yobo hi swona swi endlaka leswaku a xaniseka. Lavo homboloka va kuma ku xupuriwa eka Xikwembu hi minkarhi hinkwayo, naswona a va na ku wisa, ku vula Sofara, hambi loko va tiphina hi rifuwo.

²³ Yobo u hlamula hi marito lama hetaka matimba: Loko xisweswo Xikwembu xi xupula lavo homboloka nkarhi na nkarhi, ha yini lavo homboloka va hambeta va hanya, va dyuhala, va va lava tlakukeke hi rifuwo? Va heta masiku ya vona va ri emintsakweni. Xana khombo ri ta ehenhla ka vona nkarhi na nkarhi ku fikela kwihi? U kombisa leswaku vafumi ni swisiwana va fa hi ndlela leyi fanaka. Entiyisweni, munhu la hombolokeke hakanyingi u fa “a tsakile a ri ni ku rhula loko nandziha,” kasi munhu la lulameke a nga ha fela “maxangwini ya moya.”—21:23, 25.

24, 25. (a) I xihehlo xihi xa mavunwa lexi Elifasi a xi vekaka ehenhla ka Yobo hi ndlela yo tiendla la lulameke? (b) I ku landzula ni tlhontlho wihi lowu Yobo a wu endlaka loko a hlamula?

²⁴ Njhekanjhekisano: rhengu ra vunharhu (22:1–25:6). Elifasi u vuya eku hlaseleni hi ndlela ya vuharhi, a hlekula ku tivula ka Yobo loyi a pfumalaka xisandzu emahlweni ka wa Matimba Hinkwawo. U veka xihehlo xo hemba ehenhla ka Yobo, a vula leswaku u hombolokile, u tekele swisiwana, u tsone lava nga ni ndlala xinkwa, naswona u khome tinoni ni vafana lava nga riki na vatatana hi ndlela yo biha. Elifasi u vula leswaku vutomi bya Yobo bya le xihundleni a byi tenganga hi ndlela leyi a vulaka ha yona ni leswaku leswi swi paluxa xiyimo xa Yobo lexo homboloka. Kambe “loko u tlhelela ka Lowa-matimba-[hinkwawo],” ku huwelela Elifasi, “[u] ta ku yingisa.”—22:23, 27.

²⁵ Yobo loko a hlamula u landzula xihehlo lexi hoxeke xa Elifasi, a vula leswaku u navela ku yingisiwa hi Xikwembu, lexi xiyaka ndlela ya yena leyi lulameke. Ku na lava va tshikilelaka lava nga riki na vatatana, ni swisiwana na vadlayi, makhamba ni lava endlaka vuoswi. Va nga ha vonaka va humelela swa nkarhinyana, kambe va ta kuma hakelo ya vona. Va ta herisiwa. ‘Kutani hakunene sweswi, i mani loyi a nga ta ndzi endla muhembi?’ Yobo u pfuxa mphikamakaneta.—24:25.

26. I yini leswi engetelekeke leswi Bilidada na Sofara va swi vulaka?

²⁶ Bilidada u nyikela nhlamulo yo koma ya vukari eka leswi, a kandziyisa marito ya yena ya leswaku ku hava munhu loyi a nga vaka loyi a tengeke emahlweni ka Xikwembu. Sofara u hluleka ku hlanganyela eka rhengu leri ra vunharhu. A nga na leswi a nga swi vulaka.

27. Yobo sweswi u dzunisa vukulukumba bya wa Matimba Hinkwawo hi ndlela yihi?

²⁷ Marito yo hetelela ya Yobo (26:1–31:40). Eka ku vulavula ko leha ko hetelela, Yobo u miyeta vanghana va yena hi laha ku heleleke. (32:12, 15, 16) Hi marito lama tlhavaka swinene u ri: “U pfunise ku yini la nga riki na matimba! . . . U byeleterise ku yini loyi a pfumalaka vutlhari!” (26:2, 3) Hambi swi ri tano, ku hava nchumu, hambi ku ri Sheol lexi nga funengetaka nchumu leswaku xi nga voniwi hi Xikwembu. Yobo u hlamusela vutlhari bya Xikwembu eka mpfhuka, misava, mapapa, lwandle ni moya—leswi hinkwaswo ka swona munhu a swi xiyeke. Kambe leswi swo va masungulo ya tindlela ta wa Matimba Hinkwawo. A swi hleveteli vukulukumba bya wa Matimba Hinkwawo.

28. I marito wahi lama kongomeke lama Yobo a ma vulaka malunghana ni vutshembeki?

²⁸ Hi ku tiyiseka hi ku pfumala ka yena nandzu, u ri: “Ndzi ta tiya ndzi tivula la pfumalaka nandzu ndzi kondza ndzi fa.” (27:5) E-e, Yobo a nga endlanga nchumu lexi faneriwaka hi leswi swi n’wi weleke. Ku hambana ni swihehlo swa vona, Xikwembu xi ta hakela vutshembeki hi ku vona leswaku swilo leswi hlayisiweke hi lava hombolokeke erifuwini ra vona swi ta va ndzhaka ya lavo lulama.

29. Yobo u byi hlamusela njhani vutlhari?

²⁹ Munhu wa ku tiva laha rifuwo ra misava (silivhere, nsuku, koporo) swi humaka kona, ‘kambe vutlhari hi byoxe—byi huma kwihi ke?’ (28:20) U byi lavile exikarhi ka lava hanyaka; u langutise elwandle; byi nga ka byi nga xaviwi hi nsuku kumbe silivhere. Xikwembu hi xona xi twisisaka vutlhari. Xi vona emakumu ka misava ni matilo, xi hambanisa moya ni mati, naswona xi lawula mpfula ni mapapa ya xidzedze. Yobo wa dlayelela a ku: “Vona, xichavo xa [Yehova], hi byona vutlhari; ku papalata swo biha, hi kona ku twisisa.”—28:28.

30. I ku kondleteriwa kwihi loku Yobo a ku navelaka, kambe hi xihi xiyimo xa yena xa sweswi?

³⁰ Yobo la nga ni gome endzhaku u nyikela matimu ya vutomi bya yena. U navela ku kondleteleriwa eka khale ka xikhundla xakwe lexikulu eka Xikwembu, loko a ha xiximiwa hambi ku ri hi varhangeri va doroba. A a ri muponisi wa lava nga eku vavisekeni ni mahlo eka mabofu. Xitsundzuxo xa yena a xi ri xinene, naswona vanhu a va rindzela marito ya yena. Kambe sweswi, ematshan’wini yo va ni xiyimo lexi xiximekaka, u hlekiwa hambi ku ri hi lavantsongo hi masiku, lava vatata wa vona a va nga faneleki hambi ku ri ku va ni timbyana ta ntlhambi wa yena. Va n’wi tshwutela hi marha ni ku n’wi kaneta. Sweswi, eku vavisekeni ka yena lokukulu, a va n’wi nyiki ku wisa.

31. Yobo u phofula ku tshembela eku avanyiseni ka mani, naswona u vula yini loko swi ta eka rhekhodo ya ntiyiso ya vutomi bya yena?

³¹ Yobo u tihlamusela tanihi wanuna loyi a tinyiketeleke naswona u kombela ku avanyisiwa hi Yehova. “Xikwembu a xi ndzi veke xikalweni lexo lulama, xi ta kuma leswaku ndzi hava nandzu.” (31:6) Yobo u lwela swiendlo swa yena leswi hundzeke. A nga vanga muoswi, kumbe muendli wa makungu yo lwisana ni van’wana. A nga honisanga ku pfuna swisiwana. A nga tshembanga rifuwo ra leswi vonakaka, hambi leswi a a fuwile. A nga gandzelanga dyambu, n’weti ni tinyeleti, hikuva “na kona i ku dyoha loku fanelaka eku biwa hi muavanyisi. Hikuva ingi ndzi landzurile Xikwembu xa le henhla.” (31:28) Yobo u rhamba vakaneti va yena enawini ku xaxameta swihehlo leswi lwisanaka ni rhekhodo ya ntiyiso ya vutomi bya yena.

32. (a) I mani loyi sweswi a vulavulaka? (b) Ha yini vukari bya Elihu byi pfurhela Yobo ni vanghana va yena, naswona i yini lexi n’wi susumetelaka ku vulavula?

³² Elihu wa vulavula (32:1–37:24). Hi nkarhi lowu fanaka, Elihu, ntukulu wa Buzi n’wana wa xinuna wa Nakoro ni loyi hikwalaho a nga xaka ra le kule ra Abrahama, a a ri karhi a yingisela njhekanjhekisano. U rindzile hikwalaho ka ku vona leswaku lavaya va malembe lamo tala a va fanele va va ni vutivi lebyikulu. Hambi swi ri tano, a hi vukhale lebyi nyikaka ku twisisa, kambe i moya wa Xikwembu. Vukari bya Elihu byi pfurhela eku ‘vuleni ka Yobo leswaku moya-xiviri wa yena wu lulamile ku tlula Xikwembu,’ kambe byi nyanya ku hisa eka vanghana vanharhu va Yobo hikwalaho ka ku pfumala ka vona vutlhari loku khomisaka tingana eku vuleni ka leswaku Xikwembu xi hombolokile. Elihu u ‘tele hi marito,’ naswona moya wa Xikwembu wu n’wi susumetela ku phofula vukari ehenhla ka vona kambe handle ka ku ya hi nghohe kumbe ‘ku nyika swithopo eka munhu wa misava.’—Yobo 32:2, 3, 18-22; Gen. 22:20, 21.

33. Yobo u hoxe kwihi, kambe i tintswalo tihi leti Xikwembu xi nga ta n’wi kombisa tona?

³³ Elihu u vulavula hi ku tshembeka, a pfumela leswaku Xikwembu i Muvumbi wa yena. U kombisa leswaku Yobo a a khathalela ngopfu ku lwela ka yena n’wini ku tlula ka Xikwembu. A swi nga bohi leswaku Xikwembu xi hlamula marito hinkwawo ya Yobo, onge hi loko xi boheka ku yimelela magoza ya xona, naswona Yobo u kwetlembetane ni Xikwembu. Hambi swi ri tano, loko moya-xiviri wa Yobo wu tshinelela rifu, Xikwembu xi n’wi endlela tintswalo hi ku tirhisa murhumiwa, xi ku: “N’wi lamulele, a nga ta tshuka a xikela sirheni; ndzi kumile leswi nga n’wi kutsulaka. Kutani miri wa yena wu hlukela eku tlula vuhlangini. A tlhelela masikwini ya vuntshwa bya yena.” (Yobo 33:24, 25) Lava lulameke va ta kondleteriwa!

34. (a) I ku tshinya kwihi kun’wana loku Elihu a ku nyikaka? (b) Ematshan’wini ya ku kurisa ku lulama ka yena n’wini, Yobo u fanele ku endla yini?

³⁴ Elihu u rhamba vanhu lavo tlhariha leswaku va yingisa. U tshinya Yobo hi ku vula leswaku a ku na ku vuyeriwa eku veni muhlayisi wa vutshembeki: “Swo biha swi le kule na Xikwembu; a ku na ku homboloka eka Lowa-matimba-hinkwawo! Hikuva u tlherisela ka munhu leswi ringanaka mintirho ya yena.” (34:10, 11) A nga susa ku hefemula ka vutomi, kutani nyama hinkwayo yi ta lova. Xikwembu xi avanyisa handle ko ya hi nghohe. Yobo a a rhangisa ngopfu ku lulama ka yena n’wini. A a ri ni magugu, hayi a endla tano ha vomu, kambe ‘hi ku pfumala vutivi’; naswona Xikwembu a xi n’wi lehisela mbilu. (34:35) Swo tala swi fanele swi vuleriwa ku lwela Xikwembu. Xikwembu xi nga ka xi nga fularheli lavo lulama, kambe xi ta va tshinya. “A xi hlayisi vutomi bya mbabva, xi avanyisela lava xanisiwaka.” (36:6) Tanihi leswi Xikwembu xi nga Muleteri la tlakukeke, Yobo u fanele a tlakusa ntirho wa xona.

35. (a) Yobo u fanele ku yisa nyingiso eka yini? (b) Yehova u ta kombisa tintswalo eka vamani?

³⁵ Ku ri na moya lowu chavisaka wa xihuhuri, Elihu u vulavula hi swilo leswikulu leswi endliweke hi Xikwembu ni vulawuri bya xona bya matimba ya ntumbuluko. Eka Yobo u ri: “Yima la, u tsundzuka masingita ya Xikwembu.” (37:14) Xiya ku vangama lokukulu ni ntikelo lowu chavisaka wa Xikwembu, lowu nga ekule swinene ni ku kumiwa hi vanhu. “U tlakukile hi matimba, ni ku twisisa, ni ku lulama hinkwako, a nga hlamuli nchumu.” Ina, Yehova u ta khathalela lava va n’wi chavaka, ku nga ri lava “tshembaka vutlhari bya [vona].”—37:23, 24.

36. Ku hi ku tirhisiwa ka dyondzo yihi leyi xalamukisaka naswona hi nxaxamelo wihi wa swivutiso laha Yehova hi byakwe sweswi a dyondzisaka Yobo?

³⁶ Yehova u hlamula Yobo (38:1–42:6). Yobo u kombele Xikwembu leswaku xi vulavula na yena. Sweswi Yehova u hlamula hi ndlela leyi tlakukeke a ri exidzedzeni. U andlala nxaxamelo wa swivutiso leswi hi swoxe swi nga dyondzo leyi xalamukisaka eka ku tsongahala ka vanhu ni vukulukumba bya Xikwembu emahlweni ka Yobo. “A u ri kwihi siku ndzi akeke masungulo ya misava? . . . I mani la vekeke ribye ra yinhla ra yona? Siku tinyeleti ta vuxa ti baka huwa yo tsaka, ni vana hinkwavo va Xikwembu va yimbelelaka hi ku tsakisisa?” (38:4, 6, 7) Sweswo swi ve khale nkarhi wa Yobo wu nga si fika! Swivutiso leswi Yobo a nga ta ka a nga swi koti ku swi hlamula swi tlakusiwa hi ku landzelelana, loko Yehova a kombetela elwandleni ra misava, nguvu ya rona ya papa, vurhonga, tinyangwa ta rifu ni ku vonakala ni munyama. “Wa swi tiva, hikuva a u velekiwile, ku hlaya ka masiku ya wena kukulu ngopfu[?]” (38:21) Naswona ku vuriwa yini hi vuhlayiselo bya gamboko ni bya xihangu, xidzedze ni mpfula ni mathonsi ya mberha, ayisi ni gwitsi, mintlawa leyikulu ya tinyeleti ta le tilweni, ku hatima ni vuandlalo bya mapapa, ni swivandzana ni tinyanyana?

37. I swivutiso swihi swin’wana leswi tsongahataka Yobo, naswona xana u boheka ku pfumela ni ku endla yini?

³⁷ Yobo u pfumela hi ku titsongahata a ku: “Vona, ndzi lontsongo ntsena, ndzi nga ku hlamula yini? Ndzi veka voko ra mina enon’wini wa mina.” (40:4) Yehova u lerisa Yobo ku langutana ni mphikamakaneta leyi. U tlakusa nxaxamelo wun’wana wa swivutiso leswi tlhontlhaka leswi tlakusaka ku fundzheka, vukulukumba ni matimba ya yena, hi laha swi kombisiweke ha kona eka swivumbiwa swa yena swa ntumbuluko. Hambi ku ri Behemoth (mpfuvu) na Leviathan (ngwenya) swi ni matimba swinene ku tlula Yobo! Hi ku tsongahatiwa loku heleleke, Yobo u xiya langutelo ra yena leri hoxeke, naswona wa pfumela leswaku u vulavule hi ku pfumala vutivi. Hi ku vona Xikwembu sweswi, ku nga ri hi mavarivari, kambe hi ku twisisa, wa tisola ivi a hundzuka “[a] ri ntshurini ne nkumeni.”—42:6.

38. (a) Yehova u hetelela hi Elifasi ni vanghana va yena hi ndlela yihi? (b) U nyika Yobo tintswalo ni nkateko wihi?

³⁸ Ku avanyisa ni ku katekisa ka Yehova (42:7-17). Endzhaku Yehova u sola Elifasi ni vanghana va yena vambirhi hi leswi va nga vulavulangiki swilo swa ntiyiso ha Yena. Va fanele va nyikela magandzelo ivi va kombela Yobo leswaku a va khongelela. Endzhaku ka leswi, Yehova u susa xiyimo xa vuhlonga xa Yobo, a n’wi katekisa hi mpimo lowu andzisiweke kambirhi. Vamakwavo va xinuna ni va xisati ni khale ka vanghana va yena va tlhelela eka yena va ri ni tinyiko, naswona u katekisiwa hi tinyimpfu, tikamela, tihomu ni tidonki ta tintswele swo tala ku tlula swo sungula swi andzisiwe kambirhi. U tlhela a va ni vana va khume, vana va yena vanharhu va xisati va ri vavasati lava sasekeke swinene etikweni hinkwaro. Vutomi bya yena byi lehisiwa hi singita hi malembe ya 140, lerova a vona tinxaka ta mune ta vana va yena. U fa “a dyuhele, a talele hi masiku.”—42:17.

MHAKA LEYI YI PFUNAKA HA YONA

39. Buku ya Yobo yi tlakusa ni ku dzunisa Yehova hi tindlela tihi to hambana-hambana?

³⁹ Buku ya Yobo yi tlakusa Yehova ni ku tiyisa vutlhari ni matimba ya yena leswi nga pimekiki. (12:12, 13; 37:23) Eka buku leyi yin’we, Xikwembu ku kombeteriwa eka xona tanihi xa Matimba Hinkwawo hi makhamba ya 31, laha swi phindha-phindhiwaka swinene ku tlula eka Matsalwa laman’wana hinkwawo. Mhaka yi dzunisa ku pfumala ka xona makumu ni xiyimo lexi tlakukeke (10:5; 36:4, 22, 26; 40:2; 42:2) kun’we ni vululami, tintswalo ta rirhandzu ni musa wa xona (36:5-7; 10:12; 42:12). Yi kandziyisa ku lwela ka Yehova ku ponisa munhu. (33:12; 34:10, 12; 35:2; 36:24; 40:8) Yehova, Xikwembu xa Israyele xi kombisiwa tanihi lexi nakambe xi nga Xikwembu xa Yobo.

40. (a) Buku ya Yobo yi tlakusa ni ku hlamusela mintirho ya Xikwembu yo tumbuluxa hi ndlela yihi? (b) Xana yi nyika ku voningela ni ku twanana ni tidyondzo ta Matsalwa ya Vukriste ya Xigriki hi ndlela yihi?

⁴⁰ Rhekhodo leyi nga eka Yobo yi tlakusa ni ku hlamusela ntirho wo tumbuluxa wa Xikwembu. (38:4–39:30; 40:15, 19; 41:1; 35:10) Yi twanana ni marito ya Genesa ya leswaku munhu u endliwe hi ntshuri ni leswaku u tlhelela eka wona. (Yobo 10:8, 9; Gen. 2:7; 3:19) Yi tirhisa marito lama nge “mukutsuri,” ‘nkutsulo’ na “tlhela a hanya,” xisweswo yi nyikela ku voningela eka tidyondzo leti dumeke eMatsalweni ya Vukriste ya Xigriki. (Yobo 19:25; 33:24; 14:13, 14) Swo tala swa swiga swa buku leyi swi tshahiwile kumbe ku ringanisiwa hi vaprofeta ni vatsari va Vakriste. Hi xikombiso, ringanisa Yobo 7:17—Psalma 8:4; Yobo 9:24—1 Yohane 5:19; Yobo 10:8—Psalma 119:73; Yobo 12:25—Deuteronoma 28:29; Yobo 24:23—Swivuriso 15:3; Yobo 26:8—Swivuriso 30:4; Yobo 28:12, 13, 15-19—Swivuriso 3:13-15; Yobo 39:30—Matewu 24:28.c

41. (a) I mimpimanyeto yihi ya le tilweni leyi kandziyisiwaka eka Yobo? (b) Yobo nandza wa Xikwembu ngopfu-ngopfu i xikombiso lexinene eka hina namuntlha eka yini?

⁴¹ Mimpimanyeto ya Yehova leyo lulama ya ku hanya yi andlariwile eka tindzimana to tala. Buku leyi yi avanyisa ku hlongorisa swilo leswi vonakaka hi matimba (Yobo 31:24, 25), ku gandzela swikwembu swa hava (31:26-28), vuoswi (31:9-12), ku tianerisa hi swilo swa vukanganyisi (31:29), vuhomboloki ni ku ya hi nghohe (31:13; 32:21), vutianakanyi (31:16-21), ni ku pfumala ku tshembeka ni ku hemba (31:5), yi kombisa leswaku munhu loyi a endlaka swilo leswi a nga ka a nga ti kumi tintswalo ta Xikwembu ni vutomi lebyi nga heriki. Elihu i xikombiso lexinene xa xichavo lexikulu ni ku titsongahata, kun’we ni xivindzi, ku tiya nhlana ni xa ku tlakusa Xikwembu. (32:2, 6, 7, 9, 10, 18-20; 33:6, 33) Ku tirhisa ka Yobo hi byakwe ka vunhloko, ku anakanyela ndyangu wa yena ni malwandla na swona swi nyikela dyondzo leyinene. (1:5; 2:9, 10; 31:32) Hambi swi ri tano, Yobo u tsundzukiwa ngopfu hikwalaho ka ku hlayisa ka yena vutshembeki ni ku tiyisela ka ku leha mbilu, a veka xikombiso lexi tikombiseke xi ri xitiyisekiso lexi tiyisaka ripfumelo eka malandza ya Xikwembu emalembeni hinkwawo naswona ngopfu-ngopfu eminkarhini leyi yi ringaka ripfumelo. “Mi twile ta ku tiyisela ka Yobo, nakona mi vonile leswi [Yehova a a] kongomile swona, ni hilaha [Yehova a] taleke musa ni tintswalo hakona.”—Yak. 5:11.

42. I mphikamakaneta yihi ya xisekelo ya Mfumo leyi vekiwaka erivaleni eka Yobo, naswona i timhaka tihi leti tsakisaka ta mphikamakaneta leyi leti hlamuseriwaka?

⁴² Yobo a a nga ri wa rixaka ra Abrahama loyi switshembiso swa Mfumo a swi nyikiwe yena, kambe rhekhodo leyi nga hi malunghana ni vutshembeki bya yena yi endla swo tala leswaku yi tisa ku twisisa ka swikongomelo swa Mfumo wa Yehova. Buku leyi i xiyenge xa nkoka xa rhekhodo ya Xikwembu, hikuva yi paluxa mphikamakaneta ya xisekelo exikarhi ka Xikwembu na Sathana, leyi katsaka ku tshembeka ka munhu eka Yehova tanihi Hosi ya yena. Yi kombisa leswaku tintsumi, leti vumbiweke emahlweni ka misava ni munhu, na tona i vahlaleri naswona ti khumbeka swinene ngopfu hi misava leyi ni vuyelo bya njhekanjhekisano. (Yobo 1:6-12; 2:1-5; 38:6, 7) Yi kombisa leswaku njhekanjhekisano a wu ri kona emahlweni ka siku ra Yobo ni leswaku Sathana i munhu wa xiviri wa moya. Loko buku ya Yobo yi tsariwe hi Muxe, laha i ku humelela ko sungula ka rito leri nge has·Sa·tanʹ etsalweni ra Xiheveru ra Bibele, swi nyikela mfungho wun’wana eka “nyoka yo sungula.” (Yobo 1:6, NW, nhlamuselo ya le hansi; Nhlav. 12:9) Buku leyi nakambe yi kombisa leswaku Xikwembu a hi xona xi vangelaka ku xaniseka, ku vabya ni rifu ra vanhu, naswona yi hlamusela mhaka leyi lavo lulama va xanisiwaka ha yona, loko lavo homboloka ni vuhomboloki va pfumeleriwa ku ya emahlweni. Yi kombisa leswaku Yehova u tsakela ku susumeta mphikamakaneta leyi yi ya eku tshamisekeni ka yona ko hetelela.

43. Ku pfumelelana ni tinhlavutelo ta Xikwembu leti nga ebukwini ya Yobo, i ndlela yihi leyi sweswi yi fanelaka ku landzeriwa hi hinkwavo lava lavaka mikateko ya Mfumo wa Xikwembu?

⁴³ Sweswi i nkarhi lowu hinkwavo lava lavaka ku hanya ehansi ka vulawuri bya Mfumo wa Xikwembu va faneleke ku hlamula Sathana, “loyi a hehlaka,” hi ndlela ya vona ya vutshembeki. (Nhlav. 12:10, 11) Hambi va ri exikarhi ka ‘miringo yo nonon’hwa,’ vahlayisi va vutshembeki va fanele ku hambeta va khongelela leswaku vito ra Xikwembu ri kwetsimisiwa ni leswaku Mfumo wu ta wu ta herisa Sathana ni mbewu ya yena hinkwayo leyi hlekulaka. Rero ku ta va “siku ra ku huma nyimpi ni ra ku lwa” ka Xikwembu, leri nga ta landzeriwa hi ku ntshunxiwa ni mikateko leyi Yobo a a langutele ku hlanganyela eka yona.—1 Pet. 4:12; Mat. 6:9, 10; Yobo 38:23; 14:13-15.

[Tinhlamuselo ta le hansi]